Sommige mensen denken nog steeds dat de grote bedrijven de belangrijkste spelers zijn in de economie, in de zin van economische groei, innovatie en duurzaamheid. Economen weten echter wel beter.
Bij de meeste van deze grote bedrijven staan omzet, winst, waarde(stijging) van de aandelen, marktaandeel en de meningen van de aandeelhouders op een veel hoger voetstuk dan een menswaardig personeelsbeleid, delen van de winst met werknemers, menswaardige arbeidsomstandigheden en verminderen van de milieuschade. Dit wordt dan goedgepraat met het argument dat er zoveel werkgelegenheid mee gemoeid is. En dat is maar ten dele waar.
In Thailand is het niet anders, en soms wel een beetje anders. Natuurlijk zijn er ook in Thailand grote bedrijven (en/of conglomeraten van aan elkaar gelieerde bedrijven) maar die zijn vaak in handen van een beperkt aantal families en familieclans, aangevuld met financiële instellingen. Kijk maar de Forbes top 50 rijkste Thais en in welke bedrijfstakken zij actief zijn. Dat zijn de meest basale sectoren: eten, drinken, retail, gezondheidszorg, telecommunicatie en onroerend goed (https://www.forbes.com/thailand-billionaires/list/#tab:overall).
Deze clans zijn niet alleen rijk, maar ook machtig. De rijken hebben in de afgelopen 100 jaar een uitgebreid, spinachtig netwerk opgebouwd waarvan ook mensen uit de politiek, de politie en het leger deel uitmaken. En de Thailand-kenner weet dat er binnen deze sectoren ook sprake is van clans, ook wel dynastieën genoemd. Dat woord verwijst naar de historie van de (invloed van de) clan. Het hoeft nauwelijks betoog dat de overgrote meerderheid van deze zaken-elites er sterk kapitalistische en conservatieve ideeën op na houden: geld- en winst georiënteerd, tegen verhoging van lonen, tegen vakbonden, tegen collectieve arbeidsovereenkomsten, tegen verbetering van het onderwijs (de rijkste Thai zei niet zo lang geleden dat de jonge Thais beter in zijn bedrijven konden komen werken dan naar de universiteit gaan omdat je daar toch niets leert wat je echt nodig hebt), tegen vergaande invloed van de overheid (met uitzondering van zorgen voor rust en de openbare orde) en tegen alles wat ook maar riekt naar sociaaldemocratie (onmiddellijk bestempeld als communisme) en meer invloed van het volk op het reilen en zeilen van dit land onder het mom dat het volk daartoe niet in staat is (lees: te dom is).
Zij leven veelal in Bangkok, in een andere wereld dan de overgrote meerderheid van de Thaise bevolking. Velen zijn een beetje wereldvreemd, kunnen niet tegen kritiek (of die terecht is of niet), zijn decadent en arrogant. De jongere leden van de elites zijn in dit opzicht waarschijnlijk erger dan hun ouders en grootouders omdat zij vanaf de geboorte in de watten zijn gelegd en geen of slechts 1 broer of zus hebben. Ouders en grootouders hebben nog voor hun rijkdom gewerkt, de kinderen niet en hoeven dat waarschijnlijk ook niet te doen hun hele leven. Zij leven in de vaste veronderstelling dat de machtigen van dezelfde clan (en allereerst hun ouders en grootouders) hen onvoorwaardelijk helpen en uit de wind houden wanneer er iets echt fout gaat (dodelijk ongeval veroorzaken, drugsgebruik, oplichting, dronken achter het stuur; de casus van Boss spreekt in dit verband boekdelen) en dat alle fouten kunnen worden hersteld met het (onderhands) betalen van geld aan iedereen die dat nodig heeft voor aangeboden ‘hulp’. Zodra duidelijk wordt dat er gevangenisstraf dreigt of een andere straf, gaat een ander scenario in werking. Op de elitaire jongeren wordt ook druk uitgeoefend om hun levenspartner te zoeken in dezelfde netwerken teneinde het netwerk sterk, veilig en gesloten te houden.
(Redactionele bronvermelding: bunyiam / Shutterstock.com)
Intermezzo
Toen ik in Bangkok woonde, kocht ik regelmatig de Bangkok Post. Naast het nieuws keek ik altijd naar de overzichtsfoto’s van de huwelijken van hiso’s, en natuurlijk naar de ‘guest of honor”. Niet omdat ik al die mensen ken of wil kennen, maar om te registeren welke hiso bij welke elite-clan hoort of – wellicht beter – wil horen. En dan zie je dat de zoon van oud parlementariër en massagehuis-eigenaar Chuwit de toenmalige hoogste militair (general Apiwat, nu de naaste adviseur van de koning) op zijn trouwfeest als eregast had; en dat de hele familie van Chuwit aanwezig was op het huwelijk van de dochter van Thaksin in Chiang Mai. Wie wil zich met wie afficheren hier? Op dit moment is Chuwit dagelijks in het nieuws, de politie en nu ook rechters en Prayut min of meer voor de voeten lopend met info over de Chinese gangs en belendende witwaspraktijken. Enig idee waarom de populaire Chuwit niet door de hoogste autoriteiten wordt aangepakt en de mond gesnoerd? Wat dacht u: slechts een telefoontje van Chuwit in zijn netwerk en menig politieofficier wordt overgeplaatst naar een inactieve post: voor het volk voor de TV is dit smullen geblazen. Voor de betrokkenen is het puur power-play.
De gevolgen van de houding, de meningen en het gedrag van de Thaise zaken-elite kunnen worden beschreven op verschillende niveaus. Een aantal van deze gevolgen wordt ook voor de slimmere leden van de elite zichtbaar en maakt hen zenuwachtig:
- Geringe neiging tot werken in een normale baan in Thailand, met name vanwege lage salarissen en slechte arbeidsvoorwaarden. Bij de laaggeschoolden bestaat een neiging om (tijdelijk) in het buitenland te gaan werken, van bouwvakker tot masseuse tot het plukken van bessen, zowel legaal als illegaal;
- Neiging om te proberen via het internet een inkomen te verwerven: de verkoop van allerlei artikelen maar ook via het openen van een YouTube kanaal. Deze methoden leveren over het algemeen een hoger inkomen op dan een reguliere baan (als je die al hebt) en je hoeft er niet zoveel uur voor te werken. Natuurlijk weet men allerlei manieren om het aantal vrienden op je kanaal (een maat voor je inkomen) te verhogen via fake accounts;
- Aantrekkingskracht van illegale activiteiten (stelen, drugs, oplichting, scamming, prostitutie) die op korte termijn meer geld opleveren dan werken. Het idee is wellicht om dit slechts korte tijd te doen maar de praktijk is vaak anders door buitensporige uitgaven en schulden;
- Ledigheid (internet, drugsgebruik en alcoholisme) en voor geld teren op de zak van anderen. Voor rijke Thaise kinderen het geld van de familie en de winst van de bedrijven, voor andere Thais het geld van meer vermogende, maar niet echt rijke Thaise familieleden; voor andere Thais het geld van buitenlanders die met een Thais familielid getrouwd zijn, en al dan niet in Thailand wonen.
