België en Thailand vieren 150 jaar vriendschap
Als u België in Thailand een beetje volgt via de sociale media, bijvoorbeeld door de Facebook pagina van de Belgische ambassade in Bangkok, dan weet u, dat België en Thailand dit jaar het feit vieren, dat beide landen al 150 jaar met elkaar bevriend zijn.
Voortdurend verschijnen er berichten over allerlei activiteiten waarbij dit feit gememoreerd wordt. Er is zelfs een mooie logo voor gemaakt.
Vriendschap
Nu probeer ik al heel lang uit te vinden hoe deze vriendschap is ontstaan, of er 150 jaar geleden een vriendschapsverdrag is opgemaakt en door wie dat is ondertekend van beide zijden. Ik kan ook geen opmerkelijke gebeurtenissen vinden, die aan die vriendschap ten grondslag liggen. Natuurlijk ken ik de rol van de Belgische adviseur van koning Rama V, Gustave Rolin-Jacquemyns, ik weet ook, dat er vele Belgische bedrijven in Thailand actief zijn, maar waarom wordt die vriendschap zo nadrukkelijk naar buiten gebracht?
Activiteiten
Wat die publicitaire activiteiten betreft, beperk ik mij tot de meest recente Belgische hoogstandjes. De Belgisch-Thaise vriendschapsbrug in Bangkok is versierd met de vlaggen van Thailand en België en een aantal treinstellen van de BTS is beschilderd om de vriendschap tussen beide landen te benadrukken, waarbij België nog hun kennelijk belangrijkste cultureel erfgoed in de vorm van smurfen heeft bijgedragen.
Gustave Rolin-Jaequemyns
Gustave Rolin-Jaequemyns, een gewezen Belgische minister van Binnenlandse Zaken, was van 1892 tot 1901 algemeen adviseur van de toenmalige Siamese koning, Chulalongkorn (Rama V). Hij legde de fundamenten van het moderne Thaise rechtstelsel en staatsapparaat. De Thai eren hem als één van de sleutelpersonen die ervoor hebben gezorgd dat Thailand nooit gekoloniseerd is geweest.
Zijn verdiensten leverden hem in 1898 de titel van Chao Phya Abhai Raja op, de hoogste adellijke titel die ooit aan een buitenlander werd toegekend.
Chao Phya Abhai Raja Siammanukulkij Foundation
De Chao Phya Abhai Raja Siammanukulkij Foundation is een stichting, gevestigd in het noorden van Thailand, dat naar die Belgische staatsman in Siamese dienst is vernoemd. De stichting houdt zich bezig met het instandhouden van de herinnering aan Gustave Rolin-Jaequemyns en voert daarnaast liefdadigheidsprojecten in de noordelijke provincies uit. U kunt de stichting op hun eigen website nader leren kennen,
Korte film over 150 jaar vriendschap Thailand-België
Juist deze stiching heeft een korte film (video) laten maken over de geschiedenis van 150 jaar vriendschap tussen beide landen. U kunt die film hieronder bekijken:
www.youtube.com/watch
Kritiek
Ik heb de film bekeken en op het gevaar af, dat ik sommige mensen voor het hoofd stoot, toch enkele kritische kanttekeningen. De film gaat over een grootvader, die met zijn kleinzoon een foto-album doorbladert, waarbij de grootvader uitlegt wat er op de foto te zien is. Waarom die twee in animatie getoond worden, is mij niet duidelijk, waren er geen geschikte Belgen voorhanden? De tekst, die wordt uitgesproken is Engels, maar voor slechthorenden onverstaanbaar. Waarom geen ondertiteling? De foto’s uit het album worden op “postzegelformaat” getoond en dus nauwelijks goed te bekijken. Mijn conclusie is dan ook, dat het een slechte film is, die zijn doel volkomen mist.
Aan de Belgen om een betere documentaire over 150 jaar vriendschap tussen Thailand en België te maken!
