Waterbeheer in Thailand (slot)

Op verzoek van het Thaise Ministerie van Wetenschap en Technologie heeft een delegatie van Nederlandse experts op het gebied van grond- en waterbeheer een bezoek gebracht aan Thailand. Dit om een advies te geven over toekomstige grond- en waterbeheersvraagstukken, inclusief de mogelijke effecten of klimaatverandering.

De missie vond plaats met steun van de Nederlandse overheid via het programma “Partners for Water” en werd georganiseerd door het Netherlands Water Partnership (NWP). Het bezoekprogramma was opgesteld door eerdergenoemd Thaise ministerie in samenspraak met vele andere Ministeries, departementen, autoriteiten en de Nederlandse Ambassade en gaf de missieleden een uitstekende gelegenheid om een goed beeld te krijgen van de stand van zaken in Thailand op het gebied van grond- en waterbeheer.

Van dit bezoek is een een verslag gemaakt, waarin o.m. het volgende te lezen valt:

“De hoeveelheid informatie en gezichtspunten, die wij kregen aangereikt in presentaties, veldbezoeken en discussies, geschraagd met de kennis die al eerder in Thailand was opgedaan en de internationale ervaring op dit gebied, stelde ons in staat aanbevelingen te doen, die samengevat als volgt luiden:

1. In Thailand wordt door vele ministeries en departementen aandacht besteed aan waterbeheer. Naar onze mening is de organisatie echter te gefragmenteerd om effectief om te gaan met de verschillende uitdagingen waarmee Thailand op dit moment, maar ook in de toekomst te maken krijgt met grond- en waterbeheer, speciaal ook met het oog op klimaatverandering, bevolkingsgroei en economische groei. Centralisering van een geïntegreerd grond- en waterbeleid wordt dringend aanbevolen.
2. Om voorbereid te zijn op toekomstige ontwikkelingen, wordt er door diverse ministeries aanmerkelijk aandacht besteed aan planningsvoorstellen, maar helaas te vaak op basis van een relatief korte termijn. Ook ontbreekt vaak een geïntegreerde aanpak ten aanzien van de vele bijkomende affecten. Dringend aan te bevelen is om het tijdsbestek van planningsvoorstellen uit te breiden naar 100 jaar. Daaraan toegevoegd, dat een werkelijk geïntegreerde benadering essentieel is, die in die plannen duidelijk zichtbaar moeten zijn. Ook wordt aanbevolen, dat de lange termijn planning wordt ondersteund door beleidsanalyse, waarin verschillende beheersvormen kunnen worden nagegaan.
3. De huidige maatregelen voor overstromingspreventie in stedelijke gebieden als Bangkok zijn gebaseerd op een waarschijnlijkheid van 1% in een gegeven jaar. Dat is internationaal vergeleken laag, voor een grootstedelijk gebied als Bangkok, de hoofdstad en economische motor van het land, voorzien wij de noodzaak voor een sterk verbeterd plan voor overstromingspreventie. Met het oog op de te verwachten groei van de stad, de belangen die er mee gemoeid zijn en de mogelijke effecten van klimaatverandering, wordt aanbevolen een grondige studie te maken en verbetering aan te brengen in de overstromingspreventie van Bangkok, daarbij ook rekening houden met en aandacht besteden aan andere gebieden in het land, die vaak met overstromingen te kampen hebben.

De aanbevelingen komen voort uit drie waarnemingen, die van groot belang zijn als we spreken over hoe goed Thailand is voorbereid op de huidige en toekomstige uitdagingen op het gebied van grond- en waterbeheer:

1. De organisatie van grond- en waterbeheer in Thailand is gecompliceerd.
2. De planning in voorstellen van huidige en toekomstige problematiek is te gefragmenteerd, mist een geintegreerde aanpak en is niet gebaseerd op lange termijn denken.
3. Niveau van overstromingspreventie in Thailand is relatief laag, speciaal in stedelijke gebieden.

Waarneming 1: de gecompliceerde organisatie voor grond- en waterbeheer.

Een groot aantal Ministeries, Departementen, Commissies en andere autoriteiten hebben verantwoordelijkheden of zeggenschap in kwesties van grond- en waterbeheer. In totaal telden wij 19 organisaties, die invloed kunnen uitoefenen op het algemeen regeringsbeleid.

Wij zijn ervan overtuigd, dat dit grote aantal organisaties een effectief beleid belemmert. Coördinatie is noodzakelijk, maar is gedoemd te mislukken. Dit kan tot onenigheid tussen verschillende organisaties leiden, vertraging veroorzaken en de besluitvorming frustreren. Erger nog is dat bij planning, implementatie, uitvoering en toezicht op wetten en regelingen altijd meerdere organisaties betrokken zijn en dus nooit optimaal resultaat zullen hebben.

Wij nemen aan, dat deze gecompliceerde organisatievorm is voortgekomen uit een geleidelijke ontwikkeling in het verleden. Met het huidige bevolkingsaantal en de opmerkelijke recente stijging van de Thaise economie, worden steeds hogere eisen gesteld aan samenwerkingsvormen van verschillende instanties inzake grondgebruik, waterkwaliteit, erosieproblemen, beheer van ecosystemen, watervoorziening (huishoudelijk, industrieel en landbouw), hydroelectriciteits-opwekking, problemen in verband met droogte en overstromingspreventie. Naar onze mening moet er naar een betere structuur in deze organisaties gestreefd worden.

Alles wat met grond- en waterbeheer te maken heeft valt onder één noemer en dus zou naar onze mening één Minister in het kabinet met een eigen Ministerie verantwoordelijk moeten zijn voor alle aspecten van een goed grond- en waterheer.

Thailand is overigens verre van uniek met een gecompliceerde organisatiestructuur voor wat grond- en waterbeheer betreft. Eigenlijk is het identiek aan de meeste landen. Wij stellen voor, dat Thailand de manier in overweging neemt hoe landen als Engeland en Nederland op dit gebied is georganiseerd. Beide landen hebben zich gerealiseerd, dat water met alle bijkomende aspecten steeds belangrijker wordt en hebben de noodzakelijke verantwoordelijkheden in het recente verleden zodanig gestroomlijnd, dat waterbeheer effectiever wordt uitgevoerd.

Waarneming 2: planning is gefragmenteerd en beperkt zich tot de korte termijn.

Deze waarneming heeft te maken met de planning van toekomstige projecten, waarvan wij opmerkten, dat die vaak van een te korte termijn uitgaan. Een tijdsbestek van 20 tot 50 jaar is de langste, die wij tijdens ons bezoek gehoord hebben. Wij zijn ervan overtuigd, dat als men de problemen beziet over een langere periode, zeg 100 of zelfs 200 jaar, er bedreigingen, maar ook kansen geopenbaard worden, die je bij korte termijn planning over het hoofd ziet.

Een voorbeeld is de strategie voor de overstromings preventie, waarover later meer. Nog een voorbeeld is het oppervlaktewater, waarvan de Thaise bevolking – zeker op langere termijn een verbeterde kwaliteit zal eisen. Dat zal betekenen, dat er maatregelen zullen moeten komen om vervuiling tegen te gaan en meer aandacht te besteden aan afvalwaterbehandeling. Nog een voorbeeld is de gevolgen van mogelijke klimaatveranderingen. Dat zou grote gevolgen kunnen hebben op het grond- en waterbeheer in Thailand. Voor de komende 50 jaar zal de stijging van het zeewaterniveau geen echt probleem vormen, maar hoe zit dat als je het over een periode van 100 tot 200 jaar bekijkt?

Het aantal voorbeelden is legio, denk aan de kwaliteit van het kustwater, de eco-systemen van de zeeën rondom Thailand, erosie, de te verwachten grotere vraag naar water voor huishoudelijk, industriëel en landbouwgebruik, enz. Als men lange-termijn scenarios overweegt, dan kunnen daar heel goed korte-termijn conclusies uit getrokken worden, als die conclusies maar voldoende ruimte laten om toekomstige ontwikkelingen te kunnen blijven volgen. Maatregelen op korte termijn moeten dus alleen genomen worden als die afgestemd zijn op op lange termijn planning. Hiermee voorkomt men, dat toekomstige generaties spijt zullen krijgen van beslissingen en maatregelen van de huidige generatie.

Wij zien ook, dat heel veel planningsvoorstellen geen product van een geïntegreerde aanpak zijn. Anders gezegd, men maakt een voorstel voor een maatregel en houdt geen rekening met de mogelijke gevolgen en effecten op een ander deel van het totale grond- en waterbeheer. De fragmentatie van al die autoriteiten op dit gebied is een zekere verklaring hiervoor.

Waarneming 3: maatregelen van overstromingspreventie zijn onvoldoende.

Hoe goed een gebied is beschermd tegen overstromingen wordt in het algemeen uitgedrukt in de waarschijnlijkheid van een overstroming. In Thailand geldt voor het platteland een waarschijnlijkheid van 10%, hetgeen zoveel wil zeggen, dat alle maatregelen zijn gebaseerd op een periode van 10 jaar., voor Bangkok is de waarschijnlijkheid 1%, (termijn van 100 jaar). Men kan stellen, dat de bevolking in het verleden de overstromingen als een normaal feit heeft geaccepteerd. Gegeven echter, dat Bangkok steeds belangrijker wordt voor de bevolking en de economie zal die acceptatie afnemen en men zou dan ook een beleid moeten volgen voor overstromingspreventie op een veel langere termijn. Ter vergelijking, Hanoi kent een termijnplanning van 250 jaar, New Orleans 500 jaar, Londen 1000 jaar en dichtbevolkte gebieden in Nederland zelfs 10.000 jaar.

Een lange termijn vooruitzicht geeft een totaal ander beeld dan nu van de Thaise gemeenschap en economie. Met een voortdurende bevolkingsgroei, verstedelijking, economische groei mag men verwachten, dat niet alleen het grondgebruik drastisch zal veranderen, maar dat ook de behoefte aan water in het algemeen ander zal zijn dan vandaag. Het is goed denkbaar, dat met een stijging van de welvaart de huidige hoge risicos van een overstroming niet langer zullen worden geaccepteerd. Voor zo’n toekomst zullen maatregelen van verbeterde overstromingspreventie op een hoger niveau ook vanuit een economisch gezichtspunt aanvaardbaar zijn. Dit zal leiden tot strengere eisen aan het waterbeheersysteem, zoals hogere dijken, meer retentiegebieden, meer “floodways”, en extra upstream reservoirs. Het zou verstandig zijn om die verbetering in de overstromingspreventie goed voor te bereiden, daarbij ruimte latend voor mogelijke toekomstige civieltechnische werken.”

Dan volgt nog een lang verhaal, over hoe men in Nederland na uitgebreide maatschappelijke discussies tot een grond- en waterbeleid is gekomen voor de lange termijn. Drie jaar geleden werd een commissie (in ons land zijn wij gek op commissies) in het leven geroepen, dat gevraagd werd een lange-termijn visie te ontwikkelen voor een periode van 200 jaar. Dat advies er gekomen en goedgekeurd door het Kabinet. Voorstellen voor aanpassingen en/of verbeteringen op elk gebied van grond- en waterbeleid dienen met dat advies in overeenstemming te zijn. Korte termijn maatregelen mogen alleen genomen worden als die in lijn zijn met de lange termijn strategie.

De missie doet tenslotte de suggestie dat de Thaise regering een dergelijke aanpak in overweging neemt. Van groot belang is het, dat er een herstructurering plaatsvindt van de vele organisaties om een effectiever grond- en waterbeheerssysteem te ontwikkelen.

Naschrift Gringo:

Het is een goede missie geweest, die degelijk werk heeft afgeleverd en eindigt met goede voorstellen. Het is nu aan Thailand om daar verder mee om te gaan, waarbij dan voor Nederland te hopen is, dat bij verdere studies, aanbevelingen, haalbaarheidsonderzoeken en planning de hulp wordt ingeroepen van Nederlandse experts op dit gebied. Zeker zullen er in de toekomst ook civiel-technische werken uit voortvloeien, waar Nederland ook een graantje van mee zou kunnen pikken. In een eerdere posting over deze missie heb ik als eens opgemerkt, dat er nog heel, heel veel water door de rivieren zal stromen voordat er concrete dingen zullen veranderen. De suggestie van toen, dat BosKalis “morgen” zou kunnen beginnen met baggeren is mooi, maar (nog) niet realistisch.