Het Thaise hart spreekt

Door Gringo
Geplaatst in Cultuur
Tags: , ,
10 juli 2022

Het Thaise woord “jai” betekent “hart”. In gesprekken tussen Thais wordt het woord vaak gebruikt en ook is het een populair woord in reclamecampagnes. Het wordt meestal gebruikt als onderdeel van een zin om “relatie” of “menselijkheid” weer te geven.

Het is zo verankerd in de Thaise cultuur, dat het begrip van de jai ook essentieel is voor een succesvolle manager in het bedrijfsleven ten opzichte van zijn personeel. Laten we eens kijken naar een aantal voorbeelden van uitdrukkingen, waarin “jai” gebruikt wordt.

Nam jai

Nam jai betekent letterlijk vertaald “Water uit het hart” (Nam = water). Het verwijst naar een vriendelijk en aardig persoon, die aandacht voor anderen. Nam jai is een belangrijke factor voor het Thaise volg om elkaar te beoordelen. Als men iemand “mai mee nam jai (gebrek aan nam jai) verwijt, heeft die persoon een probleem, want anderen zullen zich zo veel mogelijk van hem distantiëren. Hier zijn enkele voorbeelden van Nam jai:

  • Een manager geeft zijn secretaresse zoveel extra werk, dat zij niet op de gewone tijd naar huis kan gaan. Zij werken samen tot diep in de nacht en na afloop geeft de manager zijn een lift naar huis, hoewel hij daarvoor een hele omweg moet maken. De volgende dag zal de secretaresse tegenover haar collega’s bewondering voor haar “baas” uitspreken, omdat hij haar “nam jai” heeft betoond!
  • Een sales manager werkt samen met zijn sales team aan een speciaal project op kantoor en zij werken tot laat in de avond. Tijd om te eten is er niet, want iedereen is druk bezig aan het project. De sales manager besluit om pizza’s te laten aanrukken en dat uit eigen portemonnee te betalen. Nogmaals, de volgende dag zal het sales team zeggen dat de baas grote “nam jai” heeft!
  • Een manager verblijft met zijn gezin in Chiangmai voor de Songkran vakantie. Hij koopt snacks en andere etenswaren uit de streek en geeft dat terugkomst op kantoor aan zijn personeel. De baas is vol “nam jai”!
  • De bedrijfsleiding moet personeel ontslaan en betaalt slechts een ontslagvergoeding op basis van de geldende regels. Het personeel zal zeggen dat het management geen “nam jai” heeft, want de ontslagen medewerkers zijn altijd loyaal geweest en hebben hard gewerkt voor het bedrijf.

Hen jai

“Hen jai” betekent “sympathie”. (Hen = begrijpen). “Hen jai” wordt gebruikt om het menselijk karakter van een persoon te omschrijven. Het wordt vaak samen gebruikt met “nam jai”. Enkele voorbeelden:

  • De directievergadering begint aanstonds, maar de manager ziet dat zijn secretaresse verwoed allerlei papieren aan het sorteren is en dat niet op tijd klaar zal zijn voor de aanvang van de vergadering. De baas is “hen jai” en springt in om zijn secretaresse te helpen met het sorteren van het materiaal. De secretaris bedankt haar baas voor zijn “nam jai”!
  • Een bedrijf is gedwongen in de kosten te snijden en het topmanagement besluit om hun eigen salaris te verminderen plaats van het ontslag van een deel van het personeel. (ooit meegemaakt?). De leiding is dus “hen jai” ten opzichte van het personeel!

Jai dum

“Jai dum” is een gruwelijk gebrek aan menselijkheid (dum = zwart). In Thailand, net als in vele andere culturen, heeft de kleur zwart negatieve associaties. Ook hier enkele voorbeelden:

  • De manager ziet dat de verkoopprestaties ver achterlopen bij de gestelde doelen. Hij geeft zijn personeel nu opdracht om de komende 6 maanden 7 dager per week aan het werk te zijn. Het sales team zal onderling roddelen over deze manager, die “jai dum” is.
  • Een restaurant manager staat niet toe dat zijn medewerkers resten van voedsel aan de straathonden geven. Zijn eerste zorg is de klant als hij vindt, dat de honden rondom het restaurant zijn klanten verstoort. Maar hij denkt niet aan de gevoelens van zijn personeel en denkt ook niet aan hoe een compromis kan worden bereikt. Het personeel zal vinden, dat de baas een grote “jai dum” is.

