“Pas op met deze visumaanvraag” waarschuwt het algoritme
In het NRC van 23 april staat een artikel over de afhandeling van aanvragen voor Schengenvisum en noemt daarbij enkele bezwaren en valkuilen omtrent hoe het ministerie van Buitenlandse Zaken de aanvragen voor een Schengenvisum Kort Verblijf verwerkt.
Het gehele artikel is te lezen op de website van het NRC, zie hier: https://www.nrc.nl/nieuws/2023/04/23/beslisambtenarenblijven-profileren-met-risicoscores-a4162837
Kort samengevat stipt de volgende punten aan:
- Het visumafdeling maakt gebruik van algoritmes, het zogeheten “Informatie Ondersteund Beslissen” (IOB). Dit zodat op basis van bijvoorbeeld het reisverleden van het individu als ook algemene kenmerken (nationaliteit, geslacht, leeftijd) de ambtenaar het advies krijgt of het visum eenvoudig kan worden afgegeven of dat de aanvraag eens extra moet worden nagelopen.
- Dit versnelt het afhandelingsproces aldus BuZa, anders zouden er veel meer ambtenaren zijn, terwijl de afgelopen jaren het aantal visumaanvragen fors is gestegen en het aantal ambtenaren juist (door bezuinigen) is verminderd.
- Daarom dat BuZa heeft gekozen voor uitbesteden (de visumaanvragen moeten worden ingeleverd via de externe dienstverlener VFS Global), centraliseren (alle beslisambtenaren werken vanuit Den Haag in plaats van op de ambassades) en automatiseren (digitaal verzenden van stukken, het IOB-algoritme dat advies geeft).
- De digitalisering heeft geleid tot o.a. slechtere bereikbaarheid/contact en vele klachten.
- Advies van de interne toezichthouder om te stoppen met profilerende software is naar de minister van BuZa naast zich neergelegd.
Persoonlijke toelichting (Rob V.):
Wie interesse heeft in de visumprocedures raad ik aan het artikel vooral zelf te lezen. Voor mij persoonlijk stond er weinig nieuws in. Dat de aanvragen al jaar op jaar stijgen, terwijl BuZa het met minder ambtenaren moet doen en daarom dus efficiënter wil werken (meer digitaal, meer uitbesteden en de rekening daarvoor bij de burger leggen) is geen nieuws voor mij. Dat er zowel bij de VFS als bij BuZa te weinig personeel is en de wachtrijen daarom zijn opgelopen is ook bekend. 118 beslisambtenaren op (normaliter) zo’n 700.000 aanvragen per jaar is geen gezonde of houdbare toestand. Jammer genoeg wijst de journalist niet op de regelgeving waarin de maximale wachttijden en doorlooptijden zijn vastgelegd. Ik had graag meer gelezen over met welke regelmaat deze overschreden worden, wat BuZa daar aan denkt te doen en binnen welke termijn. Nu komen meerdere pijn/risicopunten zeer kort aan bod. Dieper induiken op specifieke punten zal, denk ik “te diep” zijn voor menig journalist én lezer die dit alles verder weinig zegt, dus ik reken er niet op dat het NRC het onderwerp naar een volgend niveau zal tillen.
Over het algoritme, welke een risicoscore aangeeft aan de hand waarvan de ambtenaar meer of minder intensief naar de aanvraag kan kijken kan ik zo weinig zeggen. Er moet meer werk met minder mensen gebeuren en een visumafgifte is dus al kwestie van minuten. Iemand die al vaker een visum naar behoren heeft gebruikt is duidelijk een minder intensieve (dus snellere) blik waard dan bijvoorbeeld een eerste aanvraag. Tot in hoeverre het juist is om een risicocijfer toe te kennen puur aan het feit dat je bijvoorbeeld een Thaise vrouw bent? Tja, elke aanvraag moet op zijn eigen merites beoordeeld worden, maar ook een ambtenaar zal zich toch laten beïnvloeden door eigen ervaring en zal zoals ieder mens ook onbewust vooroordelen hebben. Goed geregeld kan een computer zo’n vooroordeel juist tegengaan, maar er zijn ook genoeg keren geweest dat een algoritme juist vooroordelen in stand leek te houden.