- De nieuwe generatie Thaise elite (die door de gezinsverdunning vele malen kleiner is dan de huidige elite) heeft waarschijnlijk te weinig kennis om de bedrijven succesvol te kunnen leiden in de toekomst. Ik weet dat een aantal Thaise zaken-eigenaren zich hier echt zorgen over maakt en daarom ook niet met pensioen gaat, maar elke dag naar kantoor. Men durft het bedrijf niet over te laten aan een van de kinderen.
Maar dit land wil en moet vooruit, volgens dezelfde leden van de zaken- en de politieke elite. Kijk maar eens op het internet en het wemelt van de goede en minder goede ideeën om dit land op te stuwen in de vaart der volkeren: allerlei soorten van hubs (medisch, luxe toerisme, zelfs in rakettechnologie, olie- en gasexploratie samen met Cambodja). Er doemen echter nogal wat problemen op om dit te realiseren:
- Te weinig en –in absolute aantallen – steeds minder geschoolde Thaise arbeidskrachten (opleiding, vlucht naar het buitenland, ontgroening);
- Bepaalde mate van xenofobie: men wil eigenlijk geen buitenlanders binnenhalen maar beseft langzaam dat men dit niet lang kan volhouden. Vandaar enige, soepelere nieuwe regels voor buitenlanders met specifieke kennis;
- Niet bereid de salarissen te betalen die bij arbeid van hoger niveau horen. Daarnaast te weinig oog voor secondaire arbeidsvoorwaarden (ziektekostenverzekering, aantal vakantiedagen, pensioen, sociale zekerheid, vakantiegeld);
- Hoge mate van bureaucratie (dezelfde regels worden ook nogal eens anders toegepast) en corruptie in het overheidsapparaat;
- Cronyisme: het helpen van leden van de eigen clan aan lucratieve banen zonder aandacht te besteden aan hun werkelijke kwalificaties en ervaring. Hier begint de wal het schip te keren en meer en meer leden van de Thaise elite beseffen dat.
Er is in dit land weinig neiging om werk te vinden. De rijke jongeren hoeven eigenlijk niet te werken, en zeker niet voor het geld. Zij werken gewoonweg niet en genieten van het leven (en van ledigheid), werken in een baan die ze leuk vinden (weinig salaris of verliezen in het eigen bedrijfje zijn geen probleem) of werken ‘noodgedwongen’ in een bedrijf van de familie waar zij geen affiniteit mee hebben en geen opleiding voor hebben. De andere Thais (zij, die niet voor de volle 100% teren op de zak van anderen) proberen zoveel mogelijk geld te verdienen op de meest gemakkelijke en minst tijdrovende manier. Het internet is daarbij favoriet: webshop, eigen kanaal, vlogger, scamming. De een neemt daarbij meer risico’s (illegale activiteiten) dan de ander.
Om deze situatie te wijzigen, en Thailand echt op een duurzame manier economisch te verbeteren, moeten er nogal wat zaken veranderen. Het belangrijkste is dat men werken in dit land meer interessant en meer lonend, meer aantrekkelijk moet maken, voor Thais en voor buitenlanders (vraag je eens af waarom veel Thais wel voor het leger willen werken en niet voor een bedrijf). En moet stimuleren dat de Thais voldoende opleiding krijgen voor de banen van de toekomst. Dat gaat beter als men de onderwijssector nationaliseert (het verschil tussen private en privé instellingen wat betreft prijs en kwaliteit is groot en dus blijft het gat tussen slim en niet zo slim hetzelfde als tussen rijk en minder rijk) en het onderwijs op alle niveaus gratis maakt, zoals in Duitsland. De rijke elites, die hier direct en indirect van gaan profiteren (betere werknemers, meer omzet en winst, innovatie) moeten een groot deel van deze ontwikkeling betalen via het belastingsysteem.
Bedankt! Een boeiend artikel dat nagels met koppen slaat. Het bureaucratisch kapitalisme dat Thailand kenmerkt, zorgt ervoor dat het grootste deel van de koek naar een parasitaire elite gaat.
Interessant artikel. Bedankt.
Dat is lang geleden Chris dat ik zo’n goed maatschappij kritisch artikel heb gelezen.
Een hele grote is CP en als je leest hoe het is begonnen, wonderbaarlijk.
Echter nu zo groot en maalt verder nergens om.
Dat is jammer, wanneer je echt groeit en daarna niets meer ziet dan power en money en eigenbelang de enige reden is. Maar ja, cést la vie.
Mooi artikel om te lezen, dit is zuiver op thailand gericht, ik heb de mening dat ieder land dit meemaakt of meegemaakt heeft in hun ontwikkeling in meer of mindere mate.
Heb wel eens iets gelezen over de derde generatie in zaken doen in het westen, en dan uiteraard ook de eerste en de tweede generatie haar inzichten en motivatie, zie diverse punten hier toch ook terug komen.
Knap en raak geschreven!
Prima stukje geschreven.
Veel is herkenbaar in de thaise soaps.
Uniformpje trouwt met mooi meisje gaat met de luxe auto wonen in een duur huis.
Chang op teenslippers zuipt, gebruikt, steelt, schiet en is een doorn in het oog voor bovengenoemde.
Groet,
Jos K.
Vaak meegemaakt: de eerste generatie zet de zaak op. De tweede genaratie maakt het bedrijf groot en de derde generatie helpt de zaak naar de filistijnen…
Onder het kapitalisme heeft winst de hoogste prioriteit, het is immers eten of gegeten worden. Het resultaat is een steeds kleinere club van bedrijven en personen die de scepter zwaaien. Maar de vorming van oligopolies en monopolies brengt een maatschappij als geheel weinig goeds. Innovatie stagneert, lonen stagneren (werkgevers betalen liefst zo min mogelijk voor arbeid voor zoveel mogelijk resultaat, werknemers werken liefst zo relaxed mogelijk voor een zo groot mogelijke beloning) enzovoort. Met al die tegenstrijdigheden binnen het systeem keert de wal het schip.
