Het Nederlandse pensioenstelsel

Een artikel dat, gezien het grote aantal reacties van VK-lezers (ook in de krant van vandaag weer) heel wat teweeg heeft gebracht. Belangrijk voor veel ouderen is dat zij er altijd van uitgegaan zijn dat het pensioen en de hoogte daarvan – inclusief aanpassingen aan inflatie en welvaartspeil – gegarandeerd was en nu dat niet zo blijkt te zijn voelen zij zich bedrogen, zo blijkt uit een aantal van de reacties. Dat het voor de jongeren nu een stuk onzekerder is geworden is dan slechts een schrale troost, in dat licht.
Overigens wordt onder de kop ‘drogreden 2’ o.a. gesteld dat ‘de boze 60-plussers pas vanaf hun 25e zijn gaan bijdragen aan hun pensioen’, waardoor – nog steeds volgens het artikel – beweringen in de trant van dat er 40, 45 of 47 jaar premie betaald is, ‘pertinent onjuist’ zijn.
De stelligheid van die ‘drogreden’ is m.i. niet gerechtvaardigd. Bij veel pensioenfondsen begon je veel en veel vroeger met deelname in het pensioenonds en dus premiebetaling. Bij de overheid bij voorbeeld al op je 18e, of zelfs eerder als je b.v. op je 16e beroepsmilitair werd.
Ik behoor niet bij de boze ouderen, maar dat komt vooral omdat ik met ruim 42 pensioenjaren bij de overheid een prima aanvullend pensioen heb. Dat dat al vele jaren niet geindexeerd is en zelfs al een keer daadwerkelijk verlaagd is, dat door belastingmaatregelen e.d. er telkens weer stukjes van het netto-bedrag worden afgeknabbeld: ik heb er nog niet over geklaagd. Ik klaag dus niet maar ik weiger ook om mij te schamen voor m’n goede pensioen – ik heb er voor gewerkt en er aan betaald.

Wat een vooroordelen !
In NL hebben we TWEE oude-dag voorzieningen: de AOW voor iedere NL-er, waarbij 2% rechten worden opgebouwd voor ieder jaar tussen je 15e en 65e, dat je in NL gewoond hebt of daar sociale lasten ( bijv als expat op vrijwillige basis) hebt betaald. Dit is democratisch besloten en kan dus democratisch veranderd of zelfs op NUL gezet worden. Bij de opzet van de gemiddelde levensverwachting nog maar een paar jaar, nu 20 jaar. Bij de opzet was toen al rekening gehouden met een oplopen van die AOW leeftijd, maar dat was geen populaire maatregel, waar vakbondsbestuurder en politicus mee kon komen, dus.. vooruitschuiven maar, tot de wal het schip keert. Men had natuurlijk ook kunnen zeggen, dat je na 40 jaar werken ( vanaf je 15e tot je 55e) je wel met AOW mocht, doch slechts bijv. de helft van de normale uitkering ( als bijv in Gr).
Iedere werkende NL-er betaalt daaraan, voor de DAN in de AOW zittenden, dus iedere AOW-er heeft aan zijn oh haar EIGEN AOW geen cent betaald.
Het tweede systeem is op gedeeltelijk vrijwillige basis: via CAO’s vaak dwingend gemaakt. Iedere deelnemer betaalt premie, waarmee de pensioenfondsen via uitlenen, aandelen enz moeten proberen, daar rendement op te maken. Er was TOEN uitgegaan van de TOENmalige levensverwachtingen en kosten van levensonderhoud., Inmiddels is die levensverwachting opgelopen, waar dus wel iedere pensionario van profiteert, doch waar zijn eigen inleg nooit op gebaseerd geweest is. De eigen inleg is sowieso slechts 20-25% van de uitkeringsverplichting geweest, de rest moest het pensioenfonds maar aan rendement maken. In de tijd, dat nog 4-8 % rendement te halen was, was het gemakkelijk beloften te maken, doch nu die rendementen 1`-2% zijn, stort natuurlijk die hele toekomstverwachting als een kaartenhuis in elkaar. Daar komt nog bij: er moest zo veel mogelijk rendement gemaakt worden, want.. de extra levensverwachting moest betaald worden. Dus.. uitlenen aan toch wat mindere zekerheden: Griekse staatsobligaties ( leningen ) enz. Of dat uitstaande geld ooit terugkomt ? Veel is met die zg garanties van Euro-staten naar de pensioenfondsen teruggesluisd. DAT zijn die EU leningen aan Gr, Pt, Sp enz.
Als dus die voorgespiegelde rendementen niet gehaald worden, of zelfs een deel van de uitgaande gelden in faillissementen ( bijv Griekenland) verdwijnen, valt een fors deel van die pensioenvermogens weg. Vandaar, dat de Euro-landen die Knoflook staten overeind willen houden.
Ja dus, de NL-er heeft niet zelf eens nagedacht, waar zijn pensioencentjes zaten, nooit de brochures en jaarverslagen van de pensioenfondsen willen lezen, en de politici hebben het hun niet willen vertellen, want.. hun enig doel is herverkiezing.

