Een culturele traditie tussen spiritualiteit, commercie en onzekerheid
Waarzeggers, astrologen en kaartleggers zijn in Thailand overal te vinden. In tempels, op markten, in winkelcentra en inmiddels ook volop online. Miljoenen Thai, jong en oud, laten zich leiden door wat de sterren of de kaarten hen vertellen.
Maar waarom is deze vorm van volksgeloof zo hardnekkig aanwezig in een land dat zichzelf graag presenteert als modern en vooruitstrevend? En in hoeverre gaat het nog om spirituele verdieping of vooral om commercie en afhankelijkheid?
Traditie met diepe wortels
De wortels van de Thaise fascinatie voor waarzeggerij reiken ver terug in de tijd. Al in de koninkrijken van Sukhothai en Ayutthaya speelden astrologie en voortekens een belangrijke rol in de besluitvorming van koningen en edelen. De invloeden kwamen uit India, waar hindoeïstische astrologie en het geloof in karma en reïncarnatie al eeuwenlang verankerd zijn. Later kwamen daar Chinese elementen bij, zoals het gebruik van het twaalfjarige dierenriem systeem.
Tot op de dag van vandaag geloven veel Thai dat bepaalde dagen, getallen en sterrenstanden gunstig of juist ongunstig zijn. Het bepalen van de datum voor een bruiloft, het openen van een bedrijf of zelfs het kopen van een huis gebeurt vaak in overleg met een waarzegger of astroloog. Deze traditie is inmiddels een vanzelfsprekend onderdeel van het dagelijks leven geworden.
Geloof, controle en geruststelling
In een samenleving waarin onzekerheid een constante factor is (denk aan economische instabiliteit, natuurrampen en politieke onrust) biedt waarzeggerij houvast. Het idee dat je de toekomst kunt beïnvloeden of begrijpen, geeft mensen een gevoel van controle. Een negatieve voorspelling kan worden ‘omgebogen’ met rituelen, giften aan monniken of het dragen van heilige amuletten.
Het boeddhisme, de dominante religie in Thailand, lijkt daar op het eerste gezicht weinig ruimte voor te bieden. De leer draait immers om loslaten en innerlijke rust, niet om het najagen van geluk via voorspellingen. Toch worden religie en waarzeggerij in de praktijk vaak met elkaar verweven. Veel boeddhistische monniken houden zich ook bezig met astrologie, en spirituele voorspellingen worden regelmatig gecombineerd met karmisch advies.
Een miljoenenindustrie
Wat ooit begon als spirituele begeleiding is inmiddels uitgegroeid tot een lucratieve industrie. In grote steden zoals Bangkok kun je terecht bij luxe spirituele coaches die honderden euro’s vragen voor een sessie. Tegelijkertijd floreren goedkope waarzegpraktijken op straat en in markten, vaak zonder enige controle of opleiding.
Ook op sociale media is waarzeggerij booming. Vooral jongeren laten zich online verleiden door gelikte video’s waarin tarotkaarten worden gelegd of geboortedata worden geanalyseerd. Hoewel deze vorm van spiritualiteit modern oogt, is de betrouwbaarheid vaak twijfelachtig. Sommige online waarzeggers gebruiken angst of onzekerheid om mensen tot herhaalde consulten of aankopen van ‘beschermende’ objecten te verleiden.
Kritiek en afhankelijkheid
Er is dan ook kritiek. Sommige wetenschappers en boeddhistische denkers waarschuwen voor de toenemende afhankelijkheid van spirituele tussenpersonen. In plaats van zelf verantwoordelijkheid te nemen voor hun keuzes, zoeken mensen bevestiging of richting buiten zichzelf. Vooral bij jonge mensen met schulden, een onzekere toekomst of mentale problemen kan dit schadelijk zijn. Waarzeggers bieden zelden structurele oplossingen, maar eerder tijdelijke geruststelling.
Ook vanuit feministisch perspectief is er kritiek: veel vrouwen, met name uit lagere sociaaleconomische klassen, geven relatief veel geld uit aan spirituele begeleiding, vaak in de hoop op liefde, financiële voorspoed of gezinsgeluk. In plaats van empowerment kan dit leiden tot afhankelijkheid en schuldgevoelens wanneer voorspellingen niet uitkomen.
Een spiegel van de samenleving
De populariteit van waarzeggerij in Thailand zegt veel over de samenleving zelf. Het is een land waar traditie, religie, onzekerheid en commercie in elkaar overlopen. Waar mensen op zoek zijn naar houvast, en waar spiritualiteit vaak een mengvorm is van geloof, gewoonte en overleving.
Dat wil niet zeggen dat waarzeggers per definitie oplichters zijn, of dat hun klanten naïef zijn. Integendeel: voor veel Thai is het een manier om richting te geven aan het leven in een wereld die steeds sneller verandert. Maar het is goed om ook kritisch te blijven. Want waar geloof hoop biedt, ligt de verleiding van uitbuiting altijd op de loer.
Voordat we officieel in het huwelijk treden ging ik met mijn Thaise vriendin naar een waarzegster. Zij voorspelde dat we niet zouden trouwen en geen kinderen zouden krijgen. We trouwden en kregen een zoon. Daarna ging mijn echtgenote nog vele malen naar een waarzegger.
Thailand is het land van illusies en niet alleen voor farangs. Dat zou kort samengevat het antwoord op de vraag in de titel van dit topic kunnen zijn.
Beste Tino Kuis,
Voor de lol, eens samen met je vrouw én met je zoon, eens naar die desbetreffende waarzegtster gaan en eens zien naar de reactie.
Ik ben eens, op een kermis, zoals dat genoemd wordt in Belgie, óók eens naar een waarzegster geweest in verband met mijn intentie om mijn verdere leven in Thailand te slijten.
Bij binnenkomst in haar ” kantoortje” wist ik het al meteen. Vroeg haar of ze de toekomst kon voorspellen, wat meteen gevolgt werdt door een bevestigend antwoord met als toetje dat ze zichzelf bestempelde als een ervaringsdeskundige op dat vlak. Heb haar toen een lap op haar gezicht gegeven en gevraagt of ze ” dit “, met al haar ervaring, óók had zien aankomen. Ben toen vertrokken. Bedriegers en oplichters zijn het .
Fijne dag nog. Dre