Het leed, dat liefde op afstand heet

“Ik wil een farang vriend”, haar besluit stond vast. Een toekomst die alleen maar in het teken stond van zeven dagen per week 10 uur werken tegen een hongerloontje maakte haar wanhopig.

Ze had een ‘kamer’ in een sloppenwijk van Bangkok. Iedere avond plofte ze na haar werk doodmoe op haar matje op de grond. Ze huilde veel, een hopeloos en armoedig bestaan zonder enig vooruitzicht op betere tijden. Werken en slapen, dag in dag uit.

Een collega wist de oplossing voor al haar ellende: een farang vriend. “Die zijn rijk en geven je alles wat je wilt,” zei de oudere vrouw. Zij kon het weten want ze had een dochter met een farang vriend. Al haar problemen zouden als sneeuw voor de zon verdwijnen. Een farang aan de haak slaan is de hoofdprijs in de loterij, daar was ze inmiddels van overtuigd.

Ongeveer een jaar later heeft ze eindelijk haar lang gekoesterde wens in vervulling zien gaan. Ze heeft een farang vriend, haar eerste. En wel de auteur van dit artikel. Nu ze weer met beide benen op de grond staat, maakt ze de balans op en komt ze tot de ontdekking dat een farang vriend niet per definitie een hemel op aarde is.

Er is geen handboek voor een ‘farang boyfriend’. Ik heb haar wel het boekje “Thaise koorts” toegezonden. Hierin staan de verschillen tussen de culturen netjes opgeschreven. Het papier is geduldig, echter de praktijk is een stuk weerbarstiger. Een vervelende bijkomstigheid is ook dat haar vriend niet rijk is maar slechts een ‘poor farang’. Dat die ook bestaan wist ze niet. Alle farangs zijn toch stinkend rijk?

Vanaf dag één ben ik eerlijk tegen haar geweest, over wat ze van deze relatie kon verwachten. Geen patserig huis in Isaan, geen auto, geen hip mobieltje. Alleen een beperkte maandelijkse bijdrage zodat ze thuis bij haar dochtertje kan wonen en voor haar kan zorgen. Andere smaken zijn er niet. Niet omdat ik gierig ben, maar mijn polsstok reikt niet verder. Verder springen is dan niet handig.

Mijn aanbod was fair en acceptabel in haar ogen. Na intern familieberaad ging ze akkoord. Dat betekende, weer thuis wonen. Een nieuwe ervaring. Op haar vijftiende, is ze naar Bangkok vertrokken om te werken. Van de daarop volgende negen jaar is ze alleen nog twee jaar thuis geweest om haar dochter te baren en te voeden. De vader van de baby is met de bekende Thaise noorderzon vertrokken. Na deze onderbreking is ze naar Bangkok teruggekeerd om haar oude leventje weer op te pakken, als schoonmaakster. Kantoren en hotelkamers poetsen. Ongeschoold werk. Geestdodend, maar er moet nu eenmaal geld verdiend worden. Voor haar dochtertje en voor pappa en mamma.

Eenmaal terug in het idyllische plattelandsdorpje blijkt het leven van alledag niet eenvoudig. Met een farang boyfriend stijgt dan wel je status, veel plezier valt daar niet aan te beleven. Nadat het nieuwtje er af is, komt de volgende fase. Deze fase heeft de naam: ‘jij hebt een farang vriend, dus jij hebt geld en daar willen wij ook een beetje van.’

Dagelijks werd ze aangesproken door haar mededorpelingen. Ze wilden geld van haar. Net zoals haar vader en moeder, broer nummer 1, broer nummer 2, zus nummer 1, oma, ooms en tantes, neven en nichten, schoonzus, buren, vrienden, vage kennissen, oud-collega’s en passanten. Er is nu eenmaal een chronisch gebrek aan geld in Isaan. En er is altijd wel ergens een lekkend dak, ziek kind, of een gokschuld die afgelost moet worden.

Dan zegt ze toch gewoon nee, zou je denken. Dat werkt helaas niet zo in de hechte Thaise dorpsgemeenschap. Je moet namelijk je rijkdom delen. ‘Naam Jai’, je goede hart tonen. Ze moet wel want in de toekomst kunnen de kansen keren. Er kunnen slechte tijden aanbreken, de relatie kan op de klippen lopen. In dat geval moet zij misschien aankloppen bij anderen. Dan is het niet handig wanneer jij zelf als gierigaard te boek staat.

Maar delen is lastig want ze heeft zelf ook niet veel. Ze heeft namelijk een ‘poor farang’ aan de haak geslagen. Dat valt ook niet uit te leggen aan de dorpelingen want iedere farang is immers rijk. Op een geven moment koos ze er maar voor om de hele dag binnen in huis te blijven. Niet meer geconfronteerd worden met ‘bedelende’ dorpsgenoten. Dat hielp niet echt, de rest van de familie wil net zo graag aan de geldboom schudden. De telefoon uitzetten was geen optie. Dan zou ik haar ook niet kunnen bereiken.

Een ander probleem is de verveling. Er is in een Isaans dorp niets, maar dan ook niets te beleven. Als haar dochtertje naar school is, heeft ze de keuze tussen het huis wat schoonmaken, tv kijken, koken of wassen. Het enige uitstapje is twee keer per maand met de motorbike naar Tesco Lotus in een naburig stadje. Om er te kijken, naar alles wat je niet kunt kopen.

Ze wachtte zeven maanden op mij, om gezamenlijk vakantie te vieren. Drie weken lang. Die weken vlogen voorbij. Nu wacht ze op de volgende vakantie en vraagt ze mij iedere dag aan de telefoon wanneer ik weer terug kom. Een antwoord kan ik niet geven. Allereerst moet ik weer sparen voor de volgende trip. Daarnaast zijn mijn beschikbare vakantiedagen niet onuitputtelijk. Haar naar Nederland halen is op dit moment niet mogelijk.

Zo valt ook dit sprookje in duigen. De ridder op het witte paard blijkt een arme sloeber op een ezel te zijn. Het chronische geldgebrek is nauwelijks opgelost en de verveling in het dorp is dodelijk. Gelukkig houdt ze wel erg veel van mij en ik van haar.

Het leed, dat liefde op afstand heet.