Arm Laos
Elk jaar als we vier maanden in Thailand zijn, wippen we even de grens over. Enerzijds om wat anders dan alleen Thailand te zien, anderzijds om onze visum voor de 4e maand weer te krijgen, wat gebeurt, zodra je Thailand op het vliegveld weer binnen komt.
Dit jaar was de keuze gevallen op Laos, het buurland van Thailand, dat sinds 1893 deel uit maakte van Indochina, als een Franse kolonie. Na de bezetting door Japan in de 2e Wereldoorlog werd Laos, na veel interne strijd in 1954 onafhankelijk als Democratische Volksrepubliek, een communistisch geleid land.
Dat Laos lang een Franse kolonie is geweest is duidelijk te herkennen aan de vele Franse restaurants, waar je als lunch een lekker stokbroodje, gevuld met kip met pesto, of andere lekkere vullingen kunt eten. Ook zie je op officiële gebouwen, zoals het presidentiële paleis nog de Franse benaming, Palais Présidentiel.
In en rond Vientiane de hoofdstad, waar wij ons hotel hadden, zijn niet zoveel bezienswaardigheden. De Boeddha-beeldentuin is er een van, waar we met onze taxichauffeur een bezoek hebben gebracht. Ook zijn er een aantal bijzondere tempels, die zeker de moeite van het bezoeken waard zijn. Maar de meeste indruk heeft op mij het COPE-bezoekerscentrum gemaakt.
Als we over de Vietnamoorlog spreken, denken we eigenlijk alleen aan Vietnam als het grootste slachtoffer van deze afschuwelijke oorlog, met chemische ontbladeringsbommen en ander oorlogstuig.
Doordat de Vietnamezen vanuit Noord Vietnam het oostelijke deel van Laos gebruikten, om de Vietcong in het Zuiden van Vietnam te bevoorraden, hield automatisch in dat Laos in de oorlog werd betrokken en de Amerikanen Laos op een vreselijke manier hebben gebombardeerd. Dat Laos vooral met clusterbommen werd aangevallen, waarbij tienduizenden doden zijn gevallen, waarvan 90% onschuldige burgers, was mij eerlijk gezegd niet bekend.
Doordat ruim 30% van deze bommen nog niet-ontploft overal in het land ligt, betekent dat er dagelijks nog Laotianen, en dan vooral kinderen, worden gedood of verminkt, omdat deze clusters, niet groter dan een tennisbal, door kinderen als speelgoed wordt gezien.
Ook ouderen die het land bewerken, raken vaak zwaargewond, wanneer zij tijdens het ploegen een cluster raken die dan vlak voor hen ontploft. Laos tracht met veel hulp uit het buitenland gebieden bomvrij te maken, maar zoals mij werd verteld, kan dit nog 10-tallen jaren duren.
COPE, Cooperative Orthotic and Prosthetic Enterprise, is een organisatie die, gesteund door donaties van particulieren, organisaties en bedrijven, zorgt voor orthopedische hulpmiddelen en revalidatie van de slachtoffers. Waar nu behoefte aan is, zijn mobiele posten, busjes die de mensen in de meer afgelegen getroffen gebieden opzoeken, voorlichting geven over de mogelijkheden en als de verminkten kans zien naar de post te komen, worden zij onderzocht, maten en afdrukken van hun verminkingen gemaakt, waarna bij het COPE zelf de kunstledematen worden vervaardigd.
De film die ik daar gezien heb over wat er gebeurt en gebeurd is, heeft mij diep ontroerd, met een grote bewondering voor het geweldige werk dat wordt verricht.
Met onderstaande links kunt u meer over Laos en het werk van COPE zien en beluisteren.
www.copelaos.org/fundraising.php
Zomaar een uitstapje naar Laos heeft een veel grotere uitwerking op ons gehad, dan wij ons vooraf hadden kunnen indenken.
[embedyt] https://www.youtube.com/watch?v=N7O6EdGY_jc[/embedyt]
Mooi artikel en video, bedankt. Ook in Thailand vallen nog jaarlijks tientallen doden en gewonden door landmijnen. Waar ik vroeger woonde, Chiang Kham, Phayao, grenzend aan Laos, was er in de zestiger en zeventiger jaren een communistische guerilla actief in de bergen. Bijna jaarlijks vallen er nog slachtoffers maar Thailand heeft goed werk gedaan om ze op te ruimen. Laos is veel erger.
Twee correcties. Japan heeft Laos nooit bezet, hoogstens een enkele inval. Laos werd niet communistisch in 1954. Vanaf dat jaar tot 1975 was er een burgeroorlog in Laos met wisselend succes van diverse partijen. Pas in 1975 werd de Pathet Lao de baas in heel Laos als de Laotiaanse Revolutionaire Volkspartij.
Ik lees elders dat Laos door een verdrag tussen Japan en Vichy-Frankrijk lange tijd aan Japanse bezetting is ontkomen en onder Frans bestuur bleef, maar dat uiteindelijk op 3 maart 1945 Japan Laos toch heeft bezet, waarbij alle Franse onderdanen geïnterneerd werden.
Of dat nou met een langdurige strijd gepaard ging of met een enkele inval bekeken was doet daar (ik zal geen niet ter zake doende vergelijkingen maken) feitelijk niet aan af toch?
Mijn verontschuldigingen, je hebt helemaal gelijk. Het verhaal van de gebeurtenissen in Laos rond WO II staat hier:
http://factsanddetails.com/southeast-asia/Laos/sub5_3a/entry-2936.html
Op National Geographic staat een mooi artikel over Laos en de bommen, heeft ook in het magazine gestaan eind 2015:
http://ngm.nationalgeographic.com/2015/08/laos/allman-text
Kaartje met de bom drops:
http://ngm.nationalgeographic.com/2015/08/laos/bombs-map
Mocht bovenstaande niet goed werken, ook elders op het net kun je indrukwekkende voorbeelden vinden:
– http://legaciesofwar.org/about-laos/secret-war-laos/
– http://www.amusingplanet.com/2015/10/unexploded-bombs-find-everyday-use-in.html
Laos is natuurlijk prachtig, lijkt me zeker het bezoeken waard. Dat heb ik zelf nog niet gedaan, mijn lief en ik wouden er graag eens heen maar daar is het helaas niet van gekomen. Het staat nog wel op mijn to-do lijstje, bij voorkeur met Isaanse vrienden om minder taalbarrieres te hebben.
Niet alleen de bommen zorgen nog steeds voor veel ellende maar ook agent orange, het gif dat de Amerikanen sproeiden en dat zeer veel genetische afwijkingen veroorzaakt.
Al redelijk wat gereisd in Laos. Aanraders: 2 daagse cruise op de Mekong van Huay Xai naar Luang Prabang, Pakse/Champassak ( Wat Phu) voor de Khmertempel- liefhebbers, en last but not least, de Mekong in het Zuiden, op de grens met Cambodja: Si Pan Don (4000 eilanden) met Don Khong, Don Khone, …. en de watervallen!
Herinner me wel een artikel in een engelstalige Cambodjaanse krant (Phnom Penh Post) te tijde van de processen tegen enkele kopstukken van de Rode khmer. Men stelde dat niet enkel deze lieden maar ook Kissinger en Thatcher hier terecht hadden moeten staan. Kissinger”s misdaden zijn evident. Hij is een oorlogsmisdadiger. Ongestraft omdat hij Amerikaan is. Verliezers worden bestraft. Winnaars nooit. Zeker de Yanks niet. Thatcher zou terecht moeten staan volgens Phnom Penh Post omdat zij de special forces stuurde om de door de door de Vietnamezen naar Thailand verdreven Rode khmer mijnen te leren leggen, en deze te leveren. Dit kost nog steeds velen in Cambodja ledematen of hun leven. Wat Laos betreft: zelfde verhaal. De VS doen wat ze willen en hoeven daar nooit verantwoording voor af te leggen. Ook niet als ze een Iraanse airbus neerhalen bv.
Het probleem van het ruimen van niet ontplofte bommen zijn bij de clusterbommen, dat na het vinden en onschadelijk maken van de clusterbom zelf, er nog honderden kleine tennisbal grote bommetjes overblijven, die elk een enorm gevaar opleveren.
In het visitcentre van COPE werd mij verteld, dat men bij het ruimen en onschadelijk maken van een clusterbom hierdoor wel 2 tot 3 weken nodig had.
De kleine bommetjes zijn nog moeilijker te vinden, omdat de ‘zoekmachines’ ze niet of te laat ontdekken.
Zo zijn niet alleen de verminkte mensen slachtoffer, maar kunnen grote stukken land, waarop rijst en andere gewassen zouden kunnen worden geteeld, niet worden gebruikt en de bevolking dus nooit uit die spiraal van armoede en achterstand kan komen.