Geschiedenis van de eerste Thaise tuk-tuks in Nederland

Over het kenmerkende Thaise vervoermiddel, de tuk-tuk, heb ik eerder twee artikelen geschreven, die op dit blog hebben gestaan. Het eerste was een artikel over het ontstaan van de samlor, waarvoor het idee uit Japan kwam, zie www.thailandblog.nl/vervoer-verkeer/geschiedenis-van-de-tuktuk

In dat artikel werd niet gesproken over een tuk-tuk in Nederland, dat gebeurde pas in een artikel over een Nederlandse ondernemer, die in Bangkok tuk-tuks produceert naar Europese normen. Zie www.thailandblog.nl/achtergrond/nederlandse-tuktuk-thailand-global-tuk-tuk-factory

In dat laatste artikel wordt o.a. verteld, dat iemand in 2007 begonnen is met het verkrijgen van goedkeuring en vergunning om met de Thaise tuk-tuk in Nederland en andere Europese landen te mogen rijden. Ik meende toen, dat de tuk-tuk hiermee de eerste kennismaking met Nederland maakte. Dat was volkomen verkeerd gedacht!

Martien Vlemmix

Martien Vlemmix, nu directeur van Mascotte Thailand en tevens oprichter en voorzitter van de Stichting Thailand Zakelijk (voorheen MKB Thailand), plaatste onlangs een foto op zijn Facebook pagina van een voorpagina van de krant De Stem uit 1989. Daaruit blijkt, dat hij, of eigenlijk het familiebedrijf Vlemmix Etalage uit Breda de eerste tuk-tuks in Nederland heeft ingevoerd. Daar wilde ik meer van weten en vroeg Martien om nadere uitleg, dit is zijn verhaal

De eerste Azië reis

Martien en zijn oudere broer Ad werkten destijds voor hun familiebedrijf Vlemmix Etalage in Breda, dat handelde in mannequins (etalagepoppen) en ander decoratiemateriaal voor etalages en andere reclamedoeleinden. Eind jaren tachtig maakten de broers hun eerste reis naar Azië. De aanleiding was een uitnodiging van een fabriek in Japan, die etalagepoppen fabriceerde, waar Vlemmix Etalage regelmatig al mannequins inkocht voor Nederlandse klanten.

“Omdat toen Azië net in “opkomst” was en het gonsde van de geruchten in de zakenwereld, dat men voor goede inkoop in die contreien moest zijn, besloten wij er gelijk maar een soort van ontdekkingsreis van te maken. We bezochten 5 landen in twee weken, van Japan tot aan Thailand. In elk land kwamen we voor het eerst en het was dus echt wel een enerverende trip zonder dat we wisten of we de hoge kosten ooit terug konden verdienen,” zei Martien.

Bangkok

De afsluiting van hun reis was in Bangkok, waar Martien en Ad slechts anderhalve dag zijn geweest. “Net als elke toerist hadden we wel eens wat gezien of gehoord van tuks-tuks, maar nu zagen we ze in het echt.” Hun eerste impressie was, dat een tuk-tuk zeer decoratief was. Het was iets nieuws en het zou zeker opvallen in hun vakgebied waar winkels en bedrijven voortdurend zoeken naar nieuwe wegen om de verkoop van hun producten te verbeteren.

Eerste contract voor alleenverkoop in Europa

Martien en Ad zagen goede mogelijkheden voor de tuk-tuk en spoedden zich op de tweede en laatste dag naar de fabriek, Polasith Tuk Tuk in Bangkok. Het adres van de fabriek hadden zee simpelweg van een taxichauffeur. Zij sloten daar gelijk een mondeling contract af voor alleenimport in heel Europa. De eigenaar van de fabriek had nog nooit een tuk-tuk naar Europa verkocht.

Familieoverleg

Terug in Nederland werd familieoverleg gepleegd en alleen al vanwege de decoratieve mogelijkheden van de tuk-tuk werd besloten om een bestelling van 8 tuk-tuks in 5 verschillende modellen te plaatsen. Het idee er achter was, dat de tuk-tuks in winkels en etalages konden worden gezet als aandachttrekkers, desnoods zonder motor er in, enz. Dat leek meer dan voldoende toen om de investering te verdedigen. “De tuk-tuks kostten toen bij de fabriek ongeveer 3500 – 4000 US$ en dat risico namen we.”

Publiciteit

Martien: “Ik las in die tijd regelmatig het weekblad Aktueel en ik wist, dat er in dat blad een aparte rubriek voor speciale auto’s stond. Ik nam voorzichtig contact met het blad om in die rubriek iets over de tuk-tuk te krijgen. Een verslaggever reageerde dolenthousiast toen hij hoorde dat de tuk-tuks naar Nederland zouden komen en beloofde gelijk 4 volle pagina’s erover te publiceren. We hadden toen nog nooit echt met de pers te maken gehad en vonden dit al goed voor reclame voor ons bedrijf….in etalagepoppen en materialen dus…..

Ondertussen had ook dagblad de Stem gehoord dat we dit gingen importeren en wilde zelfs de primeur hebben van dit verhaal. We waren verbaasd en verheugd dat men dit als groot nieuws zag en werden daardoor zelf ook steeds enthousiaster.”

