‘In het zweet uws aanschijns zult gij brood eten’
In het zweet uws aanschijns zult gij brood eten. Dat gold in Nederland en geldt nog steeds voor veel mensen in Thailand. Al gaat het dan niet om brood maar om rijst.
Ik heb het zelf ondervonden omdat mijn vrouw voor de eerste keer rijst wilde verbouwen en ik natuurlijk ook mijn goede wil moest tonen. Twee uurtjes heb ik het volgehouden en daarbij het bukwerk zoveel mogelijk aan anderen overgelaten. Die anderen kregen ondanks hun ervaring toch ook wel last van hun rug dus ik voelde mij een beetje schuldig. Mijn vrouw haalde de vier uur. Ook niet slecht.
Zoals te zien is op de bijgaande foto zijn we bezig met de voorbereidingen voor het uitplanten. Luie boeren zaaien alleen, maar wij – zoals veel boeren in Thailand – halen de jonge rijstplantjes 30 dagen na het inzaaien uit de grond om ze daarna op een andere plek uit te planten op onkruidvrij gemaakte grond. Dat geeft de rijst een voorsprong van een maand op het onkruid waardoor de opbrengst hoger is en je geen onkruidverdelger hoeft te gebruiken. Bovendien, als het rijstveld onder water staat redden sowieso maar weinig onkruidplantjes het. Over zo’n maand of drie hopen we te kunnen oogsten als alles goed gaat. Van muizen hebben we gelukkig niet veel last dankzij de vele slangen en ook de honden doen hun plicht: even schudden en in een bloedeloos gevecht is het pleit al snel beslecht.
Zoals ook te zien is op de foto staat ons rijstveld onder water. Normaal valt er in de maand juni in Ubon 240 mm regen maar dit keer bleef het in de afgelopen 30 dagen beperkt tot 66 mm. We hebben dus water uit onze visvijver moeten pompen om het land onder water te kunnen zetten maar omdat we niet veel land hebben is dat geen probleem en hoeven we zelfs geen kunstmest te gebruiken omdat het viswater rijk genoeg aan voedingsstoffen is. Maar niet alleen voedingsstoffen zitten in dat water maar ook zoöplankton en watervlooien, voedsel voor de muggenlarven dus. Maar om dat probleem te tackelen hebben we vis uitgezet.
Onze neef in Mukdahan heeft dat geluk van een waterreservoir helaas niet en hij gaf aan dat er in de afgelopen maand geen regen was gevallen. Alhoewel dat waarschijnlijk wat overdreven is – in Mukdahan valt normaal 233 mm regen in juni – lijkt het gezien de tweede foto – opgestuurd door onze neef – inderdaad erg droog. Het zaaigoed is wel uitgegroeid tot een normaal plantje, maar de grond oogt droog en hard en dat is ook duidelijk te zien aan de lengte van de wortels. Bij ons zijn de wortels zo’n 10 cm lang maar bij onze neef slechts een magere centimeter omdat ze bij het uit de grond trekken afbreken. Dat maakt het natuurlijk extra zwaar om ze uit de grond te trekken. En terwijl wij bij het uitplanten de rijstplantjes zo de modder in konden duwen moesten ze in Mukdahan met een stok voor elk plantje eerst een gat in de grond maken. Extra werk en nog zwaar ook en als de regen niet snel valt is al het werk voor niets geweest en moeten ze wachten op een forse bui die het mogelijk maakt om opnieuw in te zaaien.
Voor het uitplanten moeten van de jonge rijstplantjes eerst bosjes gemaakt worden. Dat doe je niet met een touwtje want dat is onhandig. Nee, daar worden strookjes bamboe voor gebruikt die soepel genoeg zijn om wat rijstplantjes vast te binden tot een bosje maar ook sterk genoeg om rechtop in de grond te steken zodat je ze makkelijk kan pakken. In Mukdahan was de grond echter te hard en op de foto zie je zo’n bosje plat op de grond liggen.
Hier bij ons in de buurt hebben de rijstboeren het ook erg moeilijk. Soms is het zaaigoed verdort en is uitplanten dus helemaal niet aan de orde. En waar anderen wel het geluk hadden om te kunnen uitplanten staan de rijstplantjes daar er ook slecht bij. Snel en veel regen moet soelaas bieden.
Ik denk dat je het met een luchtige kleding met lange mouwen langer uit kan houden zo vol in de zon!
