Waar komen de Thais vandaan?
Wie zijn dat eigenlijk, de Thais? Of de Tai? Waar komen ze vandaan, en waar gingen ze naar toe? Wanneer en waarom? Moeilijke vragen die maar gedeeltelijk beantwoord kunnen worden. Ik doe daartoe een poging.
De Thai en de Tai, wie zijn dat en waar woonden ze toen en nu?
De Thai kennen we, nietwaar. Ze wonen in Thailand en spreken Thaise talen, het Standaard Thai, het Laotiaans in de Isaan en het Kham Meuang in het Noorden, ieder zo’n 30% van de gehele Thaise bevolking, en in het Thaise schrift als ไทย weergegeven. Deze talen zijn een onderdeel van de Tai (of T’ai) talenfamilie, in het Thaise schrift meestal als ไท geschreven. Die Tai sprekende volkeren strekken zich heden ten dage uit van de zuidoostelijke Chinese provincie Guangxi (en misschien het eiland Hainan), tot noordelijk Vietnam, Laos, Sipsong Panna (Yunnan, zuidelijk China), noordelijk Myanmar tot (lang geleden) Assam, in noordoost India. In totaal omvatten zij zo’n 95 miljoen mensen waarvan de grootste groepen, 65 miljoen, in Thailand woont.
Er zijn aanwijzingen dat deze Tai groepen ook genetisch verwant zijn, hoewel zeer gemengd met andere groepen, en bepaalde culturele kenmerken gemeen hebben zoals een meer lokale feodale organisatie van de maatschappij, een redelijke status voor vrouwen met meer seksuele vrijheid en vrije partnerkeuze. Chinese bronnen in de periode voor de 10e eeuw geven verder aan dat de Tai groepen deden aan natte rijstbouw meest in valleien en leefden in huizen op palen.
De Tai komen van het Altai gebergte: de nationalistische visie
De historicus Charnvit Kasetsiri vroeg eens een groep studenten wie die Thais nu eigenlijk zijn? De antwoorden was als volgt: ‘Ze spreken Thaise talen, zijn boeddhisten en hebben de natie, de religie en de monarchie lief. Ze zijn goede mensen met een hoogstaande moraal en offeren zich op voor de natie. Ze komen oorspronkelijk uit het Altai gebergte, vestigden zich vervolgens in het Nanchao (Nanzhao) Rijk en emigreerden vandaar uit naar Sukhothai, Ayutthaya en de rest van Thailand.’
(Het Altai gebergte ligt ten noorden van de Gobiwoestijn in West-Mongolië. Het Nanchao Rijk lag in midden China ten noorden van de provincie Yunnan. De Tai zouden daaruit verjaagd zijn door een Chinese of Mongoolse invasie.)
Het was de Amerikaanse missionaris William Clifton Dodd die zo rond 1900 de oorsprong van de Tai volkeren in de voetheuvels van het Altai gebergte zocht. Deze visie werd overgenomen door de bekende historicus Damrong (1862-1943) en vond zijn weg naar de schoolboekjes. Ook premier Prayut gelooft in dit verhaal zoals hij onlangs op een persconferentie verklaarde.
Wanneer gingen de Tai volkeren zich verspreiden?
Oorspronkelijk woonde de Tai volkeren in zuidoost China in wat nu de provincie Guangxi wordt genoemd, een gebied net ten oosten van Vietnam en ten noorden van het eiland Hainan. Wanneer hun migratie naar Zuidoost-Azië begon is niet helemaal duidelijk. Sommige wetenschappers zien al tekenen daarvan te beginnen in de 8e eeuw maar hoogstwaarschijnlijk kwam de migratie pas goed op gang in de 10e eeuw en toenemend tot aan de 12e – 13e eeuw. Dat gebeurde waarschijnlijk langs de valleien van de Rode Rivier (Vietnam), de Mekong, de Salween en de Irriwaddy in Myanmar en vervolgens naar de Brahmaputra rivier in Assam.
In onderstaande kaart zien we grofweg hoe de Thai sprekende volkeren zich over Zuidoost-Azië hebben verspreid.
Waarom migreerden de Tai volkeren vanaf de 10e eeuw?
Ook daar is niet zo veel over bekend. We weten dat de Chinese dynastieën zich na de 8e eeuw naar het zuiden gingen uitbreiden en dat de drie eeuwen daarna de ‘bloederige eeuwen’ worden genoemd. Ook zouden er binnen de Tai volkeren veel spanningen zijn geweest over troonopvolgingen en leiderschap.
