ronindezain / Shutterstock.com
Als u in Thailand op vakantie gaat of er woont ziet u vooral mensen die in de informele sector werken. Deze sector zorgt voor betaalbaar eten, vervoer, ontspanning en nog veel meer en dat voor een groot deel van de bevolking.
Zij is onmisbaar voor het goed functioneren van het land maar wordt door de officiële instanties en door ons nogal eens vergeten en verwaarloosd.
Wat betekent ‘de informele sector’ van de economie?
Zoals vaak met dit soort begrippen zijn er veel soorten definities. Als het over Europese landen gaat lees je vaak: zwarte of schaduw economie, ondergrondse of illegale economie, en soms criminele economie. In die streken omvat de informele economie rond de 5% van de gehele economie.
In landen waar de informele economie veel groter is wordt met informeel meestal bedoeld dat de economische activiteiten niet zijn geregistreerd, vaak buiten een wettelijk kader vallen, geen belasting betalen en meestal door de overheid worden genegeerd. Daar ligt dan ook het grote verschil met de Nederlandse zzp’ers: zij zijn wel ingebed in de wet-en regelgeving en kunnen terugvallen op een sociaal vangnet
De omvang van deze sector
Wie werken er zoal in deze sector? In de productiesector zijn het veelal thuiswerkers die uitbesteed werk op zich nemen, met name in de kledingindustrie, de visserij en de bouw. Het grootste deel zal werk vinden in de dienstensector. Denk aan eetstalletjes, kleine winkeltjes, motorrijders, reparatiebedrijfjes, huishoudelijk personeel, de seksindustrie en meer. De agrarische sector wordt vaak niet of heel apart behandeld in de literatuur. In de cijfers die ik hier geef is ze wel meegenomen.
De informele sector in Thailand omvat ruim 60 procent van alle werkenden maar met een beduidende regionale variatie. In Bangkok bedraagt het informele deel van alle werkenden slechts 32 procent, terwijl dat in het Noorden en Noordoosten rond de 75 procent is, het Zuiden ligt daar ergens tussen in. Deze getallen gaan gelijk op met de inkomens in die gebieden: hoe meer werkers in de informele sector, hoe minder gemiddeld inkomen. (Het gemiddeld huishoudinkomen in Groter-Bangkok is bijna drie keer zo veel als in de Isaan). Andere landen in Zuidoost-Azië, Afrika en Zuid-Amerika hebben ook een grote informele sector, maar Thailand heeft één van de grootste.
Het aandeel van de informele sector in het bruto nationaal product wordt verschillend aangegeven maar ligt hoogstwaarschijnlijk ergens tussen de 40 en 50 procent. Het is mij uit de literatuur niet duidelijk geworden in welke mate en op welke wijze de informele sector bij de officiële cijfers over de economie wordt betrokken. Het moet het resultaat zijn van een apart onderzoek onder een groot aantal bedrijfjes. Het is voor mij de vraag in hoeverre de uitkomsten daarvan juist zijn.
amnat30 / Shutterstock.com
De werkers in de informele sector
Uit onderzoek blijkt dat zij voor 60-80 procent bestaat uit vrouwen. Veel werkzoekenden in Thailand hebben geen enkele toegang tot de formele sector. Dat geldt bijvoorbeeld voor de paar miljoen werkmigranten uit de buurlanden die niet over de vereiste documenten beschikken. Andere groepen hebben niet voldoende kwalificaties, of er is onvoldoende formele werkgelegenheid in hun naaste of zelfs verre omgeving.
Zij die wel kunnen kiezen wegen de hierna genoemde voor-en nadelen redelijk verstandig af is mijn stellige indruk. Wil ik ver weg gaan werken in een vaste baan en met meer inkomen? Of neem ik genoegen met minder geld, een onzeker bestaan maar wel dicht bij mijn familie? Begin ik met mijn eettentje op een plek weer meer eetgelegenheden zijn, met in het begin lagere maar wel redelijk zekere verdiensten of zoek ik een gat in de markt waar ik meer moet investeren en waar de kans op mislukken groter is?
Mijn ervaring is dat de meesten een rationele beslissing nemen vanzelfsprekend gemengd met veel sentimenten. Vaak gaat het goed en soms gaat het mis, maar dat geldt ook voor een beginnend bedrijf met een miljoen kostend 40 pagina dik bedrijfsplan.
