Analyse: Prostitutie in Thailand

Prostitutie in Thailand is een diepgeworteld en complex fenomeen dat niet los te zien is van de geschiedenis, economie en sociale verhoudingen van het land. Hoewel het wettelijk verboden is, floreert de seksindustrie openlijk in talloze vormen, van massagesalons tot digitale platforms. Voor velen is het een overlevingsstrategie, voor anderen een toeristische trekpleister en voor de overheid een ongemakkelijke realiteit.

Dit uitgebreide dossier onderzoekt de historische ontwikkeling, huidige praktijk, juridische paradoxen, mensenrechtenproblematiek, economische betekenis, toeristische impact en sociale weerslag van prostitutie in Thailand. Een eerlijk en veelzijdig portret van een industrie die wordt getolereerd, genegeerd en geëxploiteerd, vaak tegelijk.

Hoofdstuk 1 – De geschiedenis van prostitutie in Thailand

Prostitutie in Thailand kent een lange en veelzijdige geschiedenis die teruggaat tot de vijftiende eeuw. In die tijd werd, betaalde seks in Siam niet als schandalig of verboden beschouwd, maar als een vanzelfsprekend onderdeel van het stadsleven. De overheid hief zelfs belasting op bordelen en tolereerde de aanwezigheid van prostituees als economische factor binnen de samenleving.

Rond het einde van de negentiende eeuw kwam daar verandering in. De afschaffing van de slavernij onder koning Chulalongkorn zorgde ervoor dat veel voormalige bijvrouwen en slavinnen zonder inkomen kwamen te zitten. Voor een aanzienlijk deel van deze vrouwen werd prostitutie een noodzakelijke bron van inkomsten. In deze periode werden de eerste stappen gezet naar regelgeving, onder andere door middel van medische controles op seksueel overdraagbare aandoeningen.

Met de komst van Chinese immigranten begin twintigste eeuw nam het aantal sekswerkers verder toe. Chinese vrouwen werkten vaak in bordelen of als geisha-achtige entertainers. Bordelen floreerden in havensteden en langs handelsroutes. Prostitutie was toen nog legaal, al begon de overheid strengere eisen te stellen aan vergunningen.

Een enorme impuls kreeg de Thaise seksindustrie tijdens de Tweede Wereldoorlog en vooral in de jaren zestig en zeventig, toen Thailand fungeerde als rust- en ontspanningsplek voor Amerikaanse soldaten tijdens de Vietnamoorlog. De Amerikaanse aanwezigheid bracht geld, vraag en infrastructuur met zich mee. Bars, massagesalons en hotels schoten als paddenstoelen uit de grond en tienduizenden vrouwen trokken naar de steden om als serveerster, danseres of sekswerker in hun levensonderhoud te voorzien.

Na het vertrek van de Amerikaanse militairen bleef de infrastructuur bestaan. Die werd vervolgens benut voor een groeiende stroom buitenlandse toeristen. Vanaf de jaren tachtig nam Thailand definitief een plek in als internationale bestemming voor sekstoerisme. De Thaise overheid zag het toerisme als economische motor en promootte het land wereldwijd. Hoewel seks geen officieel exportproduct was, wist iedereen dat het toeristische aanbod in Thailand veel verder ging dan stranden en tempels.

Tegen het einde van de twintigste eeuw begon het beeld van Thailand als sekstoeristische bestemming wereldwijd stevig verankerd te raken. Tegelijk kwamen er meer zorgen over mensenrechten, kinderprostitutie en hiv-besmettingen. De overheid lanceerde campagnes om het aantal infecties terug te dringen, maar het fundament van de seksindustrie bleef onaangetast.

In de eenentwintigste eeuw bleef de sector bestaan, al veranderden de vormen. Internet en sociale media maakten directe contacten tussen klant en sekswerker mogelijk, terwijl massagesalons, bars en clubs bleven draaien als vanouds. De geschiedenis van prostitutie in Thailand is daarmee een verhaal van aanpassing, economische noodzaak en sociale tolerantie, die tot op heden de basis vormt van de huidige situatie.

Hoofdstuk 2 – De huidige situatie van prostitutie in Thailand

Prostitutie in Thailand is vandaag de dag wijdverspreid, zichtbaar en divers. Ondanks het officiële verbod is, betaalde seks in vrijwel elke stad aanwezig. Van grote uitgaansgebieden in Bangkok en Pattaya tot kleine bordelen in provinciesteden en straatprostitutie langs doorgaande wegen, de seksindustrie is diep verweven met het dagelijks leven en toerisme.

Het precieze aantal sekswerkers in Thailand is moeilijk vast te stellen, maar schattingen lopen uiteen van 150.000 tot meer dan 300.000 personen. Sommigen spreken zelfs over hogere aantallen als ook informele en online vormen worden meegerekend. Sekswerk is geen officieel erkend beroep, wat registratie bemoeilijkt en betrouwbare data schaars maakt. Wel is duidelijk dat prostitutie voorkomt in allerlei lagen van de samenleving, van straatniveau tot luxueuze hotels en privéclubs.

