Thailand bereidt zich voor op verkiezingen op zondag 14 mei na bijna een decennium van regeringscontrole door het leger, dat aan de macht kwam na de staatsgreep van 2014, met de steun van koningsgezinde facties. Hier volgt een gedetailleerde uiteenzetting van wat je kunt verwachten.
Van de 65 miljoen inwoners van Thailand mogen ongeveer 52 miljoen hun stem uitbrengen om de 500 leden van het nieuwe Huis van Afgevaardigden te kiezen voor de komende vier jaar. Elke kiezer krijgt twee stembiljetten: een voor hun lokale afgevaardigde en een voor hun favoriete nationale partij. Er zijn 400 zetels gereserveerd voor kandidaten uit de winnende kiesdistricten en 100 partijzetels worden verdeeld volgens evenredige vertegenwoordiging.
Hoe wordt de premier gekozen?
Partijen die meer dan 25 zetels behalen, kunnen hun kandidaat voor het premierschap voordragen. Er worden echter coalities verwacht waarin partijen overeenkomen om bepaalde kandidaten te steunen. Deze kandidaten worden vervolgens voorgelegd aan een stemming, vermoedelijk in augustus, van de tweekamer wetgever, die bestaat uit een nieuw gekozen Lagerhuis van 500 leden en een Senaat van 250 leden, die zijn aangesteld door het leger na de staatsgreep van 2014.
Om premier te worden, heeft de winnende kandidaat meer dan de helft van de stemmen nodig van de gecombineerde huizen, ofwel 375 leden.
Wie zijn de voornaamste kandidaten?
Deze verkiezingen vormen de laatste fase in de voortdurende strijd tussen partijen die worden ondersteund door een conservatief establishment met banden met het leger en belangrijke instellingen, en een progressieve, zakelijk georiënteerde oppositie die de arbeidersklasse aanspreekt en de afgelopen twintig jaar elke verkiezing heeft gewonnen.
Pheu Thai, een partij die onder controle staat van de miljardair-familie Shinawatra, staat ver voor in de opiniepeilingen, net als bij voorgaande verkiezingen. Ze worden gevolgd door een andere oppositiepartij, Move Forward, die zich richt op het mobiliseren van jongeren. Zij concurreren tegen twee partijen geleid door voormalige legerleiders die betrokken waren bij staatsgrepen, de huidige premier Prayuth Chan-ocha van de nieuw gevormde United Thai Nation partij en zijn mentor Prawit Wongsuwan van de regerende Palang Pracharat partij.
Beide partijen hebben de steun van de stedelijke middenklasse en worden gezien als vertegenwoordigers van Thailands kruispunt van oude geld aristocratie en militaire elites die de politiek al lang beïnvloeden.
Een opvallende mededinger is Bhumjaithai, een regionale krachtpatser wiens zetels noodzakelijk kunnen zijn voor het vormen van een regering. De partij heeft aan populariteit gewonnen door haar succesvolle inzet om Thailand het eerste Aziatische land te maken dat de verkoop van cannabis legaliseert.
Wanneer komt de uitslag?
Het stemmen eindigt op zondag om 17.00 uur lokale tijd (10.00 uur GMT) en de verkiezingscommissie verwacht dezelfde avond de voorlopige resultaten bekend te maken. Hun doel is om 95% van de stemmen of 475 van de 500 zetels te bevestigen binnen 60 dagen, oftewel tegen 13 juli.
Na het sluiten van de stembureaus zullen de commissie en een coalitie van mediabedrijven naar verwachting updates geven over de voortgang van de stemmentelling.
Wat na de verkiezingen?
Afhankelijk van de verkiezingsresultaten kan het weken of zelfs maanden duren voordat Thailand weet hoe de volgende regering eruit zal zien. Zelfs een absolute meerderheid of een aardverschuiving is mogelijk niet voldoende om een regering te vormen, en er zullen waarschijnlijk allianties met andere partijen noodzakelijk zijn.
De Thaise grondwet werd in 2017 herschreven door het leger in een poging, volgens vele experts, om de invloed van de winnende partijen te beperken. De grondwet voorziet in een benoemde senaat, waarvan de meerderheid van de leden bij stemmingen de kant van de door het leger gesteunde regeringspartijen heeft gekozen.
Bron: Marketscreener
De grondwet werd herschreven door een grondwetscommissie en niet door het leger. Die hadden wel wat anders te doen, en het is de vraag of ze kunnen schrijven.
