Een Laotiaans woord voor lichaamsgeur is, in Thai schrift, ขี้เต่า, khi dtao, schildpadpoep. Legendes zeggen dat de onderarm van de Laotiaanse man naar schildpadpoep stinkt. In deze fabel staat hoe dat komt…
Lang geleden zat de vijver vol met fris, zuiver water. Vissen en vogels en andere dieren leefden er en ook een grote schildpad en zijn vrienden, twee zwanen. Iedere morgen zaten zij aan een bakkie in Koffieshop De Vijver.
Maar toen kwam de droge tijd. De vijver werd kleiner en kleiner. En op een mooie morgen zaten de schildpad en de zwanen weer in de koffieshop maar ze dronken geen bakkie want … er was geeneens water genoeg om koffie te zetten!
‘Schildpad, goeie vriend, luister. Wij verhuizen naar een andere vijver met veel water en andere schildpadden en zwanen om mee te praten. Wij willen dat je met ons mee komt.’
‘Hoe ver is het?’ ‘Tien minuten vliegen.’ ‘Maar dat is voor mij vijf maanden lopen.’ ‘Ja, maar daar hebben we wat op gevonden.’ De zwanen lachten. ‘Wij hebben een idee. Jij vliegt met ons mee.’ ‘Vliegen? Hoe kan ik nou vliegen? Wij schildpadden hebben geen vleugels.’ Maar het wond hem op, dat vliegen. ‘Ik zou toch wel graag willen vliegen; in de lucht, naar de wolken, vrij als een vogeltje. Vliegen zou geweldig zijn.’
Een briljant plan!
‘Dit is ons plan. Wij nemen een lange stok mee. Jij bijt in die stok precies in het midden. Wij nemen de uiteinden van de stok in onze snavels, wij flapperen met onze vleugels en vliegen naar onze nieuwe vijver. Wij dragen je door de lucht. Is dat geen pracht idee?’
‘Bedoel je dat ik ga vliegen?’ vroeg de schildpad. ‘Vliegen? Nou, ja, ik denk dat je het vliegen mag noemen. Het wordt echt leuk. Of ben je bang of zo?’ ‘Bang? Wij schildpadden zijn nergens bang voor.’ En hij dacht met vreugde aan het vliegen, zo vrij als een vogeltje. ‘Wel, meneer schildpad, luister goed want dit is heel belangrijk. Je mag daar boven absoluut je mond niet open doen, snap je?’ ‘Geen probleem.’
De zwanen brachten de stok. Iedere zwaan nam een eind in de snavel en de schildpad beet in het midden. De zwanen flapperden met hun vleugels en gingen omhoog, de lucht in.
‘Geweldig!’ dacht de schildpad. ‘Ik vlieg echt. Kijk eens hoe klein die bomen nu zijn. En ik zie een dorp en wat kinderen.’
Ja, er waren kinderen…. En slimme!
Een jongen en een meisje, Phaiwan en Phetmany, en zij speelden in de tuin. ‘We krijgen regen’ zei Phaiwan en keek omhoog. ‘Zeg, kijk nou eens, ik zie twee zwanen en een schildpad vliegen.’ ‘Nee, die schildpad draagt de zwanen.’ ‘Nee, Phetmany, schildpadden kunnen niet vliegen. De zwanen dragen de schildpad.’
‘Phaiwan, ik zie het toch met mijn eigen ogen! De schildpad draagt de zwanen.’ ‘Phetmany, schildpadden hebben geen vleugels. Zij kunnen niet vliegen. De zwanen dragen de schildpad.’ De kinderen kwamen er niet uit!
Zij riepen zo hard dat de schildpad ze kon horen. ‘Dat jongetje denkt dat de zwanen mij dragen! Maar ik kan vliegen! Ik vlieg nu! Ik draag de zwanen.’ Maar de kinderen gaan door… ‘Phetmany, ik weet dat ik gelijk heb. De zwanen dragen de schildpad.’ Phaiwan wees met zijn arm naar het drietal. ‘Kijk, Phetmany, de zwanen dragen de schildpad.’
‘Nee…nee…nee…’ riep de schildpad. Maar…hij had zijn bek opengedaan! Hij stortte omlaag, door de lucht, door de wolken, door de bomen en naar de grond er onder. Precies naast Phaiwan.
Pats! De schildpad viel omlaag van zo hoog dat hij explodeerde! Bloed en ingewanden en urine vlogen omhoog, precies op Phaiwans onderarm die hij in de lucht gestoken had om naar de dieren te wijzen.
‘Jasses! Dat stinkt als de neten’ zei Phetmany. ‘Bah, wat een lucht’. Phaiwan rende naar de beek om de viezigheid van zijn arm af te wassen. Hij waste maar het stonk nog steeds. Phetmany bracht hem zeep en hij waste en waste en waste nog een keer. Hij waste nog jaren lang en kreeg nooit die rotlucht van zijn onderarm af.
Nu begrijp je waarom de onderarm van een Lao man stinkt, en die van zijn vrouw niet.
Bron: Lao Folktales (1995). Vertaling en bewerking Erik Kuijpers.