Bij die 150-jarige vriendschap nog drie kanttekeningen.
In de eerste plaats wordt waarschijnlijk bedoeld dat het om soepele diplomatieke betrekkingen gaat, want het is ondenkbaar dat er op enige schaal 150 jaar vriendschap heeft heeft bestaan tussen volkeren die 10000 km van elkaar verwijderd zijn en geen gemeenschappelijke taal hebben. Belgie zegt de doorsnee Thai niets, omgekeerd weinig behalve vooroordelen. Soortgelijke kanttekeningen zijn er trouwens over de betrekkingen tussen veel landen te maken.
Konkreter is mijn volgende opmerking, nl dat in de zgn vriendschappelijke betrekkingen de periode van de Tweede Wereldoorlog gevoeglijk over het hoofd wordt gezien. Belgie was een van de Geallieerden waarmee Thailand, verbonden met Japan, de facto op voet van oorlog stond.
En tenslotte: de bijdrage van Rolin-Jacquemijns is van onschatbaar belang omdat daarmee hetSiamese rechtsstelsel ging steunen op beginselen die sinds Napoleon in Europa ingevoerd werden. De Siamese staat volgde daarmee trouwens het patroon dat koloniale machten als Nederland en Frankrijk en met variaties ook het Britse Rijk In hun bezittingen hebben ingevoerd – belangrijkste voorbeeld is de afschaffing van de slavernij.
Alex,
Ja, buitenlandse adviseurs hadden een belangrijke bijdrage bij het invoeren van een nieuw en beter rechtsstelsel gebaseerd op het Franse model. Maar ik wil het wel wat relativeren. Gustave Rolin-Jaequemyns verbleef in Thailand van 1892 tot 1901. Koning Chulalongkorn maakt een begin met de afschaffing van de slavernij in 1874, bijna 20 jaar voor de komst van Rolin-Jaequemyns. Die afschaffing van de slavernij had ook Siamese wortels. Verder steunde Rolin-Jaequemijns het idee van een absolute monarchie want dat was een traditionele ‘ Thaise’ waarde. Hij hielp koning Chulalongkorn de rest van wat nu Thailand is te koloniseren.
Wat de koloniale machten in het algemeen betreft mag best gezegd worden dat zij de aspiraties van de aan hun onderworpen volkeren naar meer zeggenschap en vrijheid juist altijd hebben gedwarsboomd. Dat is niet wat het Franse model voorstond. De rol van België met name in de Congo tussen 1885 en 1908 is een afschrikwekkend voorbeeld van hoe het Franse model niet werd toegepast.
Ik ben het met je eens dat die ‘vriendschap’ tussen België en Thailand wel wat overdreven is.
De afschaffing van de slavernij in Siam is uiteraard niet op rekening van R-J te schrijven, maar de Thaise regering volgde daarin wel, zij het op afstand, de afschaffing ervan in de nabijgelegen Europese bezittingen.
Over de koloniale machten kan best iets “in het algemeen” gezegd worden, al blijft zoiets riskant. Mazoiets doet nooit af aan wat er “in elk bijzonder geval” gezegd kan en behoort te worden, juist waar het niet strookt met het algemene beeld. En dat is hier het tijdstip van afschaffing van de slavernij in Siam en, hoewel geen kolonie, toch de invoering van moderne wetgeving.
Thailand volgde bij de vernieuwing van zijn binnenlandse administratie de voorbeelden van de koloniale machten. Het beeld van Siam als een door Bangkok gekoloniseerd land is dan ook niet ver bezijden de waarheid.
Je kunt moeilijk instemmen met wat in SIam werd ingevoerd, en tegelijk het voorbeeld uit Europa en de koloniën afkeuren.
Geachte.
Er leven grotendeels het jaar door 2 nazaten van betrokkene Rolin Jacqmin. De eene is een Graaf , zeer zeer bemiddeld als een van de grote aandellhouders van Imbev Stella Artois en hij houdt de nagedachtenis in eere en doet veel aan goede werken voor de minderheden in Noord Thailand. De andere nazaat, ook van grote Adel maar veel discreter leeft in Pattaya.
