Olifant wetenswaardigheden
Rond de eeuwwisseling van 1900 leefden in Thailand nog ongeveer 300.000 olifanten, waarvan ongeveer eenderde tamme en tweederde in het wild levend.
Rond 1960 was dit aantal schrikbarend teruggelopen tot slechts veertigduizend, waarvan ongeveer elfduizend tamme exemplaren.
Een drastische achteruitgang die nog veel ernstiger vormen zou gaan aannemen. Op dit moment is het bestand aan in het wild levende beesten nog slechts ongeveer twee duizend en is het aantal tamme of geëxploiteerde olifanten teruggelopen naar rond drieduizend. Een aantal dat naar verwacht nog verder zal dalen.
De oorzaken
De vermindering van bossen en verdere exploitatie van landbouwgrond. In het wild levende olifanten verplaatsen zich vaak naar de landbouwgronden en vernielen daar de oogst waardoor boeren hen als een bedreiging zien en de dieren afschieten. In 1989 werd het kappen van hardhout in het junglegebied door de Thaise autoriteiten verboden met als gevolg dat de olifant werkloos werd.
Illegaal bleven de dikhuiden wel her en der voor hun baas clandestien aan het werk, maar door de slechte verzorging werden beesten ziek en stierven. Om de arbeidprestatie op te voeren, gepaard aan lange werkdagen, werden zelfs pepmiddelen als drugs niet geschuwd. Het allerergste was echter de jacht op de olifant vanwege de slagtanden en het geld dat ivoor opbracht. Gelukkig maakt Thailand sinds zeer kort meer werk om de verboden ivoorhandel te lijf te gaan.
Olifantenslurf
Wetenswaardigheden
Vrouwelijke olifanten zijn geslachtsrijp tussen hun 9e en 15e jaar. De mannetjes olifant is potent tot ongeveer zijn zestigste. Vrouwtjes dragen hun baby variërend tussen 18 en 22 maanden en bij de geboorte weegt de boreling ongeveer honderd kilo. Moeder zoogt haar jong twee tot drie jaar.
Tamme olifanten krijgen in Thailand nauwelijks de gelegenheid om zich voort te planten vanwege het economisch belang van de bezitter. De aanstaande moeder olifant is namelijk niet in staat om gedurende een langere periode van haar zwangerschap te werken en de lange voedingstijd van een jong is eveneens een bezwaarlijke factor. Olifanten bereiken een gemiddelde leeftijd van 70-80 jaar. Net zoals bij mensen kan Jumbo, zeer uitzonderlijk, wel eens honderd jaar worden.
De slurf
Een olifant gebruikt zijn of haar slurf zoals mensen hun handen, armen en niet te vergeten neus. De twee neusgaten in de slurf dienen voor ademhaling, reuk, voelen, verzorgen en ontdekken. De slurf zelf om aan te vallen en ter verdediging, en niet onbelangrijk om het niet geringe voedsel en water naar de mond te brengen.
Slagtanden
Vreemd genoeg hebben niet alle mannelijke olifanten slagtanden, die bij een leeftijd van ongeveer vier jaar zichtbaar worden. Heel sporadisch krijgt een vrouwtje slagtanden die dan slechts een paar centimeter lang worden.
Tanden
Olifanten worden geboren met tanden die aan de achterzijde van hun mond zitten. Zoals paarden in onze spreektaal een hoofd hebben heeft de olifant een mond een geen bek. En nu we het toch over de mond hebben; een olifant kan heel wat verorberen en eet per dag tussen 170 en 200 kilo aan onder meer gras, bamboe en blad. Dorstig is Jumbo in niet geringe mate en laat daarom dagelijks tussen 100 en 200 liter water door het keelgat vloeien.
Horen, zien en reuk
Bij daglicht kunnen onze grijze vrienden ongeveer veertig meter ver zien. Het is niet bekend of ze kleuren kunnen onderscheiden of enkel zwart-wit. De reuk is echter sterk ontwikkeld net als het gehoor. Reuk en gehoor betekenen een stuk compensatie voor het mindere zichtvermogen.
Geheugen
Een olifant zal nooit diegene vergeten die hem goed of slecht heeft behandeld. Het jaren geleden via de televisie uitgezonden reclamespotje van ‘Rolo-snoepjes’ zal menigeen zich herinneren en is niet zomaar uit de lucht komen vallen.
Olifanten zijn sociaal ingesteld en leven in het wild in kuddes van tien tot dertig beesten. De leider is -let op heren- een oudere olifant van het vrouwelijk geslacht. Een olifant is een beest dat gemakkelijk 35 tot 40 opdrachten kan onthouden en getraind in een circus, of voor de in Thailand zo bekende olifantenshows, zelfs wel tot tweehonderd. De tegenovergestelde uitdrukking van ‘een geheugen als een zeef hebben’ is dan ook geheel terecht ‘een geheugen als een olifant hebben.”
In Bangkok is het aantal bedel-olifanten als gevolg van strengere regelgeving sterk teruggelopen. In Hua Hin kom ik er elke avond twee tegen, een jong exemplaar en een oudere olifant. Helaas laten (veelal) dronken of aangeschoten toeristen zich steeds weer verleiden om geld te geven, waardoor zij ongewild het bedelen in stand houden.
Nu we het toch over bedelen hebben: in Hua Hin word je overlopen door piepjonge kinderen die bloemen proberen te verkopen, je schoenen poetsen of anderszins. Soms komen dezelfde kinderen op een avond tien keer bij je langs, zonder je te herkennen. Het teruggelopen aantal toeristen vergroot de druk op de aanwezige farang.
Zeer herkenbaar, wij komen ook regelmatig in HH die kinderen vreselijk wij zijn er dan 4 maanden en nog herkennen ze je niet, of je nou aardig doetof lelijk het maakt niks uit.
Die olifanten…….ook zo iets, ik heb zelfs een mail gestuurd naar de olifanten opvang in Chang Mai maar die doen er blijkbaar ook niks aan, en dat is al een half jaar geleden.
Zo lang er toeristen zijn die het leuk vinden om olifanten te zien voetballen of iemand z’n hoofd in de bek van een (uiteraard gedrogeerde) krokodil te zien steken of op de foto te gaan met een tijger enz enz. zullen dat soort praktijken door blijven gaan. M.a.w. zolang er vraag is, is er aanbod.
TUI is vorig jaar als eerste gestopt met dieronvriendelijke excursies, ik had verwacht dat FOX en Kras, de grote aanbieders van rondreizen in Thailand, hun voorbeeld snel zou volgen maar dat is bij mijn weten tot op heden helaas nog niet gebeurd.
Is (bijvoorbeeld) een ritje op een olifant maken dieronvriendelijk? Kijk die gedrogeerde krokodil.. maar er zijn vast ook tijgers die gewoon van jongs af aan bij mensen worden opgevoed en van daaruit heel tam zijn, of ben ik nou vreselijk naief?