Naast deze factoren heb ik een ander vermoeden. Ik denk dat er groepen Tai waren, misschien enige honderden groot, die op avontuur gingen onder leiding van een heer (Chao) om nieuwe leefgebieden te gaan zoeken. Tenslotte was Zuidoost-Azië toen, en tot de 19e eeuw, een dunbevolkt gebied met uitbundige natuurlijke hulpbronnen.
Hoe konden de Tai volkeren zich in hun nieuwe woongebieden vestigen en handhaven?
Een belangrijke factor noemde ik hierboven al: er was genoeg ruimte voor emigranten. Daarnaast hadden de Tai volkeren mogelijk een betere techniek voor de natte rijstbouw en was de organisatie binnen de groepen stevig. Persoonlijke contacten waren belangrijker dan bezit van land. In al die eeuwen van migratie was er weinig geweld. Daarnaast integreerden de Tai snel met de lokale bevolking waarschijnlijk door wederzijds respect en uitwisseling van gewoonten en gebruiken waarbij de slaapkamer een grote rol speelde. Het zou kunnen zijn dat deze onderworpen volkeren eeuwenlang slaven en horigen waren, waarbij de heersers, de Thai, ‘vrij’ werden genoemd.
In het gebied wat nu noordelijk Thailand is tot aan Sipsong Panna waren geen sterke rijken en zo zal een migratie van Tai volken geen grote problemen hebben opgeleverd. De oorspronkelijk inwoners daar waren de Lawa of Lua die nu nog een paar dorpen in noordelijk Thailand bewonen.
In het huidige Thailand echter was er in het zuidoosten het Khmer Rijk dat zich uitstrekte tot voorbij Sukhothai en Sakon Nakhorn,en in het zuidwesten het Mon-Dvaravati Rijk met als noordelijkste punt Haripunjai, het huidige Lamphun
Het is ongetwijfeld ook zo dat deze twee grote rijken die het gebied van huidige Siam/Thailand en Myanmar voor een groot deel hadden beheerst waren verzwakt zodat de Tai zich betrekkelijk gemakkelijk als heersers in die gebieden konden vestigen waarbij de lokale bevolking geleidelijk maar betrekkelijk snel werd ‘verthaist’ terwijl de Thais veel elementen uit die oudere rijken overnamen. De Thaise taal kent een grote schat aan woorden uit het Khmer, en men vermoedt dat er in Ayutthaya heel erg lang nog veel Khmer werd gesproken.
Het Ahom Koninkrijk
Zoals boven al genoemd migreerden de Tai volkeren via noordelijk Myanmar ook naar de Brahmaputra vallei in Assam, noordoostelijk India. We weten eigenlijk alleen uit de in het Thai gestelde geschriften met een apart Ahom schrift uit het hof dat de heersende klasse Tai was en dat hoogst waarschijnlijk het volk de Tai taal niet overnam. Dit volk was niet boeddhistisch en nam de brahmaanse-hindoeistische religie over. Eind 18e begin 19e eeuw verdween het Ahom Rijk.
Het is fascinerend om te zien hoeveel verschillend soorten Tai volkeren er zijn, en hoe al die groepen elkaar hebben beïnvloed. Diversiteit tussen en binnen een land is het mooiste wat er is. Dat betekent ook dat het moeilijk, zo niet onmogelijk is, een cultuur exact te definiëren (‘Thainess’) zoals de Thaise Staat graag doet.
Zo jammer die laatste zin.
De Nederlander bestaat ook niet want alle witte zijn veelal Duits of Frans maar daarvoor waren ze ook al van elders. De “nieuwe” Nederlander komt ook van elders maar kan ook Nederlander zijn.
Is herdefinieren van wat men als nationale identiteit ziet nou werkelijk een probleem en zo ja dan verneem ik graag welke afslag ik gemist heb.
Dé Thai bestaat niet, dé Nederlander evenmin. We zijn een mengelmoes, deels smeltkroes deels mozaïek van volkeren, talen, religies, gebruiken etc. Helaas wordt er wel voor met name sociaal-politieke doeleinden gespeeld met het label Thai(ness) of Nederlander. De uitleg van wie of wat Thais (of Nederlands) is krijgt dan een uitleg die een specifiek scenario in het straatje past.
Daarom is het goed te weten dat wij allen ook maar een vergaarbak zijn met een groepslabeltje er op geplakt. Even zo nuttig is het om dan te weten waar die mengelmoes zijn wortels allemaal naar uitlopen.
Johnny,
Citaat:
‘Is herdefinieren van wat men als nationale identiteit ziet nou werkelijk een probleem en zo ja dan verneem ik graag welke afslag ik gemist heb.’