Daarnaast ken ik een vrouw met een Master Landbouwkunde die een baan aangeboden kreeg op de universiteit maar toch koos voor het opzetten van een organisch landbouwbedrijf. Het werk is zwaarder, zegt ze, maar ze verdient meer.
Achteraf praten en oordelen over verkeerde keuzes in gemakkelijk, vooral omdat we niet alle feiten en omstandigheden kennen.
De voordelen….
In vroegere literatuur over de economie werd de informele sector over het algemeen nauwelijks genoemd. Ze zou weinig toevoegen aan het welzijn van de natie. Daar is men de laatste 20 jaar anders over gaan denken.
Er zijn zeker voordelen te behalen aan een bruisende informele sector. Het is een uitkomst voor mensen die met weinig scholing en een gering kapitaal toch een redelijke broodwinning op kunnen zetten die van nut is voor de bevolking in het algemeen. Bovendien kunnen ze geheel zelfstandig werken en elke tijdelijke hulp inschakelen. Ze zijn niet gebonden aan al te veel regels.
Ze hoeven geen vergunning aan te vragen wat vaak veel tijd en geld kost en meestal betalen ze geen belastingen.
Het is ook een van de redenen waarom Thailand zo’n laag werkeloosheidspercentage heeft: meestal tussen de 0,5 en 1 procent. In tijden van economische crisis vallen de voorheen formeel werkenden terug op de informele sector waar iemand die een paar uur werkt per week niet als werkeloos wordt geteld.
rawiwano / Shutterstock.com
…en de nadelen
Deze zijn voor een deel een spiegelbeeld van de voordelen.
Alleen de formele sector hoeft te voldoen aan wettelijke eisen rond de inzet van arbeid. In de informele sector zijn er geen regels rond maximaal aantal werkuren en minimumloon. Velen verdienen minder dan het 300+ baht minimumdagloon. Cijfers laten zien dat in de informele sector 10 (tien) keer zoveel (gelukkig meest lichte) ongelukken plaatsvinden als in de formele sector. De informele sector is ook veel gevoeliger voor uitbuiting door gezagsdragers die straattentjes en winkeltjes een maandelijks bedrag afhandig maken. Informele bedrijven kennen geen rechtsbescherming: iedere regeringsinstantie kan ze zonder meer bevelen te vertrekken. En er bestaat geen enkel sociaal vangnet. De informele sector heeft weinig regels voor werkeloosheid en ziekte.
Inkomsten in deze sector zijn zeer onzeker en van dag tot dag sterk wisselend.
Het streven naar oplossingen en verbeteringen
Nog niet zo lang geleden waren de deskundigen het er in meerderheid over eens dat de informele sector moest verdwijnen omdat alleen een formele status de problemen kan oplossen. Er zijn overigens veel kleine ondernemingen die deels formeel en deels informeel zijn. Google en Apple zijn ook informeel begonnen in een garage.
Nu zien veel mensen ook de voordelen van de informele sector in en zij werken aan manieren om de nadelen te verminderen.
Een probleem is dat in Thailand een vakbond alleen mag werken voor een individuele onderneming en niet een overkoepelend orgaan mag zijn. Er zijn een paar organisaties, NGO’s, werkzaam in Thailand die de informele sector meer wil steunen. De OSH bv, wat staat voor Occupation Safety and Health. Voor vrouwen is er de internationale organisatie WIEGO, Women in Informal Employment, Globalising and Organising. De informele agrarische sector heeft een aantal coöperaties en advies en steun organisaties van de regering.
Maar er zal van overheidswege veel meer aandacht moeten komen voor deze sector, waar nu geld en overleg vrijwel alleen naar de formele sector gaat.
iFocus / Shutterstock.com
Recentelijke persoonlijke ervaringen wat betreft de verdiensten in deze sector
Ik heb in de afgelopen 4 weken rondgereisd in het noorden van Thailand. Als onderdeel van dit verhaal had ik me voorgenomen bij alle informele werksituaties, vooral eettentjes en winkeltjes, te informeren naar de verdiensten in de afgelopen 4-5 jaar. Zonder enige uitzondering vertelde men mij dat de inkomsten in die tijd tussen de 20 en 40 procent waren gedaald. Niemand kon exact aangeven waar het probleem lag want een boekhouding zat er nooit in. Meestal gaven ze als reden een combinatie van meer concurrentie en minder klanten, minder uitgaven per klant en hogere onkosten.