Slimme werkgevers snappen dat dit niet houdbaar is en dat de scherpe randjes er af moeten. Denk aan de grootste politieke partijen vol met mensen uit de beste kringen, die weten dat maatregelen (al dan niet populistisch) moeten aankondigen en deels vervullen opdat het plebs niet geheel verdrukt wordt. Zonder consumenten is het immers lastig verkopen en zonder werknemers lastig diensten/producten leveren.
Voor een meer bestendige maatschappij, of dat nu Thailand of elders is, komt men niet uit onder tenminste de meest basale beschermingen en zekerheden. Zaken zoals toegankelijk (betaalbaar, goedkoop of gratis) onderwijs, zorg , onderdak enzovoort. De essentiële behoeften om te kunnen leven en werken. Dus jouw conclusie kan ik mij wel in vinden.
Persoonlijk ben ik ook voorstander van coöperaties, daar waar werknemers samen (mede)eigenaar zijn. Daar kan men een betere balans vinden tussen belonen van arbeid, winst afvloeien enz. Hoe meer mensen zeggenschap, mede-belang en mede-eigenaar hebben in een bedrijf of maatschappij hoe beter dat voor ons allemaal.
NB: ik moet nog steeds lachen dat er ten tijden van de zoveelste coup (of verkiezing) mensen enthousiast waren over de holle toezeggingen corruptie aan te pakken. In de praktijk veelal uitschakelen van kleine en soms grote vissen uit een concurrent netwerk maar geen structurele aanpak.
NB2: kleine correctie, die generaal heet Apirat / Aphirat (อภิรัชต์).
Kapitalisme is het minst slechte systeem. Noem eens een land waar het communisme of socialisme zorgt voor bloei en welzijn? Communisme kan alleen gehandhaaft worden door controle, repressie en onderonderdrukking omdat het tegen normale menselijke ambities ingaat, zoals de wil om te winnen. Ga eens een tijdje in Cuba of Noord-Korea wonen dan kom je er wel achter.
Puur kapitalistische of puur commuistische landen c.q. systemen bestaan in de werkelijkheid niet meer.
Een meer gereguleerde economie zoals in China is zo gek nog niet (in deze tijden) ware het niet dat de controle vanuit vertegenwoordigers van het volk ontbreekt. In andere landen wrdt die controle (de parlementaire oppositie) voortdurend weggestemd. Ik weet niet wat beter is.
Wie wil winnen is toch prima op zijn plek in een coöperatie? Dan win je namelijk al meer dan als gewone loonwerker. Elk stap die je extra zet is winst voor het bedrijf en omdat jij ook het bedrijf bent, weer winst voor jouw. Communisme is juist mede-eigenaar zijn, mee bepalen, meer democratie: niet alleen in een parlement of raadhuis maar ook op de werkvloer. Innovatie kan juist bloeien door als collectief de middelen en kennis te binden ipv dat een paar bedrijven onderzoek doen naar producten met de potentieel grootste winstmarge. In de huidige wereld zijn meerdere farmaceuten bezig voor dezelfde dingen een behandeling te vinden, lekker efficiënt maar niet heus. Wie als eerste resultaat boekt gaat er met een patent vandoor en leuke winstmarges. Internet, smartphone, raket enzovoort: de basis ligt bij publieke financiering (universiteiten etc.). De fabeltjes dat communisme “tegen de natuur / ambitie / innovatie” enzo is zijn makkelijk weerlegt (Google maar). Cuba doet het qua gezondheidszorg lang niet slecht, beter dan hun noordelijke buurman waar het plebs mag verrekken. Het zou natuurlijk meer kunnen doen als de wereld vrij kon handelen met Cuba en schepen die daar aanleggen ook daar kunnen varen naar de VS ipv een verbod tot aanmeren te krijgen in de VS.
Maar okay, niet iedereen zit te wachten op democratie op de werkvloer, een einde aan dealtjes die grote bedrijven sluiten met politici (de directie van een Unilver of Shell hebben meer invloed dan wat jij of ik in het stemhokje uitbrengen). Socialisme voor het grootbedrijf maar niet voor de gewone burger: bailouts voor de banken, maar niet voor de mensen wiens huis onder water stond.
Het kapitalisme laat zich niet op vriendelijk verzoek van de burger wegsturen. Daar waar kapitalisme heerst moet het toch water bij de wijn doen met socialistische maatregelen zoals een basis garantie gezondheidzorg, inkomen, onderwijs, vakantie, infrastructuur etc. Of het genoeg is? De 40 urige werkweek is van diep uit de vorige eeuw, productiviteit en werkmethoden zijn flink omhoog gegaan en nog is een 30 urige werkweek, of minder, niet de standaard. Vreemd. Sociale zekerheden die beetje bij beetje verloren dreigen te gaan.
Thailand zal het kapitalisme voorlopig ook geen gedag zeggen. Maar het kan geen kwaad te luisteren naar een Michael Parenti, Paul Cockshott (vooral zijn jaren 90 boek over de plan economie), Vijay Prashad (voor een niet westers tegengeluid). Dat kan een land minstens ideeën geven hoe het systeem houdbaarder, menselijker, te maken. Als de koek te ongelijk verdeeld wordt dan geeft dat allerlei problemen. Er moeten voor het land toch lessen te leren zijn van de socialistische buren (China, Vietnam etc) voor een betere verdeling van de koek?
Peter, landen die zich communistisch noemen zijn dat in werkelijkheid niet. China is een kapitalistische dictatuur, Cuba en Noord-Korea zijn ordinaire dictaturen.
Ik wil een rechtvaardige maatschappij met meer zorg voor de minderbedeelden, meer vrijheden en rechten. Ik wil geen maatschappelijk systeem dat gebaseerd is op een ideologie of religie.
Gelukkig heeft Thailand het communisme weten te onderdrukken met verboden in wetten, gevangenisstraffen, moorden en verbanningen.
De monnik Kittivuddho Bhikkhu verklaarde in de zeventiger jaren dat communisten geen mensen waren en gedood mochten worden. En dat gebeurde ook.
beste Tino Kuis,
koop een eiland zodat jij jouw eigen maatschappij kunt realiseren.
