‘Up to you’
(Aggapom Poomitud / Shutterstock.com)
Iedereen die Thailand wel een beetje kent, kent ook de gevleugelde uitdrukking “up to you” dat de Thais te pas en te onpas maar wel vaak gebruiken. Wat betekent die uitdrukking eigenlijk? Is het simpel te vertalen of zijn er meerdere betekenissen mogelijk?
Laten we eens drie voorbeelden bekijken waar het “up to you” wordt gebruikt, waarbij u het dilemma van de betekenis mag oplossen.
Winkelen
Je staat op het punt met je vriendin te gaan winkelen maar het is warm, zeer warm zelfs en een hoge vochtigheidsgraad. Het liefst zou je in je favoriete korte broek met slippers aan de voeten gaan. Je bent slim want je vraagt je Thaise vriendin om raad. Is het goed dat ik mijn korte broek aanhoud of vind je dat ik een lange broek aan moet met daarbij schoenen in plaats van slippers. Het antwoord is “up to you”. Zo, nu even nadenken. Vindt zij het best, kan het haar niet schelen of loop je altijd in een korte broek zodat zij er wel aan gewend is. Of zou zij liever zien dat je dit keer een lange broek aantrekt met een behoorlijk shirt of polo want normaal gesproken zie je er als een zwerver uit?
Het is echt warm dus vraag je het haar nog een keer. Je krijgt hetzelfde antwoord, maar het toontje is ietwat geïrriteerd. Vreemde zaak maar je besluit toch maar die lange broek aan te trekken en schoenen aan te doen.
Was het nu echt “up to you”?
Restaurant
Ook bij de keuze van een restaurant komt “up to you” er weer aan te pas. Je vraagt netjes: “Waar wil je vanavond gaan eten?” Het antwoord is natuurlijk “up to you” dus mag jij het zelf zeggen. Je hebt geen zin in dat Thaise restaurant met zeebanket en vis en zeker niet in een dinertje dat zo scherp is, dat je na afloop je adem kunt gebruiken om verf van een houten wand af te blazen. Dan maar een Nederlands restaurant, ze hebben best een mooie kaart, ook voor Thais niet te duur en een vriendelijke bediening. Je krijgt weer een “up to you” als antwoord maar nu toch wel ietwat agressief. Het wordt uiteindelijk een Japans restaurant en het lijkt wel of de bediening door heeft dat dit niet je eerste keus was. Nee, het was een compromis, dus niet echt “up to you”.
Kroegentocht
Je beste vriend nodigt je uit voor een avondje stappen met enkele andere vrienden. Dat wordt veel bier in veel bars en een aftocht naar huis in beschonken toestand, stinkend naar uien en doner kebab. Je vraagt je vriendin of zij het goedvindt. “Up to you”! Bedoelt zij nu, ik vind het best ga je gang of wil zij eigenlijk niet graag dat je met die vrienden op stap gaat? De laatste keer was je inderdaad ladderzat, had veel te veel geld uitgegeven en kwam bovendien thuis met een “prachtig” paars T-shirtje met nogal gewaagde foto’s er op. Dit keer zou “up to you” wel eens kunnen betekenen dat je bij thuiskomst het huis of je kamer niet meer inkomt. Up to you, dus!
Conclusie
Uit bovenstaande scenario’s blijkt wel, dat “up to you” vele betekenissen kan hebben. Ja, nee, misschien, liever niet, ik wil niet dat je naar een a go go bar gaat, het kan mij niet schelen, het kan mij echt niet schelen, ik luister niet naar je dus kan ik geen goed antwoord geven. Ik kan je geen antwoord geven want een verkeerd antwoord betekent gezichtsverlies voor mij en het is helemaal niet “up to you”. De mogelijkheden zijn eindeloos maar er zit wel een logica in. In alle gevallen is er maar één goede oplossing in elke situatie.
Wat die oplossing is? “Up to you” om daar achter te komen
Vrij naar een verhaaltje uit Inspire Magazine Thailand
– Herplaats bericht –
Ik begrijp nooit waarom buitenlanders altijd zo moeilijk doen over hun omgang met Thais. Het lijkt soms wel of buitenlanders bang zijn voor Thais. Dat geeft volgens mij die irritatie.
