Mede dankzij Rusland werd Thailand nooit gekoloniseerd
Koning Chulalongkorn (Rama V)
In de laatste jaren van de 19de eeuw bevond Siam, zoals het toen nog heette, zich in een precaire situatie. Het gevaar, dat het land ofwel door Groot Brittannië ofwel door Frankrijk zou worden ingenomen en gekoloniseerd, was niet denkbeeldig. Mede dankzij Russische diplomatie werd dat voorkomen, althans dat is de conclusie van Natanaree Posrithong van de Mahidol Universiteit in een wetenschappelijke publicatie getiteld “De Russisch-Siamese betrekkingen tijdens het bewind van koning Chulalongkorn”
Koning Chulalongkorn
De Siamese koning Chulalongkorn bezocht Sint-Petersburg in 1897 en werd door de Russische tsaar Nicolaas II als een hooggeëerde gast ontvangen. Zij hadden elkaar al enkele jaren hiervoor in Bangkok ontmoet tijdens een reis door Azië van toen nog tsarevich Nicolaas. De gastvrije houding van de tsaar heeft voor een groot deel de Siamese diplomatieke strategie in het omgaan met de Europese expansiedrang beïnvloed.
Het was het begin van diplomatieke betrekkingen tussen beide landen en de tsaar stuurde daarop een doorgewinterde diplomaat, genaamd Alexander Olarovski, naar Siam. Hij werd benoemd tot de eerste Charge d’Affaires en consul-generaal van Rusland in Siam.
Bij deze benoeming van de eerste Russische consul in Bangkok verklaarde de tsaar: “Deze benoeming heeft als doel om stevige diplomatieke betrekkingen tussen Siam en Rusland te bewerkstelligen naast onze broederschap en onze grote vriendschap”
Alexander Olarovski
De speciale missie voor Alexander Olarovski, die zijn sporen als diplomaat van Rusland al verdiend had in San Francisco en New York, was de zucht naar expansie van Groot Brittannië in Indochina in te dammen en als bemiddelaar op te treden in het conflict van Siam met Frankrijk.
De Britse kolonisten hadden India en Birma al ingenomen en de Fransen waren actief op het schiereiland Indochina. De Frans-Siamese oorlog van 1893 had al als gevolg, dat Siam afstand moest doen van Laos ten gunste van Frankrijk, zodat Siam als het ware veranderde in een bufferstaat tussen de Britten en de Fransen. Het leek slechts een kwestie van tijd voordat het land zou worden geregeerd door een koloniale macht. Siam had echter een belangrijke troef – de persoonlijke vriendschap gecultiveerd tussen koning Chulalongkorn en tsaar Nicolaas II.
Tsaar Nicholas II van Rusland (Everett Collection / Shutterstock.com)
Russische missie in Bangkok
Bij de openingsceremonie van het consulaat in Bangkok waren meer dan 300 mensen aanwezig, waaronder een groot aantal Europese diplomaten. Olarovski berichtte aan de tsaar, dat de koning het beste gebouw in Bangkok, dicht bij de Grand Palace, ter beschikking had gesteld.
De rol van de Russische diplomaat was echter verre van ceremonieel. Het vertrouwelijk rapport van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken, dat Olarovski bij zijn aanstelling overhandigd kreeg, geeft duidelijk aanwijzingen van de Russische bezorgdheid over de situatie in Siam. Het rapport was bedoeld als voorbereiding voor Olarovski om inzicht te krijgen in het Siamese-Frans-Brits conflict en om de belangrijkste doelstellingen van zijn nieuwe taak als de eerste consul-generaal in Bangkok te bevestigen.
Brits-Frans akkoord
Ondanks een akkoord tussen Groot-Brittannië en Frankrijk om de grenzen van Siam te respecteren toonden beide landen weinig intentie om zich daar aan te houden. De Britten breidden hun macht uit naar op het Maleisiës schiereiland en de Fransen bezetten Cambodja. Siam werd als het ware gesandwiched tussen deze twee machten en Russische invloed was van cruciaal belang om hen te stoppen.
Russische diplomatie
Aanvankelijk hadden de Russen een goede verstandhouding met Frankrijk, want er bestond een Frans-Russische alliantie, maar de Britten, die betrokken waren bij de ‘Great Game’ met Rusland in Afghanistan, werden gezien als een ernstige bedreiging door Olarovski. Rusland was ook bang, dat Siam in de macht van Groot-Brittannië kon komen, omdat vele Thaise hoge ambtenaren een opleiding hadden gevolgd in dat land en veel waarde hechten aan wat zij in Groot-Brittannië hadden ervaren.