Jai Boon

“Jai boon” betekent “royaal” en “vol van verdienste”. Iemand die “jai boon” is royaal en schenkt wat ze hebben aan anderen (Boon = “verdienste”, als gevolg van de Thaise Boeddhistische gewoonte van “goed te doen” in dit leven voor het hiernamaals door bijvoorbeeld het verstrekken van voedsel en aalmoezen aan monniken). Als mensen goederen of geld doneren aan mensen die zwaar zijn getroffen door een natuurramp, worden ze “Kon jai boon” genoemd.

Sommige organisaties in Thailand brengen “jai boon” in verband met marketing, bijvoorbeeld een oliemaatschappij doneert regelmatig een klein bedrag voor elke gekochte liter brandstof aan maatschappelijke of andere goede doelen.

Sabai jai

Sabai betekent “relaxed”, “aangenaam” of “comfortabel”. De term “Sabai jai” wordt vaak gebruikt in de reclame. Het is welhaast de hoogste waardering, die je aan een product kunt geven en het komt dan ook in veel advertenties voor. Verschillende bedrijven nemen de uitdrukking op in hun merknaam, bijvoorbeeld, “Sabai jai lening” is een bekend financieel product van de Thai Military Bank. Een ander voorbeeld is: “Home Sabai Sabai ‘van Land & House. Er is een ook een uitdrukking “Sabai jai krue Thai tae (Sabai jai toont de ware Thai).

Jai is een van de belangrijkste punten voor een buitenlandse manager moeten begrijpen als zij in Thailand aan het werk gaan. De traditionele westerse arbeidsmoraal is vaak zeer pragmatisch en zakelijk, maar die cultuur kan = weliswaar onterecht – door Thais las “jai dum” worden geïnterpreteerd. Het kost niet zoveel moeite om “hen jai” te zijn als je begrip opbrengt voor de Thaise cultuur in het zakenleven.

Als je het bovenstaand gelezen hebt, hoop ik, dat je kunt zeggen: “Ach .. ha, ik heb het gesnapt !…” De Thais noemen dit “kao jai” (inzicht).

Dit is (vrije) vertaling van een column uit Doing Business in Thailand, geschreven door Kriengsak Niratpattanasai.

– Herplaatst bericht –

21 reacties op “Het Thaise hart spreekt”

  1. Johnny zegt op

    Wellicht een sympathieke manier om de tent te sturen, de Thai zijn erg gevoelig voor Nam Jai. In Nederland kennen we slechts brute harteloze managers en waardering krijg je al helemaal niet meer. Daar in tegen zou een Nam Jai manager in Nederland verschrikkelijk falen, omdat hij/zij direkt als soft word afgedaan de mensen geen respect tonen.

  2. Chang Noi zegt op

    Voor de westerse manager is er 1 probleempje.

    Wat wij gewoon hard werken en doorzetten noemen, vinden veel Thai “mai nam jai” en als een Thai een fout maakt en de westerse manager eist dat hij/zij dat gelijk goed maakt dan zullen veel Thai hem “jai dum” vinden.

    Eigenlijk heeft niet alleen de westers manager dit probleem, maar ook de Thaise manager. Alleen weet de Thaise manager vaak via omwegen te bereiken wat hij wil, terwijl de Westers manager vaak nog niet weet dat hij een probleempje heeft.

    Thais of westers in veel gevallen leidt deze attitude tot de slechte prestatie in bedrijven. Want laten we wel wezen er zijn weinig Thaise nobel-prijs-winnaars en 80% van alle grote bedrijven worden door buitenlanders geleid (Japans, Amerikaans, Europees).

