Chiranan Pitpreecha – de ziel houdt stand…

Chiranan Pitpreecha (Foto: Pinterest)

‘De ziel houdt stand’ is een zinsnede uit het in 2017 door medeblogger Tino Kuis vertaalde ‘De eerste regens’, een van de bekendste maatschappijkritische gedichten van Chiranan Pitpreecha (°1955, Trang).

Ik koos deze titel omdat die veel zegt over de karaktersterkte van deze bijzondere vrouw die gezegend is met vele talenten. Naast schrijfster, vertaler en uitgeefster is ze onder meer ook nog fotografe, museumdirecteur en, vooral niet te vergeten, een boegbeeld van het feminisme in Thailand.

Er is weinig bekend over haar jeugdjaren maar het staat wel vast dat ze op haar dertiende haar eerste gedichten begon te schrijven, hiertoe aangemoedigd door haar moeder die een boekenwinkeltje uitbaatte. Ze studeerde in de jaren zeventig medicijnen op de Chulalongkorn Universiteit in Bangkok toen de stilaan vaste vorm aannemende en sterk groeiende democratiseringsbeweging aan de universiteiten met harde hand uiteen werd geslagen door het regime. Na de crisis van 6 oktober 1976 en de daarop volgende bloederige aanval van de ordediensten en para-militairen op de Thammasat Universiteit, vluchtte ze met honderden andere jonge intellectuelen naar de bergen en vervoegde er de, illegaal verklaarde, communistische partij.

Haar bekende gedicht ‘Dokmai ja barn’ (Bloemen in de knop) gaat over deze turbulente periode in haar leven. Ze vluchtte samen met een andere prominente studentenactivist, de latere dichter en hoogleraar Seksan Prasertkul. Hij was één van haar klasgenoten aan de Thammasat Universiteit met wie ze kort nadien trouwde. De volgende jaren, levend in clandestiniteit en onophoudelijk opgejaagd door leger en politie, waren zeker niet de gemakkelijkste in hun leven.

Gedesillusioneerd door het strakke dogmatisme van de communisten en het schijnbare uitzichtloze van de guerrilla-oorlog keerde het paar, na het uitroepen van amnestiematregelen, in 1981 terug uit de jungle en kregen ze de kans om geschiedenis te gaan studeren aan de elitaire Amerikaanse Cornell Universiteit. Hier behaalde Chiranan zowel een bachelor als een masterdiploma geschiedenis.

Ze scheidde kort nadien van Prasertkul en werd na haar terugkeer in Thailand, mede door haar uitgesproken en ongezouten standpunten omtrent feminisme en andere politiek- maatschappelijke vraagstukken, één van de bekendste hedendaagse schrijvers in Thailand en publiceerde tal van bijdragen in kranten en tijdschriften. In 1989 ontving ze een prestigieuze South East Asian Write Award voor haar eerste en sterk autobiografisch gekleurde dichtbundel ‘Bai Mai Ti Hai Pai’ (de vermiste bladeren).

Haar gedicht ‘First Rain’ werd in 1992 uitgeroepen tot beste gedicht van het jaar door de P.E.N. club Thailand. Haar werk is inmiddels uit het Thais vertaald in het Engels, Frans, Duits, Spaans, Russisch, Koreaans, Japans en Maleis. Ze was bovendien betrokken bij de productie van de speelfilm ‘A letter to Uncle Boonmee’, een maatschappijkritische film uit 2009 van de eigenzinnige Thaise regisseur Apichatpong Weerasethakul. In 2011 werd ze verkozen tot één van de vijfenzestig meest invloedrijke vrouwen in de Thaise samenleving. En dàt was zeker niet onverdiend….