De Russische diplomaat werd belast met het verzet tegen “de uitbreiding van Groot-Brittannië in Indochina langs diplomatieke weg,” schreef Posrithong. “Bovendien, Nicolaas II hoopte dat Olarovski als bemiddelaar zou dienen om compromissen te sluiten om de balans van de macht tussen Frankrijk en Groot-Brittannië in evenwicht te brengen, zonder dat Siam zijn soevereiniteit zou verliezen.”
Olarovski werkte onvermoeibaar als gezant van de tsaar in Siam om het koninkrijk van Nicolaas II’s vriend te beschermen. Hij gebruikte zijn goede relatie met de Fransen om hen te overtuigen zich terug te trekken uit Chantaburi. Deze provincie grenst aan Cambodja, maar was door de Frans-Siamese oorlog onder Franse controle gekomen.
“Zonder Olarovski zou de Frans-Siamese relatie na 1893 volledig zijn doodgebloed, maar Posrithong schreef. “Door de inspanning van de Russische consul-generaal werd er in vier jaar tijd een licht teken van vrede tussen Siam en Frankrijk zichtbaar. Olarovski’s inspanningen waren weliswaar grotendeels succesvol in het beschermen van de Chakri-dynastie, maar hij was niet in staat om een duurzame vrede tussen die twee landen te bewerkstelligen”
Groot Brittannië
“Olarovski’s diplomatieke manoeuvres hebben zeker geholpen de Britten uit Siam te weren”, zegt de schrijver, Hij onderhield goede relaties met Britten en als voorbeeld wordt genoemd, dat hij, samen met Britse collega’s, geholpen heeft de Royal Bangkok Sports Club op te richten. Olarovski deelde een passie voor paarden met de Britten en was de eerste persoon, die in Thailand renpaarden fokte.
Het Britse Rijk heeft de grens tussen Birma en Siam dan ook lang gerespecteerd, tot aan de Tweede Wereldoorlog, toen het koninkrijk door Japan werd bezet.
Tenslotte
Rusland slaagde er in de warme banden met Siam te handhaven tot aan de revolutie van 1917. Siam, net als vele andere landen, die een goede relatie met de Russische koninklijke familie hadden, weigerde de Bolsjewieken te erkennen.
Bron: deels The Nation en de website Russia Behind The Headlines
Nadat in de loop van de 19de eeuw de diverse koninkrijkjes en heersers meer en meer onder de .acht van de machtigste kwamen (Chakri dynastie) kwam Siam tot stand. Men bracht in kaart waar de grenzen liepen, wat tot dan toe nogal vaag omdat men het een lappendeken van invloedssferen was. De Engelsen en Fransen waren actief in de regio en het is niet vreemd dat Siam zich bedreigd voelde of dat gebieden die volgens Bangkok onder hun invloed vielen ingepikt zouden worden. Denk aan de Fransen die met oorlogsschepen de Chao Praya rivier opstoomden in 1893 om Siam onder druk te zetten. Als een gevolg kwam o.a. Laos onder Frans beheer en moest Siam die claims opgeven:
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Franco-Siamese_War
http://www.siamese-heritage.org/jsspdf/1961/JSS_058_2h_Jeshurun_AngloFrenchDeclarationJanuary1896.pdf
Rond diezelfde tijd hadden de Engelsen en Fransen in een verdrag (1896) al afgesproken om Siam als buffer aan te houden. Diverse westerse landen hadden inmiddels gunstige handelsbetrekkingen bekomen met Siam, ook iets dat minder baat gaf om het land te koloniseren. De tijd van de kolonisatie kwam met de eeuwwisseling ook wel zo’n beetje ten einde. De Russen zullen ongetwijfeld ook een radertje zijn geweest in dit alles maar ik heb niet echt de indruk dat het een zeer zwaarwegend invloed was? Uiteraard maakt dat het niet minder interessant, alle kleine puzzelstukjes samen vormen samen de geschiedenis of wat wij daar van weten.
Ik heb bewust in de titel het woord “mede” gebruikt om de belangrijkheid van de Russische invloed enigszins te temperen.
Een heel interessant verhaal Gringo.
In dit geval beter een goede vriend dan een verre vriend!
