King Chulalongkorn and King Vajiravudh at Chulalongkorn University in Bangkok (iFocus / Shutterstock.com)

Rob V. stond op 25 juni even -en geheel terecht – stil bij de merkwaardige manier waarop de huidige machthebbers in het Land van de Glimlach onder druk van de Gestelde Lichamen, reactionaire krachten en revisionistische monarchisten, menen de revolutie van 1932 te moeten ‘herdenken’.

Deze staatsgreep, die een einde maakte aan de absolutistische monarchie in Siam, was zonder twijfel een ijkpunt in de moderne historiografie van het land. In mijn ogen was de paleisrevolte van 1912, die men vaak als de ‘revolte die nooit plaatsvond’ omschrijft minstens even belangrijk maar intussen nog meer weggemoffeld tussen de plooien van de geschiedenis. Wellicht mede door het feit dat er veel paralellen te trekken zijn tussen deze historische gebeurtenissen en het heden…

De aanleiding voor deze mislukte poging tot staatsgreep was het buitenissige gedrag van koning Vajiravudh, die op 23 oktober 1910 zijn vader Chulalongkorn was opgevolgd. In tegenstelling tot zijn bijzonder populaire vader was de kersverse koning niet erg geliefd. De autocratisch regerende jonge vorst beschouwde zichzelf het liefst als een moderne, Edwardiaanse Engelse gentleman en had enorme bedragen gespendeerd aan de kroningsfeesten. Zijn luxueuze en vooral verkwistende levensstijl stond in schril contrast met die van zijn onderdanen die slechts met moeite konden overleven.

De zogenaamde Civiele Lijst – de opsomming van alle middelen die de natie ter beschikking van het staatshoofd stelde – besloeg meer dan 15% van de nationale begroting en de koning ontving daarnaast jaarlijks een erg fors stipendium van 700.000 baht….   Vajiravudh vertaalde liever Shakespeare in het Thais, ensceneerde toneelstukken in een van zijn paleizen of pompte gigantische bedragen in zijn privé-militie, het Wild Tiger Corps. Deze paramilitaire organisatie was één van zijn absolute stokpaardjes waarin hij zich liet omringen door persoonlijk door hem geselecteerde knappe jongemannen die in door hem ontworpen fantasie-uniformen waren gestoken….  Het Wild Tiger Corps was op 1 mei 1911 door Vajiravudh opgericht en was initieel bedoeld als een ceremoniële wacht. Het feit dat de koning er vriendschappelijk omsprong met mannen die uit de laagste klassen afkomstig waren en enkelen van zijn favoriete zelfs beloonde met adellijke titels viel erg slecht bij de adel en de hoogste geledingen van het ambtenarenapparaat. Het feit dat Vajiravudh uitdrukkelijk het lidmaatschap had verboden voor officieren zette dan weer kwaad bloed bij het leger.

Het Wild Tiger Corps, waarin gigantische bedragen werden gepompt, werd dus snel een doorn in het oog van het leger. De relaties tussen de vorst en leger waren al langer verzuurd, sinds een incident dat in het voorjaar 1909 had plaatsgevonden tussen een paar militairen en bedienden van de toenmalige kroonprins over een vrouw. Er volgde een schermutseling en zes militairen werden gearresteerd. Dit vrij banale incident kreeg een staartje toen een razende Vajiravudh bij zijn vader een verzoek indiende om deze gevangenen te laten afranselen maar Chulalongkorn had een paar maanden eerder alle lijfstraffen afgeschaft en wees het verzoek dan ook van de hand. Vajiravudh chanteerde daarop zijn vader met het dreigement te verzaken aan de kroon. Hierop kregen de zes militairen toch nog publiek elk honderdvijftig stokslagen toegediend…. Dit incident veroorzaakte heel wat ophef tot in de hoogste legerkringen en verscherpte de sowieso al gespannen relatie met Vajiravudh.

King Chulalongkorn (King Rama V) and King Vajiravudh (King Rama VI)

Na zijn troonsbestijging ondermijnden zijn eigengereide optreden en vooral het door hem gebezigde favoritisme in een snel tempo het gezag van de absolute monarchie. Het was bijna onvermijdelijk dat dit eerder vroeg dan laat tot problemen zou leiden. Toen een flinke besparingsgolf het leger trof, was de maat vol voor enkele officieren uit het lagere- en middenkader. Als ze moesten kiezen tussen loyauteit aan de vorst of loyauteit aan de natie, kozen voor dit laatste. Op 13 januari 1912 zwoeren 7 van deze officieren een dure eed om de koning ten val te brengen. Aanvoerder van deze rebellen was kapitein Khun Thuayhanpitak. Ze gingen meteen op zoek naar medestanders en rekruteerden uiteindelijk 91 officieren, waarvan een groot deel uit de koninklijke garde afkomstig was.

Over hun doel bestond, los van het afzetten van Vajiravudh, niet écht eensgezindheid. Een groot deel van de rebellen wou de vorst afzetten en vervangen door één van zijn vele broers. Enkele van de samenzweerders wilden een constitutionele monarchie en een volwaardige parlementaire democratie. Eén van hen had het tijdens zijn verhoren steevast over de noodzaak van thi prachum ratsadon (de vergadering van het volk). Een handvol van de moedigsten ging zelfs nog een stap verder en eiste een republiek. Toeval of niet, maar de meeste van deze republikeinen bleken Chinees-Thaise rots te hebben. Zij lieten zich duidelijk inspireren door de geslaagde Xinhai-revolutie die een jaar eerder in China een einde had gemaakt aan de Qing-dynastie. Deze officieren hadden door hun etnische achtergrond sowieso al weinig kansen om ooit tot het hoogste kader te promoveren en waren dan ook bereid ver te gaan.

