Thai constitution monument located on Ratchadamnoen road, Bangkok

Nu discussies rondom aanpassing van de huidige grondwet regelmatig het nieuws haalt kan het geen kwaad terug te blikken op de veelal geprezen voormalige grondwet van 1997. Die grondwet staat bekent als de ‘volksgrondwet’ (รัฐธรรมนูญฉบับประชาชน, rát-thà-tham-má-noen chàbàb prà-chaa-chon) en is nog steeds een bijzonder en uniek exemplaar. Het was de eerste en laatste maal dat het volk intensief betrokken was bij het opstellen van een nieuwe grondwet. Daarmee staat het in schril contrast met bijvoorbeeld de huidige grondwet die tot stand via een juntaregering. Daarom ook zijn er organisaties die pogen iets van wat in 1997 plaats vond te herstellen. Wat maakte de grondwet van 1997 zo uniek?

Hoe kwam de grondwet tot stand?

Na de bloedige dagen van mei 1992 likte het land, wederom, haar wonden. In de periode 1992-1994 groeit de roep om een nieuw grondwet, beginnende bij een klein groepje intellectuelen en activisten. De steun hiervoor groeit langzaam meer en meer aan en eind 1996 wordt een commissie aangesteld om daadwerkelijk een nieuwe grondwet te schrijven. Hieraan namen 99 leden deel, waarvan 76 afgevaardigden uit de provincies (één afgevaardigde uit elk van de 76 provincies). Voor de afvaardiging uit de provincie hadden ruim 19.000 mensen zich aangemeld, vooral advocaten maar ook zakenlui en gepensioneerde bureaucraten. Per provincie mocht deze mensen 10 personen kandidaat stellen, en was het aan het parlement om uit deze selectie voor elke één enkele kandidaat te kiezen. Deze 76 leden werden aangevuld met 23 ervaren geleerden op het gebied van rechtspraak, openbaar bestuur enzovoort.

Op 7 januari 1997 ging deze commissie aan de slag, in elke provincie gingen subcommissies aan de slag en werden publieke hoorzittingen gehouden. Een eerste conceptgrondwet was eind april klaar. Deze eerste versie kreeg de steun van een overweldigende meerderheid van de 99 commissieleden. Dit eerste concept werd vervolgens breed uitgemeten in de pers. Na verder intensief publiek debat, overleg en sleutelen kwam de commissie eind juli het eind concept tot stand. Met 92 stemmen vóór, 4 onthouding en 3 afwezigen stemden de commissie met de conceptgrondwet in en presenteerde deze op 15 augustus aan het parlement en senaat.

Protest met roep om verandering grondwet (Adirach Toumlamoon / Shutterstock.com)

De nieuwe grondwet bracht een aantal grote veranderingen voor de (gekozen) parlementsleden en de (tot dan toe benoemde) Senaatsleden. Daarom werd er een sterke weerstand verwacht, maar juist in de juli 1997 brak er met de val van de Baht een ernstige crisis uit. Deze crisis zou internationaal bekend worden als de Aziatische financiële crisis. Hervormingsgezinde maakte van de moment gebruik door flink druk te zetten: de nieuwe grondwet zou de nodige politieke hervormingen bevatten om corruptie in te perken en transparantie te vergroten, en zo de broodnodige handvatten om uit de crisis te komen.

De exacte details van de grondwet werden zo minder belangrijk.

Tevens hadden de parlementsleden niet de bevoegdheid om nog met allerlei amendementen te komen om zo verder aan de grondwet te sleutelen. De keus was simpelweg die tussen goedkeuren of afkeuren. Ook was er een stok achter de deur: als het parlement de grondwet zou afwijzen zou er een nationaal referendum volgen over het al dan niet aannemen van de grondwet. Met 578 stemmen voor, 16 tegen en 17 onthouding stemde parlement en senaat de nieuwe grondwet goed. In oktober 1997 trad de nieuwe grondwet in werking.

De belangrijkste kenmerken

De rechten en vrijheden in de grondwet waren hét verkooppunt, er werd echt een nieuwe weg ingeslagen. Twee belangrijke pilaren van de nieuwe grondwet waren:

  1.  het invoeren van betere controlemechanismen, scheiding der machten en transparantie.
  2.  het vergroten van de stabiliteit, efficiëntie en eerlijkheid van parlement én kabinet.