Dat de dienstverlening en ervaring van burger/reiziger dus flink achteruit is gegaan het afgelopen decennium, wil ik wel onderschrijven. Het persoonlijke contact, wel zo prettig als je als burger de weg kwijt bent, al helemaal als je de eerste maal met een procedure of situatie te maken krijgt, zou van mij best hoog aangeschreven mogen staan. Maar als de verkiezingsuitslagen er op wijzen dat het ambtenarenapparaat wel wat minder minder kan … ga er maar aan staan.
Hoe kan het als je geld geeft aan een een bepaalde personen dat je wel toestemming krijgt, en al je geen geld geeft krijg je ook geen toestemming, we hebben een test gedaan met 5 personen die extra betaalde, en kregen allemaal toestemming, en andere 4 die niet betaalde geen toestemming, hoe is dat mogelijk ?
Geld geven aan wie? Vast niet aan ambtenaren van het Ministerie van Buitenlandse Zaken? Aan VFS, de documenten-innemer die geen enkele beslissingsbevoegdheid heeft?
Graag wat meer onderbouwen, aan dit ‘geroep’ hebben we weinig.
Mijn Thaise partner heeft op 5 april haar documenten bij VFS ingeleverd voor een toeristenvisum voor Nederland (en Schengen landen). Op vrijdag 21 april kreeg ze haar paspoort inclusief visum terug.
Echter, tot onze grote verbazing heeft ze een visum gekregen voor een verblijfsduur van 15 dagen. Het was de 11de keer dat ze visum aanvroeg en kreeg.
De vorige visa die ze kreeg hadden altijd een maximale verblijfsduur van 3 maanden.
Wat volgens de websites van de Nederlandse ambassade ook de normale verblijfsduur is van een toeristenvisum. Het is verder geen probleem want ze had op het aanvraagformulier opgegeven dat ze 15 dagen naar Nederland wilde.
Sommige ambassade’s proberen om onder de faciliterende visum uit te komen door je visumaanvraag simpelweg bewust vertraagd niets eens te accepteren, ookal accepteert VFS de aanvraag in eerste instantie na hun eigen checks. Ze gebruiken je opgegeven combi familiebezoek/tourisme om je weg tr sturen naar de NL ambassade, ookal is je eigen opgegeven hoofddoel en meeste dagen in een ander EU land. Tip: gebruik dus altijd simpelweg tourisme als reisdoel. Een bepaald soort mensen werkt daar dat als de bureaucratie het even toestaat, je het leven zuurder wilt maken en weet dat het traject naar bezwaar lang is. Dus daar moet je gewoon omheen werken. Ze weten dat ze een faciliterend visum niet kunnen weigeren, dus dan maar niet verwerken als net even kan. Treurige mensen daar. Die EU vrijheid om te reizen is sowieso half half opgezet.
Enige positieve dat VFS zou moeten bieden, maar de Nederlandse ambassade blijkbaar niet WIL benutten, is het hoger aantal kanteren. Ook in Thailand. Maar om 1 of andere reden moet je in Thailand in Bangkok zijn voor een Nederlands visum, terwijl veel andere ambassade’s ook VFS in Chiang Mai, Phuket, etc gebruiken. Hoe zit dit? Wel betalen voor ‘VFS-service’ (die overigens allerlei extra betaalde services, soms ongevraagd, toevoegt), maar amper service ervaren? De digiitalisering is ook een aanfluiting. Men zou mogen verwachten dat het nu allemaal online moet kunnen (afgezien van vingerafdrukken, die simpel op tig servicekantoren OF bij binnenkomst Schiphol moet kunnen plaatsvinden). Maar men wil allerlei willekeurige hobbels in stand houden.
