Thailand kent een lange geschiedenis van coups, coups die het land weer op de goede weg zouden moeten helpen. Thailand is immers een bijzonder land dat volgens menig coup plegende generaal beter af is met een democratie ‘Thaise stijl’. Het land heeft tot op heden nog niet de kans gehad zich democratisch goed te ontwikkelen. Welke pogingen tot democratische ontwikkeling heeft het land de eerste 20 jaar van deze eeuw meegemaakt?
Vandaag deel 2.
2011-2013: Nieuwe verkiezingen, Phue Thai weer de grootste
Ruim een jaar later, op 3 juli 2011 vonden er eindelijk verkiezingen plaats. Hierbij kwam Yingluck Shinawatra haar Phue Thai Partij een meerheid van de zetels. Haar kabinet voerde diverse sociale programma’s door waaronder een subsidieprogramma op rijst. Ook volgde er een wetsvoorstel voor amnestie ten behoeven van politici zoals Abhisit, Suthep en -in het bijzonder- Thaksin. De Democraten waren hier sterk op tegen. Onder leiding van Suthep kwam in oktober 2013 de People’s Democratic Reform Committee (PDRC) tot stand. De PDRC voerde enkele protesten uit en in november werd de amnestiewet door de senaat verworpen. Maar de protesten in Bangkok gingen door, Suthep riep op tot een boycot en burgerlijke ongehoorzaamheid. Yingluck kreeg het verwijt een marionet van Thaksin te zijn en de regering een ‘verkozen dictatuur’.
Ondertussen had het Constitutioneel Hof enkele elementen uit de grondwet van 2007 ongeldig verklaard en stuurde aan op herstel van enkele artikelen. Dit zou in het nadeel zijn van de Phue Thai partij, en die waren hier dan ook niet bepaald blij mee.
Yingluck Shinawatra – almonfoto / Shutterstock.com
De protesten hielden aan en het kwam tot confrontaties tussen de PDRC en de UDD-roodhemden. De PDRC bezette enkele ministeries en overheidsgebouwen en de regering begon te vrezen voor een nieuwe coup. De PDRC drong ook een tv-station binnen, vanwaaruit Suthep een ultimatum verzond: de regering moest aftreden en vervangen worden door een ongekozen ‘volksraad’, die vervolgens politieke hervormingen zou schrijven. Yingluck verzette zich hiertegen: de voorstellen waren ondemocratisch en ongrondwettelijk.
Op 9 december riep Suthep de ‘finale slag’ uit en kreeg 160 duizend mensen op de been om tegen de regering te protesteren. De leden van de Democraten stapten op om de regering verder onder druk te zetten. Diezelfde dag liet Yingluck het kabinet ontbinden en kondigde nieuwe verkiezingen aan voor februari 2014. Aanhangers van Suthep beweerden dat ze enkele legerhoofdkwartieren in hadden genomen en vroegen het leger hen de steunen. Legercommandant Generaal Prayut riep op tot kalmte en zei het leger niet bij de strijd te zullen betrekken. De PDRC stelde op 17 december de eis dat Yingluck geheel uit haar functie terug zou treden samen met de andere demissionaire kabinetsleden, dat leden van een ongekozen ‘volksraad’ hervormingen zouden gaan schrijven. Deze hervormingen moesten plaatsvinden voordat er verkiezingen konden worden gehouden: ‘reform before election’. De Democraten liet alvast weten dat ze de aanstaande verkiezingen zouden boycotten.
Suthep Thaugsuban – Sek Samyan / Shutterstock.com
De PDRC verstoorde de inschrijvingen van politieke partijen door op te rukken naar het Thai-Japan stadion. Suthep zei dat als Yingluck en de Kiesraad geen gehoor zou geven aan de PDRC, het volk wel naar hen zou komen om hun wil te doen laten blijken. Volgens de PDRC namen er 3,5 miljoen mensen deel aan de protestmars, volgens de politie waren het er zo’n 270 duizend. Bij de protesten rondom het stadion vielen twee doden. De regering liet weten dat de verkiezingen voor februari de goedkeuring hadden van de koning en de regering er niets aan kon veranderen maar bereid was met de demonstranten in dialoog te gaan. Maar de spanningen namen nog lang niet af, in tegendeel zelfs. Op 27 december liet generaal Prayut weten dat het leger een coup niet kon uitsluiten. Tegen Suthep werd een arrestatiebevel uitgeschreven maar de politie ondernam geen actie hem te arresteren. In een speech bij het Democracy Monument in hartje Bangkok sprak Suthep het publiek toe. Hij zei kort na Nieuwjaar Bangkok te zullen bezetten en de stad tot stilstand te zullen brengen, de Bangkok Shutdown.
