You-Me-We-Us; Als thuis zijn illegaal is

Nan groeide op in Thailand en woont er nu meer dan 20 jaar; toch is hij er niet gelegaliseerd. Maar hij kan nergens anders heen.

In Thailands noorden ondervinden veel etnische groepen problemen met betrekking tot hun status. De Tai Yai of de Shan etnische groep is geen uitzondering. De Shan mensen vluchtten  voor de oorlog en op zoek naar een beter leven.

Sommige groepen hebben zich gevestigd aan de grens en kunnen niet terug naar hun thuisland omdat Myanmar ze niet als staatsburgers erkent door gebrekkige registraties. Nan, niet zijn echte naam, is een van de mensen die naar Thailand migreerden in 1992.

‘Ik ben geboren in de Shanstaat in 1982. Mijn vader stierf toen ik jong was dus ik woonde bij mijn moeder. Er waren gevechten in die tijd en ons huis ging in vlammen op. Wij leefden in angst en met veel problemen.’ 

Hoewel dit een telefoongesprek was klonk zijn stem angstig en onrustig.

‘Later, in 1992, ging ik naar Thailand en werd monnik in de Huay Sai Khao tempel. (Tambon Mae Yao, Chiang Rai). Daarna ging ik naar Chiang Mai want ik wilde studeren. Maar ik vond geen school dus besloot te gaan wonen in een tempel in de provincie Lamphun.’

Nan wijdde zich helemaal aan de academische studie en aan de leer van Boeddha tot hij de Dharma Scholar Advanced Level en de highschool afrondde in 2002. Hij deelde trots mee dat hij de beste van de klas was. Zijn stem klonk een moment enthousiast maar temperde toen hij zei dat hij niet verder kon leren hoe goed hij het ook deed op school en hoe graag hij ook wilde. En dat alleen omdat hij geen status heeft.

‘Ik was de beste van de klas, jaar na jaar. Maar, toen ik afstudeerde, stond op mijn getuigschrift alleen maar dat ik de studie had afgerond. Dat was niet het geval bij mijn klasgenoten; en dat alleen maar omdat ik enkele documenten mis. Ik werd er somber van.’

Hij stopte even. Zijn teleurstelling en pijn waren voelbaar.

‘In 2004 kondigde de regering aan dat gastarbeiders geregistreerd konden worden. Toen was ik monnik en ging ervoor. Ik was ontroerd dat ik eindelijk mijn ID had.’

Nan ging de tempel uit in 2006 want hij kon niet verder leren. Later, in 2007, hoorde hij dat stateloze mensen geregistreerd konden worden dus hij ging naar het districtskantoor om te informeren. Hij werd geweigerd omdat hij al geregistreerd stond als arbeider.

‘Had ik dat geweten dan had ik me nooit als gastarbeider laten registreren.’ En weer voelden wij zijn ellende.

Later voerde de regering een regeling in waarbij geregistreerde gastarbeiders een roze kaart konden aanvragen om legaal in Thailand te kunnen blijven. Nan huurde een tussenpersoon in om de papierwinkel te regelen. En nu heeft hij het Certificate of Identity (CI) wat een tijdelijk paspoort is hangende een onderzoek naar zijn Myanmarese nationaliteit.

De Thaise staat wil dat alle (Myanmarese) gastarbeiders naar hun thuisland teruggaan om het onderzoek naar hun nationaliteit af te  ronden en terug te komen als legale gastarbeiders binnen de afspraken tussen beide landen.

Maar het Myanmarese proces voor dat onderzoek vereist een ID card én een ‘huisboek’ doch Nan heeft alleen een CI! Hij wordt geplet tussen hamer en aambeeld.

‘Zou ik teruggaan dan wordt het voor mij slechter dan helemaal van nul af aan beginnen. Ik woon nu 30 jaar in Thailand. Ik weet niets van Myanmars cultuur of taal. Hoe moet ik daar wonen?’

Nan is niet de enige met dit probleem. Veel mensen verkeren in deze situatie en moeten leven met onzekerheid en met de vraag wat de toekomst brengt. Hoe gaat de Thaise regering dit oplossen? Gaat zij deze mensen dwingen naar hun thuisland terug te gaan? En wat gaat ze doen als het onderzoek naar de nationaliteit niets oplevert en deze mensen blijvend illegaal zijn?

‘Ik wil alleen maar legaal in Thailand wonen. Dat zou het beste zijn. Ik heb nergens een huis om naar terug te gaan.’

Dit is een verhaal uit de workshops ‘Creative and Strategic Communication for Sustainability’ georganiseerd door het UNDP en de organisatie Realframe met steun van de EU.

Bron: https://you-me-we-us.com  Vertaling en bewerking Erik Kuijpers. De tekst is ingekort.

Auteur: Suchart Ingtha. ‘Ik ben geboren in het grensgebied en had direct een probleem rond nationaliteit. Dankzij de hulp van NGO’s heb ik nu een identiteitskaart. Het inspireert mij andere mensen in nood te helpen en daarom heb ik vreemdelingenrecht gestudeerd. 

Ik ben mede-oprichter van het media platform Titang en dat verstrekt lokaal hulp aan stateloze mensen en deelt met hen kennis over de aanvraag voor staatsburgerschap.’