Anders blijft het wishfull thinking.
Er zijn wereldwijd zo ongeloofelijk veel praatprogramma’s, mensen met uitgesproken ideeën,allemaal Louis van Gaaltjes.
De realiteit is dat het bij alleen maar ideeën blijft. Er zijn uitzonderingen, maar ook die hebben vaak een kortstondig bestaan, omdat men het op zeker moment niet meer eens is met de oprichter.
Voor mij is het belangrijk dat ik de harmonie in mijzelf behoudt en handel vanuit mijn gevoel en verstand.
Er bestaat op deze planeet gewoonweg geen perfecte samenleving.
Honger, ziekte, oorlog en de innerlijke strijd met zichzelf is wat de mens eigen is, helaas.
Communisme kan alleen gehandhaaft worden door controle, repressie en onderonderdrukking.
Dat gaat niet alleen op voor socialisme en communisme,Neoliberalisme is precies hetzelfde, vraag dat maar aan de arbeiders die hebben geleden onder Thatcher.
Waardoor denk jij Peter is de Russische revolutie ontstaan?
Zo is er niet een goed systeem voor alle bevolkingsgroepen, maar is er een balans nodig tussen arm en rijk ,die balans is in Thailand al een tijdje zoek en dat gaat hoe dan ook in de toekomst gevolgen hebben.
Het commumisme in Cuba is grotendeels mislukt door de boycot van Amerika, maar het onderwijsniveau in Cuba ligt 100 keer hoger dan in Thailand. ook op medisch niveau scoort Cuba hoog o.a door de hoge opleidingsniveaus en het degelijk onderwijs.Er is niks mis met de basis van het communisme, alleen de kapitalistische landen wouden niet dat het werkte.
Dat is het verhaal van de machthebbers in Cuba. Sinds 1989 ben ik er 42 keer geweest als dan niet voor de krant waarvoor ik werkte. Ik was 4 jaar getrouwd met de dochter van een lijfwacht van El Che en El Comandante, dus ik heb het idee waarover ik spreek. Cuba is een vorm van staatskapitalisme, waarbij de politiek getrouwen het stukken beter hebben dan de massa. Die vecht om te overleven (la lucha).
Het onderwijsniveau ligt slechts op enkele punten hoger dat in Thailand. Daar kunnen de kinderen alleen rekenen met een machientje. In Cuba kunnen de kinderen niet rekenen bij gebrek aan een dergelijk hulpmiddel. Het medisch niveau in Cuba is ronduit belabberd voor de gewone bevolking Elke 400 gezinnen hebben een huisarts, maar deze heeft geen medicijnen of andere hulpmiddelen. Ik ben in ziekenhuizen geweest waar de chirurg de wond dichtnaaide met gesteriliseerd vliegertouw.
De boycot van Amerika is alleen lastig omdat de Cubanen zoveel schulden hebben dat ze elders niet kunnen betalen. Alles is bijvoorbeeld in Mexico verkrijgbaar, maar je moet wel afrekenen.
Je kent toch het spreekwoord: communisme is de periode tussen kapitalisme en kapitalisme. Communisme is de dood in de pot voor de gewone man. En ja, ik ben ook in Noord-Korea, China, Polen en de Sovjet-Unie geweest…
Het probleem is dat sommige mensen een soort romantisch idee hebben van communisme en socialisme. Macht aan de arbeider en dat soort ideeën en Che zien ze als een vrijheidsstrijder. Nou, de ene dictator is gewoon ingeruild door de andere.
Mee beslissen en delen in de winst houden ze allemaal van, tot het mis gaat.
Delen in verlies en ze geven niet meer thuis
Zoals Tacher al “The problem with socialism is that you eventually run out of other people’s money”
De ironie is natuurlijk dat in kapitalistische en feodale systemen het de mensen aan de top zijn die op andersmans geld teren. Zij het door de envelopjes die hun weg naar boven vinden, de manier van belonen (loondienst is per definitie onderbetaald, opbrengst eindigt onevenredigaan de top), bailouts ( = socialisme voor de top) enz. De doorsnee Thai wordt zo dagelijks bestolen, te kort gedaan en zeggenschap ontnomen. Thatcher wist het mooi te vertellen, maar de grootste moochers vind je aan de top.
Indien er in de pot mag gegraaid worden vervagen alle grenzen van “-ismes”.
In elk ervan probeert men zo hoog mogelijk te scoren, omdat hoe hoger men op de ladder staat hoe groter de vangst. Socialisme is daar geen uitzondering op.
Ik ben zeker niet tegen een systeem waarbij zwakkere dienen beschermt te worden. Integendeel en jammer dat Thailand niet echt een voorbeeld is op dat gebied.
Al leiden zulke sociale vangnetten veelal ook tot misbruiken.
Hoeveel “moochers” vind je daar terug denk je? Al zal dat eerder in aantallen, dan in bedragen zijn maar samengeteld kom je ook op aardige bedragen.
“Moochers” vind je op elk niveau. Ook in Thailand.
Daarom ben ik zo voor verantwoording afleggen naar beneden. Om o.a. graaien te beperken en de koek eerlijker te verdelen. Het bedrijf in handen van alle werknemers (als aandeelhouders), managers die gekozen worden door hun personeel. De meeste mensen zullen wel weten dat zwaarder of verantwoordelijker werk beter beloont mag mag worden, die beloningen kan men best samen bepalen. Zo voorkom je dat er mensen in het bedrijf meer dan 100 keer zoveel beloningen ontvangen als de laagste rangen, vriendjes op mooie posities geplaatst worden en chefs met dwaze ideeën of bedrijfsvoering weggestuurd kunnen worden ipv massaal verloop van het lagere personeel.
Zouden in alle bedrijven de werknemers de aandeelhouder zijn dan is overleving ook meteen belangrijker dan acties die we nu zien van investeringensmaatschappijen e.d. die op korte termijn flink willen cashen, bedrijven opknappen en laten klappen. Je hebt immers als werknemers toch een werkplek nodig dus moet je verder denken dan alleen het einde van de maand of het jaar.
Op landelijk niveau plaat je wat we gezamenlijk als noodzakelijke sectoren zien in publieke handen (water, energie, verkeersnetwerk etc). Daar waar winst maken zeker niet een doel mag zijn omdat iedere burger toegang moet hebben tot deze dingen. Het spreekt voor zich dat een overheid zo klein mogelijk moet zijn, ene bebaarde man uit de 19de eeuw zag het liefst helemaal geen overheid meer, de staat was immers een parasiet en onderdrukker en stond vrijheid, gelijkheid en democratie voor iedereen in de weg.
