Een pak koffie, toiletpapier, de juiste verpakking pinda’s of muesli. Hoe vaak komt het voor dat de koper nul op het rekest krijgt. ‘No have’, luidt dan meestal het antwoord van het verkopend personeel. Soms terwijl jongen of meisje vóór het gewenste product staan. Weten zij ook veel.
Voorraadadministratie is een kwestie van het hogere kader. En volgens mij interesseert het hun geen klap dat bepaalde spullen niet in voorraad zijn. Terwijl het toch zo gemakkelijk is om zaken bij te bestellen als hun aantal in de winkel of magazijn terugloopt. Nee, er wordt gewacht tot alles op is en de klanten er om gaan vragen. Dat het dan weer dagen of zelfs weken duurt voordat het gewenste merk weer in de schappen ligt, mai penrai.
Dertig jaar geleden, werkzaam bij de krant in vervoersstad Venlo, schreef ik over het juist uitgedachte JIT-systeem, Just In Time. Om te voorkomen dat bedrijven te grote voorraden moesten aanhouden (renteverlies) voorkwam een computerprogramma dat gewenste zaken of onderdelen snel vanuit een centraal magazijn werden aangevoerd.
Ik heb het idee dat JIT in Thailand nu ook opgeld doet, maar dat het in de uitvoering nog wel eens fout loopt. Neem mijn garage. Onderdelen voor mijn Fortuner (maar ook andere types) zijn vrijwel nooit voorhanden. Die moeten elders vandaan komen, meestal uit Bangkok. Dat moet toch binnen een dag te regelen zijn? De auto wordt in Thailand gebouwd, maar het duurt doorgaans een dag of vier voordat ik word gebeld. Àls ik al word gebeld. Vorig jaar moest een onderdeel voor het remsysteem zelfs uit Chiang Mai komen. Uitleg ontbrak.
Bij het regionale servicecentrum van Samsung in Hua Hin van hetzelfde laken een pak. Batterij van de tablet overleden. Ik moet na een uur terugkomen voor de mededeling: de batterij is kapot. Ja, dat wist ik ook wel. Een nieuwe accu laat twee dagen op zich wachten. Op zich al een vreemde zaak, want je verwacht dat ze er een in voorraad hebben. Na twee dagen kom ik terug, na eerst een paar maal geprobeerd te hebben om op te bellen. Steeds in gesprek. De batterij komt morgen, zegt de man achter de balie, waarop ik tegenwerp dat het dan drie dagen wachten is, tegenover de twee die zijn toegezegd. Hij belt en zegt vervolgens dat ik over een uur terug moet komen. Dat denk ik niet, merk ik op. Dan verkort hij de wachttijd tot een half uur, maar als hij mijn stijgende verontwaardiging ziet, kan het ineens in vijf minuten.
Plannen en inschatten, zit nu eenmaal niet in de Thaise natuur. Of het voortkomt uit genetische gebreken of gewone luiheid, is mij onbekend. Zelf de maaltijd van vanavond speelt nog geen rol in het achterhoofd van mijn vriendin. Laat staan afspraken of reisplannen. Erover nadenken heeft in Thaise ogen ook geen zin, want de plannen veranderen toch altijd. En einde middag kijken ze op de markt wel wat lekker is.
Soms gaat mijn (Nederlandse) pad in Thailand niet over rozen…
Hans gaat er met gestrekt been in. Even stevig provocerend melden dat de Thai mogelijk genetisch mislukt of lui zijn. Als schrijver heb je de vrijheid zoiets absurds te schrijven en te kijken hoeveel mensen op de kast gejaagd worden.
Naar mijn idee is het wel bekende ‘no have’ of ‘mai mee’ te wijten aan enkele factoren.