2014: Opnieuw chaos in Bangkok
Yingluck liet weten dat verkiezingen de beste weg uit het politiek conflict zouden zijn en men via de stembus maar moest uitvechten wie het land zou gaan bestuderen. Studenten begonnen te demonstreren tegen de anti-regerings demonstranten. Escalaties namen allen maar verder toe. Midden januari werden enkele gebouwen van de Democraten en hun leden onder vuur genomen, ook het podium van de PDRC werd getroffen door een explosie en geweerschoten. Er vielen daarbij gelukkig geen slachtoffers. Elders in de stad vielen wel enkele doden en tientallen gewonden door toedoen van explosies en geweervuur. Op 21 januari riep de regering de noodtoestand uit. De regering overwoog de verkiezingen uit te stellen maar na overleg met de Kiesraad besloot men vast te houden aan de originele datum. De regering liet weten om in groten getale politie in te zetten, in het bijzonder in Bangkok en de zuidelijke provincies, zodat de verkiezingen door konden gaan.
Thai protesters rally at Ratchadamnoen road in 2013 – Blanscape / Shutterstock.com
Door alle problemen verliep het proces van ‘vooraf stemmen’ (advanced voting) in de soep, met name in het zuiden en in Bangkok waren er verstoringen. Ook op de dag van de verkiezingen zelf waren er problemen: stembiljetten die niet geleverd konden worden door PDRC-blokkades, het hinderen van mensen die wilden gaan stemmen en te weinig personeel om de stemlokalen te bemannen. Hierdoor voldeden de verkiezingen niet aan de grondwet. Na overleg binnen de Kiesraad werden er nieuwe verkiezingen aangekondigd voor de provincies waar dit op 2 februari niet was gelukt. De Democraten vroeg het Constitutioneel Hof de verkiezingen ongeldig te laten verklaren, waarop Pheu Thai zich bij het hof beklaagde dat de Democraten ondemocratisch opereerde. Het Constitutioneel Hof verwierp de verzoeken van beide partijen.
De Ombudsman deed een verzoek bij het Constitutioneel Hof om de verkiezingen ongeldig te laten verklaren en op 21 maart liet het hof weten dat de verkiezingen niet waren verlopen volgens de eisen van de grondwet en daarmee dus ongeldig waren. Dit leverde het hof felle kritiek op van academia en de Pheu Thai partij. Volgens hen was het niets anders dan bepaalde machten die er alles aan deden een machtsvacuüm de creëren en Pheu Thai zo uit het zadel te houden. De PDRC liet weten dat ze door zou blijven vechten om Yingluck uit haar functie als demissionair premier ontheven te zien worden en verkiezingen onmogelijk te maken totdat hun gewenste Volksraad zou zijn aangesteld.
Generaal Prayut – PKittiwongsakul / Shutterstock.com
De coup van 2014
Senator en PDRC-aanhanger Paiboon Nitawan diende bij het Constitutioneel Hof een verzoek in om Yingluck uit haar ambt te ontslaan omdat ze in 2011 de (door een eerdere regering) aangestelde hoofd van de Nationale Veiligheidsraad, Thawil Pliensri, had laten overplaatsen naar een andere functie. Het hof achte Yingluck haar actie in strijd met de grondwet en liet haar op 7 mei uit haar functie ontslaan. De protesten van de PDRC hielden aan en de UDD roerde zich, woedend op de acties van het Constitutioneel Hof.
Op 20 mei greep het leger in. Generaal Prayut kondigde (formeel in strijd met de grondwet) de landelijke staat van beleg af en pleegde op 22 mei een coup om een overgangsregering aan te stellen. De junta noemde zichzelf de National Council for Peace and Order (NCPO), de Nationale Raad voor Vrede en Orde. De NCPO gaf zichzelf via een nieuwe grondwet amnestie voor al haar daden die verricht waren in dienst van het land. Deze grondwet bepaalde ook dat de komende 20 jaar de toekomstige regeringen gebonden zijn aan het lange termijnplan van de NCPO. Door diverse hervormingen van onder meer de Senaat zorgden de junta ervoor dat hun militairen nog lange tijd een flinke invloed houden op de koers van het land. De junta legde de media censuur op, legde politieke partijen aan banden, en verbood samenscholingen van meer dan 4 personen om zo de rust terug te brengen en voor te bereiden op nieuwe verkiezingen. Deze werden keer op keer uitgesteld maar werden uiteindelijk officieel aangekondigd voor februari 2019. Wegens de kroning van Rama 10 werden de verkiezingen verplaatst naar 24 maart 2019.