De meeste sekswerkers zijn jonge vrouwen afkomstig uit arme gebieden in het noordoosten en noorden van Thailand. Zij trekken naar de stad vanwege armoede, schulden of gebrek aan opleidingskansen. Een veelvoorkomende motivatie is het ondersteunen van ouders en familie. In de Thaise cultuur rust een sterke morele plicht op kinderen om voor hun ouders te zorgen, wat bijdraagt aan het fenomeen dat vrouwen hun verdiensten vaak naar huis sturen.

Naast vrouwelijke sekswerkers zijn er ook veel transgender vrouwen, zogenoemde kathoeys, actief in de sector. Zij zijn zichtbaar in cabaretshows, bars en straatprostitutie. Daarnaast bestaat er een segment van mannelijke sekswerkers dat zich richt op zowel vrouwelijke klanten als op de homogemeenschap. De Thaise seksindustrie is in dat opzicht opvallend divers.

Qua vormen valt de prostitutie in verschillende categorieën uiteen. De klassieke bordelen bestaan nog steeds, vaak in achterafstraten of onder een andere naam. Massagesalons zijn wellicht het meest herkenbare en toegankelijke gezicht van de industrie. In zogenaamde soapy massagesalons vindt het hele proces plaats in privéruimtes, met bad, massage en seksuele handelingen. Ook reguliere massagesalons bieden soms extra’s aan tegen betaling, variërend van een ‘happy ending’ tot volledige seks.

Bars en nachtclubs vormen een andere belangrijke schakel. Hier werken barmeisjes of dansers die klanten vermaken, drankjes aansmeren en zich beschikbaar stellen voor betaalde seks buiten de zaak. Dit systeem is gebaseerd op het betalen van een bar fine, waarmee de klant de vrouw ‘vrijkoopt’ voor een avond. De eigenlijke afspraak vindt daarna privé plaats.

Daarnaast is er veel straatprostitutie, vooral in uitgaansgebieden zoals Bangkok’s Nana Plaza of Pattaya’s Beach Road. Vrouwen en transgender sekswerkers bieden zich hier direct aan. De tarieven liggen meestal lager en de afspraken zijn kort en zakelijk. Deze groep is kwetsbaar, vaak afhankelijk van wisselende klanten en blootgesteld aan politieoptredens.

Tot slot is het online segment sterk gegroeid. Via sociale media, datingapps en websites worden afspraken gemaakt zonder tussenkomst van een bar of tussenpersoon. Sekswerkers bieden zichzelf aan op digitale platforms of werken als webcammodellen. Deze vorm van digitale prostitutie is minder zichtbaar, maar groeit snel, mede door het gemak en de onafhankelijkheid die het biedt.

De huidige situatie laat een paradox zien: hoewel prostitutie illegaal is, vindt het op grote schaal plaats en is het in de praktijk grotendeels gedoogd. Klanten zijn vaak toeristen, maar ook Thaise mannen maken massaal gebruik van betaalde seks. De industrie leeft voort op de grens tussen zichtbaar en verborgen, geaccepteerd en veroordeeld, verboden en getolereerd.

Hoofdstuk 3 – De wettelijke status van prostitutie in Thailand

Prostitutie is in Thailand officieel verboden. Toch is het beeld dat veel buitenlanders hebben dat het legaal zou zijn, niet geheel onbegrijpelijk. De praktijk wijkt namelijk sterk af van de wet. Betaalde seks wordt op grote schaal getolereerd, zolang het niet openlijk of hinderlijk gebeurt. Daardoor bevindt de industrie zich in een schemergebied tussen verbod en gedoogbeleid.

De basis voor het verbod op prostitutie ligt in de Wet op de Preventie en Bestrijding van Prostitutie uit 1996. Volgens deze wet is het strafbaar om seksuele handelingen te verrichten of aan te bieden in ruil voor geld of enig ander voordeel. De wet richt zich vooral op het openbare karakter van prostitutie. Zo is het verboden om klanten te werven op straat, in etalages of via openbare advertenties. Ook het exploiteren van prostitutiebedrijven, bordelen, bars, massagesalons, is strafbaar, evenals het bemiddelen, ronselen of dwingen van personen tot sekswerk.

Toch is het opmerkelijk dat de wet niet expliciet verbiedt dat een volwassene vrijwillig tegen betaling seksuele handelingen verricht in privéomstandigheden. De werkelijke strafbaarheid zit hem in alles wat eromheen gebeurt: het aanprijzen, organiseren, faciliteren of uitbaten. Hierdoor ontstaat een grijs gebied. Sekswerkers die zelf klanten benaderen in een bar of online en die op eigen initiatief seks verkopen in een hotelkamer, opereren formeel buiten de wet, maar vallen zelden onder actieve strafvervolging.