Blijft er een groep mensen die niet volledig mee kan doen of wil doen, daar zijn de sociale verzieningen voor. Maar dat “gratis geld” valt veelal on het niet als je ziet hoe de grootste bedrijven belastingen ontwijken, subsidies ontvangen, meeliften op publieke diensten, techniek enz of de genoemde bailouts.
Meer transparantie, meer verantwoording van onder naar boven. Laat men zich eens echt moeten verklaren voor wie onder hen staat. Niet dat de generaals, elite figuren enzo dat zullen willen natuurlijk want dan zou het leven over de ruggen van anderen in geding komen.
Ja dat communistische liedje kennen we ondertussen al.
Iedereen moet mee beslissen en delen, maar niemand wil risico lopen.
Eerst vanaf de zijlijn toekijken, want zelf opstarten hoort er niet bij. Te risicovol.
Als het begint te renderen willen ze plots allemaal bepalen wat er met het bedrijf moet gebeuren en wie op welke stoel moet zitten en wat die moet verdienen. Want het is toch dankzij hun dat het bedrijf goed draait. Blijkbaar zijn de personen die het bedrijf opgestart en grootgebracht hebben met de nodige risico’s dan plotseling nietsnutten die teveel verdienen.
En als het niet meer draait met diezelfde werknemers is het plotseling niet meer hun fout. Ga dan, vermits ze aandeelhouder zijn, maar eens aankloppen en de reden vragen en om te investeren. Geen enkele van die werknemers zal dan thuisgeven.
Waarschijnlijk gaan ze dan wel weer wijzen naar diegene die het bedrijf grootgebracht hebben maar die ze opzijgeschoven hebben.
Ik laat het hierbij want krijg de kriebels van die communistische geleuter dat voor iedereen goed zou zijn.
Het is niet voor niks dat landen waar het communisme hoogtij viert geleid wordt door despoten.
Ja, het is beter te stoppen met de discussie want communisten zijn zo overtuigd van hun ideeën en hun gelijk, dat je toch nooit een centimeter ruimte krijgt. Voor hun is het een soort religie. De geschiedenis heeft uitgewezen dat communisme niet werkt, maar je zult nooit gelijk krijgen Ronny. Daarom ga ik de discussie niet eens meer aan. En gelukkig heeft de meerderheid van de bevolking ook wel ingezien dat communisme is soort ‘ideaal sprookje’ is, ver van iedere werkelijkheid. Dus zal het ook nooit meer een voet aan de grond krijgen.
Niemand loopt graag risico en iedereen plukt graag de vruchten maar het een gaat niet zonder het ander. Samen lust en last delen brengt de mens toch het meest. In overleg, en zonder dictatuur (zoals menig bedrijf nu eigenlijk is), valt de koek het meest redelijk te verdelen. Verantwoording, inspraak en transparantie zijn mij een groot goed. Een bedrijf groeit met de bijdrages van iedereen, dat is niet te danken aan een paar directeuren, om nog maar te zwijgen over de bron van elk start kapitaal, dat terug de leiden is op (sociaal noodzakelijke) arbeid. Daar waar een despoot heerst is gebrek aan inspraak en samen lust en last delen, dat kan per definitie geen socialisme zijn.
Hier laat ik het verder bij.
@Peter: ideaal sprookjes bestaan niet, een utopie kan inspiratie geven maar is onhaalbaar en alleen een zot denkt de hemel op aarde te kunnen brengen. Ene Friederich Engels schreef in de 19de eeuw daarom al “Socialism: utopian and scientific”. Systeem kritiek op het kapitalisme maar zeker ook socialisme of wat ook is noodzakelijk als we tot een betere, haalbare, wereld willen komen. Maar een kritische blik naar de maatschappij van vandaag zit duidelijk niet iedereen op te wachten. In Thailand al helemaal niet zo de powers that be gezien… dit was mijn slotwoord.
Quote van mij: “The problem with CEO’s/managers is that when they fuck up they walk away with other people’s money.”
Er zijn best wel CEO’s/managers die het (zeer) goed doen met hun bedrijven.
Ook zonder dat iedereen in dat bedrijf zijn zegje heeft moeten doen over de koers die moet gevaren worden en over beslissingen die moet genomen worden.
Maar er zijn inderdaad CEO’s/managers die niet voldoen. “Tant pis”.
Die vind je dan ook meestal terug op posities waarbij de overheid in het spel is en waarbij niet de kennis maar de politieke achtergrond meespeelde bij het aanstellen van die personen.
En/of net omdat die CEO’s/managers teveel bemoeienissen van iedereen moet ondergaan waardoor het niet meer werkbaar wordt.
Misschien is het dat wat Maggie uiteindelijk bedoelde. Hou Socialisten weg van die posities al je wil dat je bedrijf een succes wordt…. 😉
Waar ik op doel is dat ze na de geleverde wanprestatie nog met zakken vol geld wegwandelen. Met name in het bedrijfsleven. Er wordt geen (financiële) verantwoording genomen.
Ik heb de indruk dat het gros niet bezig is met de continuïteit/lange termijn van een bedrijf en werkgelegenheid, maar met in zo kort mogelijke tijd zoveel mogelijk geld voor zichzelf binnen harken.
Anekdote:
Mijn grootvader van moeders kant heeft zich bij de NLse Raiffeisenbank van kantoorklerk via inspecteur opgewerkt tot directeur van de centrale vestiging.
Na weer een zeer vermoeiende periode waarin de salarisverhogingen werden bepaald vroeg zijn vrouw hoeveel salarisverhoging hij zichzelf had gegeven.
Zijn antwoord: Je geeft jezelf toch geen salarisverhoging?!
Tegenwoordig geeft men zichzelf als eerste een salarisverhoging en/of bonus en als laatste komen de werknemers in zicht, maar dan moet de koek niet al op zijn.
Een goede manager is volgens mij iemand die veel op de werkvloer rondloopt om de problemen op te lossen waar de mensen op de werkvloer tegen aanlopen en verder alleen aanwezig hoeft te zijn bij grote of plotselinge veranderingen, omdat hij/zij de mensen die hij/zij aanstuurt heeft uitgelegd waar ze mee bezig zijn in de breedste zin van het woord.
En zoals je uiteindelijk op het einde toegeeft zijn er ook goed managers.
