Help, communisten! Hoe zit dat ook alweer?
(Sumeth anu / Shutterstock.com)
Afgelopen 7 december onthulde de pro-democratie groep Free Youth een nieuw logo: Restart Thailand. De afbeelding was een rode achtergrond met daarop stilistisch de letters RT. Dit deed ogenblikkelijk het nodige stof opwaaien, het ontwerp leek verdacht veel op een hamer en sikkel. Kortom: communisme!
Misschien niet zo verstandig in een land waar communisme gelijk staat aanon-Thais zijn. Communisten staan bekend als ‘nàk pèn din’ (หนักแผ่นดิน): ‘het tuig der aarde’. De kennis van de doorsnee Thai over zaken zoals het communisme zijn beperkt en roept beschuldigen van landverraad en dergelijk gevaar op.
Maar waar staat het communisme ook alweer voor? Een utopie? Onmenselijke dictatuur? Het confisqueren van uw tandenborstel? Laat mij een korte beschrijving geven van wat het communisme in grote lijnen ongeveer is.
Karl Marx, socialisme en communisme
He communisme -en ook het socialisme- zijn op diverse manieren uit te leggen. Er val niet een sluitende visie of definitie van te geven. Wat de meeste mensen wel zullen beamen is dat Karl Marx een belangrijke rol heeft gespeelt in deze zaken.
Wat had Marx de wereld te vertellen? Marx was in de eerste plaats een filosoof met radicale inzichten over de economie en maatschappij. Zijn meest bekende boekwerk is natuurlijk ‘Das Kapital’, waarin hij kapitalistisch systeem grondig onder de loep neemt. Volgens Marx kent de geschiedenis een opeenvolging van diverse systemen, het huidige kapitalistische systeem was de opvolger van het feodale systeem. Deze systemveranderingen gingen niet zonder slag of stoot, niet zonder geweld of van de één op de andere dag.
Daar waar in het feodale stelsel horigen onderworpen werden, is het kapitalisme een systeem waar aan de top een heersende klasse van bourgeoisie (kapitalisten) staan die de proletariër (arbeiders) aan zich onderwerpen. De heersers hebben de middelen van productie in handen: het kapitaal. Zij bezitten de fabrieken, land, geld, grondstoffen, machines en andere vormen van kapitaal. De arbeiders treden in loondienst en bieden hun diensten en vaardigheden aan. Na een dag lang werken keer de arbeider huiswaarts, maar de vruchten van zijn arbeid blijven achter en komen ten goede aan de kapitalist. Zo raakt de arbeider vervreemd van zijn werk meent Marx. Tevens merkt hij op dat de arbeider per definitie niet volledig gecompenseerd wordt voor zijn werk: de kapitalist betaald de arbeiders namelijk minder uit dan dat deze arbeider aan waarde heeft toegevoegd. Er moet immer winst worden gemaakt, welke de kapitalist dan zal gebruiken om elders te investeren en zo zijn concurrenten voor kan blijven.
Ter verduidelijking een simpel rekenvoorbeeld met willekeurige getallen: de kapitalist levert 100 eenheden aan waarde aan (materialen en dergelijke), de arbeider voegt met zijn werk 100 eenheden aan waarde toe. Het eindproduct is 200 eenheden. De kapitalist betaald de arbeider echter niet 100 maar slechts 50 eenheden uit. De kapitalist trekt er zijn eigen bijdrage van 100 vanaf, de resterende 50 eenheden blijven in zijn zak. Deze winst kan dan gebruikt worden voor andere zaken.
In Das Kapital beschrijft Marx zo allerlei aspecten en invalshoeken van het kapitalisme. Het kent fraaie en minder fraaie aspecten. Zo vergroot het systeem de productie (groei) maar kent het telkens terugkerende periode van crisis. Kortom: een systeem dat zeker niet perfect is.
Een ander, beter systeem? Het communisme!