” aan VFS Global, een multinational uit Dubai die in handen is van het Amerikaanse investeringsfonds Blackstone”.
“„Stop direct met het profileren van visumaanvragers om hen te onderscheiden mede op basis van nationaliteit en hen vervolgens op basis van dat onderscheid ongelijk te behandelen.””
“Het oordeel is dat het systeem „rechtmatig”, „proportioneel” en „niet-discriminatoir” is. De oproep van de privacyfunctionaris wordt terzijde geschoven. De man werkt inmiddels niet meer op het departement.”
Sowieso is het van de zotte dat een commerciele partij kan beslissen over zoveel visumaanvragen van zoveel landen. Een machtspositei voor een bedrijf in uiteiindelijk Dubai.
VFS Global beslist helemaal niets. Is een dozenschuiver niets meer en niets minder. Ze nemen de documenten in, controleren deze en sturen de Schengenvisum aanvraag door naar het CSO in Den Haag. De beslismedewerkers van het CSO ontvangen de dossiers van de externe dienstverlener en maken op grond van het dossier een afweging.
VFS Global is een internationaal bedrijf dat gespecialiseerd is in het verlenen van diensten met betrekking tot visa en consulaire diensten voor veel landen, waaronder Schengenlanden. De rol van VFS Global in het Schengenvisum aanvraagproces kan als volgt worden samengevat:
Informatieverstrekking: VFS Global biedt informatie over de visumvereisten, documentatie en procedures voor het aanvragen van een Schengenvisum voor verschillende landen. Deze informatie is meestal beschikbaar op hun website en via hun klantenservice.
Afsprakensysteem: VFS Global beheert een online afsprakensysteem waarmee aanvragers een afspraak kunnen maken voor het indienen van hun visumaanvraag bij een VFS Global-centrum of een ambassade/consulaat.
Aanvraag indienen: Aanvragers kunnen hun Schengenvisumaanvraag indienen bij een VFS Global-centrum. VFS Global verzamelt de benodigde documenten, controleert of alle vereiste informatie aanwezig is en accepteert de visumkosten namens de ambassade of het consulaat.
Biometrische gegevens: VFS Global verzamelt de biometrische gegevens (vingerafdrukken en foto) van de aanvrager, indien nodig, en stuurt deze samen met de aanvraagdocumenten door naar de betreffende ambassade of het consulaat.
Aanvraagverwerking: VFS Global fungeert als tussenpersoon tussen de aanvrager en de ambassade/consulaat en stuurt de aanvraag door naar de ambassade of het consulaat voor beoordeling en besluitvorming.
Terugzending van paspoorten: Nadat de ambassade of het consulaat een beslissing heeft genomen over de visumaanvraag, stuurt VFS Global het paspoort met het visum (indien goedgekeurd) of een brief met uitleg (indien afgewezen) terug naar de aanvrager. Aanvragers kunnen hun paspoort ophalen bij het VFS Global-centrum of ervoor kiezen om het per koerier te laten bezorgen.
Het is belangrijk op te merken dat VFS Global geen invloed heeft op de beslissing over de visumaanvraag zelf. Die beslissing wordt uitsluitend genomen door de ambassade of het consulaat van het betreffende Schengenland.
“Sowieso is het van de zotte dat een commerciele partij kan beslissen over zoveel visumaanvragen van zoveel landen. Een machtspositei voor een bedrijf in uiteiindelijk Dubai.”
Ik weet dat VFS niet beslist. Gebruikte verkeerde woord door snel snel. Moet zijn “Betrokken bij” en “toegang tot persoonsinfo”. Maar VFS kan wel hun eigen opinie ventileren en ik weet uit ervaring dat medewerkers soms niet eens op de hoogte zijn van bepaalde regels en denken je weg te kunnen sturen met excuus x.