Wat komt er na de Thaise dag des oordeels?
Door Elske Schouten (nrc handelsblad)
Gisteren was dan eindelijk de ‘dag des oordeels’ in Thailand. Het Hooggerechtshof besloot of Thaksin Shinawatra nog iets zou terugzien van de 1,7 miljard euro die hij dreigde te verliezen, wegens machtsmisbruik tijdens zijn premierschap. De rechters kozen voor een compromis: 1,04 miljard moet hij inleveren, de rest krijgt hij terug.
Thaksin-redshirt
En wat betekent dit nu? Een paar maanden geleden sprak ik in Bangkok met Chris Baker, historicus en co-auteur van deze biografie van Thaksin. Hij zag deze uitspraak als cruciaal voor het politieke conflict in Thailand. Want hoezeer Thaksin nu vanuit ballingsschap zegt te vechten voor de kleine man en de Thaise democratie, Baker is ervan overtuigd dat het hem alleen om zijn vermogen te doen is. ,,De man is gewoon een zakenman, niets anders. Zijn enige politieke overtuiging is zijn bankrekening.”
Volgens hem en andere analisten die ik sprak, waren Thaksin’s politieke provocaties van het afgelopen jaar (oproepen tot revolutie, adviseur worden in Cambodja) bedoeld om zijn onderhandelingspositie in de rechtszaak rond zijn vermogen te versterken. En is dat nu gelukt? Baker, die de zaak op de voet volgde, zei in november: ,,Als ze een klein deel van zijn vermogen afpakken, dan weet je dat ze een deal hebben gesloten.”
Tja, ik zou 1 miljard euro geen ,,klein deel” noemen. Maar de vraag is wat Thaksin ermee te winnen heeft om nu op volle kracht de Thaise elite te blijven provoceren. Want, zoals Baker zei, zou die dan niet in de verleiding komen om andere zaken op te rakelen? Zoals de buitenrechterlijke executies van ‘drugsdealers’ onder zijn bewind. Geen ver gezochte voorspelling: premier Abhisit kondigde deze week aan opnieuw naar deze zaak te gaan kijken. Al twijfelde Baker of de regering het aandurft om dit echt tot de bodem uit te zoeken. ,,Er zijn te veel anderen bij betrokken.”
Uit de verklaring die Thaksin na het vonnis aflegde, valt moeilijk op te maken hoe hij zich in de toekomst zal opstellen.
Thaksin-supporters
Aan de ene kant lijkt hij strijdbaar: ‘I will continue to seek justice, wherever I am, in or out of the country.’
Aan de andere kant zegt hij: ‘Let me thank all of our supporters who adhere to my request not to show up during the case. […] You can be angry, but with no violence. We must be patient and peace-oriented and continue to fight for democracy for future generations.’
De komende tijd zal interessant worden. Zal Thaksin zich langzaam uit het politieke conflict terugtrekken en zich met zijn 700 miljoen euro (en het onbekende vermogen dat hij buiten Thailand heeft gestald) weer in zaken begeven? Stelt de ‘rode shirt’-beweging ook iets voor zonder Thaksin? En, als er weer nieuwe verkiezingen komen, wie zal erin slagen de stem van de kleine man te winnen? Want wat Thaksin’s motieven om de politiek in te gaan ook zijn geweest, het is wel zijn verdienste dat niemand die kleine man meer over het hoofd kan zien.
.