Het kapitalistisch systeem is een piramide met een kleine klasse van mensen aan de top en anderen mensen beknot, het is inherent niet democratisch. Volgens het Marxisme is er een systeem mogelijk waarin de arbeiders niet langer beknot worden door de kapitalisten. Als de arbeiders de macht grijpen kunnen zij de kapitalisten naar huis sturen en tot een klasse vrije maatschappij komen. Marx ziet een maatschappij met gelijke kansen waar mensen zich als individu ten volste kunnen ontplooien, en daarmee zowel zichzelf als de maatschappij dienen.
Samen met zijn compagnon Friedrich Engels beschrijft Marx in het Communistisch Manifest hoe de arbeiders aan de macht kunnen komen: door een revolutie of -zo beaamde Marx in later werk- via de stembus. Men zou de ‘dictatuur van de bourgeoisie’ zo omverwerpen en vervangen door een ‘dictatuur van het proletariaat’. Dit is echter pas de eerste stap, einddoel is het communisme. Marx sprak daarbij over twee verschillende fasen.
De lagere ‘socialistische’ fase naar communisme toe
Marx noemt de eerste fase de ‘lagere fase van het communisme’. Vladimir Lenin en andere Marxisten noemen deze fase ook wel de fase van socialisme. In deze fase ontneemt men de kapitalisten hun productiemiddelen zoals fabrieken en dergelijke. Deze zaken worden gezamenlijk bezit die niet langer slechts toebehoren aan de enkeling. En niet onbelangrijk: binnen het communisme hebben de mensen nog wel gewoon persoonlijk bezit, je tandenborstel blijft dus jouw privébezit.
Het is bij deze ingreep -zo waarschuwt Marx- zeker niet de bedoeling dat de arbeiders simpelweg de plaats van de verjaagde kapitalistische heersers innemen! Anders is de verandering lood om oud ijzer met slechts met een nieuwe overheersende klasse. Direct na deze machtsgreep dienen de arbeiders op allerlei terreinen de democratie te bewerkstelligen zodat niemand machtiger wordt dan een ander. Marx stelt daarbij de ‘Commune van Parijs’ uit 1871 als voorbeeld, daar nam een comité van afgevaardigden het bestuur over. Deze vertegenwoordigers werden democratisch gekozen en konden op elk moment herroepen worden door het volk. De vergoeding die de afgevaardigden kregen liepen niet uit de pas met andere salarissen en tevens was er een roulatiesysteem op zodat niemand aan het pluche kon kleven. Zo zou men voorkomen dat de gekozen vertegenwoordigers de belangen van de bevolking uit het oog verloren en ondergeschikt maakte aan het eigen belang. Ook op de werkvloer zou zo via een democratisch systeem van coöperatie een vergelijkbaar iets opgezet moeten worden. Samenwerken en met zijn alle gezamenlijk beslissen, zonder dat iets of iemand de overhand hierin kan krijgen.
De eerste fase zal de nodige tijd kosten, zo de mensen zullen eraan moeten wennen dat zij zowel arbeider als eigenaar zijn. Alle inkomsten zouden democratisch, eerlijk en naar ratio verdeeld worden. Iemand met specialistische kennis en werk draagt meer bij en dat rechtvaardigt een hogere beloning. Iedereen hetzelfde uitkeren werkt niet meent Marx. Zelfs bij twee mensen in dezelfde functie zal er verschillen zijn: de ene arbeider is productiever dan de ander, de gezinssamenstelling thuis verschilt enzovoort. Gelijkheid van uitkomst is onmogelijk merkt hij op. Gelijkheid zit hem in het afschaffen van het klassensysteem.
In de eerste fase is de staat nog in handen van de arbeiders, een noodzakelijk kwaad. Marx ziet de staat als een parasiet die geen ander doel heeft om klassenverschillen in stand te houden. De staat staat het bereiken van werkelijke vrijheid van het volk in de weg. De staat is echter nog wel tijdelijk nodig om bijvoorbeeld tegenstanders op afstand te houden. Beetje bij beetje kan zullen zaken zoals leger en politie minder noodzakelijk worden. Deze apparaten van de staat die in het verleden soms gebruikt zijn om het eigen volk te onderdrukken verliezen hun nut, de politie wordt vervangen door een gezamenlijke burgerwacht. De staat kwijnt langzaam weg.