Beste Rob, van de warmte heb ik gelukkig weinig last en verbrand door de zon was ik ook niet. Maar als ik langer had gewerkt zou ik zeker wat beschermende kleding aangedaan hebben.
Misschien schrijf ik nog wel eens een verhaal over zonverbranding en hoe dat te voorkomen.
ik heb ook de rijst geplant en gezaaid en geoogst,,, alles met de machine,, alleen voor de foto ff geen machiene…. ons kent ons.
H.
Roepen de dames daar geen “You hansum man” als ze deze farang zien? ;-).
Er komt inderdaad veel werk voor kijken om rijstkorreltjes uiteindelijk op het bord te krijgen.
Knap dat u ook zelf de handen uit de niet aanwezige mouwen heeft gestoken: goed voor de conditie.
Klimaatverandering, bouw van dammen in grote rivieren, groeiende wereldbevolking. Watertekorten kunnen op termijn zorgen voor hongersnood en erger in diverse regionen.
Wat betreft de aanplant: ik wens u een uitbundige oogst en smakelijk eten.
Helaas, helaas Ton, de laatste keer dat ik een dergelijke kreet hoorde was toen ik zo’n tien jaar jonger was. Maar de dames, zelfs de jonge dames, zijn toch altijd erg vriendelijk tegen mij ondanks mijn gevorderde leeftijd. Maar zonder bijbedoelingen.
Het doet mij goed dat ze zo aardig zijn en ik moet toegeven dat het één van de redenen is dat ik het hier naar mijn zin heb. In Nederland tel je al gauw niet meer mee als bejaarde.
Is het zo verstandig om met blote voeten en de vele slangen daar te lopen ?
Eigenlijk hoop ik dat er alleen wurgslangen in het water zitten en geen giftige slangen maar dat weet ik niet zeker. Maar op dat moment zat er nog geen vis in het water en dat zal ook wel van invloed zijn. Schoenen en laarzen zijn helaas onpraktisch omdat ze vastzuigen in de modder. We proberen voor de oogst het water verwijderd te hebben maar als er dan veel regen valt lukt dat natuurlijk niet.
Slangen zitten er hier inderdaad genoeg. In de afgelopen 2 weken heb ik drie verschillende slangen (groene slang, slang met zwarte banden en een slang met bruine vlekken op de rug) gezien die ik alle drie pas in het oog kreeg toen ik ze op één tot anderhalve meter genaderd was. En ze bewogen niet. Wurgslangen, zelfs exemplaren van anderhalve meter, gaan er vandoor zodra ze je in de gaten hebben maar ik ben bang dat giftige slangen op hun gif vertrouwen. Daarom neem ik altijd een zaklamp mee als ik in het donker naar buiten ga.
Mooi verhaal en idd hard labeur.
Heb nooit begrepen dat rijst zo goedkoop is.
Je hebt geluk,met de locatie, ik ken een familie in Surin waar ze wel kunstmest moeten gebruiken.
Door de aankoop zakt de winst aanzienlijk.
Toch voorzichtig zijn voor slangen hoor. !!
Veel succes met de oogst,
Jef
De Inquisiteur heeft een keer een berekening gemaakt en dat leverde als resultaat op dat als je al het werk uitbesteedt je verlies lijdt en hij had nog het geluk dat hij met 1* zaaien kon volstaan. Nu zal dat resultaat van veel factoren afhangen, bijvoorbeeld van de vruchtbaarheid van de grond, maar rijst zou eigenlijk een veel hogere prijs verdienen. Gelukkig is de wereld marktprijs in dollars nu zo’n 20% hoger dan een jaar geleden.
Ik zal voorzichtig zijn!
Ik ben het daar mee eens. Zeker als je maar beschikt over een beperkt aantal rai.
Vroeger bleven de mensen in het dorp en gingen elkaar helpen. Maar nu wordt er machinaal geoogst. Bij ons wordt alles uitbesteed en moet je dus voor alles betalen. Eigen familie wil het niet meer doen.
Ik heb ook al meer dan eens de rekening gemaakt. En het zou veel beter zijn ( Financieel ) . Op het ogenblik dat er geoogst wordt een partij op te kopen bij een kleine rijstboer om ons rijsthok op te vullen.
Planten of zaaien,
Het planten van rijst zoals hiervoven fraai beschreven gebeurt steeds minder in de isaan.