Die concept grondwet werd in een referendum door het volk goedgekeurd. De hele procedure over het stemmen was controversieel. Na goedkeuring door het volk, zijn nog enkele passages gewijzigd op verzoek van het staatshoofd.
Vandaag wordt gekozen voor het lidmaatschap van het Huis van Afgevaardigden, ook wel genoemd: het Lagerhuis. Samen met de Senaat (Hogerhuis) vormen beide instituties de Nationale Assemblee. Beide huizen doen aan wetgeving. Het systeem is gemodelleerd naar het Engelse Westminster. https://nl.wikipedia.org/wiki/Westminster-model
Het Huis heeft 500 leden, waarvan 400 leden direct democratisch worden verkozen, 100 leden worden op indirecte wijze aangewezen door een conclaaf van partijen. Overigens staat in de Grondwet 2017 de aantallen 350/150.
De Senaat kent 250 leden waarvan de benoemingen militair ingegeven zijn. De Grondwet heeft het over 200 leden.
Bron: Thaiger- https://ap.lc/8d3zO
Op een later stadium zullen Lager- en Hogerhuis een voordracht aan het staatshoofd formuleren ter benoeming van een nieuwe premier. Prayuth heeft al aangekondigd dat hij met pensioen vertrekt als hij niet een meerderheid van stemmen haalt, de sterren hebben de 2e man van de PTP aangewezen https://ap.lc/LWQRQ, en een woordvoerder van de Senaat meldde dat het Hogerhuis haar eigen afwegingen maakt want op grond van eigen inzichten.
https://ap.lc/T1C2w Kortom: het is voor de Thai komende weken een spannende tijd.
Bedankt voor dit kijkje in de keuken.
Ik vind het wel wat weghebben van het Nederlandse systeem, met die onderhandelingen.
Alleen snap ik niet hoe ze vanavond al een voorlopige uitslag hebben als het daarna nog twee maanden kan duren voor het definitief is. Natte vingerwerk gebaseerd op eerder behaalde resultaten?
Wat het vormen van allianties betreft zijn er niet veel smaken vind ik.
Conservatief of Progressief en wat daartussen zwevende partijtjes.
En wat gebeurt er als een partij uitgesloten wordt en de gekozenen daarvan massaal overstappen naar een al opgerichte schaduwpartij? Neemt die partij dan weer deel aan de onderhandelingen of mag dat niet?
Ik kan me niet meer herinneren hoe dat de vorige keer gegaan is met Future Forward.
In de voorbereidingen is er in ieder geval niets veranderd, mijn vrouw kreeg gisteren “heel discreet”een envelop met THB 300,- voor haar stem op een lokale Bobo.
Ruim 90 procent van de stemmen zijn geteld. De Move Forward Partij staat op 151 zetels en de Pheu Thai Partij op 143 zetels, samen een mooie meerderheid. Mijn 23-jarige Thais-Nederlandse zoon is vreselijk blij. Een nieuw begin voor Thailand!
’t is te hopen dat dit een nieuw begin is, en niet uitdraait op nieuwe coup….
Kom op Ruud, wees eens positief en hoop op het goede, dat verdienen al die lieve Thai.
“Realistisch” denken heeft enkel effect op je eigen humeur, al is het natuurlijk een mogelijkheid die coup. Het kan ook dat Move Forward de nek omgedraaid wordt maar net zo goed dat ze samen met PTP en BumjaiThai het begin van een nieuw elan voor Thailand vormen.
Wat me verbaast is de “overwinningsnederlaag” die de familie Shinawatra’s Pheu Thai geleden heeft. Ze stonden toch in alle peilingen op flinke voorsprong?
hoi Tino,
Ik ben gematigd optimistisch. Het is overduidelijk dat de Thaise bevolking de politiek van de oude regering volstrekt afwijst. Wellicht niet zozeer omdat men er mee oneens was (dat geldt in meerderheid zeker niet voor de weed politiek en de Covid-maatregelen) maar omdat er op vele terreinen eigenlijk geen sprake was van politiek maar een onsamenhangende keten van losse beslissingen per ministerie, genomen op basis van oude waarden en normen en altijd ‘law and order’ in het vaandel.
Het is wellicht voor de Pheu Thai niet, maar voor de kiezers wel degelijk onbestaanbaar dat Pheu Thai de MFP buiten spel zou zetten en zou gaan samenwerken met Prayut en Prawit, en met Anutin.
