Lijden is betrekkelijk. Waar het de één dagelijks drones en bommen op de kop regent gaat de ander al bijna ten onder aan lange fantasieverhalen op TB (die ook nog eens niet echt over Thailand gaan).
Als medeveroorzaker van de tweede categorie van ‘diep menselijk leed’ heb ik hier ter compensatie een aangrijpend, eenvoudig verwoord en op ware gebeurtenissen gebaseerd verhaal opgeschreven. Het is uit het leven gegrepen van een zeer goede vriend, bijna een familielid. Geen Thailandvaarder hier, hoe cynisch en kritisch ook, zal de oogjes droog kunnen houden bij het lezen ervan. Bloed zal er niet vloeien, maar de emoties zullen dieper snijden dan de bajonet van een imperialist uit het oosten.
Het verhaal:
Mijn vriend, die ik hier om privacy redenen maar Wilfried zal noemen, was een goede vent. Groot, flink uit de kluiten gewassen, maar nog lang geen Dr. Now kandidaat. Hij hield wel van veel en lekker eten (bijna elke dag friet met biefstuk, klodders mayonaise, heerlijk) maar zijn omvang was daar niet helemaal aan te danken. Al zijn hele leven had hij gekampt met allerlei medische problemen; vóór zijn 40ste resulterend in diverse infarcten van hart en hersenen. Uiteindelijk heeft zijn fragiele gezondheid hem ook heel ruim vóór de AOW-leeftijd het leven gekost, dus deze vertelling is helaas een postume nabespreking van het deel van zijn wat ongelukkige bestaan dat ik van dichterbij mee mocht maken.
Als jongen was hij al een buitenbeentje geweest. Lang en slungelig, wat onbeholpen en met een wankele gang, alsof hij elk moment omver kon vallen. Daarbij sprak hij wat traag, al was ieder woord eigenlijk scherp en raak.
Vriendjes had hij niet gauw, met de bekende taferelen bij de gymles.
Een vriendinnetje was voor hem zo’n onwaarschijnlijk scenario dat hij er als jongeman niet eens van durfde dromen.
Op zijn werk werd hij jaren later echter meer gewaardeerd, om zijn eerlijkheid en goede karakter. Hij was ieders schatje, maar eerder als een knuffelbare teddybeer dan als een ‘echte’ man. Toen hij een jaar of veertig was moest hij noodgedwongen in de WAO. Ondanks zijn goede wil, intelligentie en warme (maar helaas zwakke) hart was het niet langer verantwoord om hem in dienst te houden. Niet alleen de productie leed onder zijn tanende gezondheid en dus veel langdurig verzuim, maar hij voerde ook elke dag zelf een oneerlijke strijd tegen de verplichtingen van een reguliere baan. Een strijd die hij niet meer winnen kon en dan ook niet meer moest voeren. Daar was hij het zelf ook mee eens, al viel het afscheid van zijn baan hem bijzonder zwaar. Het was de enige plek waar hij zich thuis had gevoeld en waar hij gewaardeerd werd om wie hij gewoonweg diep van binnen was.
Eenmaal afgekeurd thuis zittend viel hij dan ook in een tamelijk diep gat. Zijn moeder was toen al een tijdje overleden en hij stond er eigenlijk helemaal alleen voor in het ouderlijk huisje dat hij als enige erfgenaam al enkele jaren het zijne mocht noemen.
Eenzaamheid en depressies vonden algauw hun weg naar zijn wat rommelige optrekje in het Limburgse Heuvelland. Het had ook allemaal niet bepaald een heilzame uitwerking op zijn fysieke gezondheid, maar gelukkig was hij wat dat betreft wel wat gewend.
Wilfried was al vaker door zijn artsenteam op de hoogte gebracht van het feit, niet de mogelijkheid dat zijn leven van heel wat kortere duur zou zijn dan dat van Jan Modaal.
Dat verbaasde hem niks, want zo voelde hij zich ook, zeker nadat hij dag in dag uit in zijn uppie zat te peinzen en piekeren in zijn oude huisje en de friet met biefstuk al lang was vervangen door friet met een kroket. Niet uit armoede, maar omdat er simpelweg niemand was die zijn biefstuk voor hem bakte en de friture binnen 1 minuut te voet bereikbaar was. Zelfs voor Wilfried.