Er komt zomaar een reus op je afgestormt die in waterval van woorden meteen los gaat. Niet eerst een ‘sawatdee khap’ ‘hello, excuse me’ maar een ‘you have a bolt type 8?’. Die buitenlander ontbreekt het aan fatsoen, je bent zijn sloofje niet. Kan hij het niet wat vriendelijker vragen? En meneer spreekt geen Thais en gaat er in zijn arrogantie vanuit dat ik dat ool spreek. Ja ik ken wel wat Engels maar mag het alsjeblieft wat langzamer en in simpelere bewoording? Hmm nu begint hij ook al zijn toon te verheffen met diezelfde waterval aan woorden. Wat zijn buitenlanders toch arrogante buffels. Sir, no have en graag wegwezen want dan ben je mijn probleem niet.
Beleefdheid (een glimlach en hello/sawatdee khap doet wonderen), rekening houden met de taalbarrière, in rustig tempo praten, makkelijke woorden, een papiertje om wat op uit te tekenen wat je bedoelt, wat creatief denken om taalbarrière te slechten, geduldig blijven ook als je niet meteen begrepen wordt enzovoort doen wonderen. Scheelt vrager en gevraagde beide een boel frustratie en teleurstelling.
En in kleinere winkeltjes zal niet alles op voorraad zijn of snel leverbaar. En niet vanwege slechte planning of inschatten. De buurtwinkel heeft geen 10 dozen bier of wiskey op voorraad. Of de mogelijkheid die eventjes binnen 24 uur te kopen met de beperkte omzet en andere verplichtingen en prioriteiten, en wat als je de volgende dag niet terug komt dan zit de winkel met een berg spullen due ze niet snel verkopen en men beter andere voorraad van had kunnen kopen. Dat is zeker geen slechte inschatting van die winkelier maar een hele begrijpelijke.
Super opmerking,
Je kan van een thai bijna alles gedaan krijgen, als je het op de juiste manier vraagt.
Stel je juist het omgekeerde voor, een bullebak komt je in een vreemde taal van alles eisen…,
Nou voor mij zou het ook niet hoeven.
Ik ben ook zelfstandige in belgie, mijn klanten zijn koning, maar ik ben wel keizer, en niet hun slaafje.
Wie mij respecteerd, kan alles krijgen, wie mij niet respecteerd kan de boom in.
Waarom zou dit voor een thai niet anders zijn.
Beste naamgenoot ik ben het met je eens dat Hans Bos te ver gaat met te stellen dat Thaise mensen genetische problemen hebben. Mischien is het inderdaad zo als jij veronderstelt om te provoceren en reaktieslos te te krijgen. Maar jij slaat door naar de andere kant door alles goed te praten en de schuld bij de buitenlander te leggen. Ook als je aardig en vriendelijk en beleefd bent en zelfs als je Thais spreekt krijg je vaak dezelfde antwoorden en een blik van ik ben hier toch niet om jouw te helpen. En het voorraad probleem geldt natuurlijk voor de groot.winkelbedrijven. Ook daar is het schering en inslag dat bepaalde produkten zijn uitverkocht en dan duurt het soms weken voor het er weer is. Veel bedrijven in Thailand hebben naar mening en probleem met serviceverlening en voorraadbeheer.
Beste Rob, natuurlijk is het in Thailand geen rozengeur en maneschijn. je krijgt er soms weleens te horen dat er iets niet is, en bij grotere ketens waar het over 10 schijven gaat zal het weleens mis gaan. Ik kan me zo voorstellen dat de winkelmedewerker in de Makro of Big C ziet dat iets bijna op is en dit niet doorgeeft (deed ik overigens ook niet toen ik als scholier vakken vulde bij de AH), en de chef niet goed heeft gekeken dat dan het schap leeg blijft. Of dat de chef het wel heeft gezien maar het bij het distributiecentrum mis loopt etc. Dat het met voorraad beheer was ‘losser’ er aan toe gaat dan bij ons zou kunnen, geen idee maar dat problematisch is kan ik me niet voorstellen.