Bijzonder was dan ook dat de invoer van invoeren van onafhankelijke instituten. Zo kwam er een:

  • Constitutioneel Hof: om zaken aan de hoogste wet van het land te toetsen)
  • Ombudsman: om klachten te beoordelen en door te spelen naar de rechtbank of constitutioneel hof
  • Nationale Anti-Corruptie Commissie: ter bestrijding van corruptie onder leden van het parlement, senaat of hoge ambtenaren.
  • Staats Controle (audit) Commissie: voor inzage en controle van de financiën jegens de leden van parlement en senaat.
  • Nationale Mensenrechten Commissie: om klachten van burgers omtrent mensenrechtenschendingen in behandeling te nemen.
  • Kiesraad: voor het organiseren en toezien op goed en eerlijk verloop van verkiezingen

Deze onafhankelijke instituten moesten dienen als betere controlemechanisme richting de regering. In veel gevallen had de senaat een belangrijke rol in het aanwijzen van de leden in de bovengenoemde onafhankelijke instituten. Daar ging dan wel een complex selectiesysteem met buitenparlementaire commissies aan vooraf om de politieke invloed te beperken.

Nieuwe was ook dat de senaat, een onpartijdig wetgevende kamer, onder de nieuwe grondwet niet langer aangesteld zouden worden door de koning of de regering maar voortaan ook direct door het volk gekozen zouden worden. Kandidaten mogen niet verbonden zijn aan een politieke partij en kunnen mogen niet twee termijnen direct achter elkaar dienen.

De commissie liet zich voor de nieuwe grondwet met namen laten inspireren door het Duitse model, zo ook op het gebied van stemmingen, moties enzovoort. Een andere belangrijke hervorming was dat, om de stabiliteit van het kabinet te waarborgen, er meer macht bij de premier kwam te liggen. Ook hadden Thaise politici de neiging regelmatig van politieke partij te veranderen, de eis dat kandidaat parlementsleden tenminste 90 dagen vóór aanvang van nieuwe verkiezingen lid moesten zijn van een bepaalde partij moest dit gedrag tegen gaan. Zo werd het onaantrekkelijker vroegtijdig een coalitie op te blazen.

Al met al was het een document met grote hervormingen en veel nieuwe elementen. De grondwet kreeg de naam “volksgrondwet” omdat deze was samengesteld door afgevaardigden uit alle provincies. Ook waren er tijdens het samenstellen van de conceptgrondwet diverse publieke hoorzittingen waren waar allerlei organisaties, instellingen en partijen bij betrokken waren. Er was sprake van tot dan toe ongekende publieke input.

Hoezo “volksgrondwet”?

Maar was het wel écht een grondwet van het volk? Een grondwet geschreven dóór de mensen is nog niet direct een grondwet vóór de mensen. Zo zijn er vraagtekens plaatsen bij de eis dat parlements- en Senaatsleden diploma’s uit het hoger onderwijs moeten hebben. Volgens de commissie gaven veel mensen aan zo’n eis te willen, maar daarbij moet wel worden opgemerkt dat de burgers die deelname aan de gesprekken veelal hoger opgeleid waren. De input en invloed van doorsnee burgers zonder indrukwekkende hoge opleidingen, 80% van de inwoners waren boeren, arbeiders enzovoort, viel zo toch een beetje buiten de boot.

De regels over de verdeling van zetels in het parlement bevoordeelde de grotere partijen doe naar verhouding extra zetels toegewezen kregen. Dit ging dan versplintering van het parlement tegen en gaf zo stabiliteit, het betekende echt ook dat het voor minderheden wel lastiger een stem in het parlement te verkrijgen zoals dat het geval zou zijn met representatieve zetelverdeling.

De nieuwe “neutrale” en onafhankelijke instanties werden zaten vol professionals uit de middenklasse van Bangkok. In theorie werden ervaren, objectieve en kundige personen aangesteld, zo werden de leden van het Constitutioneel hof deels geselecteerd door leden van de rechtbank, het hooggerechtshof, maar ook deels door de senaat. In de praktijk kon politieke invloed toch niet geheel worden uitgesloten.