Een coalitie van MFP and Pheu Thai (alleen deze 2 partijen) ligt het meest voor de hand op basis van de uitslag. Maar…..als de MVP de grootste partij wordt (en daar lijkt het op) moet de PT de tweede viool spelen, en dat is men niet gewend. Met ongeveer enveneel zetels is de PT wel bijna even sterk maar niet de grootste en dus zal men water bij de Leo moeten doen. Dat zal niet zonder slag of stoot gaan want de MFP heeft al aangekondgd te willen werken met een regeerakkoord, en bindende afspraken.
Thaksin kan een snelle en probleemloze terugkeer op ziin buik schrijven.
Het is een duidelijke stem voor een andere koers, voor steun aan de twee voornaamste oppositie partijen. In een gezonde democratie zou snel een coalitie van Move Forward (Kaaw Klei) en Phua Thai gevorm kunnen worden. Maar helaas heeft het volk nog met de senaat te maken, alle 250 aangewezen door de militairen. Voorts is er nog de anti corruptie commissie (NACC), die ook verbonden is aan de junta (de voormalige NCP stelde de National Legislative Assembly samen, en die schoven de NACC leden naar voren). Een ook bij andere, formeel onafhankelijke, organen zien we de (indirecte) invloed van de junta. Keer op keer stemmen de Thaise burgers “verkeerd” en in het fijne Thailand proberen de de “goede mensen” dat toch op subtiele en minder subtiele wijze te corrigeren.
Onder aanhang van de Prayuth regering vernam ik al dat men vreest voor een “Europese stijl democratie” ipv de door hen zo geliefde “Thaise stijl democratie” (lees: een wijs leider aan de top die kan ingrijpen als de kinderen verkeerde beslissingen nemen, geweld is daarbij soms “helaas noodzakelijk”). Democratie is er in meerde vormen maar niet op te splitsen in “west versus oost”.
Ook als er straks een Move Foward + Phua Thai + … kabinet komt die een meer progressieve en democratische koers wil gaan varen zal het nog jaren duren om de minder tot ondemocratische elementen uit het systeem te halen. Zelf zou ik voorstander zijn om de grondwet opnieuw door een burger commissie samen te laten schrijven, vergelijkbaar met wat men in 1996 deed (de “volksgrondwet” van 1997). Laat het land nu eens een waardig democratische basis krijgen met goede scheiding der machten, behoorlijk functionerende onafhankelijke organen én een paar regeer termijnen de kans om met vallen en opstaan de democratie eindelijk eens volwassen te laten worden. AUB weer geen ingrijpen door deze of gene van achter het gordijn uit “landsbelang”. Thailand is er klaar voor, het is geen dom volk. Laat hen hun eigen koers uitstippelen!
De overwinning van de MFP en de PTP heeft twee belangrijke voordelen.
1. Er komt nu eindelijk verandering en 2. Alles blijft gewoon zoals het was.
Vanochtend meldde Bangkok Post dat Move Forward op voorsprong stond met in totaal 113 verkozen en 39 partij-toegewezen zetels, gevolgd door de Pheu Thai met resp 112/29. De derde grootste partij is dan Bhumjaithai met resp 67/3 zetels. Om met een PM-voordracht naar het staatshoofd te kunnen zijn 376 zetels nodig vanuit de Nationale Assemblee. MFP en PTP hebben op dit moment 293 zetels. Met steun vanuit de Senaat van 83 leden is die voordracht dan te doen. Als nu in de onderhandelingen zowel Pita als Srettha hun best gaan doen, kan een groot vaarwel gezegd worden tegen Thailands oude politiek en nieuwe wegen ingeslagen. Pita had gisteravond al gezegd samenwerking met de militair-gelieerde partijen uit te sluiten, maar wel in gesprek te kunnen met Anutin van de Bhumjaithai. Een woordvoerder van PTP meldde dat de winnaar van de verkiezingen als eerste aan zet is te proberen een coalitie te vormen. hetzij MFP hetzij PTP. In ieder geval zal PTP zich richten op partijen die op dit moment in huidige regering nog de oppositie vormen.
https://www.bangkokpost.com/thailand/politics/2570477/pita-mfp-pheu-thai-can-form-government
De senaat is geselecteerd door de militairen en hebben veelal unaniem of zo goed als unaniem een conservatieve koers gevaren. Mogelijk dat nu er een andere wind waait een deel van de senaat mee zal draaien maar over het geheel zie ik dat echt niet gebeuren.
