Thawan Duchanee †: Thailand verliest een legende
Thailand heeft zijn meest vooraanstaande kunstenaar verloren. Woensdag overleed op 74-jarige leeftijd ‘nationaal kunstenaar’ Thawan Duchanee (1939), door Kong Rihtdee, kunst- en filmrecensent van Bangkok Post, omschreven als rambunctious (druk, lawaaiig) en extraordinaire (buitengewoon, bijzonder).
‘Zijn carrière was even vermaard als zijn invloed bij het schetsen van de contouren en de perceptie van de moderne Thaise kunst in de afgelopen 40 jaar.’
Ik zal Kong niet verder citeren, want evenals in zijn recensies gebruikt hij een Engels waarbij ik voortdurend mijn woordenboek moet raadplegen, alhoewel ik het Engels toch behoorlijk goed beheers. Wat te denken van de volgende zin:
Thawan’s paintings are known for their phantasmagorical swirls of solid colours, usually black on white canvas, and often with the figures of Buddha, demons and beasts forming a metaphysical cosmology.
Goedemorgen, ik denk dat Google Translate met dit soort zinnen ook grote moeite zal hebben. Wat ik weer wel begrijp, is de opmerking dat Thawan geïnspireerd werd door de Europese surrealisten van het begin van de 20ste eeuw. Maar Thawan verwierp dat etiket. ‘Mensen die dat zeggen, begrijpen mijn kunst niet.’
Thawan Duchanee werd op 27 september 1939 in Chiang Rai geboren. In Bangkok studeerde hij aan de Pohchang Academy of Arts en de faculteit Fine Arts van de Silpakorn universiteit. Dankzij een beurs vervolgde hij zijn opleiding aan de Rijksacademie voor Beelden Kunsten in Amsterdam. Hij verwierf als snel bekendheid in Europa en keerde begin jaren zeventig terug naar Thailand.
Een serie schilderijen met Lord Buddha en de Mara schoot in die periode bij sommigen in het verkeerde keelgat. Ze vonden het blasfemisch en bekrasten het. Thawan beschouwde het vandalisme als een verkeerde interpretatie van zijn werk en vernietigde zelf een deel van de serie. Er zijn er nog maar een paar van over.
Een van zijn meest legendarische projecten was de beschildering in 1977 van een paar honderd kamers en zalen in het 700 jaar oude Gottorf kasteel in Duitsland. Hij deed er drie jaar over. Zijn bekendste werk in Thailand is de Ban Dam compound in Chiang Rai, een verzameling van veertig huizen, de meeste zwart, gemaakt van hout, glas, beton, stenen en terracotta. Ze herbergen zijn collectie schilderijen, sculpturen enzovoort. Thawan verwierf in 2001 de eretitel ‘nationaal kunstenaar’.
De meeste schilderijen van Thawan zijn te vinden in het Museum of Contemporary Art aan de Kamphaeng Phet Road (Bangkok). In het Bangkok Art and Culture Centre hangt een tiental stukken onder de titel ‘Thai Charisma’, waaronder een zeldzaam zelfportret.
(Bron: Bangkok Post, 4 september 2014)