Thai Baht Exchange
Geletterdheid en bibliotheken in het oude Siam
Hoe was het gesteld met de geletterdheid van de Siamezen in vroegere tijden? Wat weten we daarvan? Niet zo heel erg veel vrees ik maar laat ik toch een poging wagen er iets over te zeggen. En iets over bibliotheken en een bibliofiele monnik.
Het geheim van de naam Siam
Een paar jaar geleden maakte ik een vertaling van een artikel in over Sukhothai. In de inleiding noemde ik Sukhothai de eerste hoofdstad van het koninkrijk Siam, maar dat was geen goede vertaling van de “Siamese Kingdom of Sukhothai”, zoals in het oorspronkelijke artikel stond. In een reactie op de recente publicatie maakte een lezer mij er op attent, dat Sukhothai niet de hoofdstad van Siam was, maar van het Sukhothai Kingdom.
Toen Siam twee koningen op de troon had
In juli van het jaar 1824 werd de Siamese Koning Buddha Loetla Nabhalai, Rama II, plotseling erg ziek en niet lang daarna overleed hij. Volgens het koninklijk erfrecht zou de troon moeten worden overgedragen aan de zoon van koningin Suriyendra, Prins Mongkut.
Thonburi, de 250 jaar oude hoofdstad van Siam
Ruim 250 jaar geleden werd Thonburi de hoofdstad van Siam. Dit gebeurde na de val van Ayutthaya in 1767 door de verovering van de Birmezen. Echter de nieuwe hoofdstad heeft maar 15 jaar als zodanig gefunctioneerd, omdat het huidige Bangkok het stokje als hoofdstad overnam.
Dara Rasami, een invloedrijke vrouw tussen twee koninkrijken
Dara Rasami (1873-1933) was een prinses uit de Chet Ton dynastie van het koninkrijk Lan Na (Chiang Mai). In 1886 vroeg koning Chulalongkorn van het koninkrijk Siam (Bangkok en omgeving) om haar hand. Zij werd een vrij hoogstaande gemalin tussen de andere 152 vrouwen van koning Chulalongkorn en speelde een belangrijke rol bij de latere samenvoeging van Siam en Lan Na tot het huidige Thailand. Zij zette zich actief in bij de culturele, economische en landbouwkundige hervormingen na haar terugkeer in Chiang Mai in 1914.
Toen Thailand probeerde de Angkor Wat naar Bangkok te halen
Bent u al eens naar Cambodja geweest voor een bezoek aan de Angkor Wat in Siem Reap, de bijna duizend jaar oude tempel, ‘s werelds grootste religieuze gebouw? Toch altijd nog een hele reis vanuit Thailand en het had ooit niet veel gescheeld of u had de Angkor Wat in Bangkok kunnen aanschouwen, zo’n beetje op de plek waar nu het Central World staat.
Ik heb een zwak voor de vroegste luchtvaartpioniers ‘those magnificent men in their flying machines’. De waaghalzen in hun frêle kisten, die in feite niet meer waren dan met canvas beklede houten geraamtes die bij elkaar werden gehouden door wat spankabels en een handvol bouten. Een van hen was Charles Van den Born.
Op zoek naar Birmese sporen in Chiang Mai
In de officiële Thaise historiografie zijn er een aantal geschiedkundige fases waar men liefst zo weinig mogelijk over rept. Eén van die periodes is die van de twee eeuwen dat Chiang Mai, Birmees was. Je kan sowieso al vraagtekens bij de Thaise identiteit en karakter van de Roos van het Noorden plaatsen want formeel behoort Chiang Mai, als hoofdstad van het koninkrijk Lanna, nog geen eeuw bij Thailand.
Bang Rajan: een tikkeltje Wahrheit en heel veel Dichtung….
Bang Rachan is een begrip in Thailand. Sterker nog, het illustreert hoe dun in de Thaise historiografie de lijn is tussen Wahrheit & Dichtung. Het lijkt zo’n beetje op een Thaise variant van de bekende Asterix & Obelix verhalen: We gaan terug naar het jaar 1765. Heel Siam zucht onder de Birmese knoet behalve de dappere inwoners van één klein dorpje die de Birmese legioenen een halt toeroepen…
Ya Mo: geen katje om zonder handschoenen aan te pakken
Sterke vrouwen hebben in de woelige geschiedenis van Siam vaak een sleutelrol gespeeld. Een van de beroemdste voorbeelden hiervan is ongetwijfeld Thao Suranaree of Ya Mo zoals ze in Isaan wordt genoemd. Er was in haar jeugd evenwel niets dat erop duidde dat ze op een keerpunt van de Siamese geschiedenis een doorslaggevende rol zou gaan spelen, integendeel.
Buitenlandse elementen in de Siamese/Thaise architectuur – het werk van Karl Döhring
In de twee voorgaande bijdragen over buitenlandse invloeden in de Siamese en Thaise architectuur besteedde ik aandacht aan de Italianen. Besluiten doe ik graag door even stil te staan bij de intrigerende figuur van de Duitse architect Karl Döhring. Hij produceerde lang niet evenveel als voornoemde Italianen maar de gebouwen die hij in Siam neerpootte behoren, naar mijn bescheiden mening, tot het fraaiste wat de vreemde mix tussen lokale en Farang-architectuur kon opleveren.
Als u zich ooit hebt heeft gevraagd waarom er in hartje Bangkok zoveel klassieke, Italiaans aandoende overheidsgebouwen staan, dan moet u nu zeker verder lezen…
Met de komst van de eerste Europeanen in de zestiende en zeventiende eeuw, duurde het niet lang voor er westerse elementen opdoken in de Siamese architectuur. De leidende klasse in Ayutthaya keek met verbazing en wellicht ook enige bewondering naar de vreemde bouwwerken die door deze buitenlanders aan de rand van de stad werden neergepoot en vooral het vakmanschap waarmee dit gebeurde.
Buitenlandse invloed op de architectuur van Siam/Thailand is, bij wijze van spreken, van alle tijden geweest. In de Sukhothai periode toen er voor het eerst sprake was van Siam werd de architectuur duidelijk bepaald door een eclectische mix van Indiase, Ceylonese, Mon, Khmer en Birmese stijlelementen.
Wat Ku Phra Kona: een merkwaardig staaltje van erfgoedzorg
Toen ik een tijd geleden op zoek was naar monumentale Khmer-relicten in de omgeving van mijn woning in Satuek stootte ik, als bij toeval, op Wat Ku Phra Kona in het zuiden van de provincie Roi Et. Toeval, want deze Khmer-ruïne ontbreekt in zowat elke zichzelf respecterende reisgids. Het is nochtans een van de meest noordelijk gelegen Khmer-schrijnen.
Weer een prachtig historisch verhaal van Lung Jan over de vergeten Frans-Vlaming, Daniel Brouchebourde, die lijfarts was van twee Siamese koningen.