Zal de progressieve Move Forward Partij worden ontbonden?
(Editorial credit: kan Sangtong / Shutterstock.com)
Die kans is groot. Het Constitutionele Hof heeft onlangs besloten dat het streven van de Move Forward Partij (MFP) om het artikel 112 van de Strafwet te hervormen een poging is om de constitutionele monarchie omver te werpen. Dat zou heel goed kunnen leiden tot een verbod op deze partij die in de verkiezingen van 2023 een meerderheid van 151 zetels haalde in het parlement, waar het echter niet lukte om een regering te vormen door tegenstemmen van de 150 leden tellende Senaat die is benoemd door de vorige Prayut regering. De Pheu Thai Partij, met 141 zetels in het parlement, vormde de regering, vroeger een tegenstander, maar nu een onderdeel van de elite.
Het majesteitsschennisartikel 112 legt een minimumstraf van drie jaar en een maximumstraf van 15 jaar per overtreding op aan eenieder die de koning, de koningin, de kroonprins of de regent beledigt of bedreigt. Na enkele jaren waarin er geen aanklachten artikel 112 waren namen ze in 2020, waarschijnlijk als gevolg van de vele demonstraties, die ook opriepen tot hervorming van de monarchie, snel in aantal toe. Er zijn nu ongeveer 250 mensen aangeklaagd voor majesteitsschending waaronder zo’n 25 minderjarigen, velen kregen meerdere tot wel 15 aanklachten en een paar mensen ontvingen al straffen tot 40 jaar gevangenis.
Op 31 januari oordeelde het Constitutionele Hof van Thailand unaniem dat volgens artikel 49 van de grondwet van 2017 de acties van MFP-leider Pita Limjaroenrat en de partij een uitoefening van rechten en vrijheid vormden met de bedoeling het democratische regeringssysteem met de koning als staatshoofd omver te werpen. De rechtbank beval Pita en de MFP om elke activiteit, meningsuiting of communicatie gericht op het afschaffen van de wet te staken en verbood elke wijziging van de wet zonder een behoorlijk wetgevingsproces.
Het vonnis, hoewel er geen onmiddellijke sancties worden opgelegd, zal naar verwachting de Verkiezingscommissie redenen geven om aan te dringen op de ontbinding van de MFP en het verbieden van haar leidinggevenden uit de politiek op grond van artikel 92 van de organieke wet op politieke partijen. Bovendien kan bij de Nationale Anti-Corruptie Commissie (NACC) een verzoekschrift worden ingediend tegen de 44 parlementsleden van de partij die op 25 maart 2021 de motie hebben ondertekend om een wetswijziging voor te stellen, waarin zij worden beschuldigd van ernstige ethische schendingen. Op grond van artikel 235 van de grondwet van 2017 kan de NACC, als zij voldoende bewijs vindt, de zaak doorverwijzen naar de strafkamer voor politieke ambtsdragers van het Hooggerechtshof. Een schuldige uitspraak zou kunnen leiden tot een levenslange politieke ban voor deze parlementsleden, waaronder Pita en plaatsvervangend leider Sirikanya Tansakun.
Om te gedijen, en niet alleen om te overleven, moet de MFP een cruciale beslissing nemen: prioriteit geven aan de eisen van degenen die blijven aandringen op wijzigingen in deze wet, of deze kwestie volledig te vermijden en zich te concentreren op andere hervormingsagenda’s.
De dreiging van ontbinding en een mogelijk verbod op haar leidinggevenden en parlementsleden kan de activiteiten en planning van de partij verlammen, terwijl ze desillusie en vermoeidheid onder haar leden en aanhangers bevordert. In het ergste geval zullen de organisatiestructuur en afdelingen van de partij worden ontmanteld en kan haar vermogen om als een effectieve oppositie te functioneren ernstig worden aangetast door het verlies van parlementszetels, doorgewinterde debaters en de mogelijkheid van afvalligheid van haar parlementsleden. De wederopbouw van de partijorganisatie, vergelijkbaar met het proces dat volgde op de ontbinding van haar voorganger, de Future Forward Party (FFP, in 2020), zal veel tijd en middelen vergen, zelfs als het politieke merk intact blijft.