De kernwoorden in mijn laatste zin zijn :’moeilijk, exact, Thainess, Thaise Staat’. Ik vind dat je én de overeenkomsten én de verschillen in een land moet eren en respecteren. Het is mijn ervaring dat veel Thais bepaalde bevolkingsgroepen binnen de grenzen niet als ‘echte Thais’ erkennen en er op neerzien. Nationale identiteit moet niet een van boven opgelegd iets zijn maar iets wat iedereen voor zichzelf mag uitzoeken.
Ik ben nu eenmaal juist gefascineerd door de verschillen binnen Thailand gezien mijn vele contacten met de bergvolkeren in het noorden.
Bedankt voor de uitleg en vanuit dat standpunt bekeken inderdaad interessant.
L.S.
Ik heb n tijdje geleden het DNA profiel van mijn Thaise vrouw laten opmaken bij my heritage:
Chinees(30%) Vietnamees (25%) Thaise ( 23%) Cambodjaans(16%) Maleis (6%).
Ik denk dat dit profiel min of meer parallel loopt met de de omzwervingen beschreven in het bovenstaande verhaal.
Adria
Vorige week een artikel waarin staat dat op basis van DNA nationaliteit (of een mix daarvan) NIET kan worden vastgesteld. Er bestaat geen Thais DNA, geen Nederlands DNA en ook geen joods DNA.
Ja, hoor, chris, je kunt inderdaad op basis van DNA onderzoek geen nationaliteit vaststellen. Als landen worden genoemd gaat het meer om geografische regio’s. Er is een data base die aangeeft welk DNA in de regio Vietnam veel voorkomt en daarmee wordt dan vergeleken. Alles hangt dus af van de grootte en betrouwbaarheid van die data base en daar schort het wel eens aan.
En er is veel gedoe rond de betrouwbaarheid van dit soort onderzoek. Vergeet niet dat wij allemaal 500 jaar geleden 1 miljoen voorouders hadden. Vooral gebieden in Afrika en Azië zijn nog te weinig onderzocht. We moeten dus altijd een slag om de arm houden.
Maar we kunnen met een vrij grote mate van zekerheid zeggen dat de genetische afkomst van de Thaise (nationaliteit!) vrouw van Adri heel gemengd is.
Het punt is ook dat de nationalistische visie op Thailand zegt dat de Thais een ‘ras’ zijn. De eerste regel van het volkslied luidt: ‘Wij Thais zijn één van vlees en bloes’. Dai is dus zeker niet waar.
Paar jaar geleden in Nanning – China geweest. Mijn Thaise partner kon goed met een lokaal iemand praten, in een taal, die erg veel op het Thais leek. Welk bewijs nog meer dan een taalverband ?
Ja, Nanning ligt in Zuid-China dicht bij de grens met Vietnam, precies het gebied waar de Tai volkeren vandaan kwamen, en nog wonen.
Niet erg honkvast dus, die Tai. Dat beeld komt ook naar voren als ik naar mijn schoonfamilie kijk. Van de 11 broers en zusters van mijn vrouw woont er nog maar één in de stad Ubon. Haar vader is Chinees/Birmees en haar moeder Lao/Khmer. Mijn vrouw is dus eigenlijk geen Thai maar heeft dus wel Tai bloed.
Heel anders dan mijn familie. Tot eeuwen terug komen mijn voorouders uit Scheveningen. Gelukkig gingen de Scheveningse jongedames veelal als werkster in het nabijgelegen Den Haag aan de slag en dat zal inteelt wel de kop ingedrukt hebben.
Tino, jouw verhaal is erg speculatief. Wat zijn de bronnen voor jouw verhaal?
Beste Joop,
Om het verhaal van Tino als “erg speculatief” af te doen, vind ik wat minachtend van u.
Tino is een medicus, wetenschapper en een goede geschiedschrijver.
Om dit verhaal op te zetten heeft hij wat researchwerk verricht. Dus niet zomaar uit zijn duim gezogen, omdat ik ook enig kennis heb over de Thaise cultuur.
Gelukkig kan ik ook meepraten over het ontstaan van het Boeddhisme.
Ik vind dat Tino prima werk geleverd heeft met dit verhaal.
Het verhaal van het Ahom Rijk spreekt mij wat meer aan, omdat ik in Assam en Nepal al ben geweest.
Waarde Chander, Je gaat er nogal makkelijk aan voorbij dat Tino zelf erkent dat zijn verhaal deels speculatief is. Als Tino een echte wetenschapper zou zijn, dan had hij de bronnen voor zijn verhaal moeten vermelden.
Voornaamste bron:David K. Wyatt, Thailand, a short history, Silkworm Books, 1998, bladz. 1-60
en diverse Wikipedia pagina’s
https://en.wikipedia.org/wiki/Tai_peoples
Er zijn nog meer theorieën. Een zegt dat de Thais altijd al in Thailand woonden en een andere dat de Thais uit het Zuiden naar het huidige Thailand emigreerden.