Hoofdreden van veel nee verkopen is denk ik toch een communicatie probleem en soms medewerkers die een habbekrats verdienen en het een worst zal zijn of je nu wel of niet iets koopt.
Een leuke anekdote van een vriend die zijn kraan aan het repareren was. Hij kwam bij een zaak met allerhande technische materialen, voorwerpen en onderdelen. Maar na rondkijken kon hij geen O ringetjes vinden. Hij probeerde het eerst bij een jonge medewerker te vragen maar als je niet het Thaise woord kent voor O ring dan is dat toch lastig. Vervolgens trof hij een ouder iemand, mogelijk de uitbaatster van de zaak en kwam er ook niet direct uit. Toen kwam de ingeving om naar haar mee te nemen naar het gangpad met kranen, er een uit het schap te pakken en met handen en voeten duidelijk te maken dat hij een ringetje zocht voor in de kraan. ‘ohhh’ ja men begreep hem nu en toen namen ze hem naar de andere kant van de stelling waar een doos met tientallen ringetjes in alle soorten en maten in zaten. Missie geslaagd met wat geduld, vriendelijkheid en vernuftigheid. Iedereen blij.
‘ No have’, luidt dan meestal het antwoord van het verkopend personeel. Soms terwijl jongen of meisje vóór het gewenste product staan. Weten zij ook veel. ‘
Hans, als je het gewenste product ziet liggen achter de ‘jongen of meisje’ waarom vraag je er dan naar? Doe je dan een soort test naar hun genetische opbouw of hun mate van ijver?
Het is voor personeel onmogelijk van elk specifiek product te weten of het in voorraad is of niet. Ik vraag: ‘waar ligt de koffie?’ Dan ga ik daar kijken of ze mijn gewenste specifieke product hebben. Zo niet, dan neem ik iets anders wat bij me past.
Ik vermoed dat jij ook een bepaalde genetische opbouw hebt. Je verwacht van anderen een perfecte houding en kennis. Ben jij perfect? Nooit iets vergeten? Nooit iets verkeerds meegenomen? Altijd een perfecte communicatie met het winkelpersoneel?
In de bijna 20 jaar dat ik in Taailand woonde hoorde ik zelden ‘mai mie’. En als ze het zeiden bleek dat ook meestal zo te zijn.
Kom net bij de huisarts vandaan voor een bloeddrukcontrole. Ik wil een nieuwe bloeddrukmeter kopen en vraag aan de doktersassistentie of ze die beneden in de apotheek hebben, Ja, hoor. Ik ga naar beneden en vraag om een bloeddrukmeter. ‘Hebben we niet, u moet naar Blokker’. Na wat heen en weer gepraat komt plots een ander personeelslid aanlopen met een bloeddrukmeter.
Nou Tino, in de jaren dat je in Thailand hebt gewoond, is je gevoel voor ironie en sarcasme niet bepaald toegenomen. Als ik het uitleg, gaat de ironie verloren. Natuurlijk vraag ik niet naar de bekende weg en zie pas dat het door mij gevraagde achter de jongen of het meisje in kwestie ligt als ze een stap opzij doen.
Jij weet net zo goed als ik dat Thai bang zijn om fouten te maken of toe te geven. Dat leidt vaak tot no have, zeker bij winkels als Home Pro.
Voor alle duidelijkheid: ik schreeuw niet tegen het personeel, ben zelfs uitermate vriendelijk. Ik ben zeker niet perfect, vergeet altijd alles, maar probeer altijd een perfecte communicatie met het winkelpersoneel te onderhouden.
Wat de genetische opbouw betreft, verwijs ik je naar het begrip ‘sarcasme’.
‘Jij weet net zo goed als ik dat Thai bang zijn om fouten te maken of toe te geven.’