Hoewel de ideologie en bewegingen die de MFP naar de verkiezingsoverwinning hebben gedreven, waarschijnlijk zullen blijven bestaan, wordt de partij nu geconfronteerd met duidelijke beperkingen bij het vertalen van prodemocratische sentimenten en de wens om de conservatieve status quo, vooral met betrekking tot de monarchie, omver te werpen in concrete wetgevende acties. Een belangrijk precedent dat door de uitspraak wordt geschapen, is dat de onschendbare en gerespecteerde status van de monarchie een onlosmakelijk onderdeel is van de nationale veiligheid. Zeker, de huidige hachelijke situatie van de partij kan publieke sympathie oogsten en electorale dividenden opleveren voor toekomstige incarnaties van de partij. Toch is dit misschien niet genoeg om de dreigende identiteitscrisis aan te pakken waarmee de partij zal worden geconfronteerd. Om te gedijen, niet alleen om te overleven, moet de MFP een cruciale beslissing nemen: of ze prioriteit geven aan de eisen van degenen die blijven aandringen op wijzigingen in deze wet, of deze kwestie volledig te vermijden en zich te concentreren op andere hervormingsagenda’s. Op het moment van schrijven heeft de MFP haar beleid om artikel 112 te wijzigen van haar website verwijderd, vermoedelijk in overeenstemming met het vonnis van de rechtbank.
Tegen de achtergrond van bredere inspanningen om artikel 112 te wijzigen, zal elke partij die het wil wijzigen nu worden geconfronteerd met een uitdagend juridisch precedent dat de kansen tegen hen vergroot. Deze belemmering zal blijven bestaan, ongeacht een eventueel publiek debat. Hoewel het Hof heeft geoordeeld dat wijzigingen nog steeds kunnen worden aangebracht met een behoorlijke wetgevingsprocedure, blijft dit in de praktijk dubbelzinnig, mogelijk onderworpen aan rechtelijke discretie, en kan dit alleen worden verduidelijkt met verdere uitspraken.
Voor het bredere politieke landschap van Thailand is een onmiddellijk effect dat de uitspraak over artikel 112 weer in het nationale gesprek heeft gebracht. De publieke discussie over deze kwestie had een hoogtepunt bereikt toen het voorstel van de MFP om deze wet te wijzigen door verschillende politieke partijen als reden werd gebruikt om uit te leggen waarom ze een MFP-regering niet konden steunen. Het werd overduidelijk dat er in het huidige parlement geen meerderheid was voor amendementen; zelfs veel van de bondgenoten van de MFP weigerden hun voorstellen te steunen.
De publieke aandacht was de afgelopen maanden gericht op andere politieke kwesties, zoals de digitale portemonnee (10.000 baht voor iedere Thai van 16 jaar en ouder) van Pheu Thai. Nu zal de populaire discussie over artikel 112 echter zeker opnieuw worden aangewakkerd, met een hernieuwde focus op het recht op vrijheid van meningsuiting. Dit is iets dat niet noodzakelijkerwijs welkom zal zijn bij conservatieven.
De volledige gevolgen van deze uitspraak zullen bekend zijn wanneer er meer duidelijkheid is over het al dan niet ontbinden van de MFP. De ontbinding van de FFP in 2020 had een stortvloed van sociale woede ontketend die resulteerde in massale protesten. Mocht de MFP hetzelfde lot ondergaan, dan kan een soortgelijke reeks gebeurtenissen zich opnieuw afspelen. Progressieven waren al boos dat hun winnende partij een plaats in de regering werd ontzegd; nu moeten ze de mogelijkheid onder ogen zien dat de partij zou kunnen worden ontbonden. Als zodanig kunnen ze nu de behoefte voelen om hun grieven opnieuw op straat te brengen. Conservatieven, aan de andere kant, zijn misschien niet blij met een beweging die volgens hen een geliefd instituut steeds meer onder vuur heeft genomen. Een ontbinding van de MFP zal waarschijnlijk betekenen dat Thailand zich schrap moet zetten voor meer politieke turbulentie, aangezien tegengestelde partijen botsen over hun verschillende visies op de Thaise democratie en constitutionele monarchie.