De handhaving van deze wetgeving is selectief en vaak afhankelijk van de plaatselijke autoriteiten. In toeristische gebieden zoals Bangkok, Pattaya en Phuket wordt prostitutie openlijk aangeboden in bars en massagesalons, vaak onder de vlag van ‘entertainment’. Deze zaken hebben doorgaans een horecavergunning of een status als massagesalon, maar fungeren in de praktijk als seksbedrijf. De vergunningen vallen onder de Entertainment Places-regelgeving en de controle is beperkt. Zolang de zaak geen overlast veroorzaakt en geen minderjarigen in dienst heeft, wordt vaak een oogje dichtgeknepen.

Bij controles of razzia’s treft de politie meestal geen klanten, maar sekswerkers of barpersoneel. Die krijgen dan een boete voor openbare zedenschennis of het schenden van sluitingstijden. Grote bordeelbazen of exploitanten blijven vaak buiten schot. Corruptie speelt daarbij een rol. In veel gevallen betalen exploitanten maandelijks smeergeld aan lokale agenten of ambtenaren om ongestoord te kunnen opereren. Zo ontstaat een informeel systeem van bescherming, waarbij de overheid de illegaliteit duldt in ruil voor geld en rust.

Op papier maakt Thailand streng onderscheid tussen volwassenen en minderjarigen. Seksuele handelingen met personen onder de achttien jaar zijn strafbaar, ongeacht toestemming of betaling. De straffen op kinderprostitutie en mensenhandel zijn fors en de overheid werkt hiervoor samen met internationale organisaties. In de praktijk is echter gebleken dat controle op leeftijdsgrenzen lang niet altijd waterdicht is, zeker in de informele sector.

In de afgelopen jaren is er groeiende druk ontstaan om de bestaande wetgeving te herzien. Sekswerkersorganisaties en mensenrechtenadvocaten pleiten voor decriminalisering, zodat sekswerkers beschermd kunnen worden tegen geweld, uitbuiting en willekeur. Ook binnen de politiek is het debat op gang gekomen. Er ligt inmiddels een conceptwet voor die sekswerk als werk erkent, voorwaarden stelt aan vergunningen en arbeidsomstandigheden reguleert. Deze wet is nog niet aangenomen, maar het feit dat er serieus over gesproken wordt, wijst op een veranderende houding binnen de Thaise samenleving.

Kortom: prostitutie is in Thailand formeel verboden, maar in de praktijk gedoogd binnen specifieke kaders. De wet wordt selectief toegepast, veel sekswerk vindt plaats onder de radar van justitie. De juridische status is daarmee dubbelzinnig: het mag niet, maar het gebeurt overal. Dat leidt tot onduidelijkheid, rechtsongelijkheid en kwetsbaarheid voor degenen die in de sector werken.

Hoofdstuk 4 – Mensenrechten en uitbuiting in de Thaise seksindustrie

Achter de glinsterende façade van neonreclames, toeristenbars en massagesalons gaat een rauwe werkelijkheid schuil. Niet iedere sekswerker in Thailand is daar uit vrije wil of zonder dwang terechtgekomen. Voor een aanzienlijk deel van de mensen in de industrie is sprake van afhankelijkheid, kwetsbaarheid of zelfs uitbuiting. Mensenhandel, schuldslavernij en geweld vormen structurele risico’s, zeker in het illegale en informele deel van de markt.

Thailand is een belangrijk bestemmingsland voor mensenhandel binnen de seksindustrie. Veel slachtoffers komen uit buurlanden als Myanmar, Laos en Cambodja. Ze worden geronseld met valse beloften over werk in de horeca of huishouding en belanden vervolgens in bordelen of salons waar ze zonder vrijheid moeten werken. In sommige gevallen gaat het om meisjes of jonge vrouwen die door hun familie zijn afgestaan of verkocht, omdat het gezin in diepe armoede verkeert.

Een vaak toegepaste methode is schuldslavernij. De vrouw of het meisje moet een vooraf afgesproken bedrag terugverdienen, zogenaamd om kosten van bemiddeling, vervoer of onderdak te compenseren. Totdat die schuld is afgelost, mag ze niet vertrekken. In de praktijk betekent dit dat ze maanden of zelfs jaren wordt uitgebuit, vaak onder slechte omstandigheden, zonder zeggenschap over haar eigen leven of lichaam.

Ook binnenlandse vrouwen en meisjes zijn kwetsbaar. Met name jonge vrouwen uit het arme noordoosten of noordelijke bergdorpen zonder opleiding of papieren lopen risico. Soms worden ze onder druk gezet, emotioneel gemanipuleerd of door een bekende de prostitutie in geleid. De drempel naar sekswerk wordt verlaagd doordat veel Thai het als tijdelijk of onvermijdelijk zien. Een vrouw die haar ouders wil helpen, wordt niet als crimineel gezien, maar als iemand die een offer brengt.

