Koning Anouvong van Vientiane

Statue of the King Chao Anouvong – meunierd / Shutterstock.com

Onlangs schreef ik een verhaal over Chaiyaphum en daarin noemde ik Phraya Lae de Dappere een leider van Lao migranten die “in een regionale opstand” de zijde van de Siamese koning koos en als dank hiervoor tot de eerste gouverneur van Chaiyaphum werd benoemd. Die regionale opstand intrigeerde mij, ik wilde weten wat hierachter zat en ik ging op zoek naar meer informatie. We moeten daarvoor de rol van koning Anouvong van Vientiane wat beter bekijken.

De koning van Laos

Anouvong is de derde zoon van Pra Chao Siribounyasan, de koning van Laos. Zijn vader wekte de toorn op van koning Taksin van Thonburi (later Rama I) toen hij trachtte profijt te trekken uit de geregelde schermutselingen tussen Birma en Siam, die rondom de bovenstroom van de Mekong rivier plaatsvonden. De economische belangen van zowel Birmezen als de Siamezen in dat gebied waren groot. Het leverde constant conflicten op tussen lokale heersers waarbij allianties van steeds verschillende signatuur trachten de volledige macht over het gebied te krijgen. Grote groepen mensen werden aan dwangarbeid en slavernij onderworpen waarbij migratie van het ene naar het andere gebied niet ongewoon was.

Rebellie

De koning van Laos zocht een middenweg in deze voortdurende conflicten hetgeen koning Taksin niet beviel. Hij gaf in 1778 opdracht Vientiane aan te vallen en de macht over het land over te nemen. Daarbij werd veel vernietigd in en rondom de stad, Siribounyasan werd verbannen en om zijn terugkeer te beletten werden zijn drie zonen Nanthasen, Inthavong en Anouvong gegijzeld. In 1782 kreeg de eerste zoon, Nanthasen, opdracht om de nu vazalstaat van Siam te besturen die dat tot 1793 deed toen hij naar de mening van Rama I teveel rebelleerde en als gevangene naar Bangkok werd afgevoerd. Hij werd opgevolgd door de tweede zoon Inthavong en toen deze overleed in 1805 besteeg Anouvong de troon van Vientiane als Xaiya Setthathirath IV.

Statue of the King Chao Anouvong in front of the Pha That Luang stupa in Vientiane, Laos – Dmitry Chulov / Shutterstock.com

Anouvong

Anouvong was aanvankelijk trouw aan de Siamese koning en hij hielp de Siamese legers in de strijd tegen de Birmezen. In 1819 onderdrukte hij een opstand door “een gekke monnik” in Champasak. Toen de heerser van Champasak overleed kreeg Anouvong het voor elkaar bij Krommeunchetsadabodin (later Koning Rama III) dat zijn zoon, prins Ratxabout, de vacante troon in Champasak betrad. Aan zijn trouwhartigheid kwam een eind direct na de beslissende Britse overwinning in de Anglo-Birmaanse oorlog (1824-1826), waarbij o.a. Tenasserim, de belangrijkste invasieroute onder Brits controle kwam. De Britten sloten in 1826 het zogenaamde Burney verdrag met Siam waarmee het bestuur niet alleen van gebieden rondom de Mekong rivier werd geregeld, maar ook afspraken werden gemaakt over gebieden in het diepe zuiden van Siam aan de Maleisische grens.

Opnieuw rebellie

Anouvong zag zijn kans schoon want hij vond dat verdrag Siam in een zwakke positie in het noorden bracht en hij besloot te rebelleren om zodoende weer volledig onafhankelijk van Siam te kunnen worden. Zijn plan was Siam binnen te vallen om op die manier grote groepen etnische Lao’s, die al dan niet gedwongen als migranten naar het zuiden waren vertrokken, terug te halen naar zijn kant van de Mekong rivier.

In 1826 trok Anouvong de grens over en vorderde snel naar het zuiden. De stad Korat werd ingenomen zonder echte weerstand te ontmoeten. Zijn plan om de gevangengenomen Lao’s te repatriëren mislukte echter omdat er onder de niet-Lao’s muiterij uitbrak. Hij moest zich terugtrekken temeer om dat vanuit Saraburi een groot Siamees leger op weg was voor de strijd. En hier komt Phraya Lae in Chaiyaphum in beeld.

Phraya Lae ’the Brave’

Phraya Lae the Brave was een Lao, door Anouvong afgevaardigd om de Lao gemeenschap in en rondom Chaiyaphum te besturen. Hij was ook trouw aan de Siamese koning en werd als eerste gouverneur van Chaiyaphum benoemd. Bij zijn aftocht rekende Anouvong op de steun van Phraya Lae maar hij verdedigde de stad tegen Anouvong’s leger en werd later gesteund door het Siamese leger. Helaas kwam Phraya Lae bij dit gevecht om het leven, volgens de overlevering bij een tamarindeboom op de oever van Nong Pla Thao, circa 3 kilometer ten noorden van de stad. Op die plek staat een gedenkteken en ook in de stad Chaiyaphum staat een standbeeld van Phraya Lae. Koning Rama III waardeerde de trouw van Chao Phraya Lae en verleende hem de titel Phraya Phakdi Chumpon. Hij is nog altijd de held en symbool van het stad en provincie Chaiyaphum.

Aftocht

De Siamezen dreven de Vientiane soldaten verder terug, die dan bij Vientiane volkomen werden verslagen. De stad werd volledig verwoest met als enige uitzondering de belangrijke boeddhistische tempel Wat Si Saket, die werd gespaard. Anouvong werd geketend en naar Bangkok afgevoerd waar hij in een ijzeren kooi gevangen werd gezet. Een jaar later overleed hij op 61-jarige leeftijd.

Held in Laos

In het huidige Laos wordt Anouvong nog altijd beschouwd als een held, ook al betekende zijn rebellie het einde van het koninkrijk van Lan Xang Vientiane (Miljoen Olifanten), de vernietiging van Vientiane en een permanente scheiding van de Lao mensen in Laos en de Lao-sprekende provincies in het noordoosten van Thailand.

In 2010, ter gelegenheid van de 450ste verjaardag van Vientiane, liet de Laotiaanse regering het Chao Anouvong Park aanleggen compleet met een groot bronzen standbeeld (foto bovenaan de pagina) van de nog altijd vereerde koning.

Bron: Wikipedia en andere websites