Maar je kan ook focussen op de slechte en dan iedereen over dezelfde kam scheren.
En dat zijn dan meestal die vanuit de overheid uitgezonden zijn.
Prive bedrijven zullen wel oppassen wat CEO’s met hun investeringen aanvangen.
Ik kom uit op sociaaldemocratie.
Kapitalisme is nodig om een grote bruto welvaart te creëren.
Socialisme is nodig om die welvaart enigszins redelijk en rechtvaardig te verdelen.
Sociaaldemocratie is een gezonde mix van deze twee. Neoliberalisme (‘de derde weg’ of zoiets) is dat zeker niet.
Na 15 jaar Thailand deel ik in hoge mate Chris’ beschrijving van de ”nationale economische architectuur/structuur.” Die 15 jaar bracht mij veel voortschrijdend inzicht. Dat een 100 tal, voornamelijk Sino-Thai, multi-dollar miljardairs, vanuit hun extreme financieel-economische machtspositie, zowat in alle Thaise structuren significante invloed, zelfs totale controle hebben, kon ik 15 jaar geleden zelfs niet vermoeden.
Dit vigerende Thaise nationale economische model kan je bezwaarlijk kapitalistisch noemen. Aan Rob V. zou ik zeggen: ”Sterft gij oude vormen en gedachten”.
In mijn beleving is de Thaise nationale economische architectuur/structuur sterk feodaal. Hetgeen velen als corruptie zien is daarin de piramidale afdracht van de leenman en aan de leenheer. Een noodzakelijke economische transactie in een feodale structuur. Het is maar hoe je het bekijkt, toch?
Ik herken mijn gezond toestand volledig in dit verhaal, mooi en werkelijkheid, Bedankt voor de steun die ik hier kan uithalen. Zoon van mijn echtgenote is i deze kringen geraakt als goede student gestart maar zeer snel naar politie overgestapt, na 6 maanden voor meer dan 2miljoen wagens (2) gekocht terwijl ik zijn studies en opleiding heb betaald bij politie leeft hij nu na 3 jaar duidelijk boven zijn stand en zijn er al 7 mensen die zijn gemaakte schulden aan het afbetalen zijn. Hij wil dat ik weg ga bij zijn moeder omdat ik geen geld meer wil geven voor zijn luxe leventje.
Sterkte Lungfons, ik herken het ook volledig. Gelukkig heeft mijn vrouw die ik al 30 jaar ken 2 volwassen kinderen die gelukkig niet zo ledig en losbandig zijn, maar in de verdere familie hebben we wel dat soort types.
Dit is een prima verhaal, Chris. Dit is de waarheid. Maar hoe blijft dit foute systeem in stand?
Ik vermoed dat de intensieve samenwerking van het militaire gezag, de monarchie, het monnikendom en de zakenwereld daarvoor verantwoordelijk is.
Voor een kapitalistisch systeem is het essentieel dat de hoge heren/dames uit het bedrijfsleven goede banden hebben met de top van het landsbestuur (politiek en in landen als Thailand ook de strijdkrachten). Samen de buit verdelen, samen profiteren. Wel ten kosten van het gewone volk. Meer grip door de burger, de top meer transparant en meer verantwoording af moeten leggen is nodig nodig als we de koek eerlijker willen verdelen. Samen staat men immers sterk en zo kan het land zich als geheel verder ontwikkelen. De zaken angstvallig willen houden zoals ze zijn (waren), stilstand, dat is achteruitgang. Op termijn onhoudbaar.
Denk het om in een (quasi middeleeuws) feodaal kader. Doe dat empatisch met een Thaise historische bril, en je hebt grotendeels het antwoord op je vraag.
De structureel ingebakken bottom-up afdracht/wederdienst bij elke ”interne” economische transactie , worden niet als smeergeld en corruptie gezien. De meeste Thai vinden dat dit er gewoon bijhoort. In hun denk- en leefwereld is het legitiem. Ook de machthebbers vinden dit een goede praktijk. Zij zijn de grootste begunstigden van dit model.
Mijn Thaise schoonzoon, een klein bouwaannemer (tjang) is heel blij dat hij smeergeld mag betalen aan een stel lokale hottemetoten omdat hij dan eerste in de rij staat om een openbaar werk uit te voeren. Er is zijn in onze regio momenteel weinig private bouwopdrachten. Die lokale gezagsdragers, spekken de provinciale, die op hun beurt de nationale spekken … en het culmineert in een kroontje.
In Thailand vloeit het water naar beneden, en het geld naar boven.
Mijn waardeoordeel over dit hele systeem is even negatief als dat van jou. Maar realiseer me dat ik hier een farang met een Thaise vrouw ben die gedoogd wordt als non-immigrant en alzo bevoorrecht getuige mag zijn van de wondere Thaise wereld.
Een prima analyse van voormalige en huidige sociaal-maatschappelijke situatie waarin Thailand verkeert. Er is in de afgelopen decennia sedert de jaren ’30 weinig veranderd. Een aantal keren zelfs werd de status quo gewapenderhand bevestigd. De laatste keer (mei 2014) is dus nog niet zo lang geleden, met een politieke nasleep tot zeker volgend jaar-verkiezingsjaar.
Het slot van het betoog van Chris is echter mager. Hij somt een 3-tal oplossingen op die elk geen hout snijden. Thailand is voornamelijk agrarisch interessant (rijst, durian, garnaal en kip) en industrieel als lagelonenland. De term innovatie is onbekend.
Het onderwijs blijft stiefmoederlijk behandeld, (jongelui hanteren een formaat zakjapanner die in NL aan slechtziende bejaarden wordt verstrekt). Het verschil tussen slim en niet slim kleiner maken kent geen enkele prioriteit. Ik was enkele weken in Chiangmai op een universiteit te gast op een soort diploma-uitreikdag. De afgestudeerden hadden meer aandacht voor hun “professorale” uitdossing dan dat zij mij konden vertellen welke opleiding was gevolgd. En de derde aangedragen oplossing dat de rijke elite verandering gaat financieren lijkt mij eveneens niet het geval.
Kortom: Chris geeft in zijn laatste alinea precies waar het aan blijft schorten. Zijn beschreven oplossingen zijn juist enkele van de problemen die komende decennia het land “op de plaats – rust” houden. Dit laatste voor de goede verstaander.