Een militaire coup en nieuwe grondwet:

In 2006 grepen de militairen wederom te macht en werden veel van de baanbrekende veranderingen tenietgedaan. De militaire junta stelde zelf een commissie samen om op een nieuwe grondwet (2007) te schrijven, dit stond dus in sterk contrast met de grondwet van 1997. In plaats van brede publieke input waren het nu de powers-that-be die het nieuwe fundament zouden leggen, om zo hun grip en invloed veilig te stellen. De bevolking moest het stellen met een referendum waarin het slechts te kiezen had tussen het afwijzen of goedkeuren van de nieuwe grondwet. Daarbij waarschuwde de militaire junta dat ze aan zouden blijven indien de bevolking de grondwet zou afwijzen. Campagnes tegen de nieuwe grondwet van 2007 waren verboden…

Na de coup van 2014 speelde zich een vergelijkbaar scenario af omtrent de grondwet van 2017. De senaat werd door de militairen samengesteld en kreeg ook meer macht (o.a. het meestemmen op de premierskandidaat). Ook selecteerde de junta de leden van de ‘onafhankelijke’ organen zoals de Kiesraad en deels van het Constitutioneel Hof en deed daar zo ook de macht en invloed van de powers-that-be gelden. De weg die in 1997 was ingeslagen was duidelijk ten einden gebracht.

iLaw en aanbieden handtekeningen met roep tot herschrijven van de grondwet, onder leiding van Jon Ungpakorn (voormalig senator, broer van de gevluchte Jiles Ungpakorn, beide zonen van de beroemde Puey Ungpakorn van de Thammasat universiteit) – [kan Sangtong / Shutterstock.com]

Of toch niet? Om begrijpelijke redenen en ondanks dat tekortkomingen die de grondwet van 1997 had zien vele burgers het nog steeds als een groot voorbeeld. Er zijn dan ook constant pogingen om een nieuwe “grondwet van het volk” tot stand te brengen of om tenminste die militaire grondwet van 2017 flink aan te passen. Organisaties zoals iLaw, (een Thaise NGO die opkomt voor mensenrechten en democratie) zetten zich hiervoor in. Stemmingen over grondwettelijke hervormingen lopen vast echter vast, waar partijen verbonden aan de regering van generaal Prayut en zo goed als de hele senaat tegen noemenswaardige veranderingen stemmen. Thailand heeft sinds 1932 al 20 maal een nieuwe grondwet gehad, maar die van 1997 is de enige die vanaf beneden af is samengesteld in plaats van bovenaf. De enige volksgrondwet dus en zoals de feiten er nu voor staan zal dat nog enige tijd zo blijven. Het jaar 1997 blijft er één van wanhoop en inspiratie.

Bronnen en meer:

18 reacties op “De ‘volksgrondwet’ van 1997 die verloren ging”

  1. Petervz zegt op

    De tragedie van de telkens weer falende democratie in Thailand ligt niet zo zeer bij de grondwet, maar bij de realiteit dat het land geen echte politieke partijen kent (FFT wellicht de uitzondering). De Thaise politieke partijen worden niet gevormd door een ideologie zoals we dat kennen in het westen, maar door provinciale “godfathers” en hun naaste familie, die met hun lokale invloed zo veel mogelijk stemmen kunnen binnenhalen. Een partijplatform met duidelijke beleidsvoorstellen komt in die wereld niet voor. Het gaat erom te winnen en de rest is bijzaak.

    Hoe geweldig zou het zijn geweest als de senaat en onafhankelijke instanties daadwerkelijk onafhankelijk van de politiek werden vanaf de grondwet van 1997. Helaas werd de senaat gevuld met familie van de provinciale “godfathers” en deze kozen op hun beurt weer de leden van de onafhankelijke instanties.
    Zo leidde de grondwet van 1997 tot een situatie die te vergelijken is met de huidige situatie. De regering, het parlement, de senaat, de grondwet rechtbank, de corruptie commissie, zijn allen met elkaar verbonden en houden elkaar in het zadel. Dat was onder Thaksin, die profiteerde van de 1997 grondwet door de provinciale “godfathers” onder 1 partij te brengen, niet anders.

    De jonge generatie ziet graag veel veranderingen, en terecht. Het is alleen jammer dat ze zich in hun protesten hebben geconcentreerd op zaken die een veel te grote verandering eisen in de Thaise maatschappij. Het was beter geweest als ze zich uitsluitend hadden gericht op corruptie en ongelijkheden in de maatschappij. Stap voor stap werken aan de verbeterende samenleving.