Dit geeft u mischien gedeeltelijk antwoord op uw vragen.
Met vriendelijke groet.
Emile
En vergeet niet dat Koning Boudewijn en Koning Bhumipol goede vrienden waren en elkaars gezelschap op prijs stelden.
Datzelfde werd ook altijd geschreven over het Nederlandse koningshuis, maar ik vrees dat dergelijke beweringen niet bepaald de realiteit weergaven maar meer dienden om de mythe rond koningshuizen in stand te houden.
Koning Bhumibol en Koning Boudewijn kennen elkaar van in Genève. Ze zaten er op dezelfde school.
Of daar dan een vriendschap is ontstaan of niet weet ik niet, maar zou best kunnen.
Beste Ronny,
Dat lijkt me zeer maar dan ook zeer onwaarschijnlijk want koning Bhumibol studeerde nooit in Geneve maar altijd in Lausanne (waar de Thaise koninklijke familie ook woonde), zowel middelbare school als op de universiteit van Lausanne.
De Belgische koninklijke familie woonde in villa Le Reposoir in Pregny, vlakbij Geneve, en Boudewijn ging in Geneve naar school.
Nu ja, het ligt aan de andere kant van het meer en ze zullen elkaar wel meermaals ontmoet hebben in Zwitserland. Zo onwaarschijnlijk zal dit niet zijn.
Koning Boudewijn bezocht als 15-jarige de elitaire school voor vorsten Le Rosey in Rolle, gelegen halverwege Lausanne en Geneve (20 km van Lausanne) , koning Bhumibol studeerde in Lausanne. Ze zaten niet op dezelfde school maar hebben elkaar wel regelmatig ontmoet. Soort zoekt soort.
Ja, dat zou je denken en natuurlijk zoekt soort soort. Maar er zijn toch wel een aantal redenen waarom Boudewijn en Bhumibol elkaar in Zwitserland waarschijnlijk niet hebben ontmoet en elkaar niet kenden:
1. Bhumibol is 3 jaar ouder dan Boudewijn en in de tienerleeftijd is dat een hoop. KInderen trekken vooral met hun jaargenoten op school op en niet met jongerejaars, zeker niet 3 klassen lager. Ga jezelf maar na;
2. Zij zaten niet op dezelfde school en ook niet op dezelfde universiteit;
3. Boudewijn zat op een bording school en ik schat in (zeker omdat het een elite-school was) dat contacten buiten school en buiten de schoolvrienden terdege werden gescreend. Dat geldt ook voor Bhumibol die thuis woonde maar zelden vrienden mee naar huis nam omdat dat niet mocht (met uitzondering van zijn verjaardag);
4. Het aanzien van de koningshuizen verschilde sterk. Het Belgische koningshuis was als vanouds machtig en invloedrijk, het Thaise koningshuis was erg zwak en alleen ceremonieel in die tijd. Boudewijn en Bhumiboil waren absoluut niet gelijkwaardig;
5. In de jaren 1946-1950 hadden beiden echt andere dingen aan hun hoofd. Bhumibol zijn studie en zijn ‘vriendin’ nadat hij uit Thailand naar Zwitserland was teruggekeerd als koning omdat zijn oudere broer overleden was; Boudewijn’s vader was verwikkeld in een strijd met het Belgische parlement over zijn oorlogsverleden. Het aftreden van zijn vader zou betekenen dat Boudewijn koning zou worden.
In meedere artikelen staat dat Boudewijn en Bhumibol elkaar kenden van school of van de universiteit. Dat is echter absoluut onjuist.
De stelling van Alex Ouddiep dat de gemiddelde Thai weinig heeft met de gemiddelde Belg is ongetwijfeld correct en relevant. Als je ervan uitgaat dat het Thaise volk staat voor Thailand en dat dit gelijkaardig is voor Belgenland en de Belgen dan zijn er tussen beiden weinig tekenen van vriendschap de afgelopen 150 jaar.