Omdat de economie als geheel volgens de officiële cijfers tussen de drie en vier procent per jaar stijgt kan het haast niet anders dat de informele economie in die getallen te weinig tot uiting komt. De formele economie stijgt harder terwijl de informele economie achteruitgaat, is mijn vermoeden. Het is in ieder geval duidelijk dat overheden en beleidsmakers de informele sector, waar toch de meeste Thais werken, nauwelijks betrekken in hun overwegingen.
Conclusie
De informele sector is niet meer weg te denken uit de Thaise gemeenschap, ze is daarvan een essentieel onderdeel en verdient daarom veel meer aandacht. De overheid profiteert op vele manieren van deze sector maar is niet bereid een betere organisatie te overwegen of te steunen. Als de overheid er zich al mee bemoeid is het door slechts het hier en daar een cosmetische ingreep te plegen, en wel van bovenaf, zonder enig overleg. Bijna alle economische maatregelen van de overheid, denk aan de speciale economische zones en de hogesnelheidstreinen, zijn ten behoeve van de formele economie en komen vooral ten goede aan de (super)rijken en de betere middenklasse. De grootste groep werkenden in Thailand, de mensen in de de informele sector, heeft er betrekkelijk weinig aan. Dat moet veranderen.
Bronnen
de twee volgende links geven het beste overzicht van werk en leven in de informele sector
www.wiego.org/sites/default/files/resources/files/Reed-Informal-Workers-Bangkok-Thailand-Four-Sectors-Eng.pdf
www.rrojasdatabank.info/sida.pdf
andere bronnen
investvine.com/thailands-shadow-economy-among-biggest-globally/
www.wiego.org/
www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5812466/
over gezondheidsproblemen:
www.jstage.jst.go.jp/article/isljsl/90/5/90_183/_pdf
Tino, een goede schets van de economische werkelijkheid in Thailand. De informele of micro economie draait hoofdzakelijk op vrouwen, die door de laagdrempelige startprocedure in staat zijn iets van handel, meest voorspelbare horeca op te zetten. Voordeel voor de rijken, ze hoeven niet te investeren in een duur sociaal stelsel zoals wij dat kennen. Voor het landsbelang een groot nadeel is de stagnering van ontwikkeling. Mensen zijn gevangen in hun kleine business en blijven dat ook vaak levenslang.
Je besluit je conclusie met het statement, ¨Dat moet veranderen¨. De hamvraag is natuurlijk, waar moeten we beginnen en wat willen we bereiken. Dan verval je al snel in de bekende headlines , onderwijs, corruptie, democratie, gelijke mensen, gelijke kansen etc. De boost in China was de laatste decennia fenomenaal, dus het kan snel, ook een werkelijkheid, maar goed Thailand is China niet..
In Thailand is een jaarinkomen tot Baht 150.000,– vrijgesteld van belasting. Dat via Koninklijk Besluit dat -tot nu toe- ieder jaar verlengd werd rond April.
De Thaise Belastingdienst heeft geen interesse in deze groep, althans zo ondervindt mijn vriendin en haar collega marktmensen dat.
Wel is er door de aanhoudende matige economische omstandhedigen een aanwas van mensen die ontslagen zijn en dan maar met een kraam wat proberen te verkopen om zo wat te verdienen. Vaak een teleurstelling.Maar daardoor ook kleinere omzetten van de bestaande neringdoenden.
Frans, er is een verschil tussen de formele sector en de informele sector. In de formele sector werken velen die wel belastingplichtig zijn maar een inkomen hebben dat binnen het nul-tarief valt (ruim THB 200,000.- pj). In deze formele sector zijn de werknemers wel verplicht verzekerd bij de Social Security (ziektekosten & pensioensopbouw). In de informele sector is het inkomen onduidelijk. Er wordt geen belastingaangifte gedaan en er is ook geen verplichte aansluiting bij de Social Security. In feite is in de informele sector het inkomen niet onderworpen aan belasting, ongeacht de hoogte daarvan.
Tino geeft voorbeelden van mensen in de informele sector met een laag inkomen, maar er zijn er ook met een behoorlijk hoog inkomen.
Dan is er ook nog de verplichting BTW (7%) te betalen over geleverde goederen en diensten maar alleen wanneer de jaaromzet hoger is dan 1.800.000 bath waaraan niet zoveel informele ondernemingen zullen voldoen. Maar ja, ze zijn niet geregistreerd en dus…..niemand betaalt.
http://www.rd.go.th/publish/6043.0.html
En daarom zijn Bruto Binnenlands Product cijfers van dit soort landen nooit te vergelijken met onze West-Europese standaard
Ja Tino, je hebt waarschijnlijk gelijk. Een probleem is ook dat ze de prijzen niet (kunnen?) verhogen. Dat komt mogelijk o.a. door afrondingen. Zo koop ik al vele jaren vier sate-tjes op de lokale markt. Voor 20 baht. Nog nooit is de prijs verhoogd. Hetzelfde geldt voor een zakje “oliebollen”: al jaren 10 baht. Mijn kapster heeft ook nooit de prijzen verhoogd: 50 baht.
In de stad (Ubon) lukt het wel om de prijzen te verhogen. Jaren geleden betaalde ik voor een kapper daar 140 baht maar in korte tijd werd de prijs twee keer verhoogd tot 180 baht. Die kapper behoorde waarschijnlijk wel tot de formele economie en had ongetwijfeld ook relatief kapitaalkrachtige klanten. Op het platteland waar je met name de informele economie vindt kunnen de klanten prijsverhogingen veelal niet betalen.
Een oplossing die je zelf eigenlijk al aangeeft ligt in een hoger opleidingsniveau. Ik heb de indruk dat er steeds meer kinderen doorstuderen en die geven toch vaak de voorkeur aan een baan in de formele sector. Mits die beschikbaar is natuurlijk.
Aandacht van de overheid voor de informele sector zal uiteindelijk leiden tot op belastingheffing.
Dat zal een prijsopdrijvend effect hebben voor die informele sector, en tot een enorme vergroting van de armoede voor de mensen die niet, of nauwelijks, in staat zijn hun inkomen te verhogen.
De kleine rijstboeren bijvoorbeeld.
Dat is zeer de vraag. Als mensen uit de informele sector overstappen naar de formele sector, gaan zij gemiddeld meer verdienen en het aantal aanbieders in de informele sector daalt. Dus: iedereen, ook de overheid (belasting) wordt daar beter van.
Bedenk daarbij dat de generatie jongeren van vandaag ongeveer de helft is van de generatie werkenden en gepensioneerden. Dat betekent dat de informele sector om demografische redenen zal afnemen. Deze afname zou wel eens voor een probleem kunnen zorgen.
Mijn (stief) zoon zit ook in die informele economie.
Mijn mening hierover is echter dat velen niet graag voor een baas werken, want die verteld wat ze moeten doen en daar houden de meeste Thai niet van. Liever zijn ze eigen baas en nog liever eigen baas met wat personeel dat alles voor ze doet, zodat ze zelf niets hoeven te doen.
Liever wat minder verdienen dan hard moeten werken voor een baas.
Gelukkig verdient ie een goede boterham en is ie ook goed voor zijn personeel, ééntje verdient zelfs 20.000thb per maand (maar is dan wel een goede vakman) de ander verdient Thb 12.000, die voor allerlei hand en span diensten is.
Boekhouding nooit van gehoord, kostprijsberekening nooit van gehoord. Belasting betalen al helemaal nooit van gehoord.
Uit sociaal oogpunt gezien vanuit een Nederlandse bril zit er iets in je conclusie.
De vraag is alleen of de informele sector erop zit te wachten.
De gemeenschappelijke pijn van de Tweede Wereldoorlog heeft in Nederland socialisme gebracht. Thailand kent dit niet en spelen er nog steeds 18e eeuwse praktijken af.
De vraag kan daarom ook zijn of je iedereen een gelijke kans wilt geven waar de belastingbetaler aan moet meebetalen of dat je voor de natuurlijke selectie gaat en de sterkste groep overwint. Dat laatste is wel de essentie in de evolutie van zoogdieren waar de mens ook onder valt.