De tegenspoed van Chuan (Uit Fabels en legendes uit Thailand Nr 03)

Linzen

Wie zijn gat verbrandt moet op de blaren zitten maar Chuan belast liefst anderen voor zijn fouten. Dom natuurlijk, maar het duurt even voor hij daar achter komt…

Die jongeman Chuan! Hij woont bij zijn grootouders die een veld met linzen verbouwen. Op een morgen zaait opa het veld in met linzen en, opdat vogels de peulvruchten niet pakken, moet Chuan op het veld letten. Maar in plaats daarvan gaat Chuan met zijn vlieger spelen…

Een raaf steelt alle linzen. Chuan krijgt ze goed op zijn donder van opa en oma. Maar wat nu? Hij zoekt de jager op en zegt ‘Vriend jager, wil jij jouw pijl en boog pakken en die raaf doodschieten? Want hij heeft onze linzen gestolen en opa heeft me geslagen!’ Maar de jager zegt ‘Nee, jongen, daar bemoei ik me niet mee.’

Dan gaat Chuan naar de rat en vraagt ‘Kameraad rat, wil jij het spankoord van de boog van de jager doorbijten want hij wil de raaf niet doodschieten die de linzen jatte?’  ‘Hoezo?’ zegt de rat; ‘Nee hoor, daar blijf ik buiten.’

Chuan moet er van janken! En gaat naar de kat. ‘Lieve broer kat, wil jij alsjeblieft de rat krabben want hij wil het spankoord van de boog van de jager niet doorbijten die weigert de raaf te doden die linzen heeft gestolen?’ Maar de kat zegt ‘Wat vertel je me nu? Nee hoor, dat zegt me helemaal niks.’

Chuan jankt nog meer en zoekt de hond op. ‘Vriend hond, wil jij alsjeblieft de kat bijten die weigert de rat te krabben die …. ‘ Enzovoorts. Maar de hond gromt. ‘Wat is dat nou voor verhaal? Nee hoor, dat is mijn zaak niet.’

Nog meer hulptroepen…

Chuan huilt steeds harder. Hij vraagt aan de hamer om de hond om de oren te slaan, dan aan het vuur om de hamer heet te stoken die weigert de hond om de oren te slaan. Daarna vraagt hij het water om het vuur te doven dat weigert de hamer te verhitten en, omdat het water zegt daar geen zin in te hebben, vraagt hij het zand om het water op te nemen dat geen zin heeft het vuur te doven dat … Enzovoorts.

Omdat ook het zand doof is voor zijn vraag plengt Chuan dikke tranen. Hij wil zo graag zijn linzen terug hebben! Hij zweert nooit meer met zijn vlieger te spelen als dat niet mag en … valt ter plekke in slaap.

Meng-wi (*)

Een insect maakt hem wakker en Chuan vertelt hem het hele verhaal. Hoe het zand weigert het water op te nemen dat het vuur niet wil uitmaken dat de hamer niet wenst te verhitten die weigert de hond om zijn oren te slaan en… Enzovoorts.

Het goedhartige insect prikt in de ogen van een olifant en die vraagt wat het fruitvliegje van hem wil. ‘Ga stampvoeten op het zand!’ zegt het insect. ‘Okay’, zegt de olifant. ‘Als ik met wat stampen zorg dat jij me niet meer hindert, prima!’

De olifant wil op het zand gaan stampen. Maar om niet gestampt te worden wil het zand het water opnemen, en om niet door het zand te worden opgenomen gaat het water het vuur doven dat weigerde de hamer op te warmen die, zoals je weet, weigerde de hond om de oren te meppen. Daarom wil nu de hond de kat vermoorden die nu wel de rat wil krabben die eerst weigerde het spankoord van de boog door te bijten en de jager …

Als de jager zijn boog pakt, denkt hij ‘Ach, een raaf meer of minder…’ Daarom besluit de raaf de linzen terug te geven en kan Chuan met opgeheven hoofd naar zijn grootouders en hij weet dat hij niet met zijn vlieger moet spelen als hij iets anders te doen heeft.

Vertaald en bewerkt door Erik Kuijpers. Titel: Les malheurs de Chuan. Bron: Contes et Légendes de Thaïlande; 1954. Auteur Jit-Kasem Sibunruang (จิตรเกษม สีบุญเรือง), 1915-2011. Schrijfster was lerares Frans aan Chulalongkorn en werkte voor Unesco.

*) Het insect meng-wi is niet gevonden, wel maleng-wi (แมลงหวี), fruitvliegje. De naam Chuan is in het Thais ชวน.