De mythe van belastingvrij winkelen: waarom duty-free op Thaise luchthavens vaak duurder is
Wie regelmatig vliegt, herkent het beeld: glanzende winkels op de luchthaven die met grote letters ‘tax free’ beloven dat je hier goedkoper uit bent. Zeker in Thailand lijkt het de ideale plek om nog snel een parfum, fles whisky of slof sigaretten in te slaan. Maar wie denkt een buitenkansje te pakken, komt vaak bedrogen uit. De prijzen liggen verrassend hoog, soms zelfs hoger dan in de winkel om de hoek.
Wat is hier aan de hand? Waarom betaal je op een plek zonder belasting toch meer? Deze duik in de wereld van Thaise duty-free onthult een verhaal van macht, marketing en misleiding.
Het monopolie van King Power
In Thailand wordt de duty-free markt vrijwel volledig beheerst door één partij: King Power. Dit bedrijf heeft al jarenlang het exclusieve recht om belastingvrije winkels te runnen op de grote luchthavens van het land. Dat betekent dat er geen sprake is van concurrentie. En als er geen concurrentie is, zijn er ook geen prikkels om prijzen laag te houden.
King Power is niet zomaar een winkelketen: het bedrijf heeft sterke banden met invloedrijke figuren in de Thaise politiek en zakenwereld. In 2004 kreeg het een omstreden concessie om alle duty-free winkels op de toen net geopende luchthaven Suvarnabhumi te exploiteren. Sindsdien is het monopolie alleen maar sterker geworden.
Hoge kosten, hoge prijzen
Luchthavenwinkels hebben te maken met hoge huurprijzen, strenge beveiligingseisen en lange openingstijden. Die kosten worden doorberekend aan de klant. Terwijl belastingvrije producten in theorie goedkoper zouden moeten zijn (je betaalt immers geen invoerrechten of btw) verdwijnen deze voordelen vaak in de operationele kosten en winstmarges van de exploitant.
Bovendien speelt de locatie een rol. Winkelen op de luchthaven is voor veel reizigers een kwestie van gemak. Ze willen nog snel iets kopen voor de terugreis, of zoeken naar een luxe souvenir. Luchthavens maken dankbaar gebruik van dit gedrag. Je hebt als consument immers geen alternatief meer zodra je eenmaal door de douane bent.
Prijsvergelijkingen die de ogen openen
Vergelijkingen laten zien hoe groot de verschillen kunnen zijn. Neem sigaretten als voorbeeld: een pakje Marlboro kost in een Thaise 7-Eleven zo’n 150 baht. In de duty-free shop op de luchthaven betaal je vaak 180 baht of meer. En een fles bekende whisky kan in een Thaise supermarkt tientallen procenten goedkoper zijn dan op het vliegveld, ondanks het feit dat je in de winkel wél btw betaalt.
Internationaal onderzoek, onder andere door Forbes, toont aan dat Bangkok Airport tot de duurste duty-free luchthavens ter wereld behoort. Goedkopere alternatieven vind je bijvoorbeeld in Kuala Lumpur of Dubai, waar meerdere aanbieders met elkaar concurreren. Juist dat verschil, concurrentie, maakt daar het verschil in prijs.
Illusie van voordeel
Waarom kopen mensen dan toch massaal in bij deze dure belastingvrije winkels? Het antwoord is deels psychologisch. De term ‘tax free’ heeft een magische klank. Je denkt automatisch aan voordeel, aan iets speciaals dat je alleen op reis kunt bemachtigen. Die suggestie wordt versterkt door het luxe uiterlijk van de winkels, de internationale merken en de beperkte tijd die je hebt om een beslissing te nemen.
Daarnaast zijn veel reizigers zich niet bewust van de lokale prijzen. Ze vergelijken de prijs van een parfum met wat het in Europa kost, terwijl ze zich niet realiseren dat het in een lokale winkel in Thailand soms nóg goedkoper is. Wat belastingvrij lijkt, is dus lang niet altijd voordelig, zeker niet als je het vergelijkt met prijzen buiten de luchthaven.
Wat kun je als reiziger doen?
Wie wil besparen, doet er goed aan om voor vertrek prijzen te vergelijken. Kijk in lokale supermarkten of apotheken wat producten kosten. Let op aanbiedingen, en bedenk of je echt iets nodig hebt of dat je wordt verleid door de omgeving. Wees ook kritisch bij luxeproducten: parfums, zonnebrillen of horloges zijn vaak duurder op het vliegveld dan online of in een outlet.
Wil je per se iets meenemen uit de duty-free? Let dan op speciale aanbiedingen of bundels, en weet dat alcohol en tabak vaak nog de meeste belastingvoordelen opleveren – maar ook hier geldt: in Thailand zelf zijn die soms gewoon goedkoper.
Conclusie
De belastingvrije winkels op Thaise luchthavens zijn geen paradijs voor koopjesjagers, maar eerder een voorbeeld van slimme marketing en een gesloten markt. De combinatie van een monopolie, hoge exploitatiekosten en psychologische verleiding zorgt ervoor dat ‘tax free’ vaak duurder is dan je denkt. Wie echt voordelig wil winkelen, doet dat beter buiten de luchthaven, of laat het shoppen gewoon een keer zitten.
Ik heb nooit begrepen waarom mensen op de luchthaven inkopen doen. Of het nu Thailand, Nederland of elders is, de prijzen op de luchthaven zijn veelal vergelijkbaar of hoger dan in een gewone winkel. Alleen heel specifieke producten zouden weleens goedkoper zijn maar een leuke aanbieding in een gewone winkel kan je ook dat voordeel geven.