O ja, je hebt gelijk. Sommige onderdelen van dit verhaal zijn speculatief.
De afslag die je mist is de afslag waarbij er “nieuwe” Nederlanders zijn die demokratische pricipes, respect voor eenieder (ook HLGBTH etc) niet onderschrijven. Die minachting hebben voor de rechtstaat, en familie en clan voor opstellen.
Dit bedreigt het sociale contract dat wij over vele eeuwen heen met elkaar hebben op gebouwd.
In Denemarken is derhalve nu besloten dat asiel, immigratie, nog maar mondjesmaat wordt toegestaan (3500 mensen in 2018) omdat de sociale cohesie van de opgebouwde verzorgingsstaat anders niet meer kon worden gewaarborgd. NB: de sociaal-democraten zijn aan de macht in Denemarken.
Dat in Thailand er restricties zijn voor buitenlanders (land etc.), de Thainess er op school wordt ingepompt, het volkslied dagelijks wordt gezongen op radio en TV: draagt allemaal bij aan de cohesie, veiligheid en rust in een land.
Citaat:
‘Dat in Thailand er restricties zijn voor buitenlanders (land etc.), de Thainess er op school wordt ingepompt, het volkslied dagelijks wordt gezongen op radio en TV: draagt allemaal bij aan de cohesie, veiligheid en rust in een land.’
Ik ben het daar maar ten dele mee eens. Het betekent ook dat sommige groepen buitengesloten worden. De afgelopen 100 jaar waren er vele opstanden en veel onrust juist omdat Thainess verplicht werd opgelegd.
In een natiestaat worden er altijd groepen buitengesloten. Die noemen we dan met een handig woord buitenlanders. Minderheden in eigen land zijn precies dat: minderheden. Minderheden moeten zich (tot op zekere hoogte) aanpassen aan de meerderheid, dat kan ook met behoud van eigen identiteit. Dat er de laatste 100 jaar vele opstanden en onrust was is begrijpelijk: Thailand is een relatief jonge staat, die dingen gaan niet zonder strijd of stoot.
Indien de opeenvolgende vorsten niet zo hard hadden gestreefd naar eenheid middels taal, gewoonten en gebruiken was er uberhaupt geen Thailand meer nu.
Wat de talen betreft mag de taal die in de provincies ten zuiden van Prachuap Khiri Khan wordt gesproken niet onvermeld blijven.
Persoonlijk vind ik het niet zo interessant waar de (huidige) Thais vandaan komen. Ik ben wat praktisch ingesteld dus voor mij is iedereen Thais die een Thais ID of paspoort heeft. Of hij/zij dat nou heeft gekregen via geboorte (via een of beide ouders) of via naturalisatie maakt me niets uit. De huidige grenzen van landen zijn bepalend voor de nationaliteit en daar is de laatste decennia nogal wat beweging in te bespeuren. Kijk maar eens naar alle landen die tevoren samen Joegoslavie of Rusland vormden/heetten of de Duitse hereniging. Het ene jaar ben je nog Nederlander, een jaar later Surinamer.
Nationaliteit zegt dan ook maar voor een gering deel iets over je cultuur. Je kunt een rasechte Nederlander zijn, maar ook voorouders hebben in Frankrijk (Hugenoten), Portugal of Spanje (joden) of Indonesie (Indische Nederlanders of Molukkers).
Ik ben er vast van overtuigd dat mijn Thaise vrouw na enige jaren in Nederland te wonen ook gefascineerd zou raken door de verschillen tussen de bergvolkeren in Nederland (de Zuid-Limburgers), de Amsterdammers (het zijn net arrogante Bangkokianen), de zuinige Zeeuwen en de Tukkers (die je toch in veel gevallen gemakkelijk kunt vergelijken met de Isaners). En ook door het feit dat ook in Nederland op bepaalde bevolkingsgroepen wordt neergekeken. Het lijkt wel Thailand, hoor ik haar al verzuchten.
Door de eeuwen was er altijd ‘vrij’ verkeer van mensen en goederen mogelijk over de aarde.
Natuurlijk waren er plaatselijke machthebbers die een schatting aan je oplegden, maar werkelijke beperkingen kwamen er pas toen de potentaten begonnen met grenzen te trekken en belastingen te heffen om ‘hun grondgebied’ te kunnen verdedigen.
Dat gaat hier in zuidoost Azië op en net zo in Europa of waar dan ook.
Toen kwam ook de nationale cultuur op en angst voor de onbekenden.
David Graeber heeft daar een mooi boek over geschreven: “Schuld, de eerste 5000 jaar.