Papierwinkel en kosten

Toen de twee containers met de tuk-tuks in de haven van Rotterdam stonden begon de papierwinkel pas echt. De douane beschouwde de tuk-tuks als motorvoertuigen, dus moest er BPM worden afgedragen. Kenteken of niet deed niet ter zake en het argument, dat de tuk-tuks alleen als decor zouden worden gebruikt vond geen genade bij de douane. Dat was al een behoorlijk bedrag en daar kwamen dan de kosten voor de gewone, hoge invoerrechten en natuurlijk de BTW nog bij. Met de kosten voor de zeevracht en het vervoer naar Breda erbij werd het toch nog een duur project.

Introductie

De introductie van de tuk-tuks vond plaats op de Grote Markt in Breda. Het liep over van de pers op de geplande datum, alle grote kranten waren aanwezig inclusief het ANP. Nog geen TV, dat kwam later pas.

“Dat de gereviseerde 256cc tweetakt Daihatsu motortjes (uit Japan) met afgewerkte olie een enorme walm achterlieten maakte het alleen maar spectaculairder. De aandacht die we wilden hadden we in elk geval. Gezond of niet…..”

Geen kenteken

Aanvankelijk richtte Vlemmix Etalage de verkoop van de tuk-tuks op mogelijke klanten, die er op eigen terrein mee wilde rondrijden. Op eigen terrein, denk aan grote campings, vakantieparken, golfterreinen e.d. was een kenteken niet noodzakelijk. Ondertussen hadden de gemeentes Oosterhout en Breda toestemming verleend om rondritjes te organiseren, zonder kenteken dus. .

Zegt Martien: “Misschien, achteraf gezien…makkelijk praten…. Hadden we het daarbij moeten laten. Qua reclamekosten had het al lang zijn geld op gebracht omdat we voor ons bedrijf nog nooit zoveel gratis persaandacht hadden gehad.”

Aanvraag voor kentekenregistratie

Toch bleef het idee om voor de tuk-tuk een kenteken te krijgen hangen, zeker toen bij navraag bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer bleek, dat een type goedkeuring slechts 400 gulden zou gaan kosten. “Wisten wij veel, we zaten niet in de autohandel of andere technische handel en om voor die 400 gulden de tuk-tuk voor een kenteken te laten registreren, zodat ook op de openbare weg kon worden gereden leek ons wel aantrekkelijk. Het zou de mogelijkheden tot verkoop alleen maar vergroten”

Keuring

“In een geweldige goede samenwerking met twee keurmeesters van de Rijksdienst voor het Wegverkeer hebben we het uiteindelijk voor elkaar gekregen. De mannen n waren zeer enthousiast om eindelijk eens iets speciaal te mogen keuren i.p.v. de saaie standaard auto’s”, vertelt Martien. De tuk-tuk werd uiteindelijk goedgekeurd op basis van de wet op driewielige motorvoertuigen, die toen nog een tweetaktmotor mochten hebben.

Die goedkeuring ging niet zonder slag of stoot, in totaal moesten er 12 dingen worden aangepast/veranderd aan de tuk-tuks. Ze moesten wel begrensd worden in snelheid, niet harder dan 40 Km dus en dat moest zelfs op twee manieren worden beveiligd, mechanisch en digitaal. Verder nog 11 andere zaken zoals begrenzing van het stuur, verplaatsen van de accu enz. enz. Die veranderingen werden keurig uitgevoerd door een garagebedrijf in Breda, maar intussen liepen de kosten natuurlijk wel. Martien: “Top van de keuring was het proefrijden in Lelystad op een echte testbaan met schuinliggende bochten voor hoge snelheden. En dat voor 40 km per uur…lachen was dat”.

Televisie

Martien vertelt: “Ondertussen ging de aandacht van de pers verder en zijn we herhaaldelijk op TV geweest. Speciale aandacht in een programma van De Heilige Koe van Veronica, die de tuk-tuk filmde bij het kasteel van de KMA in Breda. Ook in verschillende andere tv-programma’s geweest, waarbij wij aandacht in op het NOS-journaal wel het toppunt vonden”

Verkoop

Toen de tuk-tuks dan echt te koop kwamen en er al een stuk of 10 waren verkocht was de prijs inmiddels opgelopen tot bijna 12.000 gulden. Martien zegt, dat er In totaal 33 met kenteken zijn verkocht in Nederland, o.a. aan verhuurbedrijven voor het rijden van bruiloften en vrijgezellenavonden. Sommige voor rondritten en ook nog 3 stuks aan Veronica om als prijs weg te geven bij een of andere quiz.. Voor dat geld kon men ook een kleine auto kopen en de netto winstmarge was met slechts 800 gulden nogal teleurstellend, zodat Vlemmix Etalage het daarmee voor gezien hield. Zakelijk gezien werd er aan de verkoop van mannequins en andere etalagematerialen meer verdiend met minder moeite dan aan een tuk-tuk

Tenslotte

Martien eindigt met op te merken, dat het avontuur met de tuk-tuk, dat zo’n 4 jaar heeft geduurd, leuk was, maar er moest wel geld verdiend worden. “Het plezier en de opwinding van dit avontuur neemt niemand ons echter af” Vlemmix Etalage ging weer over tot de orde van de dag met de verkoop van mannequins en decoratiemateriaal.

Ook in die branche ging het later slecht, maar dat is een ander verhaal. Martien verzucht: “Enfin…nu verkoop ik Mascotte vloeitjes in Thailand!