Bronnen o.a.:
- Bangkok Post – Strong words from court
- Bangkok Post – Requests for Move Forward Party disbandment filed
De paragraaf waarin staat “..of communicatie gericht op het afschaffen van de wet te staken..” kloph niet. De rechtbank meent dat de partijrlje communicatie over WIJZIGEN van de wet moet staken. Royalist menen dat met aanpassen van de wet (o.a. dat alleen het Royal Household Bureau nog een aanklacht mag indienen ipv iedereen), de partij eigenlijk stiekem de wet wil afschaffen. De rechters is een vergelijkbare visie aangedaan, die menen dat de partij stiekem de wet wil afschaffen, ook al zegt de partij tot verveling toe van niet. En dat zou de nationale harmonie, veiligheid, respect etc schaden en het einde van dit staatsbestel zijn en daarom dus illegaal. Het is zeg maar een ruime interpretatie van de wet en een rechtbank die de “geheime visie” van de partij weet.
Thai PBS bijvoorbeeld, maar Khoasod en Thai Enquirer zijn vergelijkbaar met dit , schreef:
“The court also ordered the party and Pita to cease all such activities, which include expressing views, speaking, writing, advertising or resorting to other means of communication in support of amending the lèse majesté law.
Amending the lèse majesté law through non-legislative channels is, under Article 49 (paragraph 2) of the Constitution and Article 74 of the organic law, not permissible, said the court.”
Weeg niet of de Bangkok Post dit dus zo verkeerd heeft geschreven, maar hun kwaliteiten gaat al jaren achteruit en sterk op handen van de powers that be…
Hoe dan ook, nu de rechtbank meent dat de partij snode plannen heeft zal een stok vinden om de partij te ontbinden snel gevonden zijn. Artikel 112 mag men blijkbaar alleen in het parlement bespreken maar niet daar buiten, maar het is knap lastig over wetswijzigingen te praten als er publiekelijk geen ruchtbaarheid aan mag worden gegeven.
Het blijft een bijzonder land.
Tino, ja, ik las in de pers dat er al een verzoek tot ontbinding ligt.
Als dat slaagt is de elite opnieuw van een ‘lastige’ verkiezingsuitslag af en kan de status quo gehandhaafd blijven. Zoals in het aloude gezegde: ‘Ze dronken een glas, deden een plas en alles bleef zoals het was.’
Ik geloof er niket in dat Move Forward wordt ontbonden vanwege de grote aanhang onder de bevoling, met name in Bangkok dat eigenlijk compleet oranje is. Eventuel ontbinding zou wel eens kunnen leiden tot een grote verkiezingsoverwinning de volgende keer voor een nieuwe oranje partij met dezelfde mensen.
En in het parlement leidt het tot niks. Ongetwijfeld hebben de MFP parlementariers een scenario dat zij bij ontbinding de volgende dag allemaal lid worden van een van de andere (wellicht 1 mans) partijtjes.
Allemaal heel goed mogelijk, Chris. Maar wat vind je van de achtergrond? Dat het onmogelijk en strafbaar is ook maar iets te zeggen over verbetering van de wetgeving rond het koninklijk huis?
Wijlen koning Bhumibol zei in 2005 tijdens een toespraak op 4 december dat een koning open moet staan voor kritiek omdat hij ook maar een mens is.