Kinderprostitutie is een ander zorgelijk aspect. Hoewel het officieel streng verboden is, komt het in de praktijk nog voor, vooral in afgelegen of niet-gelicentieerde bordelen. Sommige buitenlandse sekstoeristen reizen specifiek naar Thailand om met minderjarigen seks te hebben. Dit gebeurt niet openlijk, maar via tussenpersonen, taxi’s of informele netwerken. De Thaise overheid bestrijdt dit fenomeen actief, maar mist vaak de capaciteit om diep in deze netwerken door te dringen.

Zelfs voor sekswerkers die vrijwillig in de sector werken, is de positie kwetsbaar. Omdat hun beroep niet erkend is, hebben zij geen arbeidsrechten. Ze kunnen geen aanspraak maken op minimumloon, ziekteverlof, sociale zekerheid of juridische bescherming. Bij geweld of misbruik durven veel vrouwen geen aangifte te doen, uit angst voor arrestatie of stigmatisering. De illegaliteit van hun werkplaats maakt hen chantabel en afhankelijk van tussenpersonen of exploitanten.

Gezondheidszorg is vaak een knelpunt. De toegang tot hiv-tests, anticonceptie en seksuele voorlichting is weliswaar verbeterd, maar nog lang niet vanzelfsprekend. Condoomgebruik wordt in sommige gevallen ontmoedigd door klanten, of zelfs verboden door de bar of bordeel. Tegelijkertijd hebben sommige sekswerkers nauwelijks kennis van hun rechten of van preventiemiddelen.

Er bestaan organisaties die sekswerkers ondersteunen, zoals Empower Foundation en SWING. Deze bieden onderdak, juridische hulp, medische zorg en voorlichting. Ze pleiten al jaren voor decriminalisering, omdat alleen via erkenning echte bescherming mogelijk is. Volgens hen ligt de kern van de uitbuiting niet in het beroep zelf, maar in het verbod, de sociale hypocrisie en de afwezigheid van rechten.

De overheid heeft wetgeving tegen mensenhandel en seksuele uitbuiting en werkt samen met internationale partners om kinderen en slachtoffers te redden. Maar in de praktijk blijft de aanpak fragmentarisch en speelt corruptie een grote rol. Politiefunctionarissen of lokale ambtenaren zijn soms medeplichtig of kijken weg in ruil voor smeergeld. Dat maakt effectieve bescherming lastig en zorgt ervoor dat uitbuiting vaak in stand blijft.

De mensenrechtenproblematiek rond prostitutie in Thailand is dus niet eendimensionaal. Er zijn vrouwen die vrijwillig sekswerk doen als economische keuze, maar er zijn ook duizenden anderen die worden uitgebuit, vastzitten in schulden, of slachtoffer zijn van mensenhandel. Zolang hun werk strafbaar blijft en maatschappelijk wordt veroordeeld, blijft hun positie zwak. De roep om verandering wordt steeds luider, maar structurele verbetering vereist politieke moed en maatschappelijke erkenning van sekswerk als een realiteit die niet verdwijnt door haar te verbieden.

Hoofdstuk 5 – De economische impact van prostitutie in Thailand

De Thaise seksindustrie is niet alleen zichtbaar in het straatbeeld, maar ook voelbaar in de nationale economie. Hoewel de sector officieel buiten de statistieken valt en in het informele circuit opereert, zijn de economische effecten aanzienlijk. Prostitutie draagt bij aan werkgelegenheid, lokale ontwikkeling en geldstromen binnen de samenleving en dat op een schaal die moeilijk te negeren valt.

Schattingen over de omvang van de Thaise seksindustrie lopen uiteen, juist omdat het grotendeels om zwart of grijs geld gaat. Toch wordt vaak gesproken over een jaarlijkse omzet van enkele miljarden euro’s. Sommige berekeningen wijzen op een bedrag van ruim vijf miljard euro per jaar. Dat zou neerkomen op zo’n twee tot drie procent van het bruto binnenlands product. Hoewel dat geen officieel erkend cijfer is, geeft het wel een indicatie van de economische relevantie.

Het geld dat in de seksindustrie omgaat, komt van zowel Thaise als buitenlandse klanten. Toeristen zijn goed voor een aanzienlijk deel van de omzet, vooral in uitgaanscentra als Pattaya, Phuket en Bangkok. Alleenreizende mannen, expats en vakantiegangers besteden grote bedragen aan drankjes, bar fines, hotelkamers en directe betalingen aan sekswerkers. Daarbij profiteert niet alleen de sekswerker zelf, maar ook de bredere keten: van horecapersoneel en taxichauffeurs tot winkeliers en verhuurders.

