Thaise huwelijksmigranten in België

Redactie: dit artikel over gemende huwelijken in België kwam ik tegen  en vond het wel de moeite waard. Het is in 2008 al een keer gepubliceerd in het Mondiaal Magazine. In België leven redelijk veel Thaise vrouwen die met Belg zijn getrouwd, de Thai onderling vormen een hechte gemeenschap.

De lokroep van het Westen en de heimwee naar het Oosten

Een onoplettend passant kan de gezellige drukte aan de Kouterstraat in Mechelen wijten aan een Vlaamse Kermis. Het monotone gezang achter in de straat doet anders vermoeden. Onder het waakzame oog van een reusachtig Boeddhabeeld en de goedkeurende blik van de Thaise Koningin-Moeder, viert de Vlaams-Thailandse gemeenschap haar versie van Moederdag.

Je hoeft geen scherpe blik te hebben om te zien dat de vrouwen in de boeddhistische tempel van Thailandse afkomst zijn, terwijl hun mannen zonder uitzondering Belgen zijn, wiens bleke huid sterk afsteekt tegen de exotische schoonheid van hun Thaise echtgenoten. De vrouwen zijn zich bewust van de stereotypen die zowel in Thailand als in België hun deel zijn. In eigen land beschouwt men hen nog vaak als prostituee, terwijl Belgen meewarig kijken naar een Thailandse schone aan de zijde van een blanke man op leeftijd. In de tempel kijkt niemand meer op van die gemengde huwelijken.

Folklore met frietjes

Op een doordeweekse dag wemelt het in de tempel van de bedrijvige Thai. Ze koken voor de monnik en doen andere huishoudelijke klusjes. Tussendoor wordt er gebeden en gemediteerd. ‘We komen naar de tempel om goed te doen,’ vertelt Noi. ‘Het boeddhisme is gebaseerd op verdiensten. Als je iets goeds doet, wordt als het ware je karma opgekuist,’ vervolgt Waldimar Van der Elst, secretaris van de tempel en kenner van de Oosterse cultuur.

‘Thailand is een mannenmaatschappij en scholing in de boeddhistische theorie is de vrouwen niet gegund. Toch zijn ze diepgelovig. Hun kennis is echter beperkt en hun geloof soms eerder bijgeloof. Ze houden vast aan traditionele handelingen, waarvan vele zelfs niet thuishoren in het boeddhisme of uit India werden geïmporteerd. Er bestaat een Boeddhisme voor elk niveau. De hogere niveaus gooien alle folklore over boord, maar deze vrouwen hechten er veel belang aan.’

Wat Dhammapateep – Tempel van het Licht van de Leer – treedt naar buiten als een ontmoetingsplaats voor Thai én voor Belgen met een hart voor de Thaise cultuur. Naast lessen boeddhistische meditatie worden ook Thaise dans en taal gedoceerd. Op die manier zijn de doelstellingen van de tempel ruimer dan het spirituele. Op een zaterdagmiddag is het er een drukte van jewelste. De vrouwen beoefenen traditionele dansen. De kinderen krijgen Thaise les, waarna ze frietjes met curryworsten verorberen. Als brug tussen de Thailandse en Belgische cultuur kan dat tellen. En de Belgische mannen, die zaten erbij en keken ernaar. Ze wisselen ervaringen uit en hier en daar vangt er eentje dapper een Thaise taalcursus aan.

Joeri, student Thaise taal, vertelt: ‘Ik heb mijn vrouw leren kennen op een binnenlandse vlucht in Thailand. De vonk sloeg meteen over, maar een relatie was moeilijk als we zover van elkaar bleven wonen. Na heel wat heen en weer gereis, zijn we getrouwd in Thailand en is mijn vrouw mee naar België gekomen.’

Zijn vrouw Laksamee vervolledigt het verhaal: ‘De eerste jaren waren erg moeilijk. Ik sprak geen Nederlands en zat alleen thuis, terwijl mijn man uit werken ging. Nu ik hier in de tempel opnieuw Thais kan spreken en weer kan dansen, zit ik beter in mijn vel.’ De tempel vangt voor velen het gemis van de familie en het thuisland op.

‘De Thai vormen een erg hechte gemeenschap,’ vertelt Petra Heyse, onderzoeker aan de UA. ‘Enerzijds kunnen de vrouwen bij elkaar terecht in een land waar ze zich nog niet helemaal thuis voelen. Anderzijds legt het ook een last op hun schouders. Ze staan 24 uur op 24 klaar voor elkaar. Dat belet dat ze zich losmaken uit de gemeenschap om een eigen leven uit te bouwen. Op die manier verhinderen de sterke gemeenschapsbanden ook wel het integratieproces.’

De monnik en de professor

Elke derdelander is verplicht een inburgeringstraject te volgen, maar bij Thaise vrouwen hangt de kans op slagen ook sterk af van de intenties van hun echtgenoot. Is hij louter uit op een huisslaaf of wil hij een huwelijk met een goede basis? Het taalprobleem blijft de grootste hinderpaal voor hun integratie. Veel Thai trekken zich uit de slag met een paar woorden Engels. Nochtans lag het geluk van Laksamee er juist in dat ze het Engels niet machtig was.

Joeri: ‘Veel mannen schakelen over op het Engels als hun vrouw het Nederlands niet begrijpt. Maar zo leren de vrouwen geen Nederlands.’ Zelfs na jaren in België beheersen bitter weinig Thai het Nederlands. Laksamee spreekt het ondertussen wel vlot. Haar kinderen begrijpen een beetje Thais – handig voor als ze bij hun grootouders op bezoek gaan – en als de taallessen hun vruchten afwerpen, spreekt Joeri binnenkort ook een mondje Thais.

In de beginjaren van de tempel kwam de monnik met een toeristenvisum telkens voor drie maanden naar Mechelen. Van der Elst, die omwille van zijn kennis, maar ongetwijfeld ook omwille van zijn organisatorische vaardigheden door de Thai “de professor” wordt genoemd, plaatste zijn schouders onder de zaak en bekwam een lange termijnvisum voor de monnik.

‘Zo kon de tempel afgelopen zomer echt van start gaan. De organisatorische kwaliteiten en spirituele autoriteit van de monnik zijn immers onontbeerlijk voor de goede werking van de tempel. Zijn impact op de Thai, de wijze waarop hij hen samenbrengt en aan het werk zet, is voor westerlingen onwaarschijnlijk,’ aldus Van der Elst. ‘Door de permanente aanwezigheid van de monnik is het ledenaantal de laatste maanden verdubbeld tot 550.’

De Thai wilden Van der Elst een standbeeld schenken, omdat hij het quasi onmogelijke mogelijk maakte door de monnik langdurig naar België te halen. Ik hoef niks, zegt Van der Elst bescheiden. Hij hoopt dat door de komst van de monnik de tempel meer zal kunnen bijdragen aan de emancipatie van de vrouwen. En ondertussen heeft hij gewoon zijn karma opgekuist.

Bron: MO