    • Tino Kuis zegt op

      Je hebt voor een groot deel gelijk, Petervz, waar het de falende rol van politieke partijen in Thailand betreft.

      Ik wil het toch enigszins nuanceren. Zo kende Thailand een Communistische Partij (1951 tot 1988) en een Socialistische Partij (1970?- 1976). Beide partijen werden verboden. In februari 1976 werd Boonsanong Punyodyana, voorzitter van de socialistische partij, vermoord.

      Je noemt de FFT als uitzondering. Terecht. Maar dat is juist het voorbeeld hoe partijen met een goed programma niet worden getolereerd. De FFT, Furture Forward Party, werd op belachelijke gronden ontbonden en is nu de MFP Move Forward Party. Ook de oorspronkelijke voorzitter, Thanathorn Juangroongruangkit, wordt het leven moeilijk gemaakt.

      Ook de Thai Rak Thai Party had best een goed en gewaardeerd programma dat snel werd uitgevoerd. Ook die partij legde het loodje. Ik ga verder niet in op details…en noem geen namen…

      Zolang de huidige grondwet blijft bestaan (de macht van de senaat!) is mijns inziens ook geen stap voor stap verbeterende samenleving mogelijk.

      Ik ben van mening dat de huidige, jonge generatie de juiste doelen aangeeft, ja, soms grote veranderingen, ik denk geen té grote verbeteringen. Ze boeten daarvoor nu in de gevangenis.

    • Johnny BG zegt op

      @Petervz,
      Ik kan mij goed vinden in deze reactie en denk dat het probleem ook zit in het systeem dat de ouderen met hun ouderwetse denken nog actief kunnen cq mogen zijn. Over pakweg 10 jaar zijn het de mensen die de wereld hebben gezien en ook beseffen dat Thailand geen eiland is. In de afgelopen jaren zijn de veranderingen altijd door gegaan maar die halen het nieuws amper tenzij het natuurlijk negatief is. Er is echt wel licht aan het eind van de tunnel maar laat tijd niet de belangrijkste factor zijn.

    • Tino Kuis zegt op

      Je hebt voor een groot deel gelijk, Petervz, waar het de falende rol van politieke partijen in Thailand betreft.

      Ik wil het toch enigszins nuanceren. Zo kende Thailand een Communistische Partij (1951 tot 1988) en een Socialistische Partij (1970?- 1976). Beide partijen werden verboden. In februari 1976 werd Boonsanong Punyodyana, voorzitter van de socialistische partij, vermoord.

      Je noemt de FFT als uitzondering. Terecht. Maar dat is juist het voorbeeld hoe partijen met een goed programma niet worden getolereerd. De FFT, Furture Forward Party, werd op belachelijke gronden ontbonden en is nu de MFP Move Forward Party. Ook de oorspronkelijke voorzitter, Thanathorn Juangroongruangkit, wordt het leven moeilijk gemaakt.

      Ook de Thai Rak Thai Party had best een goed en gewaardeerd programma dat snel werd uitgevoerd. Ook die partij legde het loodje. Ik ga verder niet in op details…en noem geen namen…

      Zolang de huidige grondwet blijft bestaan (de macht van de senaat!) is mijns inziens ook geen stap voor stap verbeterende samenleving mogelijk.

      Ik ben van mening dat de huidige, jonge generatie de juiste doelen aangeeft, ja, soms grote veranderingen, ik denk geen té grote verbeteringen. Ze boeten daarvoor nu in de gevangenis.

  2. Erik zegt op

    Goed artikel, Rob V!

    Een vergelijkbare volksgrondwet zal helaas nog lang op het verlanglijstje blijven staan want niet alleen Thailand maar de hele regio neigt naar het Chinese dwangmodel van slikken of stikken.