Veel vrouwen in de seksindustrie sturen maandelijks geld naar hun familie op het platteland. In sommige dorpen in het noordoosten van Thailand is het ‘normaal’ dat een dochter in Bangkok of Pattaya werkt en haar ouders financieel ondersteunt. Van dit geld worden huizen gebouwd, studiekosten betaald en medische zorg bekostigd. Zo draagt prostitutie indirect bij aan de ontwikkeling van kansarme regio’s, hoe wrang dat ook mag klinken.

De economische betekenis van prostitutie is dus meer dan alleen directe inkomsten. Het speelt een rol in sociale mobiliteit, gezinsinkomen en regionale geldcirculatie. Sommige sekswerkers slagen erin om in enkele jaren voldoende te sparen om een eigen zaak te beginnen, een huis te kopen of hun broers en zussen naar school te sturen. Dat maakt het voor veel vrouwen een bewuste keuze, ondanks de risico’s en stigma’s.

Ook de vastgoedsector, horeca en entertainmentindustrie profiteren van het geld dat via de seksindustrie binnenkomt. Bars en clubs draaien vaak op volle toeren in toeristische hotspots waar sekswerk deel uitmaakt van het nachtleven. De huurprijzen van panden in deze gebieden liggen hoog, hotels genereren extra inkomsten via bezoekers die gezelschap meenemen. Zelfs de verkoop van condooms, kleding en cosmetica hangt voor een deel samen met de vraag in deze sector.

Aan de andere kant betekent het informele karakter van de industrie dat er nauwelijks belasting wordt geheven. De staat loopt zo jaarlijks miljoenen euro’s mis aan inkomsten. Ook hebben sekswerkers geen toegang tot sociale verzekeringen, pensioenopbouw of formele arbeidsrechten. Ze worden dus economisch wel benut, maar niet erkend. Dat leidt tot een scheefgroei: de winsten worden gemaakt, maar de werkenden zijn niet beschermd.

Voorstanders van legalisering stellen daarom dat regulering en belastingheffing de situatie kunnen verbeteren. Door sekswerk als officieel beroep te erkennen, zou de overheid inkomsten genereren, gezondheidszorg kunnen garanderen en uitbuiting beter kunnen bestrijden. Tegenstanders vrezen echter dat legalisering zou leiden tot normalisering van uitbuiting of tot een aantasting van morele waarden. De discussie is daarmee niet alleen economisch, maar ook moreel en cultureel geladen.

Feit is dat prostitutie al decennialang deel uitmaakt van de economische realiteit van Thailand. Het zorgt voor banen, het brengt geld in beweging en het trekt toeristen aan. De vraag is niet of het een rol speelt in de economie, maar hoe Thailand daarmee om wil gaan: blijven wegkijken, of kiezen voor regulering met oog voor zowel bescherming als opbrengst.

Hoofdstuk 6 – De invloed van prostitutie op het toerisme in Thailand

Thailand heeft wereldwijd naam gemaakt als vakantiebestemming vol tropische stranden, boeddhistische tempels en gastvrije mensen. Maar naast cultuur en natuur is er nog een ander, minder officieel uithangbord dat grote aantallen toeristen aantrekt: de seksindustrie. Hoewel die zelden expliciet wordt gepromoot, speelt prostitutie een onmiskenbare rol in het toerisme, zowel als aantrekkingskracht als bron van controverse.

Sinds de Vietnamoorlog is Thailand uitgegroeid tot een van de bekendste bestemmingen voor sekstoerisme. In de jaren zestig en zeventig fungeerde het land als uitvalsbasis voor Amerikaanse militairen op verlof. De infrastructuur van bars, bordelen en massagesalons die toen ontstond, bleef ook na het vertrek van de soldaten bestaan en begon buitenlandse toeristen aan te trekken. Vanaf de jaren tachtig ontwikkelde zich een toeristisch subsegment dat draaide om seksueel vermaak en dat is tot op de dag van vandaag zichtbaar.

Steden als Bangkok, Pattaya en Phuket zijn bekende namen geworden in dit verband. Uitgaanswijken als Soi Cowboy, Nana Plaza of Walking Street worden wereldwijd genoemd als hotspots voor mannen die naar Thailand reizen voor plezier zonder verplichtingen. Velen komen als alleenreizende toerist of overwinteraar en combineren zon en ontspanning met gezelschap dat men in eigen land niet denkt te kunnen krijgen. Bars bieden drank en dans, maar ook de mogelijkheid om een barmeisje mee naar huis te nemen tegen betaling van een bar fine. Het hele systeem is ingericht op gemak, discretie en een gevoel van vrijheid.

Deze vorm van toerisme levert flinke inkomsten op. Niet alleen voor de sekswerkers zelf, maar ook voor hotels, restaurants, taxibedrijven en de uitgaansbranche als geheel. Sommige wijken zouden zonder de aantrekkingskracht van het nachtleven leegstaan. De aantrekkingskracht op een breed scala aan toeristen, van westerse backpackers tot rijke zakenreizigers, is groot. Er is aanbod in alle prijsklassen en stijlen, van simpele straatseks tot luxe escorts met privéservices in vijfsterrenhotels.