Hogere fase: communisme
In de tweede fase zal er geen klassenverschil meer zijn en heeft de staat opgehouden te bestaan. De bevolking is niet langer beknot maar kent vrijheid, gelijkheid en broederschap. Of in Marx zijn eigen welbekende woorden: “van ieder naar zijn mogelijkheden, aan ieder naar zijn behoeften!” (from each according to his ability, to each according to his needs!). Het communisme is bereikt.
Bronnen of meer weten? Zie:
– Thai Youth en het RT logo – https://www.facebook.com/FreeYOUTHth/posts/411520360297027
– Karl Marx zijn werk zoals ‘Das Kapital’, ‘The Communist Manifesto’, ‘the Critique of the Gotha Programme’ en ‘The Civil War in France’: www.marxists.org/
– Voor wie geen fan van lezen is: YouTube videos van o.a. prof. David Harvey en/of prof Richard Wolff: www.youtube.com/c/democracyatwrk
Karl Marx en de Boeddha, hoe radicale Thaise denkers beide visies trachten te verzoenen
Wat je zegt, Rob V, communisme is in Thailand een vies woord al is men hier dikke maatjes met Xi Jinping.
Thailand zal nooit communistisch worden en dat een deel van de protesterende jongeren dit symbool van stal haalt verbaast me. Of krijgen ze in Thailand geen geschiedenis op school?
De doden in 1975, de oliedrummoorden, de moorden op leiders van de communistische beweging in enkele delen van Thailand, het zou in het collectieve geheugen moeten zitten. Maar klaarblijkelijk bij hen niet.
Met communisme is niets mis op één ding na: het is mensenwerk. En dan zul je zien dat weliswaar iedereen gelijk is maar enkelen toch iets méér gelijk zijn dan anderen…
Niets mis mee?
Vraag het eens aan slachtoffers van Mao, Pol Pot, Stalin, etc
Hoe durf je het te zeggen!
Straks krijgen we het goed praten van het fascisme, veel verschil is er niet.
Lees eerst eens wat, bijv. Solzjenitsyn, Koestler, Karel van het Reve, etc.
Dan praten we verder.
De geschiedenis is vol bloed, vanaf het stenentijdperk tot het feodale systeem, onder het kapitalisme wat toen kwam en allerlei regimes de afgelopen eeuw. Als je kijkt naar het bloed aan de handen van regimes in Rusland, China, Amerika, Frankrijk enzovoort is dat misselijkmakend. Maar we weten ook dat mensen zich zullen verzetten tegen uitbuiting, onderdrukking en geweld. Dat is dan ook weer het idee van het communisme tegen het kapitalistisch systeem waarin een kleine groep een grote groep onder hen uitbuit.
Dirk K, lees mijn laatste volzin nog eens goed, daar staat precies wat ik wil zeggen over wat er niet aan klopt: de mens….. En ja, de Goelag heb ik gelezen hoor!
Dirk, het communisme zoals Marx dat geschreven heeft is heel iets anders dan het communisme dat smeerlappen als Mao en Stalin er van gemaakt hebben. Als Marx in de toekomst had kunnen kijken had hij zijn boeken nooit geschreven.
Ten tijden van de Franse Revolutie beloofden de kapitalisten de bekende liberté, égalité, fraternité. Daar is weinig terecht van gekomen. Menig economisch schrijver beschreef hoe kapitalisme de wereld beter zou maken. Maar tot op de dag van vandaag vielen en vallen er grote aantallen doden. Ik denk niet dat die schrijvers daarom hun boeken nooit zouden hebben geschreven. Het werk van Marx geeft veel stof tot denken (het begin van das Kapital is wel een zware pil, hij gaat maar door en door over katoen, linnen en jassen). De discussies over wat hij aangestipt heeft in zijn kritiek op het kapitalisme acht ik zeer welkom. Daar zouden ze, ook in de Thaise klassen, best wat meer over kunnen praten. Hoe bereiken we een wereld met minder uitbuiting en mensen die nodeloos sterven terwijl elders iemand een garage vol dure bolides heeft. Thailand zelf is zeer ongelijk, daar kan wat aan gedaan worden. Dat studenten Marx mede als inspiratie gebruiken zie ik al een positief iets.