De reden hiervoor ligt in het feit dat de opbrengst van rijst na de periode yingluck erg tegenvalt,
de laatste oogst ging de deur uit voor 8 thb de kg, Dit zorgt ervoor dat men noodgedwongen meer over gaat op zaaien omdat dit een hoop personeelskosten scheelt, een dagloner voor rijst poten 150 thb plus lunch.
en voor 1 rai rijstpaddy heb je al snel een man of 5 – 6 nodig. Komt op een 1000 thb per dag oftewel 125 kilo van de eventuele opbrengst.
Het is dus vaak niet een kwestie van luiheid maar van enig rekenwerk vooraf.
Hetzelfde geldt voor de oogst een combine maait, dorst en levert nagenoeg geen meerwerk op en is onder de streep snellen en vooral goedkoper. Het gaat tenslotte om de knikkers in dit geval batjes.
Je hebt gelijk Tooske, die extra kosten verdien je niet of maar zeer ten dele terug. Maar wij hebben niet veel grond en kunnen het ons dus veroorloven. Eigenlijk is het meer een hobby dan dat het geld moet opbrengen.
Soms zie je wel eens zwarte korreltjes in de rijst die je koopt. Dat zijn volgens mijn vrouw zaadjes van gras. Die horen natuurlijk niet in de rijst maar door alleen maar te zaaien loop je meer kans dat ze in je rijst terecht komen.
De Inquisiteur heeft indertijd ook voor zaaien gekozen en ik wil hem natuurlijk niet beschuldigen van luiheid.
zo leer je nog eens wat !
in het zweet des aanschijns zult u uw brood verdienen,,,,,, niet eten…. in de schaduw van de fleespotten in Egypte werd het gegeten.
H.
Een goed verhaal en een mooie beschrijving van het hele proces. Echter, in mijn dorp in de provincie Buriram wordt er wat vreemd en zelfs wat vervelend gekeken naar een farang die zelf meewerkt, onder het motto ” die farang heeft al geld zat en nu stoot hij ook nog de rijst uit de mond van een lokale dagloner”. Om die reden onthoudt ik mij van alles dat op werk lijkt.
Zelf gebruik ik dat ook als excuus maar af en toe wat meehelpen waarderen ze toch wel.
Leuk verhaal Hans en ook heb ik ooit 15 minuten een poging gedaan, door een slechte wervel in de onderrug kan ik het dan ook niet langer. Maar toch een vraag. Zoals Henkwag, al opmerkte van “het stelen van een dagloner” en de verrader slaapt niet. Ben je daar niet huiveriger voor dan kruipend goed? Het is werk dat wij niet mogen doen toch?
Misschien is het inderdaad verboden om die paar uurtjes te werken. Maar ik ben totaal niet bang dat daar negatieve consequenties aan vast zitten. Politie komt hier nooit en iemand die aangifte zou willen doen moet waarschijnlijk naar de stad waar de meeste boeren vrijwel nooit komen. Maar de mensen hier zijn totaal niet afgunstig, dus in mijn ogen speelt het helemaal niet.
En mocht ik het mis hebben, dan denk ik er met een waarschuwing van af te komen. En ik ken ook nog wat mensen bij de tourist police die waarschijnlijk wel een goed woordje voor mij willen doen.
Aan de andere kant: mocht ik het land uitgezet worden, dan is dat wel heel zuur. Maar in de auto stappen houdt ook een risico in al zou je werken in Thailand natuurlijk als een onnodig risico kunnen beschouwen. Dus Henkwag zal ik beslist geen ongelijk geven.
En om je verder nog wat gerust te stellen een verhaal dat ik hoorde van iemand van de tourist police. Hij vertelde dat ze bijna dagelijks bij een farang op bezoek gingen omdat hij steeds problemen veroorzaakte. Blijkbaar moet je het – althans in Ubon – wel heel bont maken om het land uit gezet te worden.
Sorry Henkway ,
Ik denk dat dat eerder een uitvlucht is om niks te doen dan de waarheid.
Mijn vrouw komt ook uit een dorp uit de provincie Buriram en ik heb dat nog nooit ervaren.
Dat even meehelpen bij de meeste buitenlanders duurt meestal, ook maar even. Ze zullen van een sterk kaliber moeten zijn om de hele dag mee te draaien in het rijstplanten.