Hallo Grumpy,
Ik heb de oplossingen voor de problemen in dit land niet in pacht. Wel een paar opmerkingen over veranderingen. In de Westerse wereld zijn grootschalige veranderingen in de samenlevigen vooral te danken aan (groepen van) jonge intellectuelen in het land, geschraagd, ge-enthousiasmeerd of zelfs kwaad geworden door wetenschappelijke analyses van wat er mis in een samenleving, of waar de huidige ontwikkeling toe kan leiden. Mijn verhaal zou geschreven moeten worden door studenten van alle faculteiten politieke wetenschappen van Thaise universiteiten SAMEN, niet door een buitenlander. Maar het ontbreekt aan kennis, energie, wil om samen te werken en maatschappelijke betrokkenheid (zeker bij de studenten uit elite-kringen).
Er is zeker sprake van innovatie in Thailand maar het is gefragmenteerd, uni-sectoraal en gering in omvang. De meeste succesvolle innovaties komen door over de grenzen van je eigen sector te kijken, startend bij de sterke kanten van je economie. De Thaise landbouw zou bij uitstek innovatief kunnen zijn, zie het voorbeeld van Nederland (produkten maken van rijst ipv rijst proberen te slijten op de wereldmarkt) maar is dat totaal niet. Schoenen en andere produkten maken van schillen van limoenen en bananen: zie https://www.facebook.com/upcyde.co.
Als de Thaise eliten en de organisaties die zij bestieren niet zelf het heft actief in handen nemen (behalve aan geld te denken) gaat hetzelfde gebeuren als nu het geval is bij de private universiteiten: die worden min of meer overgenomen door de Chinezen. (zie: https://www.bangkokpost.com/thailand/general/2478099/co-owned-colleges-are-thai-entities). De ultieme vraag is dan of dat goed of minder goed is voor Thailand.
Beste Chris, in mijn eerdere reactie schreef ik dat je een prima analyse hebt gegeven, maar dat de door jou aangedragen oplossingen karig zijn. Ergo: je had ze beter weg kunnen laten want tempert de teneur van jouw betoog. Je zegt het zelf: zo goed als niemand is in staat eenzelfde analyse neer te zetten, er is geen kennis, geen notie, geen ambitie. Lees ook de reactie van @Mark nog eens door. wat mij tevens bevreemdt is dat je aan jouw aangedragen oplossingen een voorwaarde verbindt: als de Thaise elite enz. Terwijl je juist beschrijft dat deze bij uitstek op de rem staan.
Ik ben ook van mening dat de elite juist op de rem staat. Veranderingen kunnen alleen van onderaf komen en in de geschiedenis is dat altijd gegaan via vakbonden, kijk naar de Amerikaanse en Europese democratieen maar ook naar Japan en Zuid Korea.
Dit verhaal gaat over de echte verhoudingen in Thailand. Gelukkig is het zo dat in Thailand niet iedereen over zich laat lopen en dat er tegenkrachten zijn. Dankzij het Internet weten jongeren meer dan vroeger. Of er veel gaat veranderen is afwachten. Snel zal het zeker niet gaan.
Je hebt de 2018 verkiezing gezien. De oppositie is door een technisch snufje, weg gevaagd.
De mensen in deze partij mochten toen geen enkel functie meer hebben in de regering.
Zo breng je dus oppositie om zeep. M.a.w. militairen nog steeds aan de macht, maar ook door de keuzes van het volk dan zelf. Ze hadden er meer vertrouwen in. Men koos er voor, helaas dan.
Want het bleek dat de militaire regering corrupt was en is. Vanwege een relatief klein akkefietje is toen aan het licht gekomen dat de militaire organisatie (lees dan dus ook regering) zich rijk maakte aan resorts, hotels, malls, enz. Prayut werd daarin ook genoemd. Hij mocht in zijn huis blijven wonen, omdat hij zoveel “goeds” voor het land had gedaan. Er is toen ook een opsomming gemaakt van wat Prayut bezat en dat was aanzienlijk veel voor een militair.
Het geheel was toen te volgen in Asean now. Echter al snel verdween dat. Nooit meer iets vernomen van dit grote schandaal.
Dus Taksin ea verdwenen en corrupte militaire macht aan de leiding, wat is nieuw?
Thailand staat weer voor nieuwe verkiezingen dit jaar, 7 mei. Ben benieuwd wat er uit gaat rollen en of de Thai van dit alles geleerd heeft. Hoewel dan maar weer een militaire coupe later?
Nu is het volgende schandaal aan de rol, de immigratie dienst. Corruptie van zeker 4 generaals en dan nog een slordige 27 anderen. Zal ook wel weer weg ebben.
Grote bedrijven weten dit ook en handelen dus ook zo. Dus zorgen voor een toename van de corruptie en instandhouding ervan. Ik denk dat er geen enkel groot bedrijf is in Thailand welke op deze manier handelt met de regering(militairen).
Er bestaat ook geen democratie of communisme, het zijn alleen maar termen.
Het enige wat wel bestaat is individueel kapitalisme. Altijd en overal.
Zie Rusland , de Tsaren zijn om zeep geholpen, net zoals in China, de keizer. Dichter bij huis? Frankrijk, Oostenrijk, Duitsland en nog meer. Wat ervoor in de plaats kwam is ook niet goed te noemen, tenminste voor het gewone volk. Wederom individueel kapitalisme.
Alleen in Nederland is het andersom gegaan. We waren een republiek en werden een koninkrijk. En dat blijkt dus zoals gewoonlijk ook fout te zijn, gezien de corruptie alhier met het ” koningshuis”.
Is al bewezen, echter wordt recht gepraat.
Coöperaties zijn leuk, totdat de visie MOET veranderen door algehele economie en dan is het ook gewoon weer een bedrijf zoals alle andere.
In Thailand wordt het tegen gehouden natuurlijk, betaal de verbouwer weinig en hij kan niets doen en is de rijst handel in handen van .. de regering. Immers heb je geld nodig voor coöperatie en dat wordt weer geregeld door … de regering. Onderdrukking dus
Goed stuk waar ook ik het mee eens ben Chris. En is een goede aanvulling op Ontdek Thailand (17): de Economie (https://www.thailandblog.nl/ontdek-thailand/ontdek-thailand-17-de-economie/) van 7 januari 2023.
Wereldwijd zijn het de grote bedrijven die met hun lobbyisten een luisterend oor bij de overheid krijgen. Het midden- en kleinbedrijf dat de grootste motor voor innovatie, werkgelegenheid en economische groei is, heeft daar helaas veel minder oog voor en middelen toe.