Ja, ‘Up to you’ is de vertaling van het Thaise ตามใจ taamchai (taam is volgen, letterlijk dus ‘volg je hart’), ‘Doe maar wat je goed vindt, jij beslist, ik doe je een plezier, OK’. Zeg bv gewoon ‘Prima’.
Maar als je de indruk hebt, zoals in bovenstaande voorbeelden, dat er meer achter zit dan kun je daar toch naar vragen? Wat dacht je van:
‘Nee, vandaag wil ik jou een plezier doen, jij moet beslissen’. ‘Ik geloof dat je niet helemaal tevreden bent, zeg maar wat jij wilt’. ‘Meen je dat nou echt?’ ‘Ik stel jouw mening erg op prijs!’ ‘Volgens mij wil je liever ergens anders naar toe, zeg het maar!’ etc. Waarom zou je je altijd moeten neerleggen bij ‘Up to you?’
Ik ben het met je eens Tino.
Een “up to you” heb ik nooit gehad van mijn vrouw of ik moet zo’n keer vergeten zijn. Wel een paar keer “dat moet je zelf weten, het maakt mij niet uit” in het geval er een keuze was die haar om het even was. Maar ik heb haar minstens zo vaak (weinig) ook dat antwoord gegeven als het mij om het even was. Als ze iets niet wilde of dulde of juist wel dan liet ze dat gewoon weten. Niet meer dan normaal. Als iets ons beide om het even was dan gingen we in overleg en kozen we natuurlijk op basis van argumemten (zoals wat het langst geleden was, of het makkelijkst).
Ik kan me wel voorstellen dat iemand gek wordt als de partner dagelijkse de schouders op haalt, want bijna nooit een mening of voorkeur hebben lijkt me onwerkelijk en zal irritant worden, je bent immers niet met een zak zout in de relatie gestapt maar met een persoonlijkheid waar je dol op bent mag ik hopen.
Optie 3 is nog dat je niet het bed deelt met een mens van vlees en bloed en dus meningen, maar een alien van een verre planeet. 😉 555
Als je denkt dat er echt niks meer achter zit moet je het maar eens proberen. Komt er weer een handy man over de vloer die half werk aflevert, ‘how much’? ‘Up to you’. OK als het ‘up to me’ is 200 Baht. ‘Cannot’. Hetzelfde met taxi chauffeurs die de meter niet aan willen zetten. ‘How much’? ‘Up to you.’ Bij iedere redelijjke prijs die je vervolgens noemt is het ‘mai dai’. Uiteindelijk niet ‘up to me’ dus. Met ‘up to you’ moet er een spel gespeeld worden en dat kan ik ook, vind ik ook niet erg. Maar ga nou niet beweren dat ‘buitenlanders’ moeilijk doen over hun omgang met de Thai.
Ik hoor TAAMCHAI zelden in de conversatie, wel LAEO TAE KHOEN.
Volgens mijn lerares steekt juist deze laatste uitdrukking achter het door Thais gehanteerde UP TO YOU. De bedoeling is: neem jij de beslissing maar, ik onttrek me er aan, ik draag er geen verantwoordelijkheid voor; de uitdrukking is veel minder vriendelijk dan ze doorgaans wordt opgevat.
Ja, Alex. Ik voel in แล้วแต่คุณ laew tae khoen (hoge lage midden toon) altijd een zekere afkeuring, twijfel of zelfs vijandigheid: ‘Ik heb er eigenlijk geen zin in, maar oké’, zoiets. Daarom moet je er geen genoegen mee nemen maar doorvragen. ตามใจคุณ taamchai khoen (allemaal mooie midden tonen) is deftiger ‘Zoals u wens, mevrouwt’ en hoor je veel minder vaak. Dan twijfel ik zelden en zeg gewoon khohp khoen khrap.
De betekenis voor mij is iets in de trant doe waar je zin in hebt; ik volg wel wat mij maakt het niets uit.
Eigenlijk zou je ook nog erbij kunnen zetten ik heb geen zin erover na te denken.
Een welopgevoed Thais persoon heb ik dat nog niet horen zeggen,ook mijn vrouw antwoord dat nooit,meestal als een vriend een Thais barmeisje aan de arm heeft hoor ik het vaak!