In het noorden van provincie Ubon is er ook de laatste maand weinig of niets regen gevallen. Het was ook wachten en wachten. Gelukkig is het hier gister avond begonnen met regen, regent nog steeds en zou ook nog morgen en vrijdag regenen. We hadden al 1 rai inder water gezet ter voorbereiding. Hier is de rijst ook begin juni gezaaid en gaan we vanaf zaterdag beginnen met (loka zeggen ze hier) uithalen van het plantgoed. Vanaf zondag komen er 4 mensen om te planten. Het is hoe Hans zegt, enorm zwaar belastend voor de rug, heb het ook ondervonden dat het in combinatie met de zon en het warme weer niet makkelijk is. Tooske, als jij me arbeiders kan bezorgen voor 150bth hoor ik het graag. Hier is de prijs voor een dagloner 300bth en lunch. Het is hoe Hans zegt, door zo te planten heb je een enorme voorsprong op het onkruid en moet je niet spuiten met vergif. Ook omdat de velden onder water blijven staan (zo lang mogelijk) zal dat niet snel kunnen groeien. De 4 dagloners, 1 man en 3 vrouwen doen 2 rai per dag, de vrouwen planten, de man brengt de klaargezette bosjes naar de plant plaatsen en bewerkt de volgende rai grond met n kleine mini tractor met een eg erachter om de grond los te maken en zo modder te maken om het planten te versnellen. Moet ook wel bekennen dat er dit jaar 10rai is geplant door de traktor en dat we de grootte van een aantal velden hebben aangepast tot 2rai. Het oogsten van de rijst gebeurt dan wel volledig met een dorsmachine. 650bth/ rai. De bemesting gebeurt hier voor 80% zoals vroeger, we hebben n aantal koeien en wat buffels, 1 keer per jaar worden de (pot)stallen zuiver gemaakt en gaat dat het land op. Hierdoor moeten we maar 1 keer een beetje met kunstmest bij mesten. Laat ons nu hopen op voldoende regen en n goede oogst.
Hier begon het gisteravond ook te onweren en te plenzen. De bui bleef hangen hetgeen iets meer dan 100 mm regen opleverde. Niet heel Isaan was helaas zo gelukkig al lijkt er overal wel wat gevallen te zijn.
Zo’n bui geeft wel weer andere problemen. Mijn vrouw werd wakker van het geblaf van één van onze honden. Ze ging kijken en er bleek een schorpioen in z’n kooi te zitten. Schorpioenen komen wel vaker te voorschijn als er zo veel regen valt.
Ik hoorde het vanochtend pas van mijn vrouw. De schorpioen heeft het overigens niet overleefd.
Jammer!, je kunt ze vrij makkelijk onschadelijk maken door de angel aan het eind van de staart te verwijderen, ze gaan er niet aan dood, het zijn mooie en interessante beestjes, vind ik.
Ja, het zijn inderdaad fraaie beestjes en ik kan mij voorstellen dat bijvoorbeeld een monnik of een stadsmens inderdaad de angel verwijdert maar hier op het platteland is het – wat overdreven gesteld – meer een strijd om het bestaan. Toen we dit land kochten was het een wildernis en zelfs met beschermende kleding een bijzonder onaangename plek om te verblijven. Wij – de mens – hebben er een plek van gemaakt waar het nu aangenaam vertoeven is. Je moet de natuur naar je hand zetten, een andere keus heb je op het platteland niet (in de stad hebben anderen dat voor je gedaan).
En bovendien, de biodiversiteit is waarschijnlijk nog toegenomen door ons ingrijpen. Om maar wat te noemen: nu hebben we ijsvogeltjes die visjes uit het water halen. En nog veel meer soorten vogels. En allerlei soorten hagedissen. En om nog wat te noemen: wandelende takken en wandelende bladeren. Eekhoorns en apen. En mangoesten.
Leven genoeg.
En die schorpioen: zonder angel kan die zich waarschijnlijk ook nog voortplanten. Nee, die krijgt geen kans hier als we hem zien al zullen we ze nooit allemaal kunnen uitroeien. Daarvoor vindt hij hier een te geschikte habitat.
Leuk geschreven en informatief verhaal Hans.
De foto boven het verhaal geeft goed het verschil weer tussen hoe de Westerling en de Aziaat tegen het weer aankijken.
Ikzelf trek alleen een overal over m’n onderbroek aan als ik buiten werk. Bedekt mijn hele lichaam en is lekker luchtig. Een gezichtsbedekkende muts/hoed (หมวกโม่ง) is mij veel te warm, ik heb wind om mijn hoofd nodig.