Zoals van bellinghen schrijft zijn er tussen de edelen (vooral de steenrijke adel) van beide landen wel oude en sterke vriendschapsbanden en tussen de koningshuizen ook. De wortels van de oude hoge bomen groeien door in de 21ste eeuw.
Aardse wezens horen daar niets van te weten en de vox populi moet zich daar niet over roeren 🙂
En zo half en half de verkeerde kant kiezen tijdens WO II … daar zijn écht wel een paar parallellen tussen Thailand en Belgenland op het hoogste niveau 🙂
Het betreft een “Treaty of Friendship and Trade between Belgium and Thailand “dat in 1868 werd aangegaan.
Je moet dat woord “vriendschap” niet lezen alsof iedereen nu beste vriendjes is.
“Friendship” wordt hier aanzien als op een vriendschappelijk basis met elkaar omgaan maar de nadruk op handel.
Ook met de VS(1856), Denemarken(1858), Portugal(1859), Pruisen(1862), Zweden(1868); Noorwegen(1868) en Italy(1868) werd zo een “Treaty” aangegaan.
Trouwens, Nederlanders maak jullie niet druk.
In 1860 heeft Nederland ook deze “Treaty of Friendship and Trade” aangegaan met Thailand,
https://books.google.co.th/books?id=HzTHaIEduwYC&pg=PA80&lpg=PA80&dq=The+first+Treaty+of+Friendship+and+Trade+between+Belgium+and+Thailand+1868&source=bl&ots=puIvtDAx87&sig=zzQ4KyfaJsD5VAzYy2k6YP948uk&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiXkcPNrPPdAhXREHIKHdNGDLMQ6AEwAnoECAcQAQ#v=onepage&q=The%20first%20Treaty%20of%20Friendship%20and%20Trade%20between%20Belgium%20and%20Thailand%201868&f=false
Het woord ‘vriendschap’ voor dit soort verdragen is niet zomaar gekozen, er ligt zeker aan ten grondslag het woord ‘vriend’ MET de daarbij gangbare associaties in de dagelijkse mensentaal. Het suggereert trouw en wederkerigheid. Daar wordt, ALS HET ZO UITKOMT, graag ge- en misbruik van gemaakt. Op het ene ogenblik gaat maar om een woord, maar wie later aan die eisen van trouw niet voldoet, pleegt wel ‘verraad’.
Wie de glibberigheid van zulke termen geillustreerd wil zien, kan ik een bezoekje aan het grensstadje Maisaai/Tachilek aanraden. Daar bevindt zich de Friendschip Bridge, en in het zicht daarvan en op Thais grondgebied een metershoog beeld van een schorpioen die zijn gifangel richting Myanmar richt – “our traditional enemy” in de woorden van de Thaise gids, die zonder twijfel echoot wat hij in zijn cursus heeft geleerd.
Bij mijzelf komt bij gelegenheden als deze Viering een uitdrukking van wijlen Koningin Wilhelmina (der Nederlanden) bovendrijven: hij spreekt zo vals als een diplomaat.
Zoal ik al zei “Maak je niet druk”
Degenen die zulke verdragen afsluiten en herdenken weten evenals de schrijver natuurlijk best dat het niet om vriendschap in gewoon menselijke zin gaat. Maar ze noemen het bewust geen samenwerkings- maar vriendschapsverdrag; zebrengen schoolkinderen graag in een historische vriendschapswaan en laten dezen machteloze vorsten met vlaggetjes toejuichen.
In deze schijnwereld geldt bij uitstek het woord van wijlen Koningin Wilhelmina: zo vals als een diplomaat.
Ik heb niet willen suggereren dat Nederland hierin een uitzondering vormt.
Ik heb een kleine raad voor de herdenkers: neem een dagje vrij en ga met de kinderen naar het strand.