Wat is de status van een dorpshoofd op het platteland in Thailand?

De pujay baan is het dorpshoofd (vertaald dorpsleider) en wordt volgens mij om de 4 jaar gekozen. Hij maakt ook deel uit van het gemeentebestuur (tambon) en is dus betrokken bij bestuurlijke aangelegenheden en besluiten binnen de gemeente. Hij vertegenwoordigt dus het dorp binnen de gemeente en dat geeft hem een belangrijke status, zeker binnen het paternalistisch geleide Thailand. Geschillen binnen de dorpsgemeenschap worden dan ook vaak aan hem voorgelegd. Je kunt hem vergelijken met de vroegere notabelen – burgermeester, onderwijzer, pastoor, veldwachter, notaris – van een dorp in Nederland.

Thailand is bestuurlijk, dus niet enkel geografisch, is verdeeld in een aantal provincies, een provincie weer in een aantal districten, amphur of amphoe genaamd, en die weer in tambon. Een tambon (sub-district) is de laagste van 3 bestuurslagen. Een stad kan meerdere amphoe bevatten, een amphur meerdere tambon. Administratief is een tambon (vergelijk met een deelgemeente in NL/BE). Een tambon is dan weer opgedeeld in een aantal moobaan (voor de liefhebber: หมู่บ้าน) Een moo (หมู่) is een groep van huizen (baan-บ้าน) bijeen – een buurtschap zouden we vroeger zeggen.

Elke moo wordt bestuurd door een phoe yai baan- als je die benaming in het Thai leest is het inderdaad de oudste van de buurtschap: ผู้ใหญ่บ้าน kortom: oudste buurtschap, voor het gemak: dorpsoudste dus. In NL kennen we de term: wijkoudste.

De phoeyaibaan wordt gekozen door de bevolking en ministerieel benoemd voor een termijn van 5 jaar. Meestal heeft de phoeyaibaan een tweetal assistenten, één voor overheidszaken en één voor veiligheidszaken. Een vriendin van mijn vrouw heeft zo’n taak in een moobaan te Korat. Het is een laagbetaalde job die voornamelijk bemiddelen inhoudt: in Nederland kennen we het instituut buurtbemiddelaar. Vrederechter gaat te ver. Phoeyaibaan is een bestuurlijke functie, geen gerechtelijke. De uitspraken van een phoeyaibaan zijn adviezen. Men houdt zich wel aan een dergelijk advies om een ruzie niet uit te laten monden in een conflict. Mensen kunnen besluiten de adviezen van een phoeyaibaan in de wind te slaan. Een klagende partij zal indien gewenst de gang naar een ‘echte’ rechter kunnen overwegen. Nederland kent vergelijkenderwijs het Kantongerecht.

In de adressering van de meesten van ons is deze bestuurlijke indeling terug te vinden: op formulieren van bv Immigration wordt veelal gevraagd naar: Moo -nummer , Tambon -naam, Amphoe -plaats, en tot slot welke Provincie.