Ik las in de Thaise geschiedenisboekjes dat het communisme daar vooral wordt neergezet als on-Thais en antimonarchie en niet als een sociaaleconomische beweging. De principes van het communisme worden niet uitgelegd, het wordt alleen veroordeeld. Propaganda voor het communisme is strafbaar in Thailand en inderdaad zijn al velen daarvoor vermoord , in de gevangenis gezet of verbannen. Inclusief een paar monniken. Communisme in Thailand is alleen maar een scheldwoord.
Nog een kleine aanvulling als het mag van de blogdictator.
In de zeventiger jaren (Vietnam oorlog!) was er een monnik, Kitivudho Bhikku, genaamd die verklaarde dat communisten geen mensen waren en dus gedood mochten worden. De vreedzame demonstranten op de Thammasat Universiteit werden ‘Vietnamese communisten’ genoemd en op 6 oktober 1976 werden er zeker 46 maar waarschijnlijk veel meer vermoord.
Bedankt om mijn schoolse kennis terug op te frissen.
Boeiend!
Alain
Er lijkt me niet heel veel mis met het idee van communisme, behalve dan dat het naar mijn beste weten nooit ergens bestaan heeft.
Verder zal het waarschijnlijk initiatief en vooruitgang remmen, omdat er geen stimulans is om meer te willen dan de gewone arbeider.
Sterker nog, het zal waarschijnlijk in een echte communistische samenleving door de gewone burger met afschuw worden bezien als iemand ambitieus is.
Ik denk zelf dat een democratie met zeer hoge progressieve belastingen op inkomen, vermogen en erfenissen de meest ideale vorm van samenleving zou zijn.
Dan kun je bezit verwerven in je leven, maar geen extreme zaken als een vermogen van honderd miljard dollar.
Niet meer wensen van iets dat je begeert lijkt mij onnatuurlijk. Als jij meer van iets (bier, een auto, …) wil dan ga je toch proberen dat te krijgen? Dat moet je iets doen om dan voor elkaar te krijgen. Dat zie je ook terug in de zin op het eind van dit stukje: dat iedereen neemt naar wat die persoon nodig heeft en bijdraagt naar wat die persoon kan (wil). In een communistische maatschappij zou je niet beperkt zijn in het behalen van de kennis die je wilt vergaren en om met die kennis je doelen, wensen waar te maken. Dat is juist een stimulans voor initiatief en ambitie. Hoe meer jij uit jezelf haalt hoe meer ook de gemeenschap daar baat bij heeft. In jouw streven naar meer en beter kun je de uitvinder of bijdrager zijn aan nieuwe techniek, nieuwe ideeën en daar plukt iedereen de vruchten van.
Ambitie schept per definitie ongelijkheid, ambitie betekent mijn eigen wensen vervullen.
Als een samenleving daar in zijn geheel beter van wordt is dat mooi meegenomen, maar dat komt bij ambitie pas op de tweede plaats.
Als het mijn ambitie is om leider te worden en uw ambitie ook, zal een van ons beiden een verliezer worden.
Als ik eenmaal een leider ben, zal het mijn ambitie zijn om dat te blijven.
Zonodig met hulp van anderen van wie de ambitie niet verder gaat dan de grote leider volgen.
Dan zijn we ondertussen in het Rusland van Stalin terecht gekomen, dat niets meer met communisme te maken had.
Ambitie is geen probleem, mensen die graag leiderschap op zich nemen kunnen die positie verkrijgen met steun van de groep. Immers: de werkplaats en dergelijke is op basis van samen stemmen en de mogelijkheid verkozen leiders terug te roepen. Als een groep een bepaald persoon met leiderschap ambities als een goede (de beste) leider ziet dan stemmen ze daar op. Leiderschap behouden als je de rest van de groep schade toe brengt zal niet vol te houden zijn (wegstemmen, wegjagen etc.). Daar zit wel het struikelblok: als een leider verkozen wordt terwijl er nog wel de oude instituten zijn van een top down controle over leger, politie enzo dan kan de leider eenmaal op zijn/haar zetel het volk gaan onderdrukken.