Het verhaal BANKEN is een heel andere: ook hier gold: max rendement halen, want.. de burger wilde zo veel mogelijk rente op zijn spaargeld, dus.. dan maar iets meer risico nemen = gokken.
Dat een verkoper van een bank ( Groenink) zo veel kreeg ( ja ook in mijn ogen wel wat veel) bij de verkoop van ABN AMRO aan een stel oplichters bij o.a. Fortis: Daar stel ik ieder de volgende vraag voor: als iemand uw huis kan verkopen voor 50% meer al u zelf tevreden mee geweest was, had u die persoon dan ok niet met liefde 20% van die extra 50% willen geven ?
Dat de politici nu alles doen om de fout van de toelating van Gr te compenseren, door de uitgeleende gelden zo zeker mogelijk te stellen, vind ik niet verkeerd.

Ja, er is heel erg veel verkeerd gegaan, doch we stonden er allemaal bij, hadden het allemaal kunnen lezen, maar we wilden liever onze te veel belovende politici geloven.
Helaas, ook op staatsniveau geldt: de tering naar de nering zetten. NL heeft in 5 jaar tijd een €120 MILJARD meer uitgegeven als dat binnen kwam. Hoezo KAPOTBEZUINIGD ? Over-uitgegeven zal je bedoelen ! . De gemeenschappelijke ( =staats) schuld staat inmiddels op € 26.600 per hoofd. Bij de verkiezingen was dat € 24,600 per hoofd, dus € 2000 per NL-er te veel uitgegeven. Reken uit per gezin van 4 personen en vergelijk dit met de eigen situatie: reden voor een echtscheiding ! Er komt € 888 per SECONDE bij voor heel NL. ( zie http://www.z24.nl )
Eigen schuld, dikke bult dus.

