Potverdorie! Uitroepen, vragen en antwoorden in het Thais
Uitroepen, vragen en antwoorden zijn een gemakkelijke en spannende manier om met de Thaise taal te beginnen. Het gaat om korte zinnetjes die je al kunt gebruiken als je nog maar 100 Thaise woorden beheerst.
Uitroepen
Het is leuk om onderstaande uitroepen regelmatig te gebruiken ook als je met je gesprekspartner verder alleen Nederlands of Engels spreekt. Het maakt je taalgebruik zoveel warmer en persoonlijker.
Er wordt in het leren van een taal mijns inziens te weinig nadruk gelegd op de emotionele inhoud van wat je zegt, en die is vaak belangrijker dan de letterlijke betekenis. Oefenen met een Thai!
De fonetiek als hieronder aangegeven is nooit perfect. Vergeet ook nooit de beleefdheidswoordjes aan het eind van de zin: khráp voor mannen en khâ voor vrouwen, anders kom je ruw en onbeleefd over, en dat willen we toch niet? Ik hoor te veel buitenlanders allen ‘yòe nǎy’, ‘waar is het’ zeggen, dan krijg je geen glimlach.
Ik zocht in Google voor afbeeldingen van het Thaise óey en ôo hoo en kreeg veel half en geheel naakte vrouwen te zien! [Redactie: Van Google mogen we die niet plaatsen.] (foto homepagina: Op de kar staat ôo hoo)
a middentoon; à lage toon; á hoge toon; â dalende toon; ǎ stijgende toon
| Thais | fonetisch, uitspraak | betekenis | verdere uitleg |
| 1 อ้าว | âaw | hey! nou zeg! alweer? | tegenspreken, berisping,teleurstelling |
| 2 เอ๊ะ | é | hé? wat? | verbazing |
| 3 เอ๊ | ée | mmmm | nadenken, verwondering |
| 4 เฮ้ย | hêy, stomme –e- | hey! ogenblikje! | aandacht vragen |
| 5 แหม | mǎe | lieve hemel! goeie genade! | verbazing |
| 6 โอ้โฮ | ôo hoo, -oo- als in ‘boor’ | wow! jeetje! | bij een doelpunt of als de bal net naast gaat |
| 7 อ้อ | ôo, -o- als in pot maar lang | aha! | nu begrijp ik het |
| 8 ต๊าย of ต๊าย ตาย | táay of táay taay | mijn hemel! | schok, ontzetting |
| 9 อุ๊ย | óey | au, verdorie, nee maar! | pijn, ongelukje, schrik (ook prettige schrik) |
| 10 หรือ | lě, lange stomme –e- | echt waar? Zooo! | twijfel |
Enige voorbeeldzinnen
1 Âaw, ben je alweer dronken? Âaw, dat heb ik helemaal niet gezegd!
2 É, wat zeg je me nou?
3 Éee, wat zullen we gaan doen? Ée, dat weet ik niet.
4 Hêy, kom even terug! (beleefdr manier om aandacht te vragen is: khǒ thôot nà khráp/ khâ)
5 Mǎe, dat wist ik niet!
6 Ôo hoo, wat een mooi doelpunt! Ôo hoo, wat zie je er vandaag mooi uit!
7 Ôo, bedoel je dat! Ôo, nou snap ik het.
8 Táay taay, alweer een ongeluk! Táay taay, alweer 10.000 baht verloren!
9 Óey, m’n vinger! Óey, wat een mooie vrouw!
10 Lěee, was je bij Piet op bezoek, dan? Lěe, heb je dat geld echt nodig?
Misschien kennen jullie er nog wel een paar!
Vragen en antwoorden
Vragen worden gevormd door aan het eind van een gewone bevestigende zin een vraagwoordje te plaatsen.
De vraagwoordjes aan het eind van de zin kunnen zijn: máy, lěe (met een lange stomme –e-), chây máy, ná, rǔu plàaw en rǔu yang.
1 ไหม máy
Één van de zeer weinige woorden waar de toon van de schrijfwijze (stijgend) verschilt van de spreektoon (hoog). Dit is het meest voorkomende vraagwoordje. Het wordt gebruikt als je geen idee hebt van het antwoord.
Voorbeelden:
Pay Kroengthêp máy ? Ga je naar Bangkok? Ja is pay en nee is mâi pay
Mie thǒeng yaang ánamay máy? Heeft u ook condooms? Ja (die heb ik) is mie en nee is mây mie.
Klay máy? Is het ver? Ja is klay en nee is natuurlijk mây klay.
