Prasat Nong Hong: Klein maar fijn….
Prasat Nong Hong
Ik woon nu al bijna twee jaar met mijn eega en onze Catalaanse herdershond Sam in Isaan, in de provincie Buriram. In deze periode heb ik de regio uitgebreid verkend en me telkens weer verbaasd over hoe deze provincie omgaat met haar toeristisch potentieel. Het is misschien subjectie maar ik kan mij niet van de indruk ontdoen dat het culturele erfgoed en met name de historische sites stiefmoederlijk worden behandeld.
Schaarse uitzondering is natuurlijk Phanom Rung maar het zou het er nog maar aan moeten ontbreken dat deze legendarische Khmertempel hetzelfde lot beschoren zou zijn als de andere sites in deze provincie. Let wel, de provincie Buriram is niet alleen in dit bedje ziek. In heel Isaan is de aandacht voor het historische erfgoed – met uitzondering van de topsites – zoals Phimai eerder minimaal te noemen.
In Tambon Non Ding Daeng, op iets minder dan 100 km ten zuiden van de provinciehoofdplaats Buriram, tussen het stuwmeer Laem Nan Rong en het Historical Park Phanom Rung liggen de resten van Prasat Nong Hong. Deze ietwat afgelegen maar nog steeds tot de verbeelding sprekende ruïne is alles wat er nog overblijft van wat ongetwijfeld ooit een imposante Khmertempel uit de elfde eeuw van onze jaartelling is geweest. Naar alle waarschijnlijkheid fungeerde Prasat Nong Hong als een gemeenschapsschrijn of -tempel. Een tempeltype, dat als spiritueel centrum fungeerde voor een lokale gemeenschap. Een tempeltype dat het meest voorkomende type Khmer-tempel is in Isaan.
Prasat Nong Hong
De plattegrond van deze intrigerende tempel is bijna klassiek te noemen en is hetzelfde als van de meeste andere kleinere Khmertempels in de regio. De eenvoudige gopura of toegangspoort is op het oosten gericht – de plaats waar de zon opgaat – maar deze tempel bevat ook een toegang in het westen. Het complex wordt gedomineerd door drie bakstenen prangs of torens die op één en dezelfde basis, namelijk een terras van massieve laterietblokken werden opgetrokken. Elke toren heeft een karakteristiek portaal in Khmerstijl. De centrale toren was beduidend groter dan de twee andere en had wellicht een lengte van 15 meter. Dit bouwstramien met drie torens is, opnieuw, typisch voor een hele reeks van op een noord-zuid as liggende Khmertempels in Surin en Buriram. Deze as wordt ook wel de Dharmasala- route genoemd omdat het de hoofdweg was die Angkor Wat met Phimai verbond. Het hele complex werd afgeschermd door wat ooit een meer dan manshoge muur uit zandsteen was én een brede gracht die indertijd de hele tempel omringde. De hele site vertoont kenmerken waaruit een duidelijk invloed van de Angkoriaanse Baphon-stijl blijkt. Een stijl die, volgens de algemeen aanvaarde classificatie van de Ecole française d’ Extrême Orient, tussen 1010 en 1080 te situeren was.
De Franse geograaf, linguïst en archeoloog in spé Etienne Aymonier, die baanbrekend werk verrichte ter bescherming van Angkor Wat, was wellicht de eerste buitenlander ooit die in 1901 voet zette in dit complex, of wat daarvan resteerde… Deze tempel begon wellicht al omstreeks de vijftiende eeuw in verval te raken en is lange tijd verwaarloosd geweest. De meeste dekstenen en ander decoratief beeldhouwwerk zijn verdwenen, wat op zich erg jammer is. Gelukkig werden in 2008 onder de auspiciën van het Thaise Fine Arts-departement belangrijke instandhoudingswerken uitgevoerd, die niets te laat kwamen…
Op zoek naar een interessante en fotogenieke Khmer-ruïne die niet wordt platgelopen door horden toeristen? Dan is Prasat Nong Hong, naar mijn bescheiden mening een voor de hand liggende keuze.
Ik kom zowat 1maal per jaar daar in de omgeving, nl. Lahan Sai en vandaar is het hoegenaamd niet ver naar, het door Lung Jan beschreven, Prasat Nong Hong. Zeker een bezoek waard als je daar in de omgeving bent.
Non Ding Daeng staat ook steeds op mijn programma als ik er ben daar je hier heel lekker kan eten aan de boorden van het meer Khuan Lam Nang Ron.
