De Ratchaprasong boodschappen (Zeg hallo tegen de leiders)

Tijdens de roodhemdprotesten van 2010 lieten vele honderden demonstranten een boodschap achter op een groot plakbord. De meer dan duizend post-it briefjes vonden uiteindelijk hun weg naar het archief van Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) te Amsterdam. Curator Eef Vermeij schreef hier het volgende blog over.

***

Ik zag het bord “Say Hi to the Leaders” 1 voor het eerst tijdens een van mijn bezoeken aan de Ratchaprasong protestplaats te Bangkok, Thailand in april-mei 2010. Mijn eerste en onmiddellijke gedachte was dat iemand dit moest bewaren. Een unieke verzameling handgeschreven post-it briefjes, vastgeplakt op grote plastic vellen die tot een uithangbord waren gemaakt, op de hoek van Ratchaprasong tegenover het Gaysorn winkelcentrum. Post-its briefjes vol met berichten aan de roodhemdleiders.

De volgende keer dat ik het bord zag, was tijdens een televisie-uitzending op 19 mei, de dag dat het Thaise leger het protest neersloeg en het protestterrein met gepantserde voertuigen onder de voet liep. Dit keer stond het uithangbord vlak bij de kruising van Ratchaprasong op Ratchadamri Road. Deze protesten werden van 12 maart tot 19 mei 2010 georganiseerd door het United Front for Democracy Against Dictatorship (UDD, ook bekend als de “Roodhemden”) in Bangkok, tegen de door de Democratische Partij geleide regering. De UDD riep premier Abhisit Vejjajiva op om het parlement te ontbinden en de verkiezingen te vervroegen. De protesten escaleerden tot langdurige gewelddadige confrontaties tussen de demonstranten en het leger, en pogingen om tot een staakt-het-vuren te komen, mislukten. Meer dan 80 burgers en zes soldaten werden gedood, en meer dan 2100 mensen waren verwond toen de militaire met geweld de protesten ten einde brachten.

Samen met een vriend ben ik er de volgende dag heen gegaan om te kijken of ik het bord en de post-its die erop waren geplakt nog kon redden. Toen ik ter plaatse kwam, was ik verrast dat het bord nog heel was en terug op zijn oude plaats tegenover Gaysorn stond. Een paar meter van het bord stonden een paar volledig bewapende soldaten, maar mijn intuïtie zei me dat we waarschijnlijk niet bang voor ze hoefden te zijn. Ze hadden waarschijnlijk specifieke instructies over wanneer ze moesten handelen en een vreemde farang zou niet een van de redenen zijn. Met wat gereedschap begonnen mijn vriend en ik het bord te ontmantelen, inclusief een bord met foto’s van de schietpartijen bij het Khok Wua kruispunt van 10 april. De soldaten keken een beetje verbaasd maar reageerden niet.

Toen we begonnen te lopen, riep een man die eruitzag als een officier ons en wees naar het bord dat ik droeg. Ik zei tegen mijn vriend dat hij door moest lopen en de militair moest negeren. Ik liep naar de officier toe, die vervolgens uitlegde dat hij niet alleen het bord met foto’s wilde hebben, maar alles wat ik bij me had. Ik gaf hem alleen dat specifieke bord, maar bewaarde het bord met de post-its, negeerde hem verder en liep door. Als reactie (blijkbaar moest hij op zijn plaats blijven) begon hij te schreeuwen naar de soldaten bij een wegversperring verderop in de straat, maar die begrepen niet wat zijn probleem was en lieten ons dus door. Nog eens 4 of 5 wegversperringen waren even gemakkelijk te nemen. We besloten het bord achter te laten bij een nabijgelegen appartement van een vriend. Het was hartverwarmend om te zien hoe opgewonden de straatverkopers en schoonmakers bij het appartement van mijn vriend reageerden toen ze zagen wat wij met ons meedroegen.

(Van een toerist die Bangkok bezocht in de periode april-mei 2010).