    Jai dee,
    Chang Noi

  3. James zegt op

    Leuk stukje, heb alleen een vraag wat betreft de uitspraak aangezien het vertaald is uit Doing Business in Thailand. Spreek je Jai uit op de Nederlandse manier of op de Engelse manier? In andere woorden, is het djai of yai?

    Alvast bedankt,

    James

    • Marc zegt op

      Een zeer interessant artikel dat een goed beeld schept van de Thaïse cultuur.

      Ik heb wel de indruk dat “hen jai” in de context van de gegeven voorbeelden meer wijst op “empathie” of letterlijk “zien met het hart”.

      • Rob V. zegt op

        Inderdaad, helemaal correct. เห็น, hěn, betekent primaire gewoon ‘zien’. Zien-hart, zien met het hart, empathie.

        Het artikel gebruikt bij ‘hen’ dan ook ten onrechte de term ‘begrijpen’. เข้าใจ, khâo-tjai (dalende toon, midden toon) betekent begrijpen. Letterlijk: binnengaan/penetreren+hart/ziel

        http://www.thai-language.com/id/131746
        http://www.thai-language.com/id/196838

        • Facttester zegt op

          @RobV: Het artikel gaat over “jai” en jouw reacties gaan over “tjai”. Is dat hetzelfde? Ik begrijp het niet.

          • Rob V. zegt op

            De จ komt voor Nederlanders het dichtst in de buurt met ’tj’. De ใ, deze klinker schrijven we vóór de medeklinker, is een korte aai klank. Die schrijven we dus als ‘ai’. Samen maakt dat ’tjai’ voor Nederlandstaligen. In Engelse transliteraties gebruiken ze inderdaad ‘yai’ of ‘jai’ om dit woord weer te geven. Even zoals in dit blog ‘dum’ staat maar met Nederlandse fonotiek is dat ‘dam’ : ด = d. ำ Dat maakt dus ‘dam’.

            Door gebruik van Engelse schrijfwijze met Nederlandse uitspraak zou je jezelf totaal onbegrijpelijk maken. Vandaar dat ik het niet kan laten ไก่ op zijn Nederlands als Kài te schrijven. Met harde K en dan een lage tone, korte niet stomme aai. In het engels zie je vaak ‘gai’ staan. Zeg je op zijn Nederlands ‘gai’ (of nog erger met stomme ai ipv korte aai klank) dan zal niemand je begrijpen.

            ใหญ่ (jàaj), groot, is dus wél met een J klank en lange aai.
            ใจ (tjai), hart, is dus met een TJ klank en een korte (niet stomme) aai klank.

            Ik dacht eigenlijk dat je hier beneden een grapje maakten met ‘chang jai’ (ch-áa-ng: ch/tj + hoge toon lange AA + ng) .

    • harry zegt op

      Beste James,
      Thaise taal geschreven in westerse spelling geeft de uitspraak slechts bij benadering weer.Een Nederlander zal het veelal anders schrijven dan een Engelsman.Voor een correcte -en voor een westerling over het algemeen niet makkelijk- uitspraak is het eigen maken van het Thaise schrift.Maar ook dan worstel je nog regelmatig met de uitspraak daar Thai een toontaal is.

    • Rob V. zegt op

      Het stuk gebruikt de Engelse fonetische spelling, dat is inderdaad best verwarrend. Aangepast voor Nederlandstaligen:
      ใจ = tjai (midden toon)
      น้ำใจ = náam-tjai (hoge toon, midden toon)
      เห็นใจ = hěn-tjai (stijgende toon, midden toon)
      ใจดำ = tjai-dam (midden toon, midden toon)
      ใจบุญ = tjai-boen (midden toon, midden toon)
      สบายใจ = sà-baai-tjai (lage toon, midden, midden)

      Tjai kun je vertalen met hart, ziel, innerlijk etc. Hart als orgaan noemen we หัวใจ, hǒewa-tjai. Waarbij hǒewa als zelfstandig woord naar het hoofd verwijst.