Beste Lung Jan
De vraag die je opwerpt is boeiend:
“Het is misschien subjectie(f) maar ik kan mij niet van de indruk ontdoen dat het culturele erfgoed en met name de historische sites stiefmoederlijk worden behandeld.”
Ik geloof dat er mbt Thailand diepere oorzaken meespelen dan verwaarlozing. Vooral daar Thailand al meer dan honderd jaar als een sterk centralistische natie optreedt.
We mogen dus zomaar niet stellen dat de Thai cultuurbarbaren zijn en niets voor hun verleden over hebben.
Kijk, wij in Nederland en België, hebben ons erbij neergelegd dat we volkeren zijn die vaak overheerst werden door andere landen, om bijvoorbeeld de Spanjolen en Napoleon-Fransen niet te noemen.
Vandaar accepteren wij ook makkelijker de uitingen van de cultuur die deze vreemde overheersende volkeren op ons grondgebied achtergelaten hebben… Ons nationalisme is eerder flauw. of andersom: wij erkennen dat de overheersers hun steentje bijgedragen hebben tot onze cultuur en ontwikkeling.
Maar in Thailand – en Frankrijk, om maar eens een Europees land te noemen – gelden andere principes. Daar wordt de aanwezigheid van vreemde culturen en volkeren eerder als negatief tov de eigen identiteit gezien. In Frankrijk zie je dat bv. voor Bretoenen en Catalaanse Fransen, of de hele Midi-regio, waar van in de jaren zestig vorige eeuw komaf gemaakt mee is.
In Thailand geldt dat voor de Khmer-cultuur. Thaise mensen ervaren het Khmer-erfgoed helemaal niet als een onderdeel van de Thaise identiteit of natie die hun al zoveel jaren wordt voorgehouden. Ik zwijg dan nog van de Birmezen / Mon en hun inbreng, die al helemaal als brute indringers getekend worden.
De Thaise cultuurinstanties zouden een ommezwaai moeten maken, in hun hoofd en in hun onderzoeksvelden… Helaas is er al geld tekort voor het eigen Thaise erfgoed. Dus dat staat eerst op het lijstje inzake restauratie. En niet de vreemde Khmer-cultuur.
Overigens zal het voor een Thai moeilijk blijven om in te zien en accepteren dat zijn grondgebied ooit aan een volk toebehoorde dat we nu Cambodja noemen. Dat heeft ook een zekere logica. Toen de Khmer Thailand bevolkten, was er nog geen sprake van een Thai-bevolking. Een bittere pil om te slikken.
Waarom zouden Thaise jongens en meisjes dan op school moeten leren over een ander volk in de lessen vaderlandse geschiedenis?
Samengevat: De veronachtzaming van de Khmer-cultuur in Thailand is een logisch gevolg van het historische perspectief dat ingenomen wordt. Het zal niet makkelijk veranderd kunnen worden.
Terzijde: Als de kaart politiek uitgespeeld kan worden, zijn de regels anders natuurlijk. Denk aan de Preah Vihear tempel, waar Thailand wel vecht om vreemd erfgoed… maar niet om hem zorgvuldig te restaureren.
Beste Lung Jan bedankt voor dit verhaal over Prasat Nong Hong .Deze info is wel bijzonder voor mij want ben al tig keer in Non Ding Daeng bij schoonfamilie geweest. Niemand heeft mij ooit over Prasat Nong Hong getipt. Volgende keer maar eens kijken.
Even over die naam, Prasat Nong Hong. De betekenis opzoeken van Thaise namen is bijna een obsessie voor me.
In het Thaise schrift is het ปราสาท หนอง หงส์ Prasat (spreek uit praasaat, midden toon, lage toon) betekent ‘paleis, kasteel, tempel’. Nong (stijgende toon) is ‘moeras’. En hong (ook een stijgende toon) is ‘zwaan’. Samen dus ‘De Tempel in het Zwanen Moeras’.
En als we dan toch met namen bezig zijn:
Het is tambon Non Din Daeng (Din minus g). ตำบล โนนดินแดง (tambon Noon Din Daeng, {M, M, M, M, M}) oftewel deelgemeente rode aarde terp.
De locatie van Prasat Nong Hong is ongeveer 400 meter ten noorden van het stuwmeer Lam Nang Rong (Laem minus e, Nan plus g). ลำนางรอง (Lam Naang Ro:ng {M, M, M}. Dat is nogal ver van Phanom Rung historical park (อุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง).