Ontdek Thailand (8): Het Boeddhisme

(maodoltee / Shutterstock.com)

Het boeddhisme is de belangrijkste religie (eigenlijk een levensbeschouwing, want het boeddhisme kent geen God) in Thailand en heeft een lange en rijke geschiedenis in het land. Het boeddhisme kwam naar Thailand via buurlanden en Indiase migranten en speelt sindsdien een belangrijke rol in de Thaise cultuur en samenleving.

De stroming die tussen de 8e en 13e eeuw het meest voorkwam in Thailand, was het hinayana boeddhisme. Daarna verspreidde zich het Theravada boeddhisme door toedoen van de toenmalige koningen van Thailand. Deze invloed kwam vooral door de contacten die er in die tijd waren met Ceylonese boeddhisten.

In 1851 volgde Rama IV zijn overleden broer Rama III op. Rama IV was een boeddhistische monnik toen hij de troon besteeg en hij hervormde tijdens zijn regering het boeddhisme in het land naar de vorm zoals deze begin 21e eeuw ook nog wordt beoefend. Hij deed dit door de Dhammayut-school te stimuleren die een groot belang hecht aan de regels uit de Vinaya.

Hij werd opgevolgd door Rama V, die eveneens een actief pleitbezorger van het boeddhisme was. Zo liet hij een Pali Canon uitbrengen die begin 21e eeuw als een van de belangrijkste en meest volledige in zijn soort wordt beschouwd. Een latere hervorming zorgde ervoor dat de koning de leiding kreeg over de gehele sangha in Thailand.

Boeddhisme en het dagelijks leven

Thailand telt meer dan 150.000 boeddhistische monniken en wel 20.000 boeddhistische tempels. Men hangt het zogenaamde Theravada boeddhisme aan, dat ruim 2000 jaar geleden uit India overwaaide. In Thailand is het boeddhisme verbonden met het dagelijks leven, het is een belangrijk onderdeel van de Thaise cultuur. Het boeddhisme speelt ook een rol in de Thaise feestdagen en tradities. Tempels, ook wel bekend als “wats”, zijn onderdeel van het landschap en de architectuur van het land. De tempels zijn heilige plaatsen waar Thai komen om respect te betuigen, om te bidden, mediteren en te luisteren naar lezingen van monniken.

Monniken en nonnen leven volgens strenge regels en rituelen, en besteden hun tijd aan het bestuderen van de Boeddhistische leer en het doen van goede daden. De monniken zijn een belangrijke bron van spiritualiteit en wijsheid, en worden gerespecteerd en bewonderd door de bevolking. Het meest opvallend voor toeristen zijn wel de monniken in hun safraangele gewaden, die veelal blootsvoets door de Thaise straten lopen en eten krijgen van de bevolking.

Hoewel verlichting het uiteindelijke doel is van het boeddhisme, beschouwen de Thaise theravada-boeddhisten dat het vrijwel onmogelijk om deze volmaakte toestand te bereiken. Het dagelijks leven van een Thai staat daarom in het teken van zo min mogelijk kwaad doen en het lijden te verlichten door goede daden te verrichten. Zo min mogelijk kwaad doen, wordt in de praktijk vertaald naar het bewandelen van de middenweg. Bijvoorbeeld het midden tussen ascetisme en het overgeven aan genotzucht. Daarbij gaat een Thai uit van vijf basisprincipes:

• niet doden;
• niet nemen wat niet gegeven is;
• zich niet overgeven aan zingenot;
• geen onwaarheid spreken;
• zich onthouden van bedwelmende middelen die de geest verduisteren.

Karma

Boeddhisten geloven in karma en reïncarnatie: wie goed doet, zal in zijn/haar volgend leven daarvoor worden beloond. Heb je een goede karma door goede daden in een vorig leven, dan zullen er goede dingen gebeuren je heb je geluk en weldaad. Wanneer je een slechte karma hebt zal het ongeluk op je afkomen. De Thai geloven dat je jouw karma zelf kunt beïnvloeden: goede daden brengen een goede karma en slechte daden zorgen voor een slechte karma. Het hogere doel van iedere boeddhist is het bereiken van het ‘nirvana’ waar men eeuwige rust vindt.

Monnik worden

Het is in Thailand gebruikelijk dat elke man of jongen één keer in zijn leven heeft geleefd als monnik. Dat is een grote eer voor de familie. Tijdens je reis of bezoek aan een tempel zal je ongetwijfeld een monnik tegenkomen. Je mag praten tegen een monnik, maar wees altijd respectvol. Onthoud dat vrouwen geen mannelijke monnik mogen aanraken of ernaast mogen zitten. Ze mogen namelijk geen lusten hebben en een vrouw kan deze opwekken door fysiek contact.

Wanneer jongen of mannen als monnik gaan leven worden het haar en de wenkbrauwen afgeschoren. Door hun hoofd te scheren, geven monniken en nonnen zichzelf meer tijd voor de dingen die echt belangrijk zijn. Ook symboliseert een geschoren hoofd het idee van meer aandacht voor innerlijke verandering dan uiterlijke verschijning. Het wordt dus beschouwd als een vorm van onthechting.

Je kan als buitenlander en toerist gerust een tempel bezoeken. Wel gelden er enkele fatsoensregels. Zo is bij het betreden van een heiligdom bedekkende kleding gewenst, de schoenen moeten altijd uit. Bij de koninklijke tempels zijn volledige lichaamsbedekking gewenst zoals lange broek, blouses of overhemden. Hoewel het voor zichzelf spreekt, stelt men het op prijs als de telefoon uitgezet en de zonnebril afgezet wordt en men geen hoed draagt. Sigaretten en kauwgum worden niet gewaardeerd. Wijs niet met een vinger naar voorwerpen en beelden, zeker niet als dit heilige voorwerpen zijn. Jouw voeten mogen nooit naar een beeltenis van Boeddha wijzen, noch naar een monnik of heilig voorwerp.

De meeste tempels zijn vrij toegankelijk, maar een donatie wordt op prijs gesteld.