Tonijn in Thailand

De International Union of Conservation of Nature (IUCN) heeft een alarmerend rapport uitgebracht waarin te lezen valt, dat veel tonijnsoorten met uitsterven worden bedreigd. Het rapport kreeg internationale aandacht, ook van de Nederlandse pers.

Vrijwel alle populaties van de blauwvintonijn – de ongekroonde koning onder de tonijn – staan volgens het rapport op instorten. En de kans op herstel is minimaal, want blauwvintonijnen leven lang en planten zich pas op latere leeftijd voort. Blauwvintonijn is nu al een peperdure delicatesse die voornamelijk door Japanners wordt opgekocht en gegeten.

Met de grootoogtonijn, geelvintonijn en witte tonijn, de soorten die in de blikjes zitten en meestal tussen onze slaatjes en sandwiches belanden, gaat het iets beter, maar ook deze vissen nemen wereldwijd in aantal af.

Visserij in Thailand

Een goede reden om eens te kijken naar de visverwerkende bedrijven in Thailand en de Thaise visserij naar tonijn. De visverwerkende industrie is geconcentreerd in de provincie Samut Sakhon ten zuidwesten van Bangkok. De sector wordt beheerst door een achttal grote bedrijven en daarnaast zijn er nog een aantal kleinere firma’s actief. Thailand is nog steeds de grootste exporteur ter wereld van ingeblikt tonijn met een marktaandeel van ca. 30%. Export heeft voornamelijk plaats naar Canada en Amerika, maar ook een deel gaat naar Europese landen.

Eind tachtiger jaren werkte ik voor een machinefabriek gespecialiseerd in apparatuur en machines voor viswerking. In Nederland was bijv. Ouwehand in Katwijk één van onze grote afnemers. Ik was verantwoordelijk voor de export en in die functie heb ik toen ook een marktonderzoek in Thailand gedaan. Ik heb toen twee bedrijven bezocht en als ik daar aan terugdenk, dan zie ik immense bedrijfshallen met honderden werknemers, die de vis handmatig schoonmaken, in stukken snijden en in inblikken. De verwerking is zeer arbeidsintensief. De stank uit die hallen is haast ondraaglijk, want airco is er niet en de Nederlandse uitdrukking “je kunt er van de vloer eten” is zeker niet van toepassing. Investeren in deels geautomatiseerde productielijnen kreeg geen enkele kans, want arbeidskosten waren te laag om dat te rechtvaardigen.

Illegale arbeiders

Uit verschillende rapporten blijkt, dat er tot op heden in die industrie niet veel veranderd is. Er werken momenteel ca. 100.000 mensen 10 à 12 uur per dag voor een minimumuurtarief. Veel Thais, die in deze sector een baan hadden hebben hun heil elders gezocht (betere omstandigheden, betere betaling), waardoor nu circa de helft van de werknemers uit buitenlanders (Birma en Cambodja) bestaat. De meeste zijn illegaal en werken zonder een officiële werkvergunning.

De visverwerkende industrie in Thailand kent een aantal bedreigingen, die de toekomst onzeker maken. In de eerste plaats is dat de loonkosten. Sinds de jaren zeventig toen de industrie een opmars begon is de economie van Thailand enorm gegroeid en daarmee stijgen ook de loonkosten. Thailand is met het minimumloon allang niet meer de goedkoopste en men ziet dan ook dat andere landen – Indonesië en Somalië worden genoemd – stukje bij beetje aan het Thaise marktaandeel knabbelen.

Tonijnvangst

Een andere bedreiging is de aanvoer van tonijn. Thailand heeft zelf maar een zeer beperkte tonijnvangst en voor de industrie worden jaarlijks grote hoeveelheden geïmporteerd. Een laatste cijfer, dat ik gevonden heb was uit 2008 toen er tussen 800.000 – 900.000 ton tonijn wordt ingevoerd uit de grootste tonijnproducenten Taiwan en Japan. De bulk van de tonijnvangst komt uit de Pacific Ocean, waar in 2006 nog 2.3 miljoen ton tonijn (ca. 2/3 van de totale wereldvangst) werd gevangen. Ook de Indische Oceaan is een belangrijke leverancier met 20%.

Het rapport van de IUCN  is niet het enige in zijn soort. Al jarenlang wordt er door de grote producenten Japan, Taiwan, Indonesië, de Filippijnen en Korea gepraat over vangstbeperkingen. Er zijn talloze rapporten geschreven, maar tot op heden zonder resultaat. Toch zal dat er van komen en zal de aanvoer naar Thailand in gevaar komen.

Nog een bedreiging is de steeds scherpere voorschriften betreffende hygiënische werkomstandigheden en eisen over de herkomst van de tonijn. Nu kan het nog gebeuren, dat een Filippijnse visser op een boot met Spaanse eigenaar en geregistreerd in Belize tonijn vangt in de Indische Oceaan alvorens het in Thailand wordt verwerkt en naar Europa uitgevoerd. Amerika en Canada zijn nog steeds de grootste afnemers van Thailand, maar landen als Australië, Nieuw-Zeeland, Japan en nog een aantal zijn om deze reden al afgehaakt.

Te laat?

Dan zelf maar meer tonijn vissen? Tonijn komt voor in de Golf van Thailand en de Andaman Zee, maar de vangst door Thaise vissers is zeer beperkt. Het ontbreekt de Thaise vissersboten aan goede visapparatuur, kennis van diepzeevisserij en men is niet in staat de vis adequaat op te sporen. Over de werkomstandigheden aan boord van Thaise vissersschepen valt een heleboel aan te merken, laat ik volstaan met te zeggen, dat dat bar en boos is.

Het Thaise Ministerie van Visserij heeft wel een programma aangekondigd om de Thaise vangst naar tonijn te stimuleren, maar ik denk, dat het daarvoor al te laat is.