Nederlanders slapen over het algemeen lang genoeg, maar dat betekent niet automatisch dat we ook goede slapers zijn. Uit grootschalig meta-onderzoek in opdracht van de Hersenstichting blijkt dat een grote groep Nederlanders en vooral vrouwen, slaapproblemen heeft. Nooit eerder is in ons land zo diep in de slaapcijfers gedoken, in totaal is slaapdata van maar liefst 140.000 mensen uit 34 bestaande Nederlandse bevolkingsonderzoeken van de afgelopen 25 jaar bekeken.
Zeker 90% van de Nederlanders slaapt binnen de aanbevolen duur van 7-9 uur voor volwassenen. Dat we genoeg slapen betekent echter niet automatisch dat we ook goede slapers zijn. Lang genoeg slapen is namelijk niet hetzelfde als een goede nachtrust.
Vrouwen aanzienlijk meer problemen
Vrouwen slapen over het algemeen namelijk iets langer dan mannen, maar ze slapen ook een stuk slechter. Vrouwen komen moeilijker in slaap, hebben meer moeite met doorslapen en gebruiken meer slaapmedicatie dan mannen. 11% van de vrouwen in de leeftijdsgroep 41 t/m 65 jaar gebruikt slaapmedicatie vs. 4,6% van de mannen, in de leeftijdsgroep 65+ is dat zelfs 17,5% van de vrouwen vs. 6,1% van de mannen.
Slapeloosheid
Er zijn drie soorten symptomen van slapeloosheid. Met name mensen die korter slapen dan aanbevolen, maar ook mensen die langer slapen, geven aan meer last te hebben van symptomen van slapeloosheid.
- Moeite met in slaap komen: aan het begin van de nacht duurt het langer dan 30 minuten voor je in slaap valt. Vrouwen komen veel moeilijker in slaap dan mannen. Een kwart de vrouwen (25,4%) van 18 t/m 25 jaar heeft moeite met in slaap komen vs. 1 op de 5 mannen (19,6%). Naarmate mensen ouder worden, worden de verschillen steeds groter. Bij de groep 65+ is het verschil het grootst, 19,9% van de vrouwen heeft moeite met in slaap vallen vs. ‘slechts’ 7,9% van de mannen.
- Moeite met doorslapen:‘s nachts wakker worden en maar moeilijk weer in slaap kunnen vallen. Met name vrouwen vallen moeilijker weer in slaap na nachtelijk wakker worden dan mannen. Bij pubers (14 t/m 17 jaar) is dat 28% van de vrouwen vs. 19,3% van de mannen. En bij 65+ is dat 25,2% van de vrouwen vs. 14,5% van de mannen.
- Vroeg wakker worden: vanzelf vroeg wakker worden neemt toe naar mate de leeftijd stijgt. Ruim 1 op de 5 (21%) Nederlanders van 41 t/m 65 jaar wordt te vroeg wakker. Bij de groep van 41 t/m 65 jaar is dat 24% van de vrouwen vs. 17,6% van de mannen. Bij 65+ komt dit slaapprobleem het meest voor: vrouwen 27,8% vs. mannen 18,4%.
* Er is sprake van slapeloosheid als deze symptomen minimaal drie keer per week voorkomen, dit minimaal drie maanden duurt, men er overdag last van ondervindt en het niet door verstorende slaapomstandigheden komt.
Belang van goed slapen
Goede slaap is niet alleen belangrijk om goed te functioneren, maar ook om gezondheidsschade te voorkomen. Chronisch slecht slapen vergroot namelijk het risico op neuropsychiatrische aandoeningen zoals angststoornissen, depressie en dementie, en op lichamelijke aandoeningen zoals obesitas, hart- en vaatziekten en type 2 diabetes. Slaap wordt vaak over het hoofd gezien als onderdeel van een gezonde leefstijl, terwijl dit juist zo essentieel is.
Bron: Hersenstichting
Er is nog een vierde symptoom alleen heb je dat zelf niet of nauwelijks in de gaten: onrustig slapen. Je slaapt wel, maar erg onrustig, niet diep genoeg waardoor je niet echt uitrust. Ooit heb ik een slaaptest ondergaan. In een apart deel van het ziekenhuis waar het er niet ziekenhuis-achtig uitzag werd gedurende één nacht mijn ademhaling gemeten. Van apneu was nauwelijks sprake, maar verder gaven alle resultaten aan dat ik geen moment rust had gehad die nacht. Zelf had ik het gevoel een normale nacht achter de rug te hebben.
Ja, en wat doen al die dromen met iemads gezondheid?
Ik heb veel last van dromen over vervelende ervaringen en gebeurtenissen die kennelijk enigszins traumatisch voor mij zijn geweest. Klinkt veel te dramatisch naar mijn zin, maar waarom is het dan een bron van slechte dromen ?
Beste Niek, als ik het goed heb is toch algemeen bekend dat dit soort dromen juist goed zijn: ze helpen de negatieve ervaring te verwerken. Je maakt het nog eens mee, maar steeds minder erg. Dacht ik.
Dromen kunnen inderdaad bijdragen aan een verwerkingsproces, maar het almaar blijven dromen over vervelende ervaringen kan duiden op onvoldoende verwerking. Het vinden van een bij jou passende manier om de ervaringen alsnog te verwerken zou het probleem van de terugkerende dromen kunnen oplossen.
Om aan slapeloosheid te lijden moet je er dus overdag last van ondervinden, anders tel je niet mee, zo lees ik.
Dat is een zodanig subjectief criterium dat alle cijfers wat mij betreft regelrecht de prullenbak in kunnen.
Mensen die in het weekend de halve nacht doorstappen hebben, als je ze daarnaar vraagt, op maandagmorgen op het werk natuurlijk nooit last van hun verstoorde slaapritme.
Maar als ze in hun vakantie een keer met het vliegtuig ergens naar toe zijn geweest, ja dan hebben ze twee weken lang last van een jet-lag.