  3. Tino Kuis zegt op

    Een gedegen stuk waarin ik mij goed kan vinden. Je noemt de onafhankelijke instituten, zie hieronder. Deze zijn nu niet meer onafhankelijk maar geheel of grotendeels overgenomen door het huidige bewind. :

    Constitutioneel Hof: om zaken aan de hoogste wet van het land te toetsen)
    Ombudsman: om klachten te beoordelen en door te spelen naar de rechtbank of constitutioneel hof
    Nationale Anti-Corruptie Commissie: ter bestrijding van corruptie onder leden van het parlement, senaat of hoge ambtenaren.
    Staats Controle (audit) Commissie: voor inzage en controle van de financiën jegens de leden van parlement en senaat.
    Nationale Mensenrechten Commissie: om klachten van burgers omtrent mensenrechtenschendingen in behandeling te nemen.
    Kiesraad: voor het organiseren en toezien op goed en eerlijk verloop van verkiezingen

    • Petervz zegt op

      Dat was onder de 1997 grondwet ook zo nadat De Thai Rak Thai won. Het probleem van een politiek zonder enige ideologie. De 2 kamers werden niet voor niet de Poea-mia kamers genoemd. Zie ook mijn reactie hierboven.

      • Tino Kuis zegt op

        Dat is waar, beste petervz, maar ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat die onafhankelijk instituten toch na de staatsgreep van 2014 nog veel meer zijn gaan leunen op de powers-that-be.

        • Petervz zegt op

          Een goed voorbeeld van een gebrek aan ideologie is het feit dat de politici zonder blik of blozen overstappen naar een andere partij. Binnen de kern van de FFT (KK) bestaat weliswaar een gerichte ideologie, maar ook daar zie je veel opportunistes waarvan de meeste inmiddels bij een andere (regerings) partij zitten. Met behoudt van hun zetel. De politiek in dit land is echt een zooitje. De huidige senaat is een reactie

          • Tino Kuis zegt op

            Citaat:

            ‘De politiek in dit land is echt een zooitje.’

            Daar ben ik het mee eens. Maar de staatsgeep van 2014 zou daar toch een eind aan maken? Wat is er misgegaan? Of ligt het juist aan die staatsgreep?

  4. Ferdinand zegt op

    En is het nu weer wachten op een nieuwe (of oude) miljardair om in dienst te staan van het gewone volk…of zal die eerst zijn investering gedaan in het kopen van stemmen moeten terugwinnen?

    • Tino Kuis zegt op

      Kopen van stemmen? De laatste decennia nemen mensen inderdaad geld aan van een partij en stemmen daarna op de partij van hun keuze. Zie het artikel in de Bangkok Post (2013):

      https://www.bangkokpost.com/opinion/opinion/383418/vote-buying-claims-nothing-but-dangerous-nonsense

      Vote-buying claims nothing but dangerous nonsense

      Ergens in 2011 werd ik door mij echtgenote gebeld of ik ook gezellig samen met haar en haar vriendinnen in een restaurant kwam eten. Dat aanbod kon ik niet afslaan.
      Er zaten zo’n 8 dames aan tafel. Ik vroeg of er wat te vieren was. Nou, zeiden, wij zijn op een bijeenkomst geweest van de Democratische Praktijk en kregen allemaal duizend bath. ‘Gaan jullie dan ook op die partij stemmen?’, vroeg ik. Lachen ‘Natuurlijk niet, we stemmen op Yingluck!’ .

      Het is juist het onware verhaal dat die domme boeren allemaal stemmen kopen wat het politieke vertrouwen ondergraaft.

    • Tino Kuis zegt op

      Ferdinand, lees dit artikel uit de Bangkok Post van 2013

      https://www.bangkokpost.com/opinion/opinion/383418/vote-buying-claims-nothing-but-dangerous-nonsense

      ‘De bewering van het kopen van stemmen is gevaarlijke onzin’

      In 2011 belde me echtgenote me of ik een etentje met haar vriendinnen wilde bijwonen. Er zaten een zestal dames aan de tafel en ik vroeg wat ze te vieren hadden. Ze vertelden dat ze ieder 1000 bath hadden gekregen tijdens een verkiezingsbijeenkomst van de Democratische partij. Ik vroeg of ze daarop gingen stemmen. ‘Welnee’, riepen ze in koor, ‘we gaan stemmen op Yingluck’.

      Ze nemen geld aan en stemmen op de partij van hun voorkeur.

  5. Rob V. zegt op

    Ik zal hier meteen maar bekennen dat ik de Ungpakorn’s, vader en zonen, zeer hoog heb staan. Mijn petje af voor Jon en iLaw, ook al heeft het geen of nog geen vruchten afgeworpen. Het is belangrijk om de aandacht te houden op het belang van en de noodzaak tot het schrijven van een beetje fatsoenlijke grondwet met input van onder af.