Yàak pay kin khâaw máy? Zullen we een hapje gaan eten? Ja is yàak en nee is mây yàak.
2 หรือ leě (lange stomme-e-) of rǔu
Dit vraagwoordje wordt gebruikt als je een bevestiging vraagt van een vermoeden. Voorbeeld:
Kháw chôp lěe Hij/zij vindt het leuk, nietwaar? Ja is dan khráp chôp , nee is mây chôp
3 chây máy
Als boven: er wordt een bevestiging bevraagd van een aanname. Voorbeelden:
Khoen rák phǒm chây máy? Houd je van me? Je houdt toch wel van me? Ja is chây en nee mây chây.
Soms is het antwoord plàaw, dat is een sterker negatief ‘Absoluut niet!’ Wegwezen!
4 ná
Dit vraagwoordje vraagt om instemming met wat je zegt. Voorbeeld:
Wan nié rón ná Heet vandaag, vind je niet? Ja is dan khráp of rón khráp, nee daarentegen mây rón
5 rǔu plàaw
Dit vraagwoordje vraagt om een duidelijk ja of nee. Voorbeelden:
Khoen ca pay rǔu plàaw? Ga je of niet? Ja is pay en nee is mây pay of plàaw mây pay.
Khoen sǐadaay rǔu plàaw? Heb je er spijt van of niet? Sǐadaay of mây sǐadaay is het antwoord.
6 Als de vraag over het verleden gaat zijn er nog twee andere constructies. Voorbeelden:
khoen bòk khǎw rǔu plàaw? Heb je het haar al verteld? Zo ja, dan zeg te bòk láew of anders (yang) mây dây bòk.
Kin khâaw rǔu yang? Heb je al gegeten? (Dit is ook een begroeting). Als je geen zin hebt om mee te eten zeg je kin láew, ik heb al gegeten, en dan is de kous af. Als je zin hebt om mee te eten zeg je yang ley (stomme lange –e-) en dan moet je meeëten.
7 หรือ rǔu vaker lěe met lange stomme –e-
Dit is het vraagwoordje bij negatieve vragen. Voorbeelden:
khoen mây rák khǎw lěe? Houd je dan niet van haar? Rák sie Zeker wel! of mây rák zijn de bijbehorende antwoorden.
Een bijzondere afwijking van de Nederlandse grammatica is dat in het Thais een negatieve vraag wordt bevestigd met een positief antwoord.
In het Nederlands: Je gaat dat toch niet kopen? Antwoord: Nee, ik ga het niet kopen. Een Thai geeft hetzelfde antwoord door te zeggen Ja, ik ga het niet kopen.
Voorbeelden:
Khoen mây róe chây máy? Dat weet je niet, hé. Als je het niet weet zeg je: chây, Ja (ik weet het niet) vaak ook chây mây róe, letterlijk: ja, dat weet het niet.
Khoen mây súu lěe? Ga je dat niet kopen? Antwoord khráp/khâ betekent dus letterlijk Ja, ik koop het niet, een Nederlander, minder begaafd wat logica betreft, zegt: Nee, ik koop het niet.
Het was een plezier om dit allemaal op te schrijven. Kom, zet je schroom van je af en leer Thais! Een uurtje per dag is voldoende en het brengt je uiteindelijk zoveel genoegen en voldoening.
Tino Kuis
Hierbij een link naar de 100 meest voorkomende Thaise woordjes met bijbehorende zinnetjes:
http://womenlearnthai.com/index.php/a-top-100-thai-word-list-created-from-phrases/
Ingezonden mededeling
Op zoek naar een leuk cadeau voor een verjaardag of zomaar? Koop Het Beste van Thailandblog. Een boekje van 118 pagina’s met boeiende verhalen en prikkelende columns van achttien bloggers, een pittige quiz, handige tips voor toeristen en foto’s. Bestel nu.
Tino, bedankt voor deze bijdrage.
Ik ben de Thai Reference Grammar van James Higbie aan het doorworstelen. Een indrukwekkend boek met massas varianten en voorbeelden.
Jouw stukje verduidelijkt toch weer een paar dingen voor mij.
Dan heb ik nog een vraagje. Het vraagwoord lee (stijgende toon) kan ik bij Higbie niet vinden. Een omissie bij Higbie dus?
By the way: een ander woord waarbij -volgens Higbie- er een verschil is tussen spreek- en schrijftaal is “hij/zij”: khaw met stijgende toon is schrijftaal en kháw is spreektaal.