Maar als de nood het hoogst is, is de redding nabij. En wel in de persoon van een koppelmadam uit Udon Thani die in het altijd hulpbehoevende Zuiden haar tent had opgeslagen bij een andere eenzame Limburger, die (wellicht door zijn eigen toedoen) niet meer aan de bak was gekomen bij zijn lokale leeftijdsgenoten van dezelfde komaf.
Deze dame, natuurlijk genaamd Noi, had de pijnen van de eenzaamheid verheven tot een lucratieve bron van inkomsten, al moet men de omzet en de winstmarges nu ook weer niet al te florissant inschatten: er waren weinig kandidaten met ook nog eens bescheiden budgetten. Maar bij succes kon ze het van haar bejaarde eigen sponsor te ontvangen zakcentje toch weer voor een tijdje prettig aanvullen. Er gaat immers niks boven een ondernemende wederhelft, als je een bescheiden AOW moet delen met een Thaise schone met diverse financiële noden, hier en in Zuidoost-Azië.
Via via kwam Noi in aanraking met eveneens noodlijdende Wilfried en hoewel van wankele gezondheid toonde hij een warme belangstelling voor een voorgestelde gezinsuitbreiding tegen een ‘geringe’ vergoeding. Onkosten plus een kleine winstmarge voor de bemiddelaar. We kennen het allemaal wel.
Voor wie het water tot aan de lippen staat is natuurlijk geen enkele prijs voor redding te hoog en Wilfried kon dankzij zijn inkomen en lage woonlasten goed rondkomen.
De eerste ontmoeting een paar maandjes later met de voor hem uitverkoren Joy was er eentje om nooit meer te vergeten: Wilfried hotel de botel en de jonge knappe vrouw naarstig op zoek naar de nooduitgang. Ik was er zelf niet bij, maar zo schijnt het gelopen te zijn.
Omdat de deal op basis van ‘no cure no pay’ was afgesloten werd echter toch (voorlopig) gekozen voor een platonische relatie onder één dak, waarbij weliswaar het zakelijke aspect de boventoon voerde, echter met ruimte voor gevoelens van sympathie en medelijden. Iedereen happy dus.
Het noodlijdende lichaam van Wilfried was sowieso niet opgewassen tegen enige fysieke affectie, dus dat pakte ook nog eens voordelig uit voor hem. Natuurlijk wel met enige kanttekeningen van zijn nog steeds latent aanwezige mannelijke ego bij deze feitelijke afwijzing.
Na een tijdje zo aan gesukkeld te hebben werden ook de beide kids van Joy ingevlogen en kon Wilfried eindelijk de rol van vader gaan spelen, wat hem bijzonder goed afging en beviel.
Zoals te doen gebruikelijk werd algauw een mooi perceel aangekocht dicht bij het centrum van Udon, waar de landprijzen aanzienlijk hoger zijn dan in het gehucht waar ikzelf mijn vakanties doorbreng.
In een mum van tijd verrees er een ware villa van twee etages. Ik bekeek het ding ooit met eigen ogen en het was werkelijk een monumentaal pandje, al vond ik de indeling beneden wat ‘on-europees’, alsof de schoonfamilie ook inspraak had gehad bij het ontwerp en de verdeling van de woonruimtes. Maar volgens het credo ‘happy wife, happy life’ was Wilfried danig in zijn nopjes met de architectuur. Er was zelfs een balkonnetje van waaraf hij in zijn pyjama de zonsopgang kon bewonderen, als hij op tijd wakker was.
Genieten geblazen dus. Er was ook een groot feest bij de inzegening en ik was daar ook bij. Wilfried natuurlijk ook, al leek het alsof hij zichzelf niet helemaal bewust was van zijn aanwezigheid. Het was een gigantisch drukke dag met 2 verschillende bands op een groot podium van steigerpijpen, tal van monniken, en wel 20 tafeltjes in de voortuin in aanleg, allemaal voorzien van parasols en een keur aan drankjes, waaronder uiteraard Johnny Walker red label.
Het zal de overweldigende mix van de drukte en stress in combinatie met zijn broze gezondheid geweest zijn die in de dagen erna een vervroegde aftocht uit Thailand noodzakelijk maakte. Een doktersattest voorzien van belangrijke stempels gaf de aangeslagen huizeneigenaar en feestneus toegang tot de KLM vlucht; zonder dat stuk papier had geen enkele piloot hem in zijn toestand toegelaten in de economy class.