Ja, beste Hans, we zijn allemaal bang om fouten te maken en geven dat niet graag toe. De een wat meer dan de ander, afhankelijk van zelfvertrouwen, leeftijd, beroep, tegen wie (wel je vrouw maar niet de baas) etc.. De katholieke kerk deed er 20 jaar over om toe te geven dat er sprake was van seksueel misbruik. Ik verzeker je dat daar niets Thais aan is, dat is mijn punt. In extreme vorm heet dat ‘faalangst’ waar ik in het begin van mijn dokters carrière redelijk veel last van had. Ik vond het ook moeilijk de fouten toe te geven die ik, en alle andere dokters, maakte. Dat is gelukkig na verloop van jaren, en in de huidige dokterswereld, sterk verbeterd.
Ik vind het prima, Hans, als je je vervelende ervaringen beschrijft. Maar onthoud je alsjeblieft van het etiket ‘Thais’. Daar schieten we niets mee op. Zoek het in andere factoren. Mee eens?
Het is niet de bediende die zegt het niet te hebben maar de orgsnisatie waar het aan schort. Zelfs de 7eleven of Lotus en ander grote bedrijven schort het er op dit punt aan. Voorbeeld : artikel worden elke dag 10 stuks van besteld, na 4 uren is het al uitverkocht, elke dag weer. Dan denken wij misschien: bestel 5x zoveel voor een hele dag.Maar hier komt dan het euvel in Thailand om de hoek kijken dat er geen initiatief mag plaatsvinden. Want de manager elders heeft het zo geregeld dus het wordt zo uitgevoerd. Daarom verkoopt de mederwerker no-have.
Thai denken niet vooruit, en wat is plannen anders dan vooruit denken? Dat heeft zo zijn nadelen, zoals minder goed voorraadbeheer. Ook op huishoudelijk vlak. Een Thai eet wat er aanwezig is, wij slaan graag een provisie in om zo te kunnen kiezen waar we dat moment het meeste zin in hebben. Maar ook om niet zonder iets te vallen wat we altijd beschikbaar willen hebben. Voorbeeld : als ik weet dat ik een paar dagen alleen zal doorbrengen in mijn huisje in de Isaan en in het dorp mijn brood niet te koop is (en het niet de bedoeling is dat ik me ver ga verplaatsen om dat te halen), dan koop ik voldoende brood in vooraf. Waarop mijn vrouw zegt: maar we hebben thuis nog brood, dat is toch nog niet op? Provisie inslaan, dat kende zij dus niet, voor we samen waren. Maar wij , Westerlingen, kunnen het niet hebben als we ketchup willen, er dan als antwoord komt: ketchup mot leaw (finished). Voor mij is dat nu niet zo’n probleem omdat ik een echt huishoudelijk type ben die niets liever doet dan boodschappenlijstjes maken (en alle andere dingen die bij het huishouden horen), dus ik draag zorg voor die taken.
Maar er is volgens mij wel degelijk een mentaliteitsverschil op dit vlak. Als mijn vrouw met haar moeder naar de markt gaat, weet ik ondertussen al dat er dan veel kans is dat ze dan ook een bezoekje brengen aan de kleindochter. Maar dat zal nooit ofte nimmer op voorhand zo ‘gepland’ worden dat men zegt: ‘we gaan naar de talat nat en wellicht ook even bij baby Faa langs’. Een ‘planning’ verandert dus inderdaad voortdurend. Maar nu ik dat weet, moet ik me niet ongerust maken als de uitstap wat langer duurt dan anders. Of als de geplande trip met de ouders naar de stad verplaatst wordt naar de volgende dag omdat het voor de papa beter uitkomt om dat moment iets anders te doen. Of omdat ik zin heb om uit te slapen… Of… (enz)
Thai gaan gewoon anders met tijd om, daar is volgens mij ook helemaal niets mis mee en heeft ook niets met luiheid te maken. En genetische gebreken… komaan zeg, wat een superioriteitsgevoel!