    De grondwet van 97 was een hele verbetering, niet weer het zoveelste van boven op gelegde document (dan eindig je al snel met een gedrocht van een elitair vod), maar eindelijk een wet die zijn wortels van onderen heeft. Helaas had de input van onderen nog een stuk beter gekunt, als de laagste klasse, de boertjes en arbeiders, er meer bij betrokken waren. De grondwet van 97 is er meer eentje van de witte boorden, de betere middenklasse. En ook die kijkt te vaak neer op de boeren, straatventers enzovoort. De toont de grondwet van 97 toch een zekere minachting daar die mensen, toch dat bekende stereotype van domme buffels die hun stem voor een fooitje verkopen. Dat dat anders zit, dat het plebs niet hun stem verkoopt aan degene die wat briefjes van 100 doet regenen maar dat ze kiezen voor een kandidaat van wie zij denken of hopen dat ze er concrete maatregelen en baten van zullen, tja..

    Maar misschien meer daar over in een toekomstig stuk over de democratie in Thailand, waarin ik dat kopen van stemmen, de godfathers en rol van de notabelen hoop te verwerken. Of het publiek van Thailand Blog moet mijn stukjes over democratie ondertussen flink zat zijn.. 😉 iets over mensenrechten dan maar? Een korte bio van Jon en Jiles? Of misschien weer eens een interessante Thai (m/v) vinden om te interviewen? 🙂

    • Tino Kuis zegt op

      Lekker blijven schrijven over democratie, beste Rob V. Misschien een verhaal over één of meerdere van die jonge demonstranten die nu in het gevang zitten?

      Een korte bio van Jon en Jiles is ook mooi. Over papa Ungpakorn schreef ik hier.

      https://www.thailandblog.nl/achtergrond/puey-ungpakorn-een-bewonderingswaardige-siamees/

    • Erik zegt op

      Rob V., ik ben voor vrijheid-blijheid dus ga gerust door met jouw onderwerp, ik doe dat met de Thaise literatuur en met andere dingen die mij interesseren. Anderen schrijven liever over visumregeltjes en coronaprikjes, en weer anderen zien graag nieuws. Zo merk je dat wij geen voorgeprogrammeerde robots zijn…

      Dan blijft dit blog van alle markten thuis en wie ’t niet wil lezen, nou, die slaat het dan toch gewoon over?

  6. TheoB zegt op

    Bedankt Rob,

    Voor weer een interessant achtergrondartikel.
    In het verleden heb je o.a. op dit forum herhaaldelijk geschreven dat deze grondwet jouw voorkeur geniet.
    Nu begrijp ik waarom en denk ik dat de grondwet van 1997 een van de, zo niet dé, beste Thaise grondwet van de afgelopen 90 jaar is.

    Helaas is gebleken dat ook deze grondwet nog geen garantie is voor een volwaardige democratie.
    petervz refereert hierboven al aan de (politieke) cultuur waarin het algemeen belang van een stabiele natie gericht op voorspoed voor iedereen ondergeschikt is aan patronage, de eigen clan en persoonlijke belangen.
    Pas als die cultuur in de grondwet aangepakt/onmogelijk gemaakt wordt, kan sprake zijn van een volwaardige democratie waarin de belangen van alle inwoners meegenomen worden.

    • Rob V. zegt op

      Beste Theo, een patroon van (lokale en hoofdstedelijke) notabelen die er alles aan doen hun machtspositie en invloed zeker te stellen verander je niet zo maar eventjes, ook als het “plebs” (en ja dat schrijf ik natuurlijk met een ironische knipoog) roept om inspraak, vrijheid, democratie en vastleggen van rechten, plichten enzovoort.

      Maar zaken zijn geen eenrichtingsverkeer (zet ik even een dialectisch materialistische pet op), zaken beïnvloeden en veranderen elkaar. Dus een nieuwe grondwet kan natuurlijk ook het goede voorbeeld geven ook als in de praktijk de condities voor een meer rechtvaardig samenleving nog niet tot stand zijn gekomen. Hoe dan ook, er zijn zeker lessen te trekken uit het verhaal rondom de grondwet van 97.


Laat een reactie achter

Thailandblog.nl gebruikt cookies

Dankzij cookies werkt onze website het beste. Zo kunnen we je instellingen onthouden, jou een persoonlijk aanbod doen en help je ons de kwaliteit van de website te verbeteren. Lees meer

Ja, ik wil een goede website