Beste medebloggers,
Ik heb het verhaal van mevr. Hofs gelezen en er staan veel onjuiste interpretaties in. Onder drogreden #1 erkent ze dat de ouderen het meest er op achteruitgaan, maar kan wel omdat hun inkomen sterker is gestegen dan dat van werkenden en hun vermogen hoger is. In procentuele zin klopt het als een bus: het mediane inkomen van werkende paren (47-57 jaar) steeg in de periode 1990-2010 met 18% tot circa € 45000 en dat van gepensioneerden met 26% tot € 27000. (Bron: IBO rapport van 14 september 2014: pagina 32). In Euros kregen de werkende paren er dus € 6800 bij en de gepensioneerde paren € 5500. Wie ging er nu het meest op vooruit?
Ook het verhaal van de “rijke” oudere is een sprookje. De mediane vermogens per huishouden (zonder eigen huis) in 2010 bedroeg in de leeftijdsgroepen 35-44, 45-54, 55-64, 65-74 en 75+ jaar respectievelijk € 12000, 16000, 24000, 26000 en 24000. Voor de laatste drie groepen was het inclusief huis € 120000, 135000 en 55000. (ook bron IBO pagina 24). Enerzijds is het huis vaak moeilijk contant te maken en willen de ouderen het liefst in hun “eigen” huis blijven wonen. Anderzijds is het verstandig dat ouderen iets aan vermogen hebben. Na hun pensionering hebben ze gemiddeld 65% van het inkomen van werkenden (Zie CPB Macro-economische verkenningen van 15/09/2013 pagina 91) en ook bij ouderen geeft de wasmachine het een keer op. Het goede nieuws voor de overheid is dat de vermogenspositie van ouderen snel zal afnemen vanwege de dreiging van bijdragen aan verzorgingshuizen. De notarissen maken thans overuren om vermogens van ouderen door te sluisen aan hun kinderen.
Ook de aanval op drogreden #2 (pensioen is uitgesteld loon) snijdt weinig hout. Pensioenen zijn gebaseerd op het aantal gewerkte jaren en niet gewerkt of geen opbouw betekent geen pensioen. Het klopt dat de levensverwachting van ouderen is gestegen, maar het is een ontwikkeling die al vanaf de jaren vijftig is gestart. Een goed pensioenfonds past regelmatig nieuwe sterftetafels toe, anticipeert op deze ontwikkelingen en past regelmatig z’n premieberekening daarop aan. Dat een groot deel van de huidige pensioenen betaald worden door de thans werkenden is dan ook lariekoek.
De aanvallen op drogredenen #3 (pensioenpotten voller dan ooit) en #4 (de lage rekenrente veroorzaakt de tekorten) neem ik voor het gemak samen. Het rendament van de pensioenfondsen schommelt al jaren tussen de 6 tot 8%. Toch worden de pensioenverplichtingen naar de huidige waarde berekend met een rekenrente van circa 2%. Door het toepassen van een dergelijke lage rekenrente worden de verplichtingen hoog gehouden en wordt het verdienvermogen van de bezittingen groof onderschat. Die 2 à 3% komt van risicovrije belegging in Nederlandse staatsobligaties. Ik zeg u dat als een pensioenfonds’ vermogensbeheerder aankomt met een dergelijk rendement dat hij of zij met ingang van gisteren de biezen kan pakken. Ook in deze tijd kan je gewoon op Damrak eeuwigdurende obligaties kopen die 6% rendement op jaarbasis leveren. Hoe zeer de rekenrente een farce is blijkt wel uit het nieuwe pensioenstelsel voorstel waarin plotseling een rekenrente van 4.2 % kan worden gehanteerd.
En drogreden #5 (de overheid heeft zelf de pensioenpotten leeggeroofd) is niet compleet. Ook alle grote ondernemingen in Nederland deden met de rooftocht mee. Ondanks scherp geformuleerde bezwaren van de Algemene Rekenkamer haalde Lubbers cs toch enorme bedragen uit het ABP. Hetzelfde ABP dat dit jaar de pensioenen met 0.5% verlaagde. Maar gelukkig is dat minder dan mijn eigen pensioenfonds dat dit jaar 2.3% verlaagde en voor volgend jaar waarschijnlijk 7% zal verlagen. Ook mijn pensioenfonds keerde miljoenen uit aan de werkgever (uitkering als dividend aan de aandeelhouders) en verlaagde onder druk van Den Haag de pensioenpremies. Hoezo niet geroofd van destijds toekomstige gepensioneerden?
De andere drogredenen laat ik maar even voor wat ze zijn, maar het moge duidelijk zijn dat het verhaal van mevouw Hofs weinig hout snijdt. Belangrijker is de economische werkelijkheid. Door een xenofobe opstelling van de bevolking is de instroom van immigranten tegengehouden en kennen we thans een onfortuinlijke bevolkingsopbouw tegenover een te kleine economie. Links om of rechtsom zullen in de toekomst ouderen aangesproken worden in inkomen en/of vermogen. De stemming daarvoor is zorgvuldig gecreerd, want vorig jaar al bracht het SociaalCultureelPlanbureau een rapport uit hoe rijk de ouderen wel niet waren en het bovengenoemde IBO rapport staat bol van de opties om geld bij ouderen te halen. Het kan haast niet anders of alle ouderen zullen er aan moeten geloven.
Rembrand (64 jaar)

Het meeste is intussen wel gezegd lijkt me. De discussie gaat vooral over emoties. Wat duidelijk is, is dat de oudere generatie is opgegroeid met het idee van ‘verworven rechten’. Mensen realiseren zich te weinig dat je de toekomst niet kunt kopen en dat rechtvaardigheid doorgaans niet bestaat. Dat kan in je voordeel uitpakken, zoals bij mijn grootvader die nooit een cent premie had betaald en plotseling zomaar AOW kreeg, maar het kan ook in je nadeel uitpakken, wanneer je zoals nu bij het verkeerde pensioenfonds zit. Het goede aan de discussie is dat blootgelegd wordt dat Henk Krol heel weinig verstand heeft van financiën, wel van emotie trouwens. Politici zijn helaas vaak verantwoordelijk voor zaken waar ze (te) weinig verstand van hebben. Vandaar ook de gigantische spraakverwarring over het pensioenakkoord dat eigenlijk een AOW-akkoord is.
Verder is het denk ik, met name voor de mensen op dit blog, goed om je te realiseren wat een fantastisch pensioenstelsel we hebben in vergelijking met anderen, die bijv. per ongeluk in Thailand geboren zijn. Accepteer al het toeval dat je overkomt en maak je er niet te druk om zou ik willen adviseren. Zo’n discussie is best nuttig, maar de emoties komen toch veelal voort uit eigenbelang en een gebrek aan inlevingsvermogen t.a.v. anderen in een andere situatie.
Overigens moet ik nog zien dat de huidige jonge generaties met de nodige comazuipers en mcDonaldsklanten terecht zo’n hoge levensverwachting krijgt toebedeeld.