En dat brengt ons bij de dag van vandaag. De afgelopen kleine 20 jaar zijn een behoorlijke achtbaan geweest. De vraag is hoeveel dichter Thailand is bij het bewandelen van het pad van de democratie, en ten koste van wie en wat?
Bronnen en meer:
en.wikipedia.org/wiki/Thai_political_crisis
The Political Development of Modern Thailand, Federico Ferrara. 2015
www.thailandblog.nl/achtergrond/thailand-ontwricht-dood-thaise-stijl-democratie-slot/
In de posting van 24 februari j.l. staat de “Democracy Monument” afgebeeld waar zich het een en ander heeft afgespeeld.
Complimenten voor de twee verhalen waarbij ik weer moest terugdenken aan de bezetting van het vliegveld in Bangkok en per bus naar Chiangmai moest uitwijken om huiswaarts naar Nederland te vliegen. Voor mij zijn dit soort regeringen onvoorstelbaar. Wat leeft ik in Nederland toch in een fantastisch land waar je alles mag zeggen over regeringsleiders en monarchie met sociale voorzieningen die je nergens ter wereld aantreft.
En toch blijven velen maar mopperen. Je zal maar in het ‘fantastische’ Thailand geboren zijn uit doodgewone ouders. Denk daar maar eens over na.
Beste Joseph, met jou deel ik de complimenten voor deze twee artikelen. En in Nederland mag je inderdaad openlijk kritiek uiten op ministers, bestuurders, leden van het koninklijk huis, etcetera. Heeft naar mijn mening soms ook zijn nadelen. De bijna heilig verklaarde vrijheid van meningsuiting heeft namelijk ook zijn keerzijde. Onder het mom van godsdienstvrijheid kunnen sommige salafisten de sharia verkondigen door Imans, die geen woord Nederlands spreken en op de loonlijst staan van buitenlandse mogendheden. En de respectloze wijze waarop onze koning en koningin op ‘Lucky-tv’, onder het motto van humor, gepersifleerd wordt kan mijn waardering, terwijl ik geeneens een voorstander van de monarchie ben, ook niet opwekken. Natuurlijk ben ik het met je eens met hetgeen jij tussen de regels schrijft, namelijk dat je als Thai in Thailand op moet letten wat en over wie je schrijft of praat. Maar ondertussen moet je daar in Nederland overigens ook beducht voor zijn en dan met name voor de druk van Social Media. Je wordt dan weliswaar niet vervolgd door het OM voor je mening maar je kunt wel bedreigd worden door fanatici en zo blijkt die vrijheid van meningsuiting in de realiteit ook beperkt. Onze minister-president, de heer Rutte, houdt er zo zijn eigen mening op na. Die vertelt dat zijn handen jeuken om raddraaiers tijdens Oud en Nieuw persoonlijk in elkaar te slaan. Afgezien van het feit dat wanneer een Nederlandse burger dat werkelijk zou doen hij/zij daarvoor ongetwijfeld door justitie vervolgd zou worden, denk ik te weten dat de huidige machthebber in Thailand, nota bene een generaal, niet in zijn hoofd zou halen om een dergelijke uitspraak te doen. Ach, het is wat het is, zowel in Thailand als in Nederland. Met of zonder verkiezingen, de elite blijft het voor het zeggen houden.
Prayut is meer van de ‘grapjes’. Hij heeft journalisten o.a. toegeworpen: ‘kl**tzak! (Aî-hàa)’, een bananenschil (richting het hoofd van een journalist), dat hij hen uit de weg zou kunnen ruimen (was een grapje zegt ie…) en nog meer van dat leuks.
Zie bijv: https://prachatai.com/english/node/4759
Wat denk van zijn ” grapjes” e.d. over vrouwen!
Inderdaad. Naar aanleiding van een verkrachting zei Prayut dat mooie vrouwen beter niet in bikini’s moeten gaan rondlopen want dat is vragen om problemen. Het slachtoffer als schuldige. Hij verontschuldigde zich later.
Beste Rob, Tino en Lagemaat, ik was niet op de hoogte van deze uitingen van de generaal. Zo besef ik maar weer eens dat ik te voorbarig was met mijn vergelijking en achterwege had moeten laten. Vriendelijke groeten.
