Wat van de Tweede Wereldoorlog minder bekend is, is de mini-oorlog tussen Frankrijk en Thailand. De Canadees Dr. Andrew Mcgregor deed onderzoek en schreef een verslag, dat ik op de website Military History Online vond. Hieronder de (deels ingekorte) vertaling.

Wat voorafging

De Franse ineenstorting in het voorjaar van 1940 resulteerde in de Duitse bezetting van 60% van Frankrijk. De rest van het land en het koloniale Franse rijk werden nog gecontroleerd door de Vichy-regering. Het Franse Indo-China werd echter geïsoleerd en bedreigd door het imperialistische Japan, de naburige Thais en door inheemse rebellenbewegingen. De Fransen hadden een troepenmacht van ongeveer 50.000 man, bestaande uit koloniale en lokale militairen, die de Franse burgerbevolking van ca. 40.000 kolonisten moesten beschermen in een gebied van 25 miljoen Indo-Chinezen.

Indo-China werd echter afgesneden van bevoorrading door Vichy Frankrijk. Een Britse blokkade bleek effectief, hetgeen betekende, dat Franse troepen niet konden worden geroteerd voor de tijd van de oorlog en onderdelen voor o.a. de bewapening niet konden worden geleverd. De voorraden van brandstof voor de transportmiddelen konden ook niet worden aangevuld.

Duitsland

Diplomaten van de Vichy-regering deden een beroep op Duitsland om Frankrijk in staat te stellen om wapens en uitrusting naar Indo-China te kunnen verzenden. Het argument, dat men gebruikte moest aantrekkelijk zijn voor Duitsland op raciale gronden, want men wees op de mogelijkheid, dat het “blanke ras” terrein zou verliezen in Azië. De Duitsers hoefden alleen maar te beloven een goed woordje voor de Fransen te doen bij de Japanners, die de regio inmiddels onder controle hadden.

Tegelijkertijd weerde Vichy aanbiedingen van China af om Indo-China te gaan bezetten om de Franse belangen tegen de Japanners te ‘beschermen’. Zich bewust van de eigen irredentistische claims van China in het gebied, twijfelden de Fransen er aan, dat als China zich er mee ging bemoeien, Frankrijk de kolonie ooit zou terug krijgen.

Oorlog met Thailand

Frankrijk kreeg te maken met een groei van het militarisme en Thais nationalisme in het naburige Thailand. Thailand stond te popelen om het etnische Thaise land te heroveren langs de Mekong rivier, dat in 1904 aan de Franse kolonie Laos moest worden afgestaan. In 1907 hadden de Fransen Thailand (toen nog Siam genaamd) ook gedwongen om de grotendeels Khmer provincies Siemreap, Sisophon en Battambang af te staan aan het ​​Franse Cambodja.

De pro-Japanse regering van maarschalk Pibul Songgram voelde de zwakte in de nu geïsoleerde Franse kolonie aan en begon een militaire campagne om de genoemde gebieden te heroveren, nadat de Fransen de Thaise eisen tot teruggave in oktober 1940 hadden afgewezen.

De Thais hadden in juni 1940 weliswaar een niet-aanvalsverdrag met de Frankrijk ondertekend, maar nadat Frankrijk gevallen was, werd het verdrag in Thailand niet geratificeerd. In oktober 1940 had Maarschalk Songgram 50.000 troepen gemobiliseerd (in vijf divisies) en haalde 100 moderne gevechtsvliegtuigen, bommenwerpers en watervliegtuigen uit Japan. Met de reeds aanwezige 100 Amerikaanse vliegtuigen (overwegend Vough Corsairs en Curtiss Hawks), die men tussen 1936 en 1938 verkregen had was de Thaise luchtmacht nu drie keer zo groot als wat de Franse luchtmacht ter beschikking had.

De Thaise marine was ook uitgerust met moderne schepen en overklaste de Franse koloniale vloot, op papier althans. Grensschermutselingen begonnen in november en de Thais staken de Mekong rivier in december over..

Thaise aanval

Op 5 januari 1941 lanceerde Thailand een massale aanval met artillerie en luchtbombardementen van de Franse posities.

Dit Thaise offensief vond plaats op vier fronten:

1) Noord Laos, waar de Thais de betwiste gebieden met weinig oppositie innamen

2) Zuid-Laos, waar de Thais op 19 januari de Mekong rivier overstaken

3) De Dangreks sector, waar een verwarde strijd heerste met wederzijdse beschietingen

4) Colonial Route 1 (RC 1) in de provincie Battambang, waar de zwaarste gevechten plaatsgevonden.

Het aanvankelijke succes op de RC 1 werd afgeslagen door de Cambodjaanse “Tirailleurs” (geweerschutters). De belangrijkste Thaise troepenmacht ondervond op 16 januari een Franse tegenaanval bij Yang Dam Koum in Battambang. Het Thaise leger was uitgerust met Vickers 6-ton tanks, terwijl de Fransen niet over tanks beschikten.