Prachtig en interessant verhaal van Gringo. Maar de vraag blijft: ware het niet beter gekoloniseerd geweest? Dan hadden de Thai middels kennis van Engels en/of Frans een veel bredere ontwikkeling gekend en heel wat welvarender geweest. OK, Thailand heeft zijn charmes…maar ook zovele tekortkomingen. De echte “know how” en industrie is ook altijd “import”: Toyota, Suzuki, Nissan, en zovele andere industrietakken die zonder de inbreng van buiten nooit aanwezig waren geweest….Taal en alfabet zijn eerder folklore want je kan er in geen enkel ander land mee terecht…laat staan welvarende handel te drijven.
Zijn de andere landen die in ZuidOost Azié gekoloniseerd werden, welvarender geworden ?
Bijvoorbeeld Philipijnen, Indonesie, India, Cambodja, Vietnam, etc….
Waarvan wordt een ander beter van als die overheerst/gekoloniseerd wordt ?
Dood, verderf en uitbuiting……….
U stelt niet alleen de vraag of kolonisatie niet beter was geweest, u beantwoordt hem ook positief voor zover het de mate van ontwikkeling en welvarendheid betreft. Het lijkt mij dat u de omringende landen in de regio die wél gekoloniseerd geweest zijn dan toch nog nooit hebt bezocht.
Echt waar, jan? Laos, Cambodja, Vietnam en Birma zijn gekoloniseerd geweest en zijn die dan breder ontwikkeld? Nee, hoor, Thailand is het meest ontwikkelde van deze 5 landen.
Wat industrieen betreft: de grote agrarische industrie en het toerisme hebben de Thais grotendeels zelf opgezet (30-40 procent van het nationale inkomen).
Nou Jan, zijn de omringende landen. die ooit een kolonie waren, er dan zo veel beter van geworden?
Zo zie je maar weer Rusland hoeft echt niet altijd als die grote enge beer neergezet te worden. Alsof al die zogenaamde keurige landen uit het Westen ( incl. Nederland en België ) zich vroeger altijd even netjes gedragen hebben…
Grappig hoe de geschiedenis al op heel korte tijd (2017: reactie van T – tov 2022 nu) een totaal andere wending kan nemen…
En vooral hoe goedgelovig we kunnen zijn en duidelijke signalen van agressie en oorlogsgeweld kunnen negeren…
De grote enge beer, hierboven voorgesteld als een goedaardige knuffel, had al in 2014 de Krim manu militari veroverd: wij keken toe en keurden het goed, halvelings toch. Oekraïne kon de pot op van ons.
Hoe onnozel konden we zijn door pijpleidingen te maken in diezelfde tijd en Europa totaal afhankelijk van Poetin-gas te maken?
Verder vergeten we al jaren dat in 1939 Stalin met Hitler een niet-aanvalsverdrag afsloot, dat Hitler vervolgens Polen binnenviel en – volgens verdrag – de helft van het Poolse grondgebied aan Stalin weggaf. En toezag hoe Hitler enkele miljoenen Poolse joden naar Auschwitz voerde en vergaste.
Wir haben es nicht gewusst.
Ik krijg niet de indruk dat T Rusland als een goedaardige beer ziet. Rusland, en alle andere landen inclusief wij in het “beschaafde Westen” handelen uit eigen belang inclusief agressie en oorlog. Zaken liggen vaak complex, en landen springen elkaar vaak pas bij als men daar zelf beter van denkt te worden of schade aan eigen belangen te voorkomen.
Vanuit Russisch oogpunt is een claim op de Krim logisch (was van hen, belangrijk voor de zeehaven van de marine etc.), maar vanuit Oekraïens standpunt is het logisch dat ze zeggen “dit land is nu al jaren van ons dus Rusland is de agressor/annexator” .
Daar komt dan diplomatie ook om de hoek kijken en overleg met derde landen. Welke belangen zullen sneuvelen en welke zegevieren? De vinger in de pap van Rusland en haar belangen en goede relaties is voor Siam bijvoorbeeld gunstig geweest.
Wat betreft 1939, de Russen hebben eerst geprobeerd met Frankrijk en het VK een verdrag te sluiten, dat bij agressie in de regio door Duitsland men samen Duitsland een halt toe zou roepen. De Fransen waren daar toe te brengen, maar het VK stuurde bewust een gezant zonder bevoegdheid naar Moskou zodat dit op niets uit liep. Die hadden liever dat Duitsland richting het oosten door ging met haar expansie en zo het westen ontzien zou worden. Bijkomend voordeel was natuurlijk dat die verfoeide en gevaarlijke communisten flinke klappen zouden krijgen. Pas toen Rusland met geen enkel ander Europees land een verdrag kon sluiten is men als laatste uitweg maar met Duitsland om te tafel gaan zitten. Rusland was nog niet voorbereid op een oorlog (die duidelijk aanstaande was). Dan maar een verdrag met de vijand. Polen werd daarbij als extra buffer gezien, de Wehrmacht moest zolang en zover als mogelijk van de Russische grens vandaan gehouden worden. Daarom dat Molotov-Ribbentrop verdrag.