Meer dood dan levend, maar wel officieel een huis rijker kwam Wilfried weer aan in Zuid-Limburg, maar de overhaaste aftocht had hem niet behoed van een gang naar en wekenlang verblijf in het Zuyderland ziekenhuis dat tegenwoordig dagelijks in het nieuws is wegens overheidsplannen om het met de grond gelijk te maken. Destijds gelukkig nog niet en zo kon Wilfried aansluitend nog enigszins levensvatbaar terug naar zijn Limburgse stulpje dat hij zijn thuis noemde. Vrouwlief stond aan zijn zijde, evenals de kinderen, die immers hun onderwijs in Nederland volgden.
Hoewel ik één van de genodigden was geweest op het Thaise en lichtelijk overdreven inwijdingsfeest en daar ook een glaasje cola had genuttigd onder het genot van de live muziek, had ik toen geen persoonlijk gesprek gevoerd met Wilfried, behalve een kleine rondleiding ‘en group’ waarbij hij zo trots als een pauw zowat elke baksteen verhief tot een architectonisch kunstwerk. De verkeerd berekende struikel-traptreden naar de eerste verdieping deed hij met een kwinkslag af, dit was immers Thailand.
Dus besloot ik hem te gaan bezoeken in Nederland. Wilfried was sterk vermagerd en hoewel nog niet geheel bedlegerig, stond zijn slaapplek tegenwoordig in de woonkamer.
Ons gesprekje vond zittend aan de eettafel plaats. Hier de samenvatting:
‘Weet je Rick, ik kan het niet helemaal eens zijn met de titel van je verhaaltje over mij. Ik had altijd al pijn en wanhoop in mijn leven. De komst van Joy had daar niks mee te maken. Integendeel, zij en de kids brachten veel vreugde voor me. Ik had weer een doel om voor te leven. Geld? Dat gaf ik graag uit voor haar en voor haar familie. Laat die oudjes maar lekker genieten van mijn huisje in Udon Thani. En ik heb met liefde de geslachtsverandering van mijn nieuwe zoon betaald. Nu laat ik twee mooie dochters achter als magere Hein me ooit bezoekt. Laat iedereen maar kletsen over misbruik en uitbuiting. Wat kon ik nog verwachten van het leven? Bekijk het vanuit mijn perspectief, niet dat van jezelf. Dat Joy soms haar geluk bij andere mannen zocht? Wist ik allemaal, maar hoe kon ik eisen dat haar verlangens onvervuld bleven? Mag een man zo egoïstisch zijn? Het is een jonge knappe vrouw. Dat deed me wel pijn, maar ze bleef bij me, bakte mijn biefstukken, gaf me haar vriendschap en ook veel liefde. Niet het volledige pakket, maar lag dat aan haar of aan mij? We hebben er toch het beste van gemaakt?’
Ik knikte alleen maar, wellicht nog zwaarder van moed dan Wilfried zelf. Met een grote brok in mijn keel dronk ik snel mijn cola leeg en trok mijn jas aan. Wilfried voelde mijn pijn en legde zijn hand kort op de mijne.
‘Geen zorgen, Rick. Met mij gaat het goed, mijn leven is ingevuld zo goed als het kon’.
Niettemin liep ik aangeslagen door de smalle gang naar de voordeur. Joy liep met mij mee. Ze onderbrak voor mij even haar wat doelloze geschuifel in de keuken. Wilfried zakte dodelijk vermoeid in zijn bed.
De jonge vrouw schudde beleefd mijn hand en zei: ‘Bedankt voor het bezoek, khun Rick. Wilfried spreekt altijd goed over jou’.
De deur sloeg voor een laatste keer achter mij dicht. Vier dagen later overleed Wilfried met zijn vrouw en kinderen aan zijn zijde. Het was de dag vóór zijn 57ste verjaardag. Het daarvoor geplande feestje ging dan ook niet door.
De crematie woonde ik niet bij, ik heb het niet zo met laatste eerbetonen. Ik bedacht wel dat ik als ‘buitenstaander’ en uitgaande van mijn eigen gevoelswereldje de relatie van Joy en Wilfried toch tamelijk bevooroordeeld had benaderd, inclusief geroddel en achterklap. Schuldgevoel.