Het Franse tegenoffensief

Het Franse tegenoffensief kende drie onderdelen:

1) Een tegenaanval op de RC-1 in de regio van Yang Dam Koum

2) Een aanval van de Brigade d’Annam-Laos op de eilanden van de Mekong rivier

3) Een aanval van de ‘Groupement occasionnel’ van de Franse marine tegen de Thaise vloot in de Golf van Siam

Route Colonial RC 1

De Franse kolonel Jacomy leidde het belangrijkste offensief op de Route Colonial RC 1, maar de aanval Yang Dam Koum was vanaf het begin een debacle voor de Fransen. Zijn troepen bestonden uit een bataljon van Colonial Infanterie (Europees) en twee bataljons van ‘Mixed Infanterie ” (Europees en Indo-Chinees). Het beboste gebied maakte het moeilijk om artillerie te gebruiken en Franse vliegtuigen, die ondersteuning moesten verlenen, daagden niet op. De lucht werd beheerst door de Thais. Radiocommunicatie was slecht en de orders, die in Morse door de Fransen werden verstuurd, werden onderschept, waardoor de Thaise luchtmacht op de te verwachten bewegingen kon anticiperen.

Een complete nederlaag werd voorkomen toen de Thais werden aangevallen door een bataljon van het Vijfde regiment infanterie legionairs bij Phum Préau. De legionairs werden hard getroffen door een Thaise gepantserde aanval, maar hadden de beschikking over twee 25mm en een 75mm kanon voor gebruik tegen de Thaise tanks. Een gemotoriseerde detachement van het 11e Regiment Koloniale Infanterie versterkte de Franse linie. Lijn. Nadat drie Thaise tanks werden vernietigd trokken de Thais zich terug.

Zeeoorlog in de Golf van Siam

De Franse marine was belangrijk in Indo-China, zoals bij elke overzeese kolonie. De bescheiden kracht van de Franse marine had een vrijwel onbestaande rol in de grote Aziatische oorlog van 1941-1945, niet in staat om ofwel Japanse aanvallen of geallieerde blokkades te weerstaan. Wel kreeg de Franse marine te maken met een grote, onverwachte zeeslag met de Thaise marine.

De Fransen besloten om de toch al kleine Franse vloot naar de Golf van Siam te sturen om de Thaise zeemacht aan te vallen. De Thaise schepen, die voor anker lagen bij Koh Chang, werden door een Franse vliegende boot gespot. De Franse task-force (of Groupement occasionel) bestond uit de lichte kruiser Lamotte-Piquet, de kleine schepen, Dumont d’Urville en Amiral Charner, en de nog uit de Eerste Wereldoorlog stammende kanonneerboten Tahure en Marne.

In de nacht van 16 januari stoomden de Franse schepen op naar de eilandengroep rond Koh Chang en verdeelden zichzelf zodanig, dat de vluchtwegen voor de Thaise schepen werden geblokkeerd. De aanval begon op de ochtend van de 17e, waarbij de Fransen werden geholpen door zware mistvorming.

De Thaise vloot aldaar bestond uit drie in Italië gebouwde torpedoboten en, de trots van de Thaise marine, twee gloednieuwe gepantserde kustverdedigingsschepen met 6″ kanonnen van Japanse makelij, de Donburi en Ahidéa. De Fransen waren verrast om zoveel schepen aan te treffen, want ze verwachtten alleen de Ahidéa, maar de Donburi was een dag tevoren aangekomen om de Ahidéa in een standaardrotatie af te lossen.

De Fransen verloren het voordeel van de verrassing toen een overijverige Loire 130 watervliegtuig probeerde de Thaise schepen te bombarderen. De Thais openden nog wel het vuur, maar de Lamotte-Piquet bracht al snel fatale schade toe aan de Ahidéa met geweervuur ​​en torpedo’s, waardoor het schip aan de grond liep. De drie Thaise torpedoboten werden door Franse kanonnen tot zinken gebracht. .

De Donburi probeerde te ontsnappen tussen de 200 meter hoge eilanden door, maar de Franse kruiser zette de achtervolging in. De Donburi werd in brand gestoken, maar het bleef de kruiser en de sloepen beschieten. Zwaar beschadigd en overhellend naar stuurboord verdween de Donburi uiteindelijk achter een eiland en de Fransen braken de aanval verder af. Later op de dag werd de Donburi op sleeptouw genomen door een Thais schip, maar kapseisde als snel en zonk. De zeeslag had niet meer dan drie kwartier geduurd.

De Franse schepen waren nog niet in staat om hun overwinning te vieren, want de Lamotte-Piquet werd alsnog aangevallen door Thaise Corsair vliegtuigen. Die aanval werd met luchtafweergeschut afgeslagen. De Franse marine had de totale Thaise vloot verwoest tegen verwaarloosbare verliezen voor de Fransen. Het leek destijds een plotselinge en dramatische ommekeer van Franse geluk te zijn.