Tegelijk brengt dit type toerisme ook problemen met zich mee. Het imago van Thailand is erdoor aangetast. In westerse media en reisgidsen wordt het land regelmatig geassocieerd met goedkope seks en seksuele exploitatie. Dat schrikt sommige bezoekers af, vooral gezinnen of toeristen met andere interesses. Ook leidt het tot morele spanningen binnen de Thaise samenleving. Veel Thai vinden het onaangenaam dat hun land internationaal bekendstaat om prostitutie, terwijl ze liever gezien worden als culturele bestemming.

Toerisme en prostitutie hebben dus een dubbelzinnige relatie. Aan de ene kant is de seksindustrie een motor achter het massatoerisme en biedt het werk aan duizenden mensen. Aan de andere kant schaadt dit het imago van Thailand als fatsoenlijke en veilige bestemming. De overheid speelt daarin een dubbelrol: officieel wordt sekstoerisme afgekeurd, maar in de praktijk wordt het getolereerd zolang het binnen bepaalde perken blijft.

Er zijn wel pogingen geweest om het imago van Thailand op te schonen. Zo zijn campagnes gevoerd om ‘kwalitatief toerisme’ aan te trekken, gericht op gezinnen, wellness-reizigers of cultuurtoeristen. Ook zijn er politieacties geweest tegen illegale bordelen en misstanden. Maar deze blijven vaak symbolisch, de praktijk op straat verandert nauwelijks. De economische belangen zijn simpelweg te groot.

Inmiddels is er ook een nieuwe groep toeristen die de seksindustrie bezoekt uit nieuwsgierigheid of als onderdeel van een bredere ervaring. Voor sommigen is het niet de hoofdreden van de reis, maar een element dat ‘erbij hoort’. Voor anderen is het een reden om Thailand boven andere bestemmingen te verkiezen. Het beeld van Thailand als tolerant en ‘vrij’ speelt daarin een grote rol.

Kortom, prostitutie is geen officieel exportproduct, maar wel een structureel onderdeel van het toeristisch aanbod. Het vormt een onzichtbare economische ruggengraat voor delen van het toerisme, ook al wordt het in folders zelden genoemd. De uitdaging voor Thailand ligt in het beheersen van de negatieve effecten zonder de toeristische aantrekkingskracht te verliezen. Dat vergt moed, beleid en openheid en de bereidheid om de werkelijkheid onder ogen te zien zoals die is.

Hoofdstuk 7 – De sociale impact van prostitutie in Thailand

De Thaise samenleving kent een bijzondere verhouding tot prostitutie. Waar het in veel landen als een open wond of als een schandvlek wordt gezien, heerst in Thailand eerder een houding van berusting. Er is sprake van afkeuring en acceptatie, van schaamte en tolerantie. Prostitutie wordt erkend als een realiteit die men liever niet benoemt, maar ook niet hard bestrijdt.

Veel Thai beschouwen prostitutie als iets wat er nu eenmaal bij hoort. Het is geen onderwerp waar men openlijk over spreekt, maar achter gesloten deuren weet iedereen hoe de zaken in elkaar steken. Families weten vaak wel dat een dochter in Bangkok of Pattaya werkt, maar houden het bij vage bewoordingen als ‘werk in een restaurant’. Zolang er geld naar huis wordt gestuurd en er respectvol met ouders wordt omgegaan, blijft de kritiek uit. In sommige dorpen wordt zelfs met ontzag gekeken naar vrouwen die hun familie financieel overeind houden dankzij hun werk in de stad.

Die houding hangt samen met culturele en morele tradities. In Thailand rust een sterke plicht op kinderen om voor hun ouders te zorgen. Deze morele verantwoordelijkheid weegt vaak zwaarder dan de vraag hoe dat geld precies verdiend wordt. Daarnaast bestaat er een uitgesproken dubbele moraal rond seksualiteit. Van vrouwen verwacht men kuisheid en eerbaarheid, terwijl mannen een zekere seksuele vrijheid wordt gegund. Dat leidt ertoe dat het bezoek aan een prostituee voor mannen in sommige kringen als normaal of zelfs onvermijdelijk wordt beschouwd.

Ook religie speelt een rol. Thailand is overwegend boeddhistisch en hoewel boeddhistische waarden soberheid en ingetogenheid prediken, is de leer tegelijk vergevingsgezind. Wie goede daden verricht, zoals zorgen voor ouders of doneren aan tempels, kan het slechte karma van een zondig beroep deels compenseren. Veel sekswerkers doneren daarom aan tempels of geven aalmoezen aan monniken. Tempels aanvaarden die giften zonder voorbehoud, wat de morele lading voor de gever verzacht.