Lang, lang geleden heb ik sociale geschiedenis gestudeerd als bijvak. Ben er ook in afgestudeerd. Daar heb ik geleerd dat een overzicht van gebeurtenissen, zogenaamde feiten, geen inzicht bieden in de achtergronden van de gebeurtenissen. Dat geldt ook voor deze posting. Een interessant overzicht maar geen inzicht, oftewel geen kennisvermeerdering waaruit we lessen kunnen leren voor de toekomst; tenzij de lessen die we ook hadden kunnen leren zonder het overzicht.
Hoe bedoel je, chris, ‘zogenaamde feiten’? Hoezo ‘zogenaamd’? Twijfel je aan deze feiten?
Allereerst de feiten, en dan het inzicht.
In deze posting van Rob V. staan wel degelijk ook inzicht gevende en kennisvermeerderende opmerkingen.
Ik bedoel het weglaten van belangrijke feiten. De details zijn belangrijk. En sommige feiten mogen niet opgeschreven worden. Dit is Thailand.
Beste Chris, ik denk dat dat dit 2 luik een aardig algemeen overzicht is waar de gemiddelde Thailandblog bezoeker even op een rijtje kan zetten wat er de laatste 20 jaar zich heeft afgespeeld. Voor dieper inzicht zijn er de bronnen die ik vermeld. En het blog heeft een leger auteurs die eventueel dieper in een specifiek feit kunnen duiken. Wellicht heb je na dit lezen zelf zoiets van ‘nou dit en dat mag wel wat meer over vertelt worden’, dan staat het je vrij om in de pen te klimmen om diepergravende blogs in te sturen.
Beste Chris
Geschiedenis als bijvak en later daarin afgestudeerd. Mooie taak voor jou om dan een goed verhaal te schrijven zou ik denken.
Bedankt, een zeer bondige samenvatting van de politieke gebeurtenissen er om geen van afgelopen (bijna) 20 jaar waren precies mijn motivatie achter dit schrijven. Leek mij wel nuttig om even kort terug te blikken nu de nieuwe verkiezingen aanstaande zijn.
De NCPO gaf zichzelf via een nieuwe grondwet amnestie voor al haar daden die verricht waren in dienst van het land.
” Deze grondwet bepaalde ook dat de komende 20 jaar de toekomstige regeringen gebonden zijn aan het lange termijnplan van de NCPO”
Is dat in feite al niet de ” uitslag” van de ” verkiezingen”, dan niet tenminste een schot voor de boeg!
Dat lange termijn plan is zo vaag geformuleerd dat ik blij zou zijn om het geformuleerd te hebben. Je kunt er namlijk alle kanten mee op, ook de goede.
Een gekozen regering riskeert afgezet te worden indien het de lijnen van het 20-jarig plan niet (voldoende) volgt. Door dat plan zo vaag te formuleren, is er in feite altijd wel door een partij een reden te vinden om dus een gekozen regering uit functie te zetten. Dat is nu juist de opzet van dit vage plan. Stel dat ondanks alle pogingen van de NCPO een “foute” partij toch de verkiezingen wint en een regering kan vormen, dan is dat 20-jarige plan het zwaard van Damocles.
Temeer daar alle desbetreffende rechtbanken en andere zogenaamd onafhankelijke organen, zoals in dit geval het Constitutionele Hof, eigenlijk al jaren benoemd worden door de militairen en hun wil uitvoeren. Voorbeelden te over. Vele (Thaise) denkers over Thailand noemen de staatsvorm daar een ‘justicratie’, heerschappij van rechters. Dat begon in 2006.
beste Tino,
Je anti-autoritaire fobie begint zijn tol te eisen. Rechters in Thailand worden NOOIT benoemd door de militairen maar hetzij door andere rechters hetzij door de koning. Voor de hogere rechtscolleges spealt de senaat een rol in de voordracht. Maar ook in alle jaren dat democratische regeringen aan het bewind waren zijn er rechters benoemd.
Voor leden van andere onafhankelijke colleges geldt hetzelfde.
Beste Chris,
In Thailand worden de 9 rechters van de constitutional court benoemd door de Koning, na selectie en op voordracht van de senaat. En uit welke leden bestaat de senaat ook al weer na de verkiezingen?
In feite zijn nu alle “onafhankelijke” organen (EC, CC e.d) benoemd door de NLA, ook wel het “rubber stamp” orgaan genoemd van de huidige junta, omdat hun enige taak unnaniem voor (of tegen) te stemmen lijkt te zijn. Na de verkiezingen gaan deze taken naar de senaat die net als de NLA geheel door de huidige junta wordt geselecteerd.
Maar je hebt gelijk dat in formele zin de Koning benoemd.
beste Petervz,
Tino heeft het over het verleden, niet over de toekomst.