De bedoeling was uiteindelijk om met Songkran, het Thaise nieuwsjaarsfeest, op 1 april 1912, de koning te vermoorden. Het lot had bepaald dat kapitein Yut Khongyu de executie moest uitvoeren, maar die kreeg op het laatste ogenblik gewetensnood en biechtte op 27 februari het complot op aan bevelhebber van de koninklijke garde. Die verwittigde meteen prins Chakrabongse Bhuvanath, de stafchef van het leger, en binnen de 48 uur waren alle samenzweerders, zonder ooit tot actie te hebben overgaan, gearresteerd. De rebellen, aanstokers van de ‘revolutie die nooit plaatsvond’ werden snel door een krijgsraad berecht. Drie van de leiders werden ter dood veroordeeld wegens een poging tot regicide, koningsmoord en hoogverraad, maar nooit terechtgesteld, 20 anderen kregen levenslang en de rest straffen die varieerden tussen 20 en 12 jaar cel…

De paleisrevolutie van 1912 was uniek in die zin dat het de eerste revolte tegen de heersende Chakri-dynastie was waar géén edelen deel van uitmaakten. Het was m.a.w. de eerste keer dat er vanuit de brede lagen van de Siamese bevolking werd geageerd tegen het vorstenhuis. Vajiravudh, die in een milde bui de meeste rebellen in 1924 amnestie verleende probeerde in de volgende jaren, met wisselend succes, een aantal hervormingen door te voeren. Eén van zijn belangrijkste en minst omstreden beslissingen was ongetwijfeld de ontbinding van het Wild Tiger Corps. Na zijn dood in 1925, werd hij opgevolgd door zijn broer Prajadhipok, die van zijn voorganger een gigantische schuldenberg had geërfd die als gevolg van de mondiale Grote Economische Depressie alleen maar hoger werd. In 1932 maakte een nieuwe, en veel beter georganiseerde coup een einde aan de absolute monarchie in Siam. De initiatiefnemers van deze staatsgreep gaven later openlijk toe dat ze hun inspiratie hadden gehaald bij de paleisrevolte van 1912, ‘de revolutie die nooit had plaatsgevonden’

9 reacties op “De ‘revolutie die nooit plaatsvond’”

  1. Rob V. zegt op

    Een duidelijke samenvatting beste Lung Jan. Dankjewel. Kan er zo 1-2-3 geen aanvullingen op bedenken.

    • Lung Jan zegt op

      Dag Rob,

      Oef….!

  2. Marc s zegt op

    Prachtig verhaal

  3. Tino Kuis zegt op

    Ik kende die rebellie van 1912 maar de verdere details die jij geeft, Lung Jan, lang niet allemaal. Een mooi volledig verhaal.

    De macht in Siam/Thailand is veel vaker omstreden dan over het algemeen wordt beweerd.

  4. teun zegt op

    Zou de geschiedenis zich herhalen? Populaire vader, minder populaire zoon.

    • Lung Jan zegt op

      Dag Teun,

      Het is niet voor niks dat ik in mijn inleiding heb gewezen op de bijzonder opvallende historische parallellen… Het staat aan iedereen vrij om daar de nodige conclusies uit te trekken…

      • teun zegt op

        Jan,

        Ik had inderdaad dat zinnetje in je inleiding niet goed gelezen. Door het interessante verhaal erna was me dat ontschoten. Goed dat de/een lezer dus achteraf dezelfde conclusie trekt. Toch?

  5. Koen Olie zegt op

    Goed en informatief geschreven, dank hiervoor!

  6. Paul Bremer zegt op

    Interessant verhaal met ook voor mij veel onbekende details. Echter niet erg volledig. In de eerste plaats heeft Koning Vajiravudh wel degelijk een wezenlijke bijdrage geleverd aan de modernisering van de Thaise samenleving zoals het toegankelijk maken van het onderwijs, eerst voor jongens maar niet veel later ook voor meisjes, het oprichten van de eerste universiteit, genoemd naar zijn vader Chulalongkorn, het eerste vliegveld laten aanleggen evenals vele spoorlijnen enzovoort enzovoort. Daarnaast probeerde hij hoe de samenleving en bestuur te democratiseren in zijn Dusit Thani genaamde experiment. Dit werd niet op prijs gesteld door zijn omgeving die alle macht aan zich wilden houden.
    Vajiravudh was de ‘herenliefde’ aangedaan, om het maar eens eufemistisch uit te drukken, in een tijd dat dat zeker in koninklijke kringen in het geheel niet geaccepteerd werd. In de eerste plaats werd hij door zijn moeder zwaar en langdurig onder druk gezet om te trouwen en nageslacht voort te brengen. In de tweede plaats werd hij door het hof in brede zin het leven steeds meer onmogelijk gemaakt. Hoewel hij door zijn vader werd uitverkoren uit zijn vele zonen als meest getalenteerde om hem op te volgen werd hem steeds minder de ruimte geboden om zijn op zich vaak goede ideeën om te zetten in beleid. Uiteindelijk trouwde hij na 10 jaar koningschap en enige schandalen toch nog, niet met de aangewezen koningin maar met een door hem zelf verkozen concubine. Zijn enige kind, een dochter, werd geboren anderhalve dag voor zijn dood in 1925. Al met al dan misschien een excentrieke man maar vooral een tragische koning. Wat betreft een beoordeling van Vajiravudh lijkt mij enig begrip voor het tijdsgewricht en de complexe context lijkt mij wel op zijn plaats.


Laat een reactie achter

Thailandblog.nl gebruikt cookies

Dankzij cookies werkt onze website het beste. Zo kunnen we je instellingen onthouden, jou een persoonlijk aanbod doen en help je ons de kwaliteit van de website te verbeteren. Lees meer

Ja, ik wil een goede website