Een Isaan leven (deel 2)

De Inquisiteur heeft nu een unieke kans om een modaal leven van een kleine Isaan-familie te volgen. De broer van liefje-lief. Een typisch Isaan leven, de ups en downs, waarschijnlijk met als hoofdzaak: hoe in deze kansarme streek een leven op te bouwen? 

Piak en Taai zijn tevreden. Er is wat geld. Taai had met de verkoop van haar kippenbillen ongeveer vierhonderd baht verdiend, Piak kreeg driehonderdvijftig voor zijn dag betonwerk. Maar vrij snel beseffen ze dat dit direct zal verdwijnen : de elektriciteitsrekening moet terug betaald worden, driehondertwintig baht, bovendien hebben ze een rekening in de shop staan. Zeshonderd baht al, en liefje-lief is daar streng op, vijfhonderd baht is het maximum, voor iedereen, ook broertje-lief. Hebben ze nog steeds meer dan tweehonderd baht schuld na betaling. En wat met die schimmels van de koeien?

Oude dorpswijsheid brengt daar een gratis oplossing voor. Een wat oudere man, een ‘buffelspecialist’ blijkbaar, weet hoe een papje van kruiden te maken, de dieren moeten daar mee ingewreven worden. Dus Taai en Piak aan de slag, de kruiden gaan vergaren in een bos. Vervolgens plat stampen in een typische aarden pot met stamper, dan urenlang koken – op een houtskoolvuur. En zie, het werkt, na twee dagen is de schimmel aan het verdwijnen!

Piak’s bonen kunnen nu dagelijks geoogst worden, iedere dag verzamelen ze ongeveer twintig kilogram, hoezee ! Want dat betekent zowat honderdzestig baht bij verkoop, daar boven op hebben ze nu een belangrijk ingrediënt voor een geliefde maaltijd : <som tam>. Zoiets maakt Isaaners gelukkig, ook De Inquisiteur’s eega is verzot op dat bovenpikante eten, zij levert de andere ingrediënten. Kunnen we weer lekker samen eten, buiten, in de shop aan de straatkant.

Iedereen moet kunnen zien dat je voldoende eten hebt, ja zelfs dat je lekker kan eten. Piak, Taai en liefje-lief roepen om de twee minuten naar voorbijgangers of shoppers : <kin kaaw deu> (een vrolijke lokale variant op ‘eet mee’).
Taai brengt ondertussen meer ijver naar huize Piak. Zij heeft groene handen, en kweekt nu zelf groenten op wat grotere schaal. Meer dan voor eigen gebruik, regelmatig kan zij naar de markt om typische Thaise groenten aan te bieden, iedere baht aan cash inkomsten zijn goed. Ook De Inquisiteur kan daar van meegenieten want ze kweekt ook succesvol bloemkool, veldsla, uien, tomaten. Taai maakt er een ere-zaak van : mooie, gezonde en insecticiden vrije producten kweken. Doch dat kost haar veel tijd, want niet alleen behoeven die groenten dagelijks water in dit droge seizoen, ook de talloze insecten moet ze er manueel uithalen. Maar ze schept er plezier in, en het perceel waar die groenten staan oogt nog eens mooi ook. Zorgvuldige schikking, met een gevoel voor vorm en schoonheid geplaatst.

Piak is van plan om houtskool aan te maken. Taai had in het stadje al gehoord dat er dagelijks opkopers waren voor deze grondstof en dat er soms wel meer dan honderdtwintig baht per twintig kilogram werd voor betaald. Dus Piak aan de slag, eerst moet hij zijn oven herstellen, die was gedurende jaren verwaarloosd en de regenseizoenen hadden instortingen veroorzaakt. Moet hij redelijk zuivere ‘rode aarde’ verzamelen, en die mengen met natte modder. Vervolgens boetseert hij geduldig manueel alles terug in goede vorm, een mooi soort termietenheuvel is het resultaat, maar het kost hem wel twee dagen. Nadien gaat hij bomen hakken, niet alle houtsoorten zijn geschikt, hoe duurzamer, hoe beter. Maar illegaal. Doch niemand die er zich aan stoort, Piak zeker niet. Vanaf een boom beendik is kan hij gebruikt worden. Vervolgens in stammetjes van ongeveer veertig centimeter zagen, alles met de hand natuurlijk, goed gereedschap kan Piak zich niet veroorloven.

Het hout hoeft niet te drogen, gaat meteen in de oven en in brand. Soort smeulend vuur, geen vlammen. Zesendertig uur is het gemiddelde, even kijken en ja hoor, gereed. Alleen, Piak heeft pech. Halverwege de stook stort zijn oven gedeeltelijk in elkaar…… Het moddermengsel niet lang genoeg laten drogen blijkbaar. Iemand als De Inquisiteur zou zich te pletter vloeken, een Isaaner niet, die komt vrolijk lachend het gebeuren vertellen en herbegint….

Al bij al duurt de hele productie van ongeveer twaalf zakken van twintig kilogram ongeveer een week. Duizendvijfhonderd baht verdient het jonge koppel eraan. Taai en Piak zijn overgelukkig bij de verkoop van de houtskool, voor het eerst zijn ze schuldenvrij, ze kunnen zelfs wat sparen. Dat delen ze nonchalant mee aan ons, want met familie bespreek je alles wanneer er harmonie is. Tweehonderd baht gaan ze sparen, ze moeten naar het stadje om een gemeenschappelijke rekening te openen bij een bank. Voor Piak is dit de eerste keer in zijn leven en hij is er trots over.

En komt nog meer goed nieuws. De Inquisiteur en liefje-lief hadden al plannen om een magazijntje te bouwen achter in de tuin. Pfff, kuilen graven, <saauw’s> (palen) plaatsen, beton gieten, dakconstructie produceren, platen leggen, muren metsen, ….. Wanneer Piak en Taai horen dat “lung”-Rudi er niet happig op is om de karwei weer zelf uit te voeren, stellen ze zich snel kandidaat. Aan de vastgestelde prijs van tienduizend baht, een fortuin voor hen. Piak werd zelfs overenthousiast, hij zou dat allemaal wel in drie weken voor elkaar brengen!

We zijn nu vier weken verder, enkel de <saauw’s> staan en de horizontale stalen balken voor de dakconstructie liggen…. Een Isaaner, die maak je niet gek, zelfs al kan hij veel geld verdienen. Want dit komt niet alleen door het trage werktempo. Piak moet veel andere zaken verzorgen. Het bonenveld, en ook nog eens een honderdvijfig-tal bananenbomen geplaatst want goedkoop aan jonge stekken geraakt. En ook die moeten dagelijks water. Zijn buffels verzorgen. Zoontje Pi-Pi moet opgevangen worden, soms is Taai stadwaarts om kip te gaan verkopen. Eten gaan vergaren, dus velden en bossen intrekken. Eten koken, want hier in de streek maakt net zo goed de man het eten, niet enkel de vrouwen.

Jawel wie denkt dat het allemaal maar een soort lui leventje is, moet zijn mening wel herzien. Er is veel te doen, en ondanks dat weinig te verdienen. Bovendien werkt het klimaat niet altijd mee. Vorige week viel alles een beetje stil door zware, veel te vroege regens. Enkele dagen later sloop de hitte het land binnen, werken in volle zon, met een temperatuur van boven de vijfendertig graden is ook niet alles.

De Inquisiteur heeft er volledig begrip voor dat het werktempo niet al te hoog ligt, en dat er regelmatig rustpauzes worden ingelast.

Wordt vervolgd