Toch betekent dat niet dat er geen stigma bestaat. Sekswerkers worden vaak gezien als vrouwen van lage status, vooral als hun verleden openbaar wordt. Veel vrouwen verbergen hun werk of gebruiken een andere naam. In het openbaar wordt er niet over gesproken, in officiële kringen houdt men het onderwerp liever buiten beeld. Prostitutie wordt als moreel ongewenst beschouwd, maar zolang het discreet gebeurt, laat men het bestaan.

In stedelijke, meer progressieve kringen groeit het debat over vrouwenrechten, seksuele autonomie en de positie van sekswerkers. Organisaties die opkomen voor sekswerkers bepleiten een menswaardiger behandeling, juridische bescherming en meer begrip. Ze wijzen op de economische motieven en de ongelijkheid die vrouwen dwingt tot dit werk. Tegelijk worden ze door conservatieve groeperingen en religieuze leiders vaak bestreden, omdat zij prostitutie als normaal werk zouden presenteren.

De sociale impact van prostitutie strekt zich ook uit tot relaties. Er zijn huwelijken waarin het bezoek aan een sekswerker stilzwijgend wordt geaccepteerd, zolang de man zijn verantwoordelijkheden thuis nakomt. In andere gevallen leidt het tot spanningen, overspel en ziekteoverdracht. In de jaren negentig heeft de hiv-epidemie diepe sporen nagelaten, waarbij besmettingen vanuit bordelen de echtelijke sfeer binnendrongen. Sindsdien is de bewustwording rond veilige seks toegenomen, mede dankzij voorlichtingscampagnes en condoom programma’s.

Er is ook een generatieverschil zichtbaar. Jongeren in Thailand hebben door social media en wereldwijde discussies over gender en gelijkheid een ander perspectief op sekswerk dan oudere generaties. Sommigen verzetten zich tegen het beeld van de vrouw als financieel redder van het gezin via haar lichaam. Anderen zoeken naar manieren om het vak uit de taboesfeer te halen, zeker in online gemeenschappen.

Prostitutie raakt in Thailand dus aan fundamentele thema’s als armoede, plicht, eer, schaamte en overlevingsdrang. Het is geen marginaal verschijnsel, maar een sociale realiteit die miljoenen mensen raakt, direct of indirect. Zolang er geen open en eerlijke discussie plaatsvindt over de oorzaken en gevolgen, blijft prostitutie iets wat men kent, maar niet erkent. Een stil maatschappelijk contract waarin iedereen zijn rol speelt, zolang niemand er te veel woorden aan vuil maakt.

Hoofdstuk 8 – Conclusie: tussen gedogen en vergeten

Prostitutie in Thailand is een verschijnsel dat niet in een zin te vatten is. Het is geen louter economisch probleem, geen puur morele kwestie, ook geen zuiver juridische aangelegenheid. Het is een complex sociaal verschijnsel dat verweven is met de geschiedenis, armoede, cultuur, toerisme, machtsverhoudingen en nationale identiteit. Het bestaat in de openbaarheid en in de schaduw, in luxe en in noodzaak, in vrijheid en in dwang.

Wat opvalt in de Thaise context is het enorme verschil tussen wet en praktijk. Op papier is prostitutie verboden, maar in de praktijk wordt het in grote delen van het land openlijk getolereerd. De overheid kijkt weg, de politie treedt selectief op en veel betrokkenen, van barhouders tot klanten, bewegen zich in een informele economie waarin iedereen zijn rol kent. Deze schijnbare rust verhult echter diepe spanningen: over misbruik, ongelijkheid, criminaliteit en rechteloosheid.

De geschiedenis laat zien dat prostitutie in Thailand geen nieuw fenomeen is. Het werd lange tijd geaccepteerd, gereguleerd of oogluikend toegestaan en kreeg tijdens de Vietnamoorlog en daarna een enorme impuls door de komst van buitenlandse mannen. Sindsdien is het uitgegroeid tot een miljardenindustrie, met duizenden werkenden en talloze toeristen als klant.

Tegelijkertijd is de positie van de sekswerkers precair. De meerderheid is vrouw, vaak arm, vaak laagopgeleid en afhankelijk van een systeem waarin zij weinig bescherming genieten. Velen doen het werk vrijwillig, maar niet altijd uit vrije keuze. Achter luxe lounges en toeristische bars schuilt een werkelijkheid waarin ook schuldslavernij, mensenhandel en kinderprostitutie voorkomen. De wet biedt weinig bescherming, juist omdat het werk niet erkend wordt.

Wat de Thaise samenleving kenmerkt, is de pragmatische tolerantie: men weet dat prostitutie bestaat, men keurt het af, maar men leeft ermee. Dat leidt tot een situatie waarin de seksindustrie geaccepteerd wordt zolang ze onzichtbaar blijft. Dezelfde vrouw die overdag doneert aan de tempel, werkt ’s avonds in een go-go bar. De hypocrisie is structureel, maar niet zonder functie: ze houdt de sociale vrede in stand.