Die andere manier van de Thai noemt men ook dikwijls “van dag tot dag leven”, maar ik denk dat je daarin nog verder mag gaan, men leeft van dagdeel (ochtend -middag-avond-nacht) tot dagdeel. Ik heb daar ook geweldig moeten aan wennen. Maar het heeft ook een groot voordeel: er is ruimte voor spontaniteit. En je loopt niet als een gek rond met een volgeplande agenda waarbij je voor niets ander nog tijd hebt. Ik herinner me nog dat ik in Vlaanderen (en ik spreek van al bijna 20 jaar geleden!) je een samenkomst met een bevriend koppel 6 weken op voorhand moest afspreken! Nu, als wij een Thai barbecue hebben en er passeert iemand, kan het zijn dat die zegt: Oh leuk, mag ik meedoen, ik ga dan eerst vlees gaan bijkopen.
De Thaise volksaard is inderdaad anders en oh wat ben ik gelukkig dat ik hier mag leven en niet meer tussen ‘druk druk druk’ mensen. Het was ook voor mij een aanpassing, hoor, maareuh… goed voor de bloeddruk, beste mensen!
Adam, in alle reacties op het schrijfsel van meneer Bos sla jij volgens mij in jouw slotwoord de spijker op de kop. De Thaise volksaard heeft ook voordelen en is nog gezonder ook. Tjai jen jen die kwa.
Ja potdorie, sta je dan, je kleedt je als een Thai, keurig in lange broek en overhemd, je spreekt als een Thai althans iets wat er veel op lijkt en dan nog gaan ze niet voor je halen wat je zoekt.
Gekker moet het toch niet worden want dan zou ik mij kunnen voorstellen dat u het te aldaar maar gewoon eens voor gezien houdt, gaan we nou krijgen…………
Van de week was ik in Nederland in bouwmarkt Karwei en Praxis. In Karwei vroeg ik aan 2 werknemers, die gezamenlijk een vak aan het bijvullen waren, naar een bepaald artikel. Verkochten zij niet, was het antwoord. Eigenwijs als ik ben zelf nogmaals gekeken en op 5 meter afstand in dezelfde rij zag ik het artikel toch liggen. Bij Praxis had ik ook iets nodig maar dat artikel was met een slotje beveiligd. Zag geen medewerker dus naar de Infobalie gegaan. De dame daar zou iemand sturen. Bij het vak zowat 10 minuten gewacht tot mijn geduld op was. Wederom naar de Info. Is er nog niemand geweest, zei dezelfde dame, voordat ik iets kon zeggen. En vervolgens dat het hun oproepsysteem wel eens haperde maar dat zij zelf wel even met mij mee zou gaan om het artikel van het slotje te halen. Uiteindelijk dus geholpen. Net als Hans Bos met bijv. zijn accu voor zijn tablet. Hoewel hijzelf wel erg zeker was van een overleden accu is het toch logisch dat er eerst even gecheckt wordt of dat inderdaad de oorzaak is. Om vanuit zijn ervaringen met zijn auto, tablet en vriendin zo generaliserend te veronderstellen dat Thaise mensen genetisch tekort schieten, dan wel in het algemeen lui zouden zijn, is wel bijzonder kort door de bocht en in feite beledigend.
Vriendelijkheid doet wonderen heer Bos !!
In het dorp waar de familie van mijn vrouw woont is een buurtsuper(tje) aanwezig.
Na een paar dagen was er geen bier meer aanwezig, heel jammer maar het was niet anders.
Kon wel iets anders krijgen, maar nee dank u wel. Dan maar 1 dag zonder bier.
Half uur later staat de dame van het winkeltje met ronkende motorbike voor de deur met wel 8 flessen Chang !!
LUI ??
Behandel de (in dit geval) Thaise mensen vriendelijk en beleefd en je krijgt hetzelfde terug.
