Thaise fruitsnijkunst Kae Sa Luk
Als u wel eens in een wat beter Thais restaurant gaat eten, kent u het vast wel. De opgediende gerechten ruiken lekker en zien er ook mooi uit. Aan de rand van uw bord liggen kleine figuurtjes die uit wortel, watermeloen, komkommer of een andere vrucht of groente zijn gesneden. De Thaise kunst om met een klein mesje van een meloen een bootje te maken, van een pompoen een vogel of van een wortel een bloem heet Kae Sa Luk.
Sukhothai
Deze kunstvorm wordt nu in vele landen beoefend, maar in Thailand bestaat het al vele honderden jaren. Er zijn wel verhalen, dat de kunst uit Japan of China is overgewaaid, maar In Thailand gaat men er vanuit dat het in de 14e eeuw is ontstaan aan het hof van het koninkrijk Sukhothai. Het is sindsdien in de daaropvolgende koninkrijken en Thailand populair gebleven en er worden nog altijd Kae Sa Luk meesterwerkjes geofferd in tempels of als versiering gebruikt bij bruiloften.
Historie
Het is wel interessant om even in de historie terug te gaan om te weten hoe Kae Sa Luk in het oude Siam zou zijn ontstaan. Ook daarover bestaan meerdere verhalen, maar ik houd het op het verhaal over de hofdame Nang Nophamas, die ooit met het fruitsnijden zou zijn begonnen, maar ook in verband wordt gebracht met het ontstaan van het Loy Krathong Festival.
Nang Nophamas was een hofdame aan het hof van Sukhothai in de 13/14de eeuw onder koning Rama Khamhaeng. Tijdens een bootreis maakte de jonge hofdame een kunstzinnig lantaarntje door bananenbladeren in de vorm van een lotusbloem te snijden en dat te voorzien van offerstokjes en een kaars. ’s Avonds bij volle maan werd het kunstwerkje te water gelaten.
Loy Krathong
De koning toonde zich zeer aangenaam verrast en nam de hofdame tot zijn vrouw. Hij verklaarde daarbij ook, dat de dag van volle maan in de 12de maanmaand een Boeddhistische feestdag moest worden. Naar onze tijdrekening ligt die dag in november en daarmee wordt de oorsprong van het Loy Krahtong festival verklaard.
Koninklijke kunst
De kunst werd aanvankelijk uitsluitend aan het hof beoefend, waarbij de koninklijke maaltijden werden opgefleurd door fruit en groente, dat, na te zijn bewerkt met scherpe mesjes, een dier, bloem of ander voorwerp moesten uitbeelden. De kunst van Kae Sa Luk werd van generatie tot generatie doorgegeven en verder ontwikkeld. Langzaam maar zeker werden ook Kae Sa Luk meesterwerkjes gebruikt in tempels en bij maaltijden op speciale gelegenheden.
Hobby
Tegenwoordig wordt Kae Sa Luk voornamelijk als hobby beoefend. Het is zeker geen makkelijke bezigheid, want de beoefenaar moet niet alleen over goed gereedschap beschikken, maar ook over veel geduld, concentratievermogen, goede ogen, soepele handjes en een beetje fantasie.
Op Internet vindt u talrijke websites met tekst en uitleg, soms via video’s, over dit onderwerp en er zijn zelfs boeken voor de beoefenaar van deze liefhebberij te koop. Ook is het mogelijk in Thailand cursussen te volgen, zowel voor de beginner als voor de meer gevorderde Kae Sa Luk artiest.
Tenslotte
Voor dit verhaal heb ik o.a. gebruik gemaakt van een uitgebreid artikel van Wilfried Stevens. Hij gaat uitvoerig in op het ontstaan van Kae Sa Luk en ook vertelt hij veel over de noodzakelijke gereedschappen.
Beste Gringo, leuk te lezen over de historie van de kunst van het snijwerk. Want Kae Salak (เเกะสลัก) betekent snijwerken of snijwerk, en kan dus op meerdere vormen van een dergelijke kunst van toepassing zijn.
Zo kennen we in Thailand Kae Salak Phonlamai (fruit snijwerk), maar ook Kae Salak Nam Khaeng (ijs snijwerk), Kae Salak Saboe (zeep snijwerk) en Kae Salak Maai (hout snijwerk). Dat lastste zien we veel terug in oude teak houten huizen en tempels.
Ik kijk ook al tijd met bewondering hoe mooi dat gemaakt is.Prachtig ik vind de thaise mensen zo wie zo vindingrijk hoe veel mooie dingen ze maken.Siraden de bekende zeepjes prachtig allemaal.
Is vaak prachtig. Zeer vele voorbeelden vind je als je op internet kopieert: https://www.google.nl/search?biw=1893&bih=1177&tbm=isch&sxsrf=ACYBGNTHjEGu0ckgsK5aM65GLLW6YFg7Nw%3A1564830659081&sa=1&ei=w2tFXcK8BNHjsAe_2IvICQ&q=แกะสลักผลไม้&oq=แกะสลักผลไม้&gs_l=img.12..0i19l10.79735.79735..83382…0.0..0.132.132.0j1……0….2j1..gws-wiz-img.PUif_7WlANU&ved=0ahUKEwiCqsW8yObjAhXRMewKHT_sApkQ4dUDCAY
Ik heb het ooit een keertje geprobeerd op Koh Samui. Was echter geen succes. Ik weet niet op wat mijn tomaat leek, maar in ieder geval niet op die mooie bloem, die als voorbeeld uitgestald lag
Idem dito Nicky, in 2018 op Koh Chang geprobeerd … één, juist geteld één “palmblad” van een stuk watermeloen is me gelukt (al is dit een groot woord) .. voor de rest was het lachen en gieren.
En jij hebt het gewaagd met een tomaat ! Chapeau ! Respect !.
Het mooiste vond ik dat zij, mijn lesgever Aon (werkt in de keuken in The Chill op Koh Chang), toen van een simpele aardappel een prachtige witte roos had gemaakt ! Bangelijk.
Achteraf bleek dat ze er 5 j. over had gedaan om het onder de knie te krijgen, elke dag 2 uren oefenen, en naar verluidt, via “you tube” geleerd. Het jaar daarop hier wat speciale messen gekocht voor haar maar ze was er niet, was bevallen (niet van mij :-)). In 2020 dezelfde messen dan maar overhandigd + wat kinderkleren .. nog nooit iemand zo dankbaar gezien .. dit is voor mij Thailand !
Hoop haar en iedereen aldaar terug te zien in januari 2022 want 2021 was geen schrikkel maar eerder een ver-schrikkel-ijk jaar voor mij, en velen onder ons denk ik.
Mr. Prayut, aub, schrapt die quarantaine, COE ed. en je maakt miljoenen mensen gelukkig !