De rijkste Thai op de Forbes-lijst – zijn rijkdom verbleekt bij de rijkdom van de niet op de Forbes-lijst vermelde rijkste Thai – heeft volgens mij wel een goed punt ten aanzien van met name het niet-private onderwijs. Daar wordt voornamelijk gehoorzaamheid en onderdanigheid onderwezen.
En misschien is deze Chearavanont-broer teleurgesteld in het dure privaat-onderwijsresultaat van zijn nakomelingen.
Zou je wat kunnen uitweiden over: “Zodra duidelijk wordt dat er gevangenisstraf dreigt of een andere straf, gaat een ander scenario in werking.“?
(Voor diegenen die niet weten wie bedoeld wordt met Boss … dat is Vorayuth (Boss) Yoovidhya die op 3-9-2012 met z’n Ferrari motoragent Wichian Klanprasert naar het volgende leven heeft geholpen.)
Ik herinner mij dat jij in een reactie ettelijke jaren geleden vermeldde dat je de society pagina’s las om zo er achter te komen wie het met wie ‘doet of wil doen’ en daarmee de netwerken te te ontwaren.
Chuwit speelt nu wel hoog spel, maar ik vermoed dat hij niet op eigen houtje opereert. Ik hoop voor hem dat hem geen fataal ‘ongeval’ overkomt.
Wat bedoel je met ontgroening in: “Te weinig en –in absolute aantallen – steeds minder geschoolde Thaise arbeidskrachten (opleiding, vlucht naar het buitenland, ontgroening)”? Bedoel je vergrijzing?
Thailand staat nog met een been in het feodalisme. Ik heb gemerkt dat het nog tot in de haarvaten van de samenleving opgeld doet. Daarom denk ik niet dat deze economische elite bereid zal zijn om hun feodale/bevoorrechte positie op te geven voordat het te laat is. In het verleden heeft zij aangetoond zelfs bereid te zijn met geweld hun economische belangen en machtspositie te verdedigen.
Johnny BG zal dit wel weer de typisch Nederlands gewoonte van afkraken vinden.
Geheel mee eens Theo, lidtekens van het oude feodale systeem zijn er nog steeds (afdracht aan wie boven je staat), samen met een kapitalistisch systeem (waar geld ook naar boven stroomt: werknemers krijgen minder loon betaald dan dat ze aan waarde toevoegen, en zo eindig je met een CEO die tientallen tot honderden keren meer inkomsten vangt terwijl die echt niet dat tiental tot honderden keren meer productief is of risico loopt). Het recept voor diepe ongelijkheid, zowel in financieel opzicht als maatschappelijk. Hoge figuren die weg komen na het veroorzaken van de meeste bizarre ongelukken, een blaas/drugs test die niet of pas lang na het incident is afgenomen, wetten die vaag zijn en de uitleg door de rechter afhangt van wie er in het beklaagden bankje staat. Geen wonder dat gewone werknemers geneigd zijn minstens kiezen voor leiders die iets van die zoete koek delen, al zijn het slechts grijpstuivers. Minimale verandering in je sociaaleconomische status is beter dan niets en als je eigenlijk toch geen grote verandering kunt voorzien is het iets van winst.
Maar toch blijft er iets knagen, over de grens kan men zien dat het er anders aan toe gaat, dat het anders kan. Structureel sociaaleconomische veranderingen en verbeteringen zijn mogelijk maar een radicale koersverandering gaat meestal niet zonder geweld of minstens de dreiging daar van. Een elite geeft niet zonder slag of stoot haar bevoorrechte positie op. Het blijft oppassen dat de nieuwe baas niet dezelfde blijkt als de oude… Top down structuren zijn niet zo eenvoudig op zijn kop te zetten, bottom up zou de maatschappij veel goeds doen, de macht van het getal, samen sterk en al dat.
Over bottom up en decentralisatie gesproken, daar zou al iets van de pijn weggenomen kunnen worden. Nu bepaald Bangkok alles, draait bijna alles om Bangkok. Kijk naar bijvoorbeeld Vietnam, waar meer zaken op lagere niveaus beslist worden. Op nationaal niveau schets je de grote lijnen, koers. Maar de invulling doe je op lagere niveaus. De kleinste zaken regel en beslis je op wijk niveau (wijk democratie) enzovoort. Hoe meer zeggenschap beneden aan hoe beter en hoeven we ons meteen minder zorgen te maken om bemoeienis en eventuele betweters van buiten. Ik hoop en gun niet anders dan dat de Thai zelf meer grip en zeggenschap krijgt over het eigen leven. Maar zolang de top down verdrukking behouden blijft… dit mooie land kan zoveel beter, ik heb vertrouwen in het volk.
Beste TheoB,
Wees gerust 🙂
Je conclusie is zoals het is, maar het doet te kort aan vele MBK’ers die wel wat over hebben voor hun personeel en de Thai met geld die tijdens de Covid 19 ellende meedachten en meewerkten om de pijn voor zowel mensen en bedrijven te verminderen.
Het overgrote deel van de bevolking werkt niet voor de elite dus als er verandering moet komen dan moet het uit die groep komen.
Ik zou het toejuichen als meer boeren aan (sociale) monopolie zouden doen of bedrijven die zulke monopolies omarmen. Sterk staan voor de mensen met de kwetsbaarste positie vanwege te lage prijzen en bv kweekomstandigheden en de producten voor een eerlijke prijs aanbieden.
Van de oude generatie moeten we het niet hebben want daar zit vaak ” voor een kwartje op de eerste rang zitten ” mentaliteit in de genen.
Creativiteit ontstaat vanwege beperkingen en met gelijk gezinden is er heus wel een goede bak rijst te verdienen. En degene die niet creatief wenst te zijn vindt altijd een baan bij een overheidsinstantie waardoor je bedje tot de dood is geregeld.
Er is inderdaad vergrijzing in Thailand omdat de gemiddelde levensverwachting al jarenlang stijgt.
Daarnaast worden er ’te weinig’ kinderen geboren om het aantal doden te compenseren zodat de generatie jongeren steeds kleiner wordt.(en op den duur ook de totale bevolking zal afnemen)
50 jaar geleden had een Thaise vrouw gemiddeld 5 kinderen, nu 1. Kijk of vraag eens naar het aantal ooms en tantes, en vergelijk het met het aantal neefjes en nichtjes.
https://www.bangkokpost.com/thailand/special-reports/2259507/when-baby-well-runs-dry