The late King Bhumibol Adulyadej noted back in 2005 that the government should stop invoking Article 112 as it, like Sulak suggested, damages its reputation. In his birthday speech, King Bhumibol said, “Actually, I must also be criticized. I am not afraid if the criticism concerns what I do wrong, because then I know. Because if you say the king cannot be criticized, it means that the king is not human. If the king can do no wrong, it is akin to looking down upon him because the king is not being treated as a human being. But the king can do wrong.”
De MFP gaat tegen het vonnis in beroep heb ik begrepen. Er is niet alleen sprake van een sociaal-politiek probleem maar ook van een juridisch probleem. Hoe kan een rechtbank nu de wetgevende macht (het parlement) ontzeggen om een wet of een wetsartikel te veranderen (of aan te nemen of af te schaffen) terwijl dat nu juist hun taak is??? De rechtbank gaat dan op de stoel van het parlement zitten, lijkt me.
Chris, er zijn geen beroepsmogelijkheden tegen uitspraken van het constitutionele hof.
Ik denk dat je doelt op de uitspraak van de “criminal court” tegen onder meer Pita voor het houden van een protest, waardoor Pita niet langer een minister’s positie mag vervullen.
Ik heb eens opgezocht wat met de FFP is gebeurd, maar had de MFP dan niet beter moeten weten? En was het ook niet beter geweest gevoelige issues aan te kaarten als echt een regering geformeerd zou zij? Een senaat trotseren als je weet dat de tptb de dienst uitmaken is ook niet slim.
De voorganger van de MFP, de Future Forward Partij (FFP) werd ontbonden omdat het Constitutionele Hof oordeelde dat een aan de partij verstrekte lening eigenlijk een verboden (te grote) gift betrof. Iedereen keurde dit vonnis af, behalve de ultraroyalisten.
Ja, niet slim van de MFP. Ik zou dan ook iedereen afraden om in het water te springen om een drenkeling te redden. Je kunt immers ook zelf verdrinken.
Als je zelf niet kunt zwemmen moet je dat inderdaad niet doen, en dat was in beide gevallen aan de orde. Eerst maar eens fatsoenlijk een zwemdiploma halen en weten welke slagen te doen.
Ik vind dat de MFP nogal amateuristisch te werk gaat, als je in Thailand dat heilig is wil veranderen zal dat van binnenuit moeten doen, men had artikel 112 moeten doodzwijgen en een beetje toegeeflijker geweest zijn bij de vorming van een regering en dan de fundamenten gelegd hebben om ten eerste de ongrondwettelijke senatoren te vervangen en daarna pas hete hangijzers aanpakken maar men heeft als een wilde jonge stier geprobeerd om wat koeien te naaien terwijl je gedecideerd en kalm ze allemaal kunt nemen.
De uitdrukking “proberen wat koeien te naaien” is er een die ik nog niet eerder heb gehoord, maar ik geef je volledig gelijk. Ik ken Thailandblog nog niet zo heel lang, maar wat dit blog goed maakt is dat je veel van Thailand te weten kunt komen en niet alleen op toeristisch vlak. Als je in het zoekveld linksboven de naam van betreffende partij intikt, krijg je een schat aan informatie hoe het hen is vergaan. Inderdaad- ‘vergaan’. Want ze hebben veel aan zichzelf te wijten. Die iTV-kwestie was een deja-vu, “de stok waarmee geslagen wordt” is voor iedereen ter beschikking, een aanleiding is zo gevonden. En de club bazen had men honing om de mond moeten smeren want, zoals bekend, met ‘honing vang je muggen’, en zoals men ook weet: ‘honing is der muggen dood”. Maar wat mij het meest bevreemdt is dat amper enkele maanden na verkiezingswinst alle initiatief uit handen werd gegeven. Onbegrijpelijk dat er geen 2e of 3e man/vrouw klaar stond in geval de 1e man het veld moest ruimen, wat te verwachten viel en ook is gebeurd.