Het Thaise schrift – les 12 (slot)
Goldquest / Shutterstock.com
Voor wie regelmatig in Thailand verblijft of Thaise familie heeft is het handig om de Thaise taal je enigszins eigen te maken. Met genoeg motivatie kan praktisch iedereen van elke leeftijd de taal leren. Ik heb zelf écht geen taalknobbel maar kan nu na ongeveer een jaar toch basaal Thais. In de volgende lessen een korte introductie met de veel gebruikte karakters, woorden en klanken. Vandaag les 12.
Het Thaise schrift – les 12
Vandaag les 12
Zoals aangekondigd zullen we nu in een beetje grammatica duiken. Maar om de grammatica echt inzichtelijk te maken raad ik het boek van Ronald Schütte aan: ‘De Thaise taal, Grammatica, spelling en uitspraak’. Zie: www.slapsystems.nl
De drie toonklassen
De Thaise medeklinkers kennen drie klassen: hoog, midden en laag. Dit is belangrijk omdat dit mede van invloed is op de uitspraak. Alleen de eerste medeklinker in een lettergreep is mede bepalend voor de toon van een lettergreep of woord. Teneinde in staat te zijn de juiste toonhoogte te kunnen lezen, dient de beginner de klassen van de medeklinkers te kennen.
De eenvoudigste weg; onthoud de hoge en de midden klasse medeklinkers, de rest is laag.
Hoog: ข,(ฃ), ฉ, ฐ, ถ, ผ, ฝ, ศ, ษ, ส, ห
Midden: ก, ฎ, ฏ, ด, ต, บ, ป, จ, อ
Laag: ค,(ฅ), ฆ, ง, ช, ซ, ฒ, ณ, ญ, ฑ, ฒ, ณ, ท, ธ, น, พ, ฟ, ภ, ม, ย, ร, ล, ว, ฬ, ฮ
Toonregels
De toon van een lettergreep wordt bepaald door drie factoren:
1) het type lettergreep (levend of dood),
2) de klasse van de eerste medeklinker van de lettergreep en
3) de lengte van de klinker.
4) de toontekens
Let op: men gebruikt de ห vóór een lettergreep om de er een hoge klasse van te maken. Zo is de ม een lage klasse medeklinker maar door de ห gelden de regels voor een hoge klasse medeklinker. Bijvoorbeeld มา (maa, komen) en หมา (mǎa, hond).
Levende en dode lettergrepen
Thaise lettergrepen worden onderscheiden in levende en dode lettergrepen. Een levende lettergreep kun je blijven rekken (bijvoorbeeld: mannnnnn…). De eindigt dus met een lange klinker of een eind-medeklinker met de -n, -ng of -m klank; -น -ณ -ญ -ร -ล -ฬ -ง -ม. Ook levend zijn de lettergrepen met de klinkers: -ย, -ว, เ-า, ไ-, ใ-.
Een dode lettergreep kun je niet rekken. Die eindigt dus met een korte klinker (- ะ) of een eind-medeklinker met een -p, -t of -k klank: -ก -ข -ค -ฆ -ป -พ -ภ -ฟ -บ -ฅ -ฏ -ถ -ฐ -ท -ฒ -ฑ -ธ -จ -ช -ฌ -ส -ศ -ษ -ด -ฎ.
Toontekens
Er zijn vier toontekens, de twee meest voorkomende zijn de ไม้เอก (อ่, máai èhk) en de ไม้โท (อ้, máai thoo). De twee andere toontekens, ไม้ตรี (อ๊, máai trie:) en ไม้จัตวา (อ๋, máai tjàt-ta-waa) komen weinig voor en alleen bij midden klasse medeklinkers; de eerste maakt een hoge toon en de laatste een stijgende.