De titel van mijn artikel had dan misschien eigenlijk ook moeten zijn:
Ik droomde van liefde en geluk en vond dat op een onverwachte plaats.
Maar negatieve koppen trekken nu eenmaal meer aandacht dan zoetsappige, dus ik heb het maar zo laten staan.
Hopelijk heb ik (door de gegeven uitleg) daarmee de nagedachtenis aan de mooie Wilfried en zijn nog steeds springlevende Joy niet bezoedeld. Ik mis hem nog op gezette tijden. Joy heb ik nooit meer gezien, maar wel gehoord dat het met haar en de intussen volwassen kinderen goed gaat. Een mooie nalatenschap.
Over deze blogger
- Khun Rick dateert van 1959 (momenteel 65 jaar), opgegroeid en nog steeds woonachtig in Zuid-Limburg. Na 40 jaar ambtenarij nu al bijna 5 jaar met vervroegd pensioen. Komt sinds 2001 regelmatig als toerist in Thailand, maar leerde zijn vrouw in Nederland kennen en is met haar vaak te vinden bij schoonmoeder in Udon Thani. Samen reizen is zijn passie, eten (helaas) ook en sporten een noodzaak. En natuurlijk schrijven: vroeger serieus en nu luchtiger.
Jeetje wat een mooi verhaal, uit het hart geschreven hoor.
Ik vind het tof hoe hier de achtergrond van een relatie beschreven is. Je ziet alle rode vlaggen en toch heeft deze relatie de man iets moois gebracht in de laatste jaren van het leven. Hij is uiteindelijk niet alleen gestorven, misschien in een groot verlangen waarin hij door Joy en de kinderen is voorzien.
Bedankt Frans,
Ik had altijd het gevoel dat hij blij was met zijn gezinnetje. Er zal vast wel eens wat geweest zijn, maar dat is overal zo.
Weer een mooi verhaal van je, Rick. Uiteindelijk mocht Wilfried nog een soort van geluk hebben en stierf hij niet eenzaam en verlaten in een klein kamertje.
Ik ken hier in de buurt ook een paar mensen die zo leven: een buitenlander met een Thaise vrouw, maar ieder heeft zijn eigen slaapkamer en er is geen erotiek, maar ze zorgen wel voor elkaar.
En soms hebben ze ook veel pech. Een buurman, een Engelse Fransman of een Franse Engelsman, ik weet het niet precies. Hij leefde ook zo met zijn vrouw. Een jaar of twee, drie geleden werd hij door een vrachtwagen overreden en stierf die nacht nog. Zijn weduwe kampte al langer met kanker en stierf vorig jaar…
Als ik dat zo hoor, denk ik alleen maar hoe goed het ons eigenlijk nog gaat…
Bedankt Sjaak,
Er zal een tijd komen dat ook wij ‘alleen nog maar’ verzorging krijgen. Bij Wilfried lag het moment gewoon wat vroeger. Ik had vroeger op het ABP een wat zwartgallige collega Piet. Die zei altijd tegen zijn meer happy collega’s: ‘Jullie kijken alleen maar omlaag. Kijk ook eens omhoog en zie wat echte rijkdom is’. We dachten altijd dat hij als voormalige koelpiet toch blij kon zijn met zijn nette kantoorbaan, maar hij was altijd ontevreden en ongelukkig. En is ook zo overleden. ‘Carpe diem’, daar deed hij niet aan.
Een juweeltje weer Rick, het spreekwoord op elk potje past een deksel blijkt maar weer eens waar te zijn.
Hallo Geert,
Het dekseltje had misschien wat aanpassingen nodig, maar uiteindelijk zat het lekker strak op het potje Wilfried.
Heel mooi. Wilfried was blij, zijn Joy ook. Hij heeft een paar mensen belangrijk verder geholpen in het leven en is daarvoor vriendelijk en met respect verzorgd. A life well lived.
Ja Frans,
Wie hem kende zag gewoon dat hij blij was met de wending in zijn leven. Geluk betekent voor iedereen wat anders; voor Wilfried was het de zorg voor een vrouw en kinderen. Een droom die hij voorheen niet eens durfde dromen.