Maar omdat bovenstaande vooral een indruk is die ik heb, heb ik afgelopen maart eens wat prijzen opgeschreven van producten die ik mogelijk mee naar Nederland zou willen slepen.
Kohkae Coconut Peanuts:
39 thb voor 180 gram, 65 thb voor 225 gram (Tops, Lotus’s etc.)
110 thb voor 500 gram by King Power op de luchthaven.
= min of meer zelfde prijs: 1kg nootjes kost dus 216 in de supermarkt, 220 thb op de luchthaven.
Malibu coconut rum:
915 thb voor 0,7L bij de bekende supermarkten
1040 thb voor 1L op de luchthaven.
= Luchthaven is goedkoper. 1L Malibu is 1307 thb in de supermarkt, 1040 thb op de luchthaven.
Bacardi rum:
769 thb voor 0,7L, 908 thb voor 1L bij de supermarkten.
770 thb voor 1L op de luchthaven
= Luchthaven is goedkoper.
Poy-Sian inhaler:
22 thb per stuk in de supermarkt of drogist. 24 thb bij 7-11.
602 thb voor 24 inhalers op de luchthaven.
= supermarkt goedkoper. 24 inhalers in de supermarkt kost 528 thb.
Boeken: zelfde prijs of duurder, weet ik van vergelijkingen in voorgaande jaren. Dit jaar
trof ik “Thai Stories for Language Learners” (ISBN 9780804853781), kist bij Asia Books nu 683 thb (was 735 thb). Op de luchthaven 880 thb.
Conclusie: mijn borreltnootjes en boeken koop ik beter in de gewone winkel. De snuifertjes die ik meeneem voor familie en vrienden zelfde verhaal. Neem weleens een beer Lao mee (niet te koop in Nederland) maar ook niet op de luchthaven. Een fles rum zou ik iets voordeliger op de luchthaven kunnen kopen maar 1040 thb voor een fles Malibu is ongeveer 27 euro. Maak er 24 euro van bij toevallig een gunstige koers. Een literfles kost in Nederland ongeveer 21-22 euro. En in de aanbieding zo’n 17 euro. Bacardi vergelijkbaar verhaal. Sterke drank haal je dus in Nederland, al helemaal met een leuke aanbieding.
Een paar jaar geleden ook weleens heel bewust gekeken en toen was mijn conclusie ook hetzelfde. Kortom, ik zie geen enkele redenen om op de luchthaven te kopen. Niet voor de prijs. Het gemak misschien? Omdat je nog een plekje in je handbagage had of je aankoop in Nederland niet/lastig te krijgen is.
****
Trouwens, doet hier iemand aan tax refund? Ik koop in Thailand voornamelijk een paar boeken (500 a 1500 thb per stuk, zeg 1000 thb gemiddeld en dan 3-4-5 stuks). En een paar kledingstukken, een broek, shirtje oid van ook rond de 1000 thb. Dat is samen zo’n 10.000 thb aan inkopen die terug naar Nederland gaan. Met 7% VAT dus 70 baht aan belasting. Laat ik eens gek doen en het dubbele aan zooi kopen. 150 baht aan BTW. Daar ga ik niet voor in de rij staan met mijn bonnetjes om dat terug te vragen. Lijkt mij gedoe voor een paar euro en dus de moeite niet?
Of is dat een kwestie van “je laat je 7-11, Central en Kinokunya bonnetjes zien bij het VAT refund loket , en hop 1-2-3 je krijgt je BTW terug”? Als het een paar minuten werk is en zeg 500-1000 thb terug kunt krijgen, dat kan het misschien aantrekkelijk gaan maken. Of hebben al die mensen die naar VAT refund gaan voor honderdduizend(en) baht aan spullen gekocht??? Hoor graag wat de bloglezers over de VAT refund denken/ervaren.
Ff opnieuw naar school
7% van 10.000 = 700
Oeps, slordig foutje. Thanks. Meteen even mijn kassabonnetjes er bij gepakt, afgerond naar boven heb ik 7000 baht aan spulletjes gekocht (paar broeken, een boek, borrelnootjes, beer Lao, Thai’s keyboard, snuifjes). 7% VAT daarop is 490 thb wat ik dan ik dan terug had kunnen vragen, er vanuit gaande dat de bonnetjes van de 7-11 überhaupt geaccepteerd worden. 12,81 euro.
Voor ruim een tientje BTW teruggave lijkt mij dit alleen aantrekkelijk als het echt super simpel en snel te regelen is op de luchthaven. In een gekke bui had ik misschien aan de 10.000 baht spullen met bonnetje gekomen, 700 thb VAT, ofwel 18,90 euro. Meer dan een paar euro, maar ook geen indrukwekkend bedrag.
Ik neem dus aan het vooral mensen met een veel leuker bedrag aan VAT is die de moeite neemt, degene die laptops, smartphones, dure parfums, designer kleding en mee terug naar huis slepen. Nog daargelaten dat je veelal dan weer aangifte terug in eigen land moet doen en het voordeliger kan zijn de producten dan maar voor vertrek duidelijk te gebruiken (en dus niet meer als nieuw tonen als de douane je koffer opent) en zo BTW in eigen land probeert de vermijden.
Ik denk dat ook de verveling aanzet tot aankoopt van bepaalde zaken in luchthaven ..
Men slentert wat langs die winkels en dan is de verleiding er toch en wordt er wat aangekocht.
In ons geval meestal prullen als ik bekijk met wat mijn vrouw soms komt aandraven. Kleine souvenirtjes die ze dan vanuit Brussel meeneemt als cadeautjes.