De economische en toeristische belangen zijn groot. Hele steden draaien op het geld dat via prostitutie binnenkomt. Tegelijk raakt het Thailand internationaal gezien aan zijn imago, vooral als het gaat om kinderprostitutie en uitbuiting. De overheid probeert het toerisme te verbreden, maar heeft nog geen antwoord op de morele dubbelzinnigheid van het huidige systeem.

De toekomst ligt open. Er is groeiende druk, zowel binnen als buiten Thailand, om prostitutie uit de strafrechtelijke sfeer te halen en te erkennen als werk. Daarmee zouden sekswerkers toegang krijgen tot arbeidsrechten, bescherming en zorg. Maar die verandering vraagt meer dan wetgeving. Ze vraagt een omslag in denken: van veroordeling naar verantwoordelijkheid, van verzwijgen naar erkennen.

De vraag is niet of prostitutie verdwijnt. De vraag is of Thailand bereid is de mensen achter het verschijnsel serieus te nemen. Zolang zij in een grijs gebied leven, blijft het land gevangen tussen gedogen en vergeten.

Bronnen:

• Bales, K. (2000). Disposable people: New slavery in the global economy (Rev. ed.). University of California Press.
• Chantawipa Apisuk. (2004). Sekswerk in Thailand: het gevecht om bestaansrecht. Empower Foundation.
• Ford, M., & Lyons, L. (2011). Men and masculinities in Southeast Asia. Routledge.
• Havocscope. (2023). Thailand Sex Industry Market Value. Geraadpleegd van https://www.havocscope.com
• Human Rights Watch. (2010). Off the Streets: Arbitrary Detention and Other Abuses against Sex Workers in Cambodia. New York: HRW. (Inzichten ook toepasbaar op regio Thailand)
• Jenkins, C. (1996). Tourism and the sex industry in Southeast Asia. In M. Hall & S. Page (Eds.), Tourism in the Pacific: Issues and Cases (pp. 89–106). Routledge.
• Lyttleton, C. (2000). Endangered relations: Negotiating sex and AIDS in Thailand. Harwood Academic Publishers.
• Phongpaichit, P. (1982). From Peasant Girls to Bangkok Masseuses. ILO/UNESCO Asian Employment Programme.
• Phongpaichit, P., & Baker, C. (1998). Thailand’s boom and bust. Silkworm Books.
• Pornsakolkul, S. (2016, July 20). Time to end Thailand’s double standard on prostitution. Bangkok Post. Geraadpleegd van https://www.bangkokpost.com
• Rydstrom, H. (2010). Gendered inequalities in Asia: Configuring, contesting and recognizing women and men. NIAS Press.
• Steinfatt, T. M. (2003). Measuring the Number of Trafficked Women in Cambodia: 2002. University of Miami.
• Suksomboon, P. (2009). Farang Men and Thai Women: The Role of International Matchmaking in Thailand. Intersections: Gender and Sexuality in Asia and the Pacific, (20).
• UNAIDS. (2015). Thailand: Country factsheet. Geraadpleegd van https://www.unaids.org
• United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC). (2010). The Globalization of Crime: A Transnational Organized Crime Threat Assessment. New York: United Nations.
• van Gulik, R. H. (2009). Sex and society in Southeast Asia: A comparative study of prostitution in premodern Thailand and China. Journal of Southeast Asian Studies, 40(2), 231–258.
• Wattanavrangkul, K. (2016). Policy statement on the elimination of sex tourism. Thai Ministry of Tourism and Sports.
• Yen, I. (2008). Of Vice and Men: A Feminist Perspective on the Thai Prostitution Debate. Feminist Review, 89(1), 55–73.

Over deze blogger

Redactie

Dit artikel is geschreven en gecontroleerd door de redactie. De inhoud is gebaseerd op persoonlijke ervaringen, meningen en eigen onderzoek van de auteur. Waar relevant is er gebruikgemaakt van ChatGPT als hulpmiddel bij het schrijven en structureren van teksten. Hoewel er zorgvuldig wordt omgegaan met de inhoud, kan niet worden gegarandeerd dat alle informatie volledig, actueel of foutloos is.
De lezer is zelf verantwoordelijk voor het gebruik van de informatie op deze website. De auteur aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade of gevolgen die voortvloeien uit het gebruik van de geboden informatie.

Lees hier de laatste artikelen

Oudere postings van deze blogger

• Achtergrond11 juni 2025Waarom staan er in Thailand zoveel luxe villa’s leeg in toeristische gebieden? Een onthullende blik op witwassen via Thais vastgoed
• Expats en pensionado11 juni 2025Petitie tegen verkoop Nederlandse ambassade Bangkok: Teken ook!
• Vliegtickets11 juni 2025Wat er gebeurt als jij je retourvlucht naar Thailand niet gebruikt
• Eten en drinken11 juni 2025Waarom Thais eten zo pittig is en wat dat zegt over het land