Misschien toch eens even de nieuwe Grondwet van dit land er op na slaan. In sectie 200 waar het gaat om de keuze van de 9 rechters van het Constitutionele Hof komt het woord senaat en parlement niet voor.
Even iets verder lezen Chris. Vanaf sectie 203 komt de senaat in het spel en wordt het veelvuldig genoemd. Het parliament speelt geen enkele rol.
Je hebt helemaal gelijk, chris. Het is de koning die de rechters officieel benoemt en zijn handtekening moet zetten. Ik bedoelde selectie.
Bij de selectie van kandidaten voor bijvoorbeeld het Constitutionele Hof spelen de Senaat en twee rechtscolleges een belangrijke rol, zoals je zelf al opmerkte. Uiteindelijk is het de Senaat (geheel door de huidige junta benoemd, sorry, geselecteerd) die beslist over de kandidaten. Zie hier sectie 204 hoofdstuk XI uit de grondwet. Ik blijf er bij dat het uiteindelijk de militairen zijn die, via via , een beslissende stem hebben.
Section 204
A person who is elected or selected to hold the position of judge of the
Constitutional Court must obtain the approval of the Senate with the votes of not
less than one-half of the total number of the existing members of the Senate.
In the case where the Senate disapproves any selected or elected person, a new
person shall be selected or elected and thereafter submitted to the Senate for
approval.
Voor de liefhebbers: een link naar de grondwet van 2017
https://www.constituteproject.org/constitution/Thailand_2017.pdf?lang=en
Nee Tino. De Senaat speelt geen rol bij de selectie. De Senaat kan alleen genomineerden afwijzen maar niet zelf met kandidaten komen.
In de selectie-commissie is zelfs plaats ingeruimd voor de leider van de oppositie…(!!)
Elke regering riskeert door een parlement te worden weggestuurd. Een 1 partij kan de regering niet wegsturen. Daarvoor heb je ene meerderheid in het parlement nodig of een uitspraak van het Constitutionele Hof.
Ik schat dat de situatie alleen leidt tot juridische haarkloverij en goed is voor de inkomsten van advocaten. Er is immers bij mijn weten nog nooit een regering geweest die zijn ontslag aan de koning heeft aangeboden, uit vrees dat men veroordeeld kan worden voor plichtsverzuim. (wel een leuke drogreden)
Beste Chris,
Ook hier ben je niet volledig op de hoogte.
Controle op het naleven van het 20-jaren plan valt namelijk niet onder het parliament, maar onder de bevoegheid van een “National Strategic Commission”, dat in feite boven de gekozen regering hangt. De groot deel van de leden van dat committee bestaan uit de top van de strijdkrachten, of wel de huidige leden van de NCPO.
Als het committee van mening is dat de regering, danwel 1 van de ministeries zich niet aan het plan houdt, dan wordt de NACC (anti corruptie commisie) bevoegd te oordelen en straffen uit te delen. Die straffen zijn bijvoorbeeld het uit functie zetten en gevangenisstraf.
Oh ja, de huidige NACC bestaat ook al uit leden die door de NLA (lees Junta) zijn voorgedragen.
Kortom, de huidige junta, in een andere vorm blijft de komende 20 jaar als een soort scheidsrechter boven elke verkozen regening hangen.
Dit is de samenstelling van de National Strategic Commission:
The National Strategy Committee comprises the prime minister; speakers of the Houses and the Senate; a deputy prime minister or minister; Defence permanent secretary; chiefs of the armed forces, army, navy, air force and police; secretary general of the National Security Council; chairman of the National Economic and Social Development Board; heads of the Board of Trade, Federation of Thai Industries, Tourism Council of Thailand and Thai Bankers Association
Welgeteld 6 top-militairen/politiemensen; 10 politici of andere, niet door de junta benoemde personen.
Een helder overzicht.
Anders dan de kop suggereert gaat de strijd om veel meer dan democratie, nl om een breed spectrum aan belangen – waaronder ook democratie.
Zelfs een verhelderend overzicht 🙂
Jammer dat de titel ons op het verkeerde been zet. Het gaat allerminst om democratie. TiT niets is wat het lijkt.
Al dekken de termen niet de volledige lading, toch kan democratie best vervangen worden door oligarchie in een plutocratische verschijningsvorm. Kleptocratie kan natuurlijk ook, maar dat is geen formele staatsvorm.
Meestal is de informele werking meer bepalend voor het volk dan de formele. Hetgeen de vraag oproept in welke mate het volk de natie is? Als die gemeten wordt aan de maatschappelijke legitimiteit van stembusuitslagen is dat alvast gering. Strijd om democratie? Hoezo?