Move Forward + Phua Thai (samen een meerderheid in het parlement) + Phumjai-thai en wat kleinere partijen zou voldoende moeten zijn om meer dan 375 zetels te verzamelen en zo de machtige invloed van de senaat te kunnen counteren. Moet MFP wel de 112 hervorming in de koelkast zetten, en Anutin zijn zin geven door het softdrugsbeleid niet terug te draaien.
Wellicht dat naast die drie er nog steun te vinden is van Sudarat, ex Phua Thai, haar Thai Saang Thai partij. En ook zuidelijke Prachachaat partij heeft in het verleden samen gewerkt met Phua Thai.
Is het nog zien wat de powers that be gaan doen. Pita van Move Forward kan nog gediskwalificeerd worden over het feit dat hij waarnemer is over aandelen mbt het al jaren gestopte i-TV. De Kiesraad, maar ook NACC anti corruptie orgaan heten officieel neutraal te zijn maar zijn onder de junta tot stand gekomen. En ook de rechterlijke macht heeft weleens wonderlijke uitspraken gedaan, dus het Constitutionele hof kan nog voor verassingen zorgen. Wie er de komende periode zal regeren is dus nog niet meteen knip en klaar ondanks de duidelijk afstraffing van de aan generaals Prawit en Prayuth verbonden partijen.
Er wordt nu gesproken over een coalitie van MF, PT en de Prachachart Partij. Die laatste partij, van Wan Noor Muhammad Matha, is een islamitische partij met louter Maleiers uit het zuiden. Die coalitie zou goed nieuws betekenen voor onafhankelijkheid of autonomie van Pattani, Narathiwat en Yala, plus de vier meest oostelijke districten van Songkhla. Laten we het hopen.
Handig om te weten, als er straks beslissingen worden genomen door deze of gene organisatie.
De senaat stemt mag meestemmen over het aanstellen van de premier.
De senaat (250 personen) is verkozen door de NCPO-junta. 194 van hen uit een selectie van (400 persoon lange) lijst “passende personen” opgesteld door een commissie die is samengesteld door de NCPO. 50 senatoren zijn aangewezen door de NCPO, 6 senatoren door bevelhebbers bij defensie.
De Kiesraad is samengesteld door de National Legislative Assembly (NLA), die samengesteld was door de NCPO.
De leden van het Constitutionele Hof zijn goedgekeurd door de senaat.
De leden van de Anti Curruptie Commissie (NACC) zijn voorgedragen door de senaat (en deels de NLA).
De grondwet van 2017 is samengesteld door NCPO aangewezen personen. Deze is vervolgens in een referendum voorgelegd aan het volk, waarbij NEE campagnes verboden waren en de waarschuwing was “stem tegen en de NCPO blijft voor onbepaalde tijd aan”. Dat plaatst de goedkeuring in een minder fraai daglicht… Na deze goedkeuring via referendum volgende op verzoek staatshoofd nog wat enkele wijzigingen.
—-
Al met al trek in de conclusie dat de invloed van de voormalige NCPO zich nog wel enige tijd zal doen gelden. Bovenstaande wis je niet met 1 pennenstreek of deze verkiezingen uit. Hun hervormingen werken immers nog steeds door en dat alles ongedaan maken, zoals een grondwet voor en door het volk en goede scheiding van machten, neutrale scheidsrechters enzo zal nog jaren werk vereisen. De “goede mensen” zullen waarschijnlijk tegengas geven, het volk blijft echter al jaren “de verkeerde keuze maken” bij verkiezingen. Komt het nu eindelijk eens goed in Thailand?
De Verkiezingscommissie heeft de MFP tot winnaar uitgeroepen met in totaal 151 zetels. De Move Forward partijleider, Pita Limjaroenrat, verklaarde vanmiddag gesproken te hebben met de PTP, en 3 oppositiepartijen: Thai Sang Thai, Prachachart and Seri Ruam Thai. Met z’n 5-en in totaal 308 zetels, en Pen Tham met 1 partijzetel voegt zich daarbij. Deze partij is erbij gevraagd vanwege hun grote bemoeienissen om vrede in de zuidelijke provincies van Thailand.
In totaal 309 zetels en dus blijven er 67 tekort om een voordracht aan het staatshoofd te doen.
Pita zegt 2 dingen meer: hij gaat de nieuwe premier worden, en de Senaat zal inzien het mandaat van het Thaise volk niet te kunnen negeren.