Toonregels voor middenklasse medeklinker:
ก, ฎ, ฏ, ด, ต, บ, ป, จ, อ
– zonder toonteken en levend: middentoon (ตาม, taam)
– zonder toonteken en dood: lage toon (ติด, tìt, บาท, bàat)
– met อ่: lage toon (ต่อ, tòh)
– met อ้: dalende toon (ต้อง, tôhng)
– met อ๊: hoge toon (โต๊ะ, tó)
– met อ๋: stijgende toon (จ๋า, tjǎa)
Toonregels voor hoge klasse medeklinker:
ก, ฎ, ฏ, ด, ต, บ, ป, จ, อ
– zonder toonteken en levend: stijgend (ขอ, khǒh)
– zonder toonteken en dood: lage toon (ขับ, khàp, สอบ, sòhp)
– met อ่: lage toon (ไข่, khài)
– met อ้: dalende toon (ข้าง, khâang)
Toonregels voor lage klasse medeklinker:
– zonder toonteken en levend: midden toon (มา, maa)
– zonder toonteken, korte klinker en dood: hoog (รัก, rák)
– zonder toonteken, lange klinker en dood: dalend (มาก, mâak)
– met อ่: dalende toon (ไม่, mâi)
– met อ้: hoge toon (ม้า, máa)
Ronald Schütte heeft een handig overzicht in zijn boek:
Tot slot
Uiteraard zul je deze regels niet zomaar allemaal in je hoofd hebben. Dat geeft niet, beetje bij beetje komt dat wel. Het is helemaal niet erg om nog veel hulp te gebruiken bij het juist toepassen van de tonen. Vraag iemand om hulp, gebruik de fonetische weergaven enzovoort. Stapje voor stapje zul je de regels wel leren. Hopelijk blijft er iets hangen van al deze lastige regels en vanaf daar is het aan jou om je kennis uit te breiden.
Natuurlijk zul je nog veel fouten maken. Dat hoort er bij! Probeer beetje bij beetje woordjes en korte zinnetjes te leren. Hier en daar wat grammatica oppikken enzovoort. Ook een kind leert door napraten, nadoen. Ja, een kind maakt dan ook fouten, maar door het keer op keer te proberen met mensen die je steunen kom je er wel. Herhalen, herhalen.
Als allerlaatste, na heel wat uurtjes werk, nog de hartelijke dank aan Tino Kuis en Ronald Schütte voor hun hulp en medewerking. J
(Nogmaals alle aanbevolen materialen:
- Het boek ‘de Thaise taal’ (gedrukt of als Ebook) en de downloadbare korte overzichten door Ronald Schütte, handig (grammaticaal) naslag werk met Nederlandse uitspraak. Ook is er een downloadbaar ‘Oefenboek.PDF’ om het schrift te leren schrijven en lezen. Zie: http://slapsystems.nl
- Het leerboek ‘Thai for beginners’ door Benjawan Poomsan Becker. Enig nadeel: gericht op de Engelstaligen. Zo wordt de า als a geschreven en de u/uu klank die het Nederlands en Thais wel kennen, kent men in het Engels niet.
- ‘Learn Thai with Mod’ videos: https://www.youtube.com/channel/UCxf3zYDZw9NjUllgsCGyBmg
- Video voor het oefenen van het Thaise alfabet (Learn Thai 101): https://youtu.be/pXV-MzO4Acs
- Woordenboeken zoals Nederlands-Thais van Van Moergestel en het Thais-Engels online woordenboek: www.thai-language.com
Bedankt voor deze reeks lessen Rob V.
Ik heb een eigen pdf-dokument op mijn smartfoon. Daarin heb ik gebruik gemaakt van kleuren voor de tonen en pijltjes die de richting van de toon aangeven. Bovendien heb ik een tabel met de medeklinkers in 3 kolommen volgens de toongroep, waarbij de medeklinkers met de zelfde uitspraak nog eens gegroepeerd op dezelfde rij staan. Dat maakt het voor mij zeer overzichtelijk.
Vriendelijke groeten.
Bedankt Daniël. Ik hoop dat er lezers zijn die er iets aan hebben gehad. Ik zal deze blogs nog als PDF publiceren.
Hoi Rob V.
Graag zie ik deze link na deze pdf document tegemoet.