3 jaar terug had ik een Thaise vriendin van 53 jaar oud. Zij slaagde er vaak in om iets gedaan te krijgen in de winkel, het Service Center of bij officiële instanties. Zij was hierbij heel vriendelijk en nederig. Zij legde het probleem zorgvuldig uit, en de probeer de persoon mee te krijgen in haar probleem. Ze werd gerespecteerd, en liet zich wellicht belangrijker uitschijnen dan ze in werkelijkheid was. Meestal kreeg ze de mensen aan haar kant om alsnog correct en zo mogelijk snel bediend te worden.
Slaagde ze daar niet in, of was het onmogelijk, dan werd ze uitgebreid geëxcuseerd. Ze nam vriendelijk en correct afscheid. Je weet wel … geen ongenoegen laten blijken.
Ze drong lang en vriendelijk aan, maar legde zich uiteindelijk neer bij het verdict.
De relatie heb ik uiteindelijk beëindigd doordat ik ondervond dat ze haar eigen leugens geloofde. Ze was 11 jaar ouder dan ze liet blijken. Ze was zogezegd kinderloos, maar had twee volwassen dochters. Haar pa zou een generaal geweest zijn … Ze liet blijken dat ze geld had, maar bleek uiteindelijk geen rooie duit te bezitten. Ze beweerde 3 condo’s te bezitten … Veel van die leugens had ik toegedekt met de mantel der liefde. Maar op den duur twijfelde ik of ik een oprecht persoon voor mij had door het aantal leugens waar ze gezwind mee omging.
Ik weet niet of ze ook wel eens een leugentje gebruikte bij haar onderhandelingstechnieken.
Ik heb in oktober wat besteld a 70.000 Baht dus geen kattepis. Zou er met 3 weken zijn, hoorde wekenlang niks dus ik op 01 december er naartoe. Zaak gesloten. Ik eind december weer er naartoe. Zaak alleen in de ochtend open, ik was er om 11.30. Reageren niet op emails of belletjes. Ik afgelopen maandag erheen en zowaar, zaak open en vol met klanten. Dus ik hoop stampij gemaakt en ultimatum gesteld: vrijdag de spullen of anders 70.000 bahtjes terug. Opeens allerlei smoesjes zoals geen import vergunning blablabla. Prima, is niet mijn probleem zeg ik ze in bijzijn van aantal klanten. En opeens krijg je dinsdag een belletje dat de bestelling er is. No have, mehoela. Als klant boos is kan opeens alles….
Je had vooruitbetaald? Daar zou ik toch èrg voorzichtig mee zijn……..
‘No have’ vertalen wij als ‘Dat hebben we niet.’
Daar begint het probleem al. Dat moet je vertalen als ‘Dat heb ik niet zo 123 bij de hand voor u, of ik weet niet wat u bedoelt.’
Als ik bij een horlogier in Pattaya naar binnen loop en ik vraag: “Hebt u een SKX009K2?” dan is het antwoord vrijwel zeker ‘No have’.
U moet dat niet zien als een afwijzing, maar als een uitnodiging om verder in gesprek te raken.
Ik leg het nog wel eens uit.
Ja, goede communicatie is het toverwoord.
Hierboven staan enige Nederlandse voorbeelden van het ‘no have’ gedrag. Het verschil is dat we dat in Nederland toeschrijven aan individuele en/of bedrijfsmatige tekortkomingen maar niet aan een foute ‘Nederlandse mentaliteit’. In Thailand wordt elke fout van een Thai uitgesmeerd over alle Thais. Het is niet de ‘mens’ die in de fout gaat, maar de Thaise mentaliteit in die mens.
55, dat moet je bij Mr Wong in de stinkmarkt Pattaya tai eens proberen, ge krijgt misschien binnen de minuut deze horloge te zien.
Gelukkig zijn ze op mijn eiland iets verder, als ik een produkt niet kan vinden, kunnen ze a la minute in de kassa zien of het produkt uitverkocht is…..