Ontdek Thailand (7): De Geschiedenis
Thailand is een land in Zuidoost-Azië met een rijke en diverse geschiedenis die teruggaat tot meer dan 1000 jaar geleden, toen het land bekend stond als Siam en werd geregeerd door een reeks koninklijke dynastieën. Het land is vernoemd naar het Tai-volk, dat de originele bewoners waren van het gebied. In de loop der eeuwen heeft Thailand veel invloeden gehad van andere culturen, zoals bijvoorbeeld India en China en heeft het een rijke en complexe geschiedenis ontwikkeld.
Het verdwenen V.O.C. pakhuis ‘Amsterdam’
De Factorij of de handelspost van de Vereenigde Oostindische Compagnie (V.O.C.) in Ayutthaya heeft al heel wat inkt doen vloeien. Heel wat minder werd er gepubliceerd over het VOC-pakhuis Amsterdam, ten zuiden van Bangkok lag.
Generaals die de dienst uitmaakten: Phraya Phahol Pholphayuhashena
Als er, pakweg de laatste honderd jaar, één constante in de meer dan turbulente Thaise politiek is geweest dan zijn het wel de militairen. Sinds de door het leger gesteunde staatsgreep van 24 juni 1932 die een einde maakte aan de absolute monarchie heeft het leger niet minder dan twaalfmaal de macht gegrepen in het Land van de Glimlach.
Een opmerkelijke Thaise historicus: Chaophraya Thiphakorawong
Tot de afschaffing van de absolute monarchie in 1932 was de Siamese historiografie een zaak voor en van het Hof. Sterker nog, het was het prerogatief van de koningen, prinsen, adel en vooraanstaande monniken. Geschiedenis was een hobby van de Groten en zéker geen zaak voor de ‘kleyne Luyden’… Koningen als Mongkut en Chulalaongkorn en prinsen als Damrong, Narit en Wachirayan publiceerden historische studies. Chaophraya Thuphakorawong maakte integraal deel uit van deze traditie, maar gaf wel een heel nieuwe, eigenzinnige en vernieuwende draai aan het geschiedenis schrijven in Siam.
Het Rattanakosin-tijdperk: de bakermat van het moderne Thailand
Na de val van Ayutthaya, dat in 1767 te vuur en te zwaard werd verwoest door Birmese troepen, duurde het geruime tijd vooraleer de aangeslagen Siamezen hun zaken weer een rijtje hadden. Dat de Siamese natie überhaupt uit de asse herrees is vooral de verdienste van generaal Taksin en zijn Chinese bondgenoten.
Een knettergekke Hollander… of toch niet?
De Borobudur in Java, is het grootste Boeddhistische monument ter wereld. Dit, uit niet minder dan negen etages opgebouwde tempelcomplex uit de achtste eeuw van onze jaartelling had eeuwenlang onder as en jungle verborgen gelegen en vormde één van dé grootste archeologische sensaties in de vroege negentiende eeuw.
De historische banden tussen Thailand & Indonesië – ook een stukje Nederlandse geschiedenis
Indonesië is een bevoorrechte handelspartner van Thailand en jaarlijks bezoeken gemiddeld een half miljoen Indonesische toeristen het Land van de Glimlach. De historische banden tussen beide landen zijn oud en gaan érg ver terug in de tijd.
Andreas du Plessis de Richelieu: farang, sabelslijper, kapitalistische opportunist & eminence grise
Vandaag is hij een bijna vergeten historische figuur maar ooit was Andreas du Plessis de Richelieu een niet geheel onomstreden Farang in het Land van de Glimlach.
Jean-Baptiste Maldonado: een Vlaamse jezuïet in Ayutthaya
Over de jeugdjaren van Jean-Baptiste Maldonado is nauwelijks iets bekend. We weten dat hij een Vlaming was die in 1634 in de Zuidelijke Nederlanden was geboren en dat hij een groot deel van zijn jeugd in het Waalse Mons of Bergen heeft doorgebracht.
Hoe kreeg het Thailand van vandaag zijn vorm en identiteit? Bepalen wie en wat er nu exact wel of niet aan een land toehoren is niet iets dat zomaar tot stand kwam. Ook Thailand, voorheen Siam, kwam niet zomaar tot stand. Nog geen tweehonderd jaar geleden was het een regio van koninkrijken zonder echte grenzen maar met (overlappende) invloedssferen. Laten we kijken hoe de moderne de geo-body van Thailand tot stand kwam.
Cornelis Specx: Wegbereider voor de VOC in Ayutthaya
De laatste decennia zijn er behoorlijk wat studies van de persen gerold over de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) in Zuidoost-Azië waarbij ook – bijna onvermijdelijk – de aanwezigheid van de VOC in Siam aan bod kwam. Vreemd genoeg is er tot op vandaag weinig gepubliceerd over Cornelis Specx, de man die we gerust als de wegbereider voor de VOC in de Siamese hoofdstad Ayutthaya mogen beschouwen. Een euvel, dat ik bij deze wil rechtzetten.
Prins Prisdang Chumsai, van ambassadeur tot verschoppeling
Zo af en toe kom ik een nieuwe persoon tegen in de Siamese geschiedenis. Een persoon met een boeiend en interessant leven zoals ik dat niet had kunnen vermoeden voor die tijd. Prins Prisdang is zo iemand.
Een iconografische stijlbreuk: de Siamese wandelende Boeddha
De meeste Aziatische klassieke beelden die we van de Boeddha kennen beelden hem of zittend, staand of liggend af. In de dertiende eeuw kwam daar plots, als een donderslag bij een heldere hemel, een wandelende Boeddha bij. Deze manier van afbeelden betekende een heuse iconografische stijlbreuk en was uniek voor de regio die nu bekend staat als Thailand.
Jezuïeten in Siam: 1687
Ten behoeve van mijn dissertatie was ik weer eens aan het werk in de universiteitsbibliotheek van Amsterdam, toen mijn blik viel op een voor Thailandgangers wel zeer intrigerende titel van een heel oud boek: VOYAGE DE SIAM DES PERES JESUITES
Mede dankzij Rusland werd Thailand nooit gekoloniseerd
In de laatste jaren van de 19de eeuw bevond Siam, zoals het toen nog heette, zich in een precaire situatie. Het gevaar, dat het land ofwel door Groot Brittannië ofwel door Frankrijk zou worden ingenomen en gekoloniseerd, was niet denkbeeldig. Mede dankzij Russische diplomatie werd dat voorkomen.
In 1978 publiceerde de Amerikaanse journaliste en historica Barbara Tuchman (1912-1989), ‘ A Distant Mirror – The Calamitous 14th Century’, in de Nederlandse vertaling ‘De Waanzinnige Veertiende Eeuw’, een ophefmakend boek over het leven van alledag in middeleeuws West Europa in het algemeen en in Frankrijk in het bijzonder met oorlogen, pestepidemieën, en een kerkelijk schisma als belangrijkste ingrediënten.
Het vervallen huis van Louis Leonowens
Het verhaal over de al jaren verlaten en vervallen Batman Night Club, dat onlangs op Thailandblog stond, deed me denken aan een al veel langer leegstaand huis in Lampang. Het is het huis dat ooit werd gebouwd door Louis T. Leonowens. Die naam zal de meeste lezers niets zeggen. Ik kende hem ook niet tot ik op dit vervallen huis stuitte.