Ik heb zojuist een PDF naar de redactie van Thailandblog gestuurd. Nadat de blogdictator zijn fiat heeft gegeven kun je hem hier op deze site als dossier verwachten.
Je hebt geweldig je best gedaan, om de theorie van het alphabet en het toonstelsel over het voetlicht te brengen. Voor je inspanning in deze zijn complimenten op zijn plaats. Maar een taal leren spreken en verstaan met deze theorie onderbouwing, blijft een moeilijke opgave. Om een taal te leren spreken zal je de regels op een laag pitje moeten zetten. Dat wil niet zeggen dat ze niet belangrijk zijn, maar voor de spreekvaardigheid te prematuur. Aller daagse woordjes in- en rondom het huis, daar ben je immers vaak.
Rijtjes dagen, maanden, tellen, fruit, groente, bloemen, planten, straten, veel voorkomende werkwoorden etc, etc, etc, kleine korte zinnetjes, dat is de basis. 1000 basis wooden , die veel gebruik worden en zoveel mogelijk oefenen in de praktijk.Dan naar korte zinnetjes en stapje voor stapje , naar alphabet, en lezen.
Het blijft een opgave voor de wat oudere farang, maar goed elke bijdrage is er weer 1.
Mijn complimenten, Rob. Het is monnikenwerk en toch altijd weer die foutjes. Ik hoop dat veel mensen aan de slag gaan. Er is niets mooiers dan Thais leren.
Beste Rob,
Je hebt echt uithoudings vermogen.
Mensen reageren dan wel niet maar lezen wel.
Jij hebt hier echt veel tijd aan besteed en niet voor niks, geen reaktie maakt nog niet dat je
Het fout doet en niemand het leest(echt wel). Ik heb hier geen tijd voor om de simpele reden dat ik een gezin heb.
Ik doe het je niet na! en wens je veel sterkte bij je volgende blogs.
Met vriendelijke groet,
Erwin
Bedankt voor de complimenten allemaal. 🙂 Het was het nodige werk maar ook leuk om iets in elkaar te zetten waar ik can dacht, daar hebben mensen vast wat aan.
Bedankt voor al het werk.
Ik kende al een aantal letters, dus het was niet helemaal nieuw.
En wanneer ik in Thailand rond rij oefen ik mijzelf altijd op plaatsnaamborden en op de kentekenplaten van auto’s. iedere keer weer een puzzel.
Nu Rob V’s 12-delige inleiding tot de Thaise taal afgelopen is, vond ik het tijd om te reageren met meer dan een “duimpje”.
Ik heb de lessen met belangstelling gevolgd en gemerkt dat ik de eerste 10 lessen makkelijk kon volgen, maar met name de bovenstaande les is nog zware kost voor mij.
Ik raad iedereen aan om de taal te leren door te beginnen met het leren van die woorden die je vaak gebruikt/nodig hebt. Voor elk individu is dat anders. Als je b.v. geïnteresseerd bent in voedsel begin je met de namen van gerechten en ingrediënten. Ben je geïnteresseerd in huizenbouw, leer je de woorden die daarmee te maken hebben. Enzovoort.
Wat volgens mij ook goed werkt is zo mogelijk tegelijk het tegengestelde woord van een bepaald woord te leren (สีขาว(wit) – สีดำ(zwart), เต็ม(vol) – ว่างเปล่า(leeg), แข็ง(hard)- นิ่ม(zacht), enz.).
Ga geen woorden proberen te leren die je toch nooit meer gebruikt. (Welke dingen die je in je schooljaren leerde weet je nog? …. Juist. De dingen die je daarna nodig had en gebruikte!)
Zelf ben ik de Thaise taal vooral in de praktijk aan het leren en ben, na mijn eerste kennismaking met Thailand een 6-tal jaar geleden, nu op het niveau dat ik een eenvoudig gesprek kan voeren en ’n eenvoudige tekst kan lezen (soms zelfs verbeteren).