Moderator: te veel fouten in uw tekst, onleesbaar.
Je hebt mij op een fout gewezen. เขา khaw ‘hij/zij’ met een hoge toon uitgesproken maar met een stijgende toon geschreven. Hierboven staat het verkeerd.
หรือ als vraagwoordje aan het eind van de zin wordt uitgesproken als lee, met een lekker lange stomme -e- en een stijgende toon. Maar หรือ betekent ook ‘of’ en dan wordt het uitgesproken als ruu met een stijgende toon.
Klopt! Ik heb het gevonden bij Higbie. Ik was op het verkeerde been gezet door zijn “engelse” fonetische schrift.
Nog een micro dingetje. “ruu” met stijgende toon betekent “of”. Echter, volgens Higbie: “ruu” is in spreektaal hoge toon wanneer gebruikt in combinatie met “plaaw” (lage toon).
In de fonetische annotatie volgen we toch altijd de spreekwijze châay máj
Als bij ruu de de toon verandert, van stijgend naar hoog, verandert de uu ook in u.
De lange klinker wordt dan een korte klinker.
Het zelfde gebeurt ook bij naam (water) .
Als er nog een achtervoegsel komt, wordt de klinker korter.
Naam (water) – nam duum (drinkwater).
หรือ is een verkorte versie van หรือ เปล่า (rŭu plàw.)
Te vertalen als: of niet?
หรือ is in zoverre beleefder, dat het de luisteraar geen verplichting oplegt een keuze te maken.
Met alleen หรือ blijft de vraag wat meer open.
Vergelijk het een beetje met het nederlandse: ja of nee, wel of niet?
Hoewel iets minder dwingend dan het nederlands.
Uiteraard ook afhankelijk van hoe het wordt gebracht.
Lĕe (lŭh) spreekt verbazing uit met mogelijk daaraan gekoppeld een verzoek om toelichting.
Bedankt voor de uitleg, Ruud.
Klasse artikel, tijdens het reizen per tandem door Thailand ben ik al met menig “ôo hoo” geconfronteerd maar ik vind hier ook enkele nieuwe varianten terug die ik zeker ga beproeven! Om deze interessante materie leuker en makkelijker toegankelijk te maken tot een breed publiek is het zeker te overwegen de betreffende uitspraken eens op te nemen op video en te delen via het internet. “Lear Thai with Mod” heeft een eigen kanaal op Youtube met legio sprekende voorbeelden die gemakkelijk te volgen zijn, al werkt het ook mee dat Mod een leuke verschijning is: http://m.youtube.com/user/ThaiwithMod
Een bijzondere afwijking van de Nederlandse grammatica is dat in het Thais een negatieve vraag wordt bevestigd met een positief antwoord.
In het Nederlands: Je gaat dat toch niet kopen? Antwoord: Nee, ik ga het niet kopen. Een Thai geeft hetzelfde antwoord door te zeggen Ja, ik ga het niet kopen.
Ben het hier niet mee eens ..het correcte antwoord is ook in het Nederlands ja , ik ga niet kopen alleen men beantwoord het meestal niet juist
In mijn kringen spreekt men echt van Ja , ik ga niet kopen en niet van nee , ik ga niet kopen
Ik weet wel 2 x negatief is weer positief maar toch ..
Groet
Piet
Het zit hem in een onjuiste intepratatie van het chai en mai chai in het thais.(ik ga even niet worstelen met speciale tekens)
Dit wordt vertaald met ja en nee.
De juiste vertaling is echter correct en niet correct.
Ik heb niet de indruk dat ja en nee bestaan in het Thais.
Wat de Thai doet bij een negatieve vraag, is de stelling beoordelen op juistheid.
Als je dus vraagt “ga je niets kopen?”, dan zal hij zeggen dat dit correct is.
N.a.v.: antw is vaak wat verwarrend, omdat i.p.v. ja/nee meestal het werkwoord herhaald wordt.
Dus: in de winkel: heeft U abc? Antw: hebben! (of niet hebben).
Zelf plezier gehad aan een boekje uit de tijd dat die nog volop gedrukt werden:
Outrageous Thai, Tuttle publication, door T.F. Roden, ook via Periplus Publications, uitg 2008-er is een herdruk van 6-7 jaar later nog leverbaar. Uit SINgapore-zal wel net te gevoelig zijn voor Thaise smaken……
Ik heb hier en daar wat moeite met de phonetiek. Zoals siadaay bijvoorbeeld, dat moet volgens mij toch echt siadjaay zijn. Verder eens met Christ.