      • Rob V. zegt op

        Rob, náam met een woordje er achter maakt van náam een korte A klank. nám-tjai dus. Staat ‘náam’ (vloeistof, water) als zelfstandig, los, woordje, dan is de uitspraak wel een lange AA klank.

        http://www.thai-language.com/id/200678

      • Rob V. zegt op

        Eigenlijk vertaald ใจ (tjai) zich als: centrum, kern, hart. Kortom het middelpunt of hart van iets. Zoals ik 2 jaar geleden reeds schreef is hart als orgaan in het Thai หัวใจ (hoêwa tjai).

  4. hartspea zegt op

    en dan zijn er nog 200+ andere combinaties die allemaal weer een andere nuance betekenen. Misschien is het beter dat ”jai” met ”ziel” of ”geweten” te vertalen. In dat boek, titel iets als ”let the heart speak”, hier en daar nog steeds voorradig in engels/Thaise boekhandels, staan alle bekende uitgelegd.

    • Rob V. zegt op

      Eén van de vele ’tjai’ combinaties die missen:

      ดีใจ, die-tjai, goed(zijn)+hart = gelukkig (zijn), blij (zijn)
      ใจดี, tjai-dee, hart+goed(zijn) = hartelijk, genereus, vriendelijk (zijn)
      เกรง, kreeng-tjai vrezen/ontzag+hart = begripvol zijn (qua gevoelens) naar een ander, je zorgen maken over de gevoelens van een ander e.d. Is wat lastiger te vertalen. Zo sprak ik eens een vriendin en die zei ‘als je weer naar Thailand komt dan neem ik je mee uit eten’, ik vertelde haar dat ze dat twee keer eerder hadden gedaan en ik nog niet de kans had gekregen haar mee uit eten te nemen. Haar reactie: mâi-(tông)-kreeng-tjai-na, we are friends’. ไม่(ต้อง)เกรงใจนะ. Voel je niet bezwaard, we zijn vrienden. Maar ik heb er wél moeite mee, diverse vrienden en vriendinnen kan ik maar een enkele keer per jaar zien en elke keer weer staan ze er op dat zij de eerste maal mij trakteren om me welkom te heten. Dat waardeer ik zeer maar gevoelsmatig doe ik niet genoeg voor hen terug.

  5. Facttester zegt op

    Biertje? Ja, een Chang jai graag, of yai, maar geen “lek”.

    • niek zegt op

      In 1992 is het boek verschenen van Chistopher G.Moore: ‘Heart Talk’ (uitg.White Lotus) met meer dan 100 Thaise uitdrukkingen met het woord ‘jai’.
      “Like the Eskimo, who is raised to understand snow is a word with hundreds of nuance, for the Thai jai is an ever present word”, staat op de achterflap.

      • Ger--Korat zegt op

        Dat is een kwestie van taalarmoede, als je voor vele betekenissen hetzelfde woord gebruikt. Kijk maar naar de beperkte grammatica van het Thais, woorden onderscheiden zich door kleine nuanceverschillen en tonen. En veel letters in het Thaise alfabet wijken nauwelijks van elkaar af. Ik noem het daarom wel eens een kindertaal, meer nog door de vele woorden van slechts enkele Thaise letters lang. Neem maar eens kijkje bij het Frans of Duits, of het Engels met zijn uitgebreide woordenschat. Heb je niet zoals in het Thais slechts 1 woord nodig waarmee vele combinaties worden gemaakt maar beschikt het Engels over een scala aan woorden waarmee hetzelfde wordt benoemd. Kindertaal ook omdat de grammaticaregels beperkt zij in het Thais. Met een beetje geheugen de letters leren, een paar grammaticaregels en hup dan gewoon de betekenis van woorden stampen en dan een beroep doen op je geheugen als je iets leest. Lijkt wat stampwerk op het Duits maar is eenvoudiger.

        • Tino Kuis zegt op

          Ik moet je tegenspreken, Ger-Korat. Het Thaise woordje ใจ tjai heeft maar een (1) centrale betekenis. Er zijn verder heel van betekenissen als dat woordje met ander woorden wordt gecombineerd. Het is niet anders dan in het Nederlands waar het woordje ‘mens’ in wel 25 andere woorden met 25 andere betekenissen wordt gecombineerd.