Uiteindelijk zijn de 1099 post-it briefjes die van het bord kwamen bij het IISG in Amsterdam terechtgekomen. Onze medewerkers vertaalden en scanden het materiaal, maakten een inventaris met afbeeldingen, vertalingen en de originele tekst in het Thais (telefoonnummers zijn om privacyredenen verwijderd).

Er moeten zeker nog veel meer berichten zijn geweest, aangezien het bord daar minstens 2-3 weken heeft gestaan vanaf de eerste keer dat onze waarnemer het opmerkte. Helaas hebben we geen achtergrondonderzoek kunnen doen naar dit initiatief; wiens idee het was, hoe lang het bord er was, of de berichten daadwerkelijk de “leiders” bereikten (het hiërarchische onderscheid dat werd gemaakt tussen de “leiders” en de “gewone” Thaise mensen is in dit geval een beetje tegenstrijdig), of eerdere aantekeningen zijn weggenomen en ergens zijn bewaard, of dat de 1099 post-its (plus degenen die verloren zijn gegaan tijdens het transport te voet) alles was wat er was.

De berichten zijn ontroerend, emotioneel, vervloekend scheldend, hoopvol, seksueel getint, grappig. Sommigen van hen zijn homofoob (meestal wanneer Prem Tinsunalond het doelwit is, destijds hoofd van de Privy Council en ervan beschuldigd het meesterbrein achter diverse plannen te zijn), sommige bevatten Lèse Majesté inhoud (artikel 112, met zware straffen). Bovenal zijn de berichten oprecht. Kortom prachtig primair bronnenmateriaal uit het hart van een protestbeweging. Een protestbeweging die in vele vormen zijn weg vond naar de IISG-collectie.

– Eef Vermeij

Tot slot een kleine selectie uit post-it berichten die mij (Rob V.) opvielen:

• Mogen jullie verdomde karma jullie terug pakken (ขอให้ก รรมสนองพวกมึง)
• Rechten, vrijheid, autonomie, gelijkheid, roodhemden (สิทธิ เสรีภาพ อิสระภาพ เสมอภาค เสื้อแดง)
• Laat de roodhemden alsjeblieft vreedzaam strijden, ik heb jullie lief roodhemden ( ขอให้เสื้อแดงของเราสู้อย่างสันติ รักเสื้อแดงทุกๆคน)
• Kwaardaardige militairen vermoorden burgers (ทหารชั่วฆ่าประชาชน)
• Ik ben de dubbele standaard beu (เบื่อ2มาตรฐาน )
• Ben je verdomme niet in staat het parlement te ontbinden ofzo? (แค่ยุบสภามึงทำไม่ได้เหรอ)
• Sta niet aan regeringszijde wanneer zij fout zitten, steun soms de roodhemden, blijf objectief (อย่าเข้าข้างข้างรัฐบาลหากมันไม่ดี เข้าข้างเสื้อแดงบ้าง เป็นกลางหน่อย)
• Sterf! (ตาย)
• Zelfs in de hel ben je verdomme niet welkom, waarom zou het volk je als premier willen? (ขนาดนรกยังไม่ต้องการมึง พสาอะไรประชาชนจะรับมึงเป็นนายก )
• Laat mijn vrienden verdomme niet voors niets gestorven zijn (อย่าให้เพื่อนกูตายฟรี)
• Ik (tante) ben huisvrouw, ik ben hier uit oprechtheid, niemand heeft mij verdomme ingehuurd! ( ป้าทำงานแม่บ้านเอง กูมาด้วยใจไม่มีใครจ้างโว้ย)
• We hebben geen militaire macht nodig. We willen democratie en vrijheid van het volk. (เราไม่ต้องการอำนาจทหาร เราต้องการประชาธิปไตยและเสรีภาพของประชาชน)

Bron: https://iisg.amsterdam/en/blog/ratchaprasong-notes-say-hi-leaders

Tekst en foto’s zijn met goedkeuring van Eef Vermeij overgenomen.

Voetnoot 1: Op het spandoek stond “Say hiกะแกนนำ” (Say hi kà ken-nam), ofwel “Zeg hallo tegen de leiders”.