Een van de stelregels die ik heb als ik in het buitenland ben is per dag minstens één woord of uitdrukking leren, omdat ik geïnteresseerd ben in het dagelijkse leven van de plaatselijke bevolking. Bovendien toont het interesse voor het land, wekt het sympathie en bijgevolg opent het deuren als je probeert de taal te leren.
Dus ben ik vanaf de eerste dag dat ik in Thailand (Bangkok) kwam begonnen met het proberen te lezen van de opschriften. Met name de straatnaamborden, omdat die in het centrum van Bangkok in het Thai en fonetisch Engels geschreven zijn.
Vanaf zo’n 2 jaar geleden heb ik grote vooruitgang geboekt door met veel Thai te chatten. Zij schrijven Thai dat ik eerst probeer te lezen, vervolgens naar een vertaal-app kopieer, er naar luister en naar het Engels laat vertalen in de hoop dat er een begrijpelijke vertaling uitrolt. Vaak schiet de vertaling tekort, mede omdat de Thaise tekst niet eenduidig is (o.a. doordat de Thai woorden als ของ(van) en ฉัน(ik/mij) weglaten).
Ik gebruik Thai – Engels en vice versa, omdat ik het idee heb dat dit een betere vertaling geeft dan Thai – Nederlands en v.v.
Ik schrijf in het Engels dat ik soms met de vertaal-app naar het Thai moet laten vertalen en controleren op een correcte vertaling voordat ik het verstuur. Het is hierbij heel belangrijk dat de tekst niet voor meerdere uitleg vatbaar is, waardoor de vertaal-app “in de war” raakt.
Afgezien van een paar woorden ben ik nog niet begonnen aan de Isaan-talen/dialecten, omdat ik (nog) geen vertaal-apps ken die over die talen beschikken.
Langzamerhand begint voor mij de noodzaak van het kennen van de toonregels zich op te dringen en bovenstaande tabel is daarbij een goede hulp.
Bedankt Rob.
Ik wens iedereen veel succes met het leren van deze taal.
Bedankt Theo, en ja les 12 is wat veel informatie. Dat zou ook (beter) verspreid kunnen worden over 3-4 lessen. Maar voor echte lessen raad ik toch een boek aan geschreven door kundige leraren. Les 12 is eigenlijk pas op het laatste moment er aan toegevoegd omdat ik merkte dat de tonen soms verwarring gaven (waarom die toon?).
Voor het begin, en zelf ben ik ook nog een beginner, zou ik ook focussen op woordjes leren en dan de klank daar van onthouden. Als je 500-1000 woordjes kent dan kun je die vast lezen zonder de toonregels te kennen. Je kunt dan wel beetje bij beetje oefenen of je de toonregels van een woord begrijpt.
Ik hoop dat je nu al wat meer teksten rondom je kan lezen en zo iedere dag meer en meer van de taal op kan pikken. 🙂
En ja, meteen de tegenstelling er bij is reuze handig. Goede kans dat ik met een paar maanden nog een serie blog schrijf met belangrijke woordjes, korte zinnetjes en tegenstellingen.
Ben al blij als iemand 5% van les 12 kan onthouden. Een pwar tekens van een toonklasse en dat dit iets doet met de uitspraak. Bij elk woord toonregels er (in je hoofd of op papier) bij pakken is geen doen. Kun je korte eenvoudige teksen grotendeels lezen en weet je de meeste tonen (stampen en herhalen), dan kun je de proberen voor de laatste woordjes de toonregels er bij te halen.
Kinderen kennen de toonregels ook niet als ze thuis badasl de taal leren spreken en beetje leren lezen. Pas later op school komt de dodelijke grammatica regeltjes. Dat is eigenlijk niet voor dag 1 bedoeld. In je achterhoofd onthouden dat er iets van regeltjes zijn gebonden aan klassen vind ik volstaan voor de beginner. Eerst maar eens de woordenschat uitbreiden zou ik zeggen.
Theo jij bent al een stapje verder, dan inderdaad beetje bii beetje grammatica regeltjes leren en toepassen.