You-Me-We-Us: Covid-19

You-Me-We-Us: Covid-19. In iedere crisis zijn kwetsbare mensen de dupe. Die groep wordt het eerst geraakt.

‘Als een boot lek slaat gaan de niet noodzakelijke dingen het eerst overboord. Wij, etnische minderheden, horen altijd tot die niet noodzakelijke dingen.’

‘Ze zeiden dat niemand achter zou blijven maar wij hebben altijd gevoeld dat we afgedankt worden. Evenzo met deze Covid-19 pandemie; de mensen die niets voorstellen in deze lek geslagen boot worden in de steek gelaten. En wij vereenzelvigen ons altijd met deze genegeerde mensen. Wij worden achtergelaten om te sterven.’

De heer Witawas Thepsong maakt deel uit van de ‘chao lee’ (*) en dat zijn inheemse groepen die leven van visvangst. Hij is coördinator van The People of Chao Lee en ook vice-president van The Indigenous Tribal Council in Southern Thailand en heeft grote kennis van de veranderlijkheid van de zee.

Op vandaag zet de Covidcrisis Thailand voor problemen, te vergelijken met een kapotte boot die dreigt te zinken. Een kleine groep passagiers, uitgerekend de etnische minderheid en de inheemse groepen, lopen het risico overboord te worden gezet.

De gezondheidscrisis gevolgd door de economische aardverschuiving veroorzaken samen de problemen. Dit omvat sociaal-economische en politieke kwesties zoals het niet meer mogen leven van de natuur (zie bijdrage 31 hier), het niet hebben van identiteitspapieren en het niet vloeiend beheersen van de Thaise taal. Het resultaat is dat etnische en inheemse groeperingen geen adequate hulp krijgen van overheidsorganen. Dat brengt hen een hoger risico en ze zijn kwetsbaarder dan andere groepen in deze moeilijke tijden.

Urak Lawoi visser, Phuket

Verlies van bestaande rechten en geen toegang tot andere

Zuidelijk Thailand heeft een etnische minderheid van pakweg 16.000 mensen verdeeld over vijf groepen. Dat zijn de Moken, Moglen, Urak Lawoi, Mani en Orang Asli. De drie eerstgenoemde groepen noemen zich ‘chao lee’ vanwege hun band met de zee. De andere groepen leven in de bossen aan de Andamaanse kust.

Het toerisme neemt toe in wat men wel noemt ‘het paradijs van het zuiden’ en dat jaagt de grondprijzen op. Als gevolg daarvan hebben projectontwikkelaars grond ingepikt waar inheemse mensen wonen met het doel er nationale parken en attracties van te maken. Zelfs na de beslissing van het kabinet, een tiental jaren geleden, om de manier van leven van de ‘chao lee’ weer nieuw leven in te blazen door toe te staan dat hun eigen grond en het nationale park elkaar deels overlappen, verbiedt de regering nog steeds de ‘chao lee’ daar te vissen.

‘De natuurgebieden zijn van onze broers en zussen afgepikt. Velen hebben onze manier van leven gewijzigd om het ecotoerisme te promoten en we beschouwden dat als een erg betrouwbare bron van inkomen. De komst van Covid-19 maakte daar een einde aan. Covid-19 drukt zwaar op ons en pakt ons familie-inkomen af’ zo vertelt een jongeman van de ‘chao lee’ gemeenschap.

Ondanks de ‘Phuket Sandbox’ en het vaccineren van de ‘chao lee’ bevolking in de provincie Phuket om het toerisme te stimuleren faalt het herstelplan in het bieden van inkomenssteun en dat betekent dat deze minderheden spaargeld moeten aanspreken om door de crisis te komen.

Parka speciosa bean, petehboon

De Mani

De inheemse gemeenschap het hardst getroffen door de afname van het toerisme door Covid-19 is de Mani stam. Veel van hen hadden een baan gevonden en leefden niet meer van de vruchten van het bos. Ze namen deel aan het toerisme of deden ander werk zoals het klimmen in bomen, het plukken van petehbonen (in Thailand sato, สะตอ) en het tappen van rubber. Door Covid raakten ze zonder werk.