Conclusie: de zaken liggen vaak niet zo zwart-wit.Niet in de 19de eeuw, de 20ste of deze eeuw.
(NB: ja, de inval van Rusland dit jaar, die is verwerpelijk en fout, daar valt weinig op af te dingen)
Een zeer interessant artikel. Het blijft interessant om te lezen dat in die tijd zonder vliegtuigen dat er zo gereisd werd door belangrijke personen zoals de Koning van Thailand.
De vraag of kolonisatie beter maakt is zeer controversieel. Een voordeel was het zeker dat in de meeste gekoloniseerde landen de leidinggevende clans geheel of gedeeltelijk werden vervangen en soms zelfs helemaal werden weggevaagd. Dit vaak ten kostte van vele slachtoffers. Dat lot is Thailand bespaard gebleven. De vraag is natuurlijk of het die winst waard was. Om deze vraag te kunnen beantwoorden, gebruik ik het antwoord dat de burgemeester van Taipei, Ko Wen-je aan het Engelstalige Foreign Policy gaf:
“Is Hong Kong better than mainland China because it was colonized by the British? Does Western influence make Asian nations better? These may seem like the beery slurs of a bitter expat, but last week Foreign Policy reported that the mayor of Taipei, Ko Wen-je, had said this:
“For the four Chinese-speaking regions — Taiwan, Singapore, Hong Kong and mainland China — the longer the colonization, the more advanced a place is. It’s rather embarrassing. Singapore is better than Hong Kong, Hong Kong is better than Taiwan, Taiwan is better than the mainland. I’m speaking in terms of culture. I’ve been to Vietnam and mainland China. Even though the Vietnamese are seemingly poor, they always stop in front of red traffic lights and walk in front of green ones. Even though mainland China’s GDP is higher than that of Vietnam, if you ask me about culture, the Vietnamese culture is superior.”
In making this statement, Ko isn’t speaking to Beijing but to the people of Taipei. He is displaying strength by indulging in a bit of cultural strutting — and proving he is unafraid of making himself more visible to the dragon across the strait.”
NB, Hoe het verder verliep met Rusland weten we allemaal.
Mooi hoor , maar we vergeten onze Belgische pion toch niet in dit verhaal ? Gustave Rolin-Jaequemyns speelde een nog grotere rol voor Thailand , hij bekwam een wapenstilstand toen de Fransen Thailand aanvielen en de Thaise vloot grotendeels vernietigd was , hij schreef mede de Thaise grondwet en stond aan het hoofd van het team dat deze opdracht uitvoerde voor koning Rama V
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gustave_Rolin-Jaequemyns
Gustave Rolin-Jaequemyns is voor vele Belgen en zeker niet Belgen een bijna ongekende figuur echter hij heeft een zeer grote rol gespeeld in de moderne geschiedenis van Thailand/Siam. Ook Hans Markvard Jensen is zo’n vergeten figuur.
Ik vergat er nog aan toe te voegen dat hij een zeer grote rol speelde met zijn invloed bij de Fransen , dus niet alleen een wapenstilstand bekwam ook geen invasie van de Fransen en de daaruit vloeiende kolonisatie .
Frankrijk had Indochina in bezit genomen en eiste het gebied ten oosten van de Mekong op en wilde van Siam een protectoraat maken. Twee oorlogsschepen werden naar Bangkok gestuurd en het vuur van de Siamese Marine werd beantwoord. De onderhandelingen na het Paknamincident van 13 juli 1893 werden nauwgezet gevolgd door de grote mogendheden en de Siamezen waren zich er terdege van bewust dat elke fout hun vrijheid fataal kon worden.[6]
Rolin-Jaequemyns was zich ervan bewust dat Siam alleen kans had als het zijn burgers rechtszekerheid en een adequate levensstandaard kon bieden en de koloniale mogendheden voldoende zekerheid hadden om betrekkingen aan te knopen. Na een periode van pendeldiplomatie, waarbij hij kon vertrouwen op zijn netwerk van het Institut de Droit International, bracht hij een wapenstilstand tot stand.
Het Russische verhaal hierin is me onbekend