Nasleep

De Japanners hadden het conflict gadegeslagen vanaf de zijlijn en stuurde een machtige zeemacht naar de monding van Mekong rivier om daarmee onderhandelingen te ondersteunen (af te dwingen) om het conflict te beëindigen.

Een voorlopige wapenstilstand werd opgelegd op 28 januari, maar Thaise provocaties aan de grens werden voortgezet tot een formele wapenstilstand, die aan boord van het Japanse slagschip Natori bij Saigon werd ondertekend. De omvang van de Thai-Japanse samenwerking werd duidelijk toen een door Japan opgelegd verdrag tussen Vichy en Thailand op 9 mei 1941 werd ondertekend over de betwiste gebieden van Laos werd ondertekend waarbij een deel van de Cambodjaanse provincie Siem Reap en het geheel van Battambang werden toegekend aan Thailand,

Het conflict had de Franse meer dan 300 gesneuvelde militairen gekost en bovendien een verlies van prestige onder het koloniale onderdanen. Europese troepen en de materiële schade konden niet worden vervangen als gevolg van de blokkade. De Franse garnizoen bleef sterk gedemoraliseerde tot aan de Japanse coup in 1945 toen het koloniale leger Vichy in Indo-China definitief werd verslagen.

Uiteindelijk deden de Thais het maar iets beter. De Khmers werden grotendeels uit het verloren Cambodjaanse grondgebied geëvacueerd, omdat zij de voorkeur gaven aan de Franse overheersing, maar Thailand zelf werd al snel bezet door hun machtige “bondgenoot” Japan.

Amerikaanse “Flying Fortresses” bombardeerden Bangkok in 1942. Thailand verklaarde in 1944 de oorlog aan de geallieerden, maar later is gebleken, dat de Thaise ambassadeur in de Verenigde Staten de oorlogsverklaring nooit heeft overhandigd aan de Amerikaanse regering.

De betwiste gebieden in Laos en Cambodja werden overigens aan het eind van de oorlog teruggegeven aan de nieuwe gaullistische regering in Frankrijk.

NB: meer gedetailleerde informatie over de samenstelling van de Franse en Thaise strijdkrachten, de beschikbare bewapening en het aantal slachtoffers vindt u op de Engelse Wikipedia pagina.

– Herplaatst bericht –

6 reacties op “De Frans-Thaise oorlog in 1941”

  1. Tino Kuis zegt op

    Mooi verhaal.
    Ik kan er nog aan toevoegen dat in juni 1941 Plaek Phibunsongkhraam het bekende ‘Victory Monument’ liet bouwen als herinnering aan deze ‘overwinning’ op de Fransen in een gebied dat toen nog geheel buiten de bebouwde kom lag. Veel Thais noemen het ‘het Monument van Schaamte’.

  2. Christiaan H zegt op

    Een mij tot heden onbekend verhaal over de oorlog tussen Thailand en de Fransen. In Thaise geschiedenisboekjes vind men er weinig van terug. Misschien zoals Tino zegt uit “schaamte”.

  3. Wim zegt op

    Kleine correctie over de datum van de Thaise oorlogs-verklaring aan de geallieerden:

    In januari 1942 sloot de Thaise regering een alliantie met Japan en verklaarde de oorlog aan de geallieerden (America, Engeland en Frankrijk). De Thaise ambassadeur, Seni Pramoj, in Washington weigerde echter de oorlogsverklaring af te geven.

    Echter, hierbij werd Nederland (ondanks Nederlands Indië) vergeten dus wij zijn officieel nooit in oorlog met Thailand geweest.

  4. Armand Spriet zegt op

    Dikwijls vroeg ik me af wat er tussen 40 en 45 met Thailand gebeurd was. Nu heb ik eindelijk een antwoord, I mijn vader en zuster werden in 40 door de Nazies gemitrailleerd en ik kijk regelmatig naar ZDF info
    Jullie kunnen ZDF info. jullie kunnen het ook bekijken door http://www.freeintyv.com

  5. Wimzijl zegt op

    Hallo.
    Afgelopen maart zijn wij in het zuiden van Koh Chang geweest. Op die plek bij een klein strandje is een monument bestaande uit een soort altaar met marine-poppetjes. Ernaast staan een een aantal panelen met de namen van de gevallenen en een beschrijving van de gebeurtenissen. Er ligt een splinternieuwe betonweg naartoe door een prachtig en ruig landschap.

  6. john zegt op

    Als je van de aanlegplaats op vasteland van de ferry de weg naar het immigration kantoor in laem ngop district neemt staat er onderweg een verwijzing naar een memorial oid aan de zeeslag die in bovenstaand artikel wordt genoemd.


Laat een reactie achter

Thailandblog.nl gebruikt cookies

Dankzij cookies werkt onze website het beste. Zo kunnen we je instellingen onthouden, jou een persoonlijk aanbod doen en help je ons de kwaliteit van de website te verbeteren. Lees meer

Ja, ik wil een goede website