De heer Witawas benadrukte ‘Het recht te leven van de natuur is verloren geraakt onder de ‘chao lee’ groeperingen. Maar nieuwe rechten onder de heersende wetgeving, zoals de identiteitskaart, zijn nog onzeker. Bijna 2.000 mensen in de vijf gemeenschappen hebben nog steeds geen ID-kaart en zijn daardoor afgesneden van de Covid-hulpprogramma’s.

Stateloosheid en geen ID-kaart: tussen twee vuren

De Shan is een inheems volk dat je in Thailand vindt zowel op het land als in de steden waaronder Bangkok en Chiang Mai. Dit zijn zowel in Thailand geboren Shan al sinds de tijd van hun voorouders, als Shan migranten uit buurlanden.

Zij ondervinden grote problemen door reis- en andere beperkingen in het kader van Covid-19 als ook door de wetgeving. Wat het laatste betreft, er is verschil tussen wet en praktijk met name waar het hun recht om te reizen betreft: dat mogen ze maar het wordt hen in de praktijk niet toegestaan.

Geen stempel? Dan geen minimumloon…

Deze reisbeperkingen hebben tot gevolg dat gastarbeiders waarvan de vergunning afgelopen is die niet kunnen verlengen of vernieuwen. Ze worden gedwongen illegaal te worden. En zodra er een probleem is met hun papieren verlagen werkgevers zonder overleg hun salaris. In het algemeen is het minimumloon 300 baht per dag maar zij krijgen slechts 150 baht. De arbeiders hebben dan geen keus; om te overleven moeten ze werk hebben.

Ook de toegang tot vaccins kan beperkt zijn als je niet het juiste plastic kaartje kunt laten zien. Mensen die nog in de procedure zitten krijgen een tijdelijke ID-kaart waarop geen vaccin gekregen kan worden.

Maar de overheid helpt toch? Of niet?

Ja, maar de overheid bereikte slechts 10 procent van de doelgroepen in dit artikel. Tussen maart en juli 2020 kreeg slechts 10 procent van de etnische minderheid steun. Van de kwetsbare groepen (oudere volwassenen, mensen met bijzondere noden en kinderen onder 6 in arme gezinnen) heeft maar 5,6 procent geldelijke steun gekregen.

Mensen in de landbouw en de visserij, de grootste groep, werden in slechts 10 procent van de gevallen bereikt. En mensen die hun stukje grond niet tijdig hebben geregistreerd zijn hun rechten verloren in het kader van de nieuwe bos-wetgeving. Tenslotte speelt de gebrekkige levering van elektriciteit in afgelegen gebieden een rol.

En de oplossing?

Zou Thailand een boot zijn, zo zeggen de ‘chao lee’, dan zou er een gevaarlijk groot gat in zitten. ‘Hoe moeten wij dan overleven? Moeten we dan maar mensen opofferen? Wij kunnen doen wat de kapitein zegt, maar we kunnen ook elkaar gaan helpen.’

De ‘chao lee’, de Shan (Tai Yai) en andere minderheidsgroepen beginnen oplossingen te ontdekken. Een van de ideeën is een eigen Covidplan ontwikkelen met eigen quarantaineplaatsen en eigen voedselvoorraden om de situatie het hoofd te bieden.

De inheemse groepen vinden dat hun eigen netwerken sterk genoeg zijn om te verbinden ondanks de verschillen in spreektaal. Maar de overheid moet er wel achter staan door de macht te decentraliseren en de lokale autoriteiten ruimte te geven hun plannen te verwezenlijken. De weg naar voren moet van de basis af komen.

(*) In Thais ชาวเล; zeebewoner=ชาวทะเล chao-thalee, chao=burger, inwoner, thalee=zee

Bron: https://you-me-we-us.com/story/vulnerable-populations-covid-19-situation Bewerking door Erik Kuijpers. Het artikel is ingekort.

Auteurs: Indigenous Media Network (IMN) en journaliste mevrouw Nicha Wachpanich. IMN is opgericht om de stem van inheemse volkeren in Thailand te laten horen. Dit is een onafhankelijk rapport tot stand gekomen met geld van de E.U.