Het plaatje van de hammer en sikkel was niet verstandig, ik had dat niet gedaan als ik onderdeel was van de Thai Youth groep. Maar wat ik wel mooi vind is de discussie die op social media, nieuwssites en dergelijke te zien is over het communisme, socialisme, Marx, Rusland, Thailand enzovoort. Ook woorden als dictatuur, vrijheid vallen. Zo’n debat over waar Thailand nu staat, waar het systeem faalt en hoe streven naar iets anders -in dit geval citaten van Karl Marx- wel of niet tot iets beters kunnen leiden. Dat doet mij deugd, laat ze in Thailand vooral het debat aan gaan of en wat er mis is, goed is en wat daaraan te doen. Op de korte termijn zie ik geen verbetering, maar aan de horizon schijnt de zon. Thailand komt er vast wel.
Bedankt voor de bijdrage.
Kan het zijn dat dit systeem veel gefrustreerde mensen gaat opleveren vanwege het gebrek aan perspectief? Of moet perspectief dan weer gezien geworden als iets wat je los moet laten om de jezelf te bevrijden?
Ik volg je niet beste Johnny. Hoe is een maatschappij waar eenieder toegang heeft tot scholing, gezondheidszorg enzovoort en zich dus maximaal kan kan ontwikkelen een maatschappij die ambitie beknot? Het doel is juist ambitie ten volle mogelijk te maken omdat er geen onderdrukking meer is van een elite klasse aan kapitalisten.
Beste Rob,
Wederom bedankt voor de uitleg en interessant want het roept vragen op waarom het pure communisme en misschien ook wel het socialisme in heel veel democratische landen niet de standard is.
Dat communisme misschien “misbruikt” is kan ik wel begrijpen, maar gebeurt dat ook niet met kapitalisme?
In Nederland kan je m.i. slecht het gevoel hebben onderdrukt te worden behalve dan door de bevolking gekozen overheid en dan krijgt men wat men verdient.
Elke verandering/verbetering van het bestaande systeem, zij het kapitalisme/socialisme/communisme etc., is alleen volledig in te voeren als elke individu er een stem in krijgt EN suppressie middelen als gebruik van wapens worden buiten gesloten. Ook al krijgt iedereen een stem dient er geaccepteerd te worden dat men als groep een andere richting gaat dan de individu wenst (meerderheid/een ieder vetorecht??) zou men geen splintergroep mogen kunnen maken (chinees model??) of toch maar poldermodel??)
Kortom zo simpel is het allemaal niet !!!
Wel goed dat de yhaise jongeren hardop beginnen te denken en zeggen, brengt de discussie tot stand. Nu nog wachten hoe dit allemaal onderdrukt zal worden en de verandering vertraagd wordt binnen Thailands denken.
Gerard
“In Nederland kan je m.i. slecht het gevoel hebben onderdrukt te worden behalve dan door de bevolking gekozen overheid en dan krijgt men wat men verdient.” Woont u in Nederland? Wel, daar hebben zeker een miljoen mensen het gevoel dat ze onderdrukt worden. Ze stemmen rechts, en zijn ervan overtuigd dat ze krijgen wat ze NIET verdienen, gemanipuleerd worden, en vinden daar ‘bewijzen’voor, al zijn het vaak weer gezochte bewijzen, maar men staat er voor open doordat kranten ‘in handen zijn van links’, en dat klopt deels. Journalisten en onderwijskrachten zijn heel vaak links. Het hoort er bij, je zult amper een hoogleraar vinden die zegt, rechts te zijn, dan word je een paria en vereenzelvigd met de nazi’s. Er is veel ideologie gaande, men praat elkaar veelal na.
Waar het Marx aan ontbrak; hij dacht in structuren, prima, maar van mensen en groepen had hij geen kaas gegeten. Dat de mens a. irrationeel is, b. zichzelf graag iets wijs maakt, om ergens bij te horen, c. door rancune gedreven wordt, en d. dat, zoals ik op de Soc. Akademie leerde; ‘de revolutie haar eigen kinderen opeet’, waren vooor mij waardevolle lessen. Naast Marx.