Letterlijk “Up to you” is misschien aan het minder verzorgd Engels taalgebruik van een sociale klasse gelinkt, zij het zeker niet alleen die van barmeisjes. De houding om een beslissing aan de vragensteller te laten daarentegen, is zeer algemeen. Zelfs als men de vraag stelt omdat het geheel om het even is en dus andermans voorkeur wenst te weten, wordt een antwoord ontweken. Ook bij verduidelijking en enig aandringen, wordt die zelden onder woorden gebracht. In WOORDEN wil men niet riskeren een mening ‘op te dringen’. Maar o wee als men een duidelijke voorkeur niet juist weet in te schatten op een andere wijze: toon, lichaamstaal, mekaar kennen, effen logisch nadenken (maar die Thaise logica… net daar knelt zo dikwijls het schoentje).
P.S.: Bij zulke foute inschatting, zal zelfs de meest ongevoelige een situatie ervaren die als “Up yours” had kunnen uitgedrukt worden, maar zelfs barmeisjes zullen die terminologie niet bezigen.
Mijn advies : nooit haar mening vragen en doen wat je wil … heb ik na dertien jaren Isaan geleerd !!!
Sinds ik dit toepas heb ik totaal geen problemen meer met mijn vrouw en ze moet zo zelf geen beslissingen nemen.
Het is eigenlijk een beetje als met kinderen, geef ze de keuze en ze kunnen zelf niet kiezen.
Een manier om haar mening te weten te komen is door de vraag niet zo te formuleren dat zij de keuze moet maken. Zo is een Thaise vrouw niet opgevoed, dat is moeilijk voor ze.
Vb 1: Wat is het warm zeg, ik hou beter mijn korte broek. Oke voor jou? Vb 2 : Heb zin in Nederlands eten vandaag. Goed voor jou? Vb 3: Ga vanavond stappen met vrienden. Geen probleem? Zo kun je beterAls ze dan ‘up to you’ antwoordt, dan zint het haar niet echt. Als ze positief antwoordt (1:yes 2: yes 3:no) dan is het ook haar eigen (onuitgesproken) keuze (1 en 2) of is er zeker geen probleem (3). Is het van ‘mmmm’, wat in theorie ook ‘ja’ betekent, dan hangt het af van de intonatie.
Kijk naar haar gelaatsuitdrukking, de snelheid van haar reactie, enz. Non-verbaal gedrag verklaart veel meer de werkelijke betekenis van een woord dan louter het woord zelf.
Terwijl ik dit zit te schrijven, realiseer ik me dat dit weer zoiets is dat louter draait om communicatieve vaardigheden, of beter: het gebrek daaraan bij de farang. Eigenlijk zouden zowel de vraag als mijn antwoord volledig overbodig moeten zijn. Maar ik plaats mijn reactie toch maar, misschien heeft iemand er iets aan.
Op een gegeven moment ( na enkele jaren) wordt het van zelf UP TO ME
Mijn vrouw ( Thai ) zegt altijd : follow your wife .
Dus ik hoor nooit up to you ,
tja; of je daar nu happy van moet worden .
Gewoon wat ha siep ha siep komt het allemaal wel goed .
Waarom het niet simpel houden in zijn ware betekenis. Zelf kiezen.
Beste,
‘Up to you’ wordt bijna altijd gebruikt om geen gezichtsverlies te lijden.
Zo van beslis jij maar, als het verkeert uitpakt is het jou fout en kunnen ze jou daar
op af rekenen.
Ik zelf gebruik het altijd omgekeerd zo dat ik er later niet op aangesproken kan worden.
Naar 16 jaar hoor ik het nog regelmatig maar wel met een duidelijke ondertoon, wat
wil zeggen pas maar op, maak het niet te laat, niet te duur, enz.enz……
Het geen ook wel kan zeggen, jij regelt alles, jij zorgt voor alles, jij weet het goed te doen,
of te wel, ze leggen de verantwoording ligt bij jou.
Ik vind het meestal wel lief, het kan je ook strelen, het is maar hoe je het voelt.
Met vriendelijke groet,
Erwin
Wat dacht u van: “Je bent geen klein kind meer, je moet je eigen keuzes makenen en bent zelf verantwoordelijk voor alle gevolgen van die keuzes.”
Ofwel je bent volwassen met alles wat daar bij hoort.
Mogelijk dat een andere formulering van de vraag over een korte of lange broek een ander antwoord oplevert.