En het is niet verboden om te werken op je eigen land.
In Thailand heb ik twee soorten schorpioenen gezien: de zwarte die niet dodelijk is voor de mens, maar wel pijnlijk kan zijn en de rode die wel dodelijk kan zijn voor de mens.
Hoe je zo’n dier zodanig te pakken krijgt dat je de gifangel veilig kunt verwijderen …
https://nl.wikipedia.org/wiki/Schorpioenen_(dieren)
Leven en laten leven tenzij het echt niet anders kan, is mijn motto. Ze zijn banger voor ons dan wij voor hen.
@ tooske (1 juli 2020 om 12:29):
Ik hoop dat 150 een typefout is en dat er 350 had moeten staan. Indien niet, vraag ik je om jezelf de vraag te stellen of je zelf zo behandeld zou willen worden (฿150/dag x 26 werkdagen/maand = minder dan ฿4000/maand!).
Het wettelijk minimum dagloon in Thailand ligt, afhankelijk van de provincie, tussen ฿313 en ฿336, exclusief de gebruikelijke lunch(vergoeding).
En voor dat minimumloon kun je verwachten dat je het minimum krijgt en in Thailand is dat hooguit een schoolverlater met mathayom 6. Zoals je wellicht weet stelt dat bitter weinig voor.
https://www.mol.go.th/en/minimum-wage/
“Leven en laten leven tenzij het echt niet anders kan, is mijn motto.” Ja, daar ben ik het wel mee eens, alleen interpreteer ik het waarschijnlijk net iets anders. Zelf loop ik niet zo’n groot risico om door een schorpioen geprikt te worden omdat ik weinig op het land doe, maar voor mijn vrouw en haar medewerkers ligt dat anders. En soms komen er kinderen bij ons en soms zelfs onze kleinkinderen. Het risico kan ik niet voor ze uitsluiten maar wel wat verkleinen. En ik denk dus: “het kan echt niet anders”.
Als er 350 thb moest staan dan klopt mijn rekensom niet meer.
Het is al een jaar of 6 geleden dat we nog rijst gepoot hebben en zijn toen al over gegaan op zaaien.
Overigens zijn er hier nog genoeg mensen die voor minder dan het minimumloon werken, graag zelfs in ieder geval in deze omgeving. Ook een kwestie van werk aanbod denk ik.
Rekenen of iets zin heeft klopt helemaal maar als de conclusie is dat een normaal loon alles niet rendabel maakt dan is er nog zoiets als een eigen keuze. Namelijk de keuze om af te wegen of het echt tekort doen van een dagloner opweegt tegen het eigen belang om rijst te willen verbouwen terwijl rijst kopen schijnbaar goedkoper is.
Men kan ook zo creatief zijn om op dat beschikbare land een andere activiteit te ontplooien wat de lokale dagloner wel een redelijk of nog beter een goed loon geeft.
We dwalen nu af van het oorspronkelijke onderwerp, maar ik hoop dat de moderator mijn reactie toch plaatst, omdat het hier mijns inziens om schrijnend onrecht gaat.
Beste tooske,
Laat ik voorop stellen dat ik waardeer dat je reageert.
Het gaat niet om jouw rekensom, maar om de wettelijke verplichting het minimumloon te betalen.
Van 2012 tot en met 2016 was het minimum dagloon ฿300. Zelfs toen bepaald geen vetpot.
https://tradingeconomics.com/thailand/minimum-wages
Dat er desondanks genoeg mensen die, uit pure ellende, bereid zijn om voor minder dan het minimumloon te werken doet helemaal niet ter zake.
Dus nogmaals aan jou de vraag: zou je zelf zo behandeld willen worden?
Sinds 2 jaar vraag ik aan mijn schoonouders (77 en 8080 jaar) om dit zware werk niet meer te doen. En ik beloofde ook om elke maand een zak rijst voor hun te kopen. En 2 maal werd erover nagedacht en het voorstel geaccepteerd.
En vandaag hebben ze toch maar weer rijstplantjes gekocht om vanaf morgen te poten.
Ik maak me zorgen over hun beider gezondheid maar vrijwillig stoppen zullen ze, denk ik, nooit doen.
Zelfs niet als ze zouden inzien dat de kosten de baten overtreffen