Een Isaan leven (deel 1)

De Inquisiteur heeft nu een unieke kans om een modaal leven van een kleine Isaan-familie te volgen, de broer van liefje-lief. Een typisch Isaan leven, de ups en downs, waarschijnlijk met als hoofdzaak: hoe in deze kansarme streek een leven op te bouwen? Tijd voor een vervolgverhaal, De Inquisiteur neemt U mee naar een verleden, in een moderne tijd, in een wat zichzelf een modern land noemt.

Pas na zonsopgang en Piak wandelt mijmerend achter zijn twee koeien aan, die moeten naar een vrije graasplek ergens in de buurt. Hij laat de beesten meestal zelf kiezen, die zoeken automatisch een plek met voldoende voedsel en schaduw, mogelijk ook een kleine bereikbare poel. Het is vrij fris want midden in het droge seizoen. Gelukkig heeft hij zich voldoende gekleed en een muts opgezet. De koeien stappen wiebelend met hun staart doorheen de verdorde rijstvelden richting bomen maar het gras op de dijkjes is nat en Piak heeft geen stevig schoeisel, enkel slippers en dus koude voeten.

De beesten baren hem kopzorgen. Hij heeft een stal voor ze gebouwd, doch enkel een goedkoop bouwsel van boomstammen met bovenop een staalplaten dak, meer kan hij zich niet veroorloven. Open wanden en wegens de dauw hebben de dieren last van schimmels. Zelfs de vuren die hij ’s nachts aanlegt kunnen dat niet verhelpen. Nog maar pas heeft hij een koe laten insemineren, dat kostte hem al duizend baht voor wat men minderwaardig zaad noemt, maar voor beter had hij het geld niet. Nu moet er weer een dierenarts komen voor die schimmels doch hoeveel gaat dat weer kosten en waar gaat hij het geld vandaan halen ? Beetje bezorgd knoopt hij koeien vast met een touwtje op de door hun gekozen plek.

Cash geld, dat is de zorg van Piak en Taai. Het zoontje van Taai uit een eerder huwelijk gaat naar de kleuterschool en gelukkig is dat gratis, nu ja, af en toe moeten ze wat kleine spullen kopen maar een uniform en andere zijn nog niet nodig. Maar de elektriciteitsrekening is er wel maandelijks. Toen Piak nog vrijgezel was kon hij die rekening onder de tweehonderdvijftig baht houden en dan moet die niet betaald worden. Een soort overheidssteun. Maar deze maand was het gestegen naar driehonderdtwintig baht en dus de het volle pond neer te leggen. Dat geld was er niet, snel even lenen bij de zus dan maar. De schuld van de tweedehands koelkast waarschijnlijk, en de ventilator overdag die Taai wel eens nodig heeft want de frisse ochtenden en avonden worden afgewisseld met zeer warm weer overdag.

Taai komt net terug van een soort voedseltocht. Ze halen hun meeste voedsel uit velden en bossen, aangevuld met wat eigen groentekweek. Vandaag heeft ze kikkers gevangen, een hele hoop zelfs. Dat wordt het ontbijt, de kikkers gebakken op een vuur aangevuld met een pikante soep van allerlei vreemde, wilde twijgen. Samen zitten ze zich te warmen aan de resten van het kookvuur en plannen hun eerste dagtaak: het bonenveld water geven. De bonen zijn bijna volgroeid, Taai kan zelfs al een kilo of tien vergaren, dat zal hun tachtig baht cash opbrengen want er is wel altijd volk in het dorp die dat wil kopen. Langzaam gaan ze aan de slag : Taai legt de buizen naar het veld en opent de elektrische pomp die in de familiepoel ligt. Piak opent en sluit een soort van kleine aarden dijkjes tussen de gleuven zodat alles voldoende water krijgt en de pomp niet te lang hoeft te werken.

Zo is het ondertussen al tien uur in de ochtend, en de zon laat zich nu voelen, het warmt snel op. Isaansgewijs leggen ze zich in de hangmat vlak bij het veld, die had Piak tijdens de aanleg ervan, zwaar handwerk want geen tractor, tussen twee bomen opgehangen en er zelfs een zeiltje voor meer schaduw over gespannen. Maar hij kan niet lang relaxen, zijn naam schalt over de velden. Piak, Piak, Piaaak ! De koeien zijn op wandel gegaan, hij had de touwen niet goed geknoopt blijkbaar. Doch de beesten zijn op een ander groenteveld gesukkeld en doen zich te goed aan de opkomende groene kool. Dus rennen voor de schade te hoog oploopt, deze maal kan de buurman er mee lachen. En heeft Piak geluk want hij wordt aangesproken: ze gaan aan de rand van het dorp beton gieten bij een huis in aanbouw en kunnen wel wat extra mankracht gebruiken.

De volgende dag, na de zorg voor zijn koeien en het bonenveld, gaat Piak mee aan de slag. Allemaal handwerk want poa Deing, de opdrachtgever, kan zich financieel ook niet te veel veroorloven. Dus dat betekent dat er zowat acht kubieke meter met de hand moet worden afgemaakt, met zes mensen. Cement, zand en keien gaan in een grote, zwarte plastic teil die ze dan met een soort zware hak mengen. Eerst droog, dan met water. En nadien met emmertjes op de juiste plek gieten. De bekwaamste van de zes, de echte <chang> (vakman), is poa Deing zelf, die trekt de natte brij waterpas. Zwaar werk en vandaag is het echt warm geworden, ver over de dertig graden. Regelmatig moeten ze stoppen en afkoelen, en natuurlijk lao kao drinken – behalve Piak, die is al een maand of zeven geheelonthouder. Het is al bijna zonsondergang wanneer ze gedaan hebben maar de dag is niet voorbij voor Piak. Hij moet zijn koeien nog binnen halen, bovendien moet er weer eten op tafel. Taai is vandaag ook uit werken gegaan, haar familie verkoopt kip op barbecue in het stadje en Taai is heel bedreven in het prepareren van pikante kippenbillen. Doch alles is uitverkocht, moeten ze weer voedsel gaan vergaren.

Piak is handig met een katapult, een nog veel gebruikt item in Isaan. Gaat hij leguanen mee afschieten. Die zitten meestal ergens tegen een boomstam op de loer naar insecten. Isaaners zien die van op grote afstand zitten, ze hebben scherpe ogen. En meestal met een enkel schot hebben ze het beest te pakken. Anderen gebruiken een soort vislijn en haken de staart van de leguaan in een lus – dat is zelfs nog beter want een onbeschadigd beest. Na een uurtje heeft Piak meer dan voldoende reptieltjes vergaard, en ondanks dat ze zoveel moeite moeten doen om een maaltijd te vergaren komen ze nog delen bij zuster lief, De Inquisiteur laat dit soort eten aan zich voorbij gaan na een eenmalige test … .

Pi-Pi, Taai’s zoontje, lust geen leguanen. Die kijkt met grote ogen naar de spaghetti die De Inquisiteur voor zichzelf bereid heeft. En nu, ondanks hij weet dat hij achteraf honger zal hebben, met plezier de kleine schelm een flinke portie geeft. Isaan, dat is delen, zelfs al heb je weinig.

Wordt vervolgd