Bijvoorbeeld: Is het in Thailand voor een volwassene onbeleefd om in een winkelcentrum in korte broek te lopen? (Ja)
Dan vraag je iemand niet om een beslissing voor je te nemen, maar dan vraag je om informatie.
De beslissing kun je aan de hand van de gekregen informatie daarna zelf nemen.
Mijn ervaring met “Up to you” na vijf jaar en diverse vriendinnen is:
Je doet wat je wilt, maar je beslissing zal nooit mijn goedkeuring wegdragen!”
Dat blijkt dan ook later.
Dus bij zo’n antwoord offer ik mezelf op.
Totaal verkeerde aanpak misschien!
Als een dame het in deze betekenis gebruikt ben jij een etter of is zij een bitch. Ik denk eerder het laatse, aangezien je jezelf opoffert. Maar wat betekent dat dan, jezelf opofferen nadat zij up to you antwoordt? Je weet immers niet wat zij wil.
Al eens aan de “Manslator” gedacht 😉
https://www.facebook.com/KhawarOfficial/videos/1697206490497264/?pnref=story
Klopt als een bus: Niet alleen een Thais fenomeen.
– Vrouwen neigen ook elders naar een MINDER directe (verbale) communicatie.
– Op dit blog zitten veel Nederlanders… allicht de MEEST directe verbale communicatoren ter wereld.
Toch merken ook Vlamingen wel enig verschil tussen Thaise en Vlaamse vrouwen, vooral als men echt de keuze aan de dame wenst te laten.
Ronny,
Dat is nu eens een geweldige uitvinding sé!
Heb het net op Lazada besteld.
Ben benieuwd…
De link werkt niet meer, maar het zal de volgende video zijn: https://youtu.be/ezVib_giTFo
We kunnen het positief oppakken in de zin van dat je Thaise vrouw je de vrijheid van keuze gunt en dan zou je kunnen zeggen: “Hartelijk dank of sawasdee khrap dat je mij de vrijheid laat om te kiezen wat ik graag doe”.
Interpreteren blijft toch gokken. Als je het niet vertrouwt dan zegt het iets over jou of je gaat chequen of ze het werkelijk meent, want dan krijg je een serieus gesprek en leer je elkaar beter kennen.
Ik kan het mijn lief niet me vragen maar ik denk dat de scenario’s zo hadden uitgespeeld:
winkelen: “schat zal ik mijn korte of mij lange broek aan trekken?” Mogelijke reacties: 1) we gaan naar iets speciaals, je moet netjes zijn, doe een lange broek” 2) “we gaan maar eventjes, een korte broek is goed” 3) “het maakt mij niet uit, wat vind je lekkerder zitten?”.
Eten: “schat zullen we gaan uit eten gaan?” 1) “nee want… (Ik ga zelf koken, een andere keer is beter, is te duur, ..) 2) prima, zullen we naar het wokrestaurant/… gaan?” 3) Het maakt mij niet uit, wat wil jij?”
Nb: we zijn in Nederland slechts een enkele keer naar de Thai gegaan. Thais koken deed ze liever zelf want resultaat is even goed of beter maar goedkoper.
uitgaan: me lam zuipen deed ik niet dus een avondje uit geen probleem. Antwoord was “veel plezier” en dat we ste ik haar ook als ze met vriendinnen een avondje uit ging. Als je partner straal bezopen is en aanpapt met andere dames/mannen dan wordt het wat anders. Mocht ze mij verdenken van zuipen en achter de vrouwen aan gaan dat had ze vast wel laten weten dat ik dat maar beter iet kan doen als mijn relatie mij lief is (was).
Als ik zo het stuk lees vraag ik me af in hoeverre dat koppel samen één was met hart en ziel en vol vertrouwen. Ik zou mogelijk mijn koffers gaan pakken.
Thai gebruiken niet graag negativiteit en dus ook niet graag het woord ‘nee’, vandaar dat ‘up to you’ een handig alternatief is dat weliswaar niet zelden hetzelfde betekent 🙂
Wat gaan we doen vanmiddag? Up to you.
Waar gaan we eten vanavond? Up to you.
Gaan we nog naar de bar vanavond? Up to you.
Naar welke baar gaan we? Up to you.
Houd jij van mij? Up to you.