          De meest gebruikte woorden in het Nederlands zijn de, is, ik, en, dat, van, je, u, in, een, ja: slechts een, twee of drie letters. De meeste woorden in het Thais hebben 2-4 lettergrepen maar net als in het Nederlands worden de korte eenlettergrepige woorden het meest gebruikt.

          Voor sommige betekenissen heb je ook in het Thais een scala aan woorden. Voor ‘ik’ zijn er wel 20 woorden, voor ‘dood (gaan)’ wel 15 woorden, waarvan er drie vaak worden gebruikt. Er zijn meer voorbeelden.

          En dat Thaise letters veel op elkaar lijken is hetzelfde als je zou zeggen dat de p en de q en de d en de b en de u en de v veel op elkaar lijken.

          Maar het Engels heeft inderdaad, waarschijnlijk door zijn internationale status, een grotere woordenschat.

        • Rob V. zegt op

          Armoede? Kinderlijk? Dat de grammatica veelal eenvoudig is maakt het juist een fijne taal. Al die vervoegingen die veel Germaanse talen e.d. hebben zijn pas achterlijk en on onnodig complex. Het Nederlands is dan wel verder ‘verkinderlijk’ dan het Duits, wij hebben de naamvallen geschrapt zodat die in slechts nog hier en daar overgebleven zijn.

          Het Thai heeft dan -in mijn optiek- wel weer onnodig veel tekens voor veel medeklinkers en sommige klinker klanken. Klinkers tref je dan weer aan achter, boven, onder of vóór een medeklinker. De klanken maakt het niet makkelijk… en dat de toontekens per letterklasse verschillen (was vroeger niet zo) is onnodig complex.

          Een voorbeeld van het schrift en Nederlandse uitspraak staat in Ronald Schütte zijn boek:
          http://www.slapsystems.nl/.cm4all/iproc.php/2 blad boek.jpg/downsize_1280_0/2 blad boek.jpg

          Via http://www.slapsystems.nl/Boek-De-Thaise-Taal/voorbeeld-pagina-s/

  6. dick zegt op

    dit stuk van Gringo gaat over managers met wel of niet goed handelen/hart, maar ik ben blij dat mijn thaise vriendin meerdere malen tegen mij (heeft) (ge)zegt dat ik een nam jai heb.

  7. Tino Kuis zegt op

    ใจ tjai betekent op de eerste plaats ‘centrum, midden, kern’ en dan ook nog ‘geest, hart’. Wij kennen ook de uitdrukking ‘Het Groene Hart van Holland’.

    n mijn dikke Thaise woordenboek staan 150 woorden met ’tjai’ erin. Het Nederlands kent bijna 1000 woorden die met ‘hart’ beginnen, waarvan veel ‘emotie’ woordjes als hartelijk, hartstocht, hartgrondig, hartvochtig, harteloos, hartverwarmend, hartendief, hartverscheurend, ruimhartig, hartsvriend.

    De Thaise taal verschilt wat dit betreft nauwelijks van het Nederlands.

    • Alex Ouddiep zegt op

      Trouwhartig
      Kleinzielig
      Kleingeestig
      Ruimdenkend
      Achterdochtig
      Ruimhartig
      Eerzuchtig
      Vrijzinnig
      Bij al deze Nederlandse woorden heeft het tweede deel nauwelijks betekenis op zich.
      En bij de woorden met -ใจ (“hart”) is dat meestal eveneens het geval.

      Ivp hart kunnen we ook denken aan aard, gemoed, instelling en vele andere woorden.

      Het woord ‘ใจ’ is geen enkelduidig begrip.


Laat een reactie achter

Thailandblog.nl gebruikt cookies

Dankzij cookies werkt onze website het beste. Zo kunnen we je instellingen onthouden, jou een persoonlijk aanbod doen en help je ons de kwaliteit van de website te verbeteren. Lees meer

Ja, ik wil een goede website