Disclaimer: Dit is een fictief, satirisch verhaal en geen weergave van echte personen, gebeurtenissen of instellingen. Eventuele overeenkomsten zijn toevallig.
Beste lezers, zet je schrap voor een fictief en satirisch verhaal, geïnspireerd door recente discussies over modern toerismebeleid, waarin een rugzak de hoofdrol speelt in een klucht van misplaatste prioriteiten.
We bevinden ons in een bedompt visumkantoor ergens in een bruisende metropool, waar beleidsmakers hun eigen PR-graf groeven met een Decathlon-tas als schop. Dit is het verhaal van Sophie, haar vader, en een ambtenaar die dacht dat een rugzak een misdaad tegen de beschaving was.
De wachtrij: een sauna van formulieren
Het is een klamme dinsdag, en Sophie, cum laude afgestudeerd, vloeiend in vier talen en een vrijwilliger die meer goed doet dan de gemiddelde reisblogger, staat al een uur te zweten in een visumkantoor. Haar rugzak, een trouwe metgezel van menig vrijwilligersproject, hangt aan haar schouders. De lucht ruikt naar oude formulieren en een airco die het heeft opgegeven. Achter haar staat een goed verzorgde man in pak, met een horloge dat schreeuwt: “Ik ben iemand!” Sophies rugzak blokkeert haar achterhoofd, waardoor ze onherkenbaar is vanaf de achterkant.
De ambtenaar: een wandelende karikatuur
Dan zwaait een “belangrijke deur” open, en daar is hij: de Visumkeizer. Een man met zoveel parfum dat het een health warning verdient, gewapend met een smartphone die schreeuwt: “Ik ben relevant!” Hij scant de rij, ziet Sophies rugzak en sandalen en de schitteringen van het horloge van de man achter haar. Zonder aarzeling besluit hij dat dit zijn moment is om te schitteren als poortwachter van het ‘kwaliteitstoerisme’ van de beleidsmakers.
“BACKPACK GIRL!” brult hij, met een stem die klinkt alsof hij net een script voor een soap heeft gelezen. “Step aside! This is for IMPORTANT people! Not you, cheap type!” Hij gebaart naar Sophie alsof ze een verdwaalde backpacker is zonder een cent op zak en richt zich tot de man achter haar. “Sorry, sir, we make clean for real tourists now. VIP, you understand. Not like her.” De rij houdt collectief de adem in. Zelfs de ventilator lijkt te haperen van plaatsvervangende schaamte.
De plotselinge twist: een familie-reünie met een randje!
Sophie draait zich om. Haar ogen vinden die van haar vader. “Papa?” zegt ze, kalm maar scherp. “Sophie?” antwoordt hij, met een glimlach die beleefdheid en vernietiging perfect combineert. De Visumkeizer bevriest. Zijn gezicht wordt lijkbleek, alsof iemand zijn carrière in één klap heeft gewist. Zijn ogen schieten van Sophies stoffige sandalen naar haar vaders glanzende horloge, van de rugzak naar de man die waarschijnlijk zijn baas’ golfmaatje is.
“She… she is your daughter?” stamelt hij, zijn stem een mix van paniek en ongeloof. De stilte is zo scherp dat je er papier mee kunt snijden. Dan stormt een andere ambtenaar binnen, duidelijk een hogere in rang, met zweetplekken die zijn overhemd tot een kunstproject maken. “Sir, our deepest apologies!” piept hij, terwijl hij buigt alsof zijn leven ervan afhangt. “We didn’t know she was… high-class!”
Sophies vader blijft ijzig kalm. “Ze is cum laude afgestudeerd,” zegt hij. “Ze spreekt jullie taal beter dan jullie zelf. Ze bouwt scholen in dorpen als vrijwilliger. En jullie wilden haar wegjagen omdat ze geen hakken draagt?”
De nasleep: een parade van excuses
Wat volgt is geen verontschuldiging, maar een gênante parade van excuses die steeds dieper graaft. De Visumkeizer wringt zich in bochten. “We dachten… door haar tas… en kleren… backpackers zijn, u weet wel, niet waardevol…” Sophie, nu met een blik die dwars door muren snijdt, kapt hem af. “Jullie noemden me ‘waardeloos’,” zegt ze. “Ik heb meer gedaan voor deze gemeenschap dan jullie hele glossy campagne.”
De andere ambtenaar, inmiddels een wandelende zweetvlek, mompelt iets over een “cultureel misverstand” en smeekt om een tweede kans. Sophies vader zwijgt. Hij knikt naar Sophie. “Kom, we gaan.” Ze laten het visum liggen, samen met het laatste restje waardigheid van het lokale toerismebeleid.
De spiegel: een les voor beleidsmakers
Dit verhaal ging viral, niet als sensatie, maar als een vlijmscherpe spiegel. Toerisme-autoriteiten die zo graag “kwaliteitstoeristen” willen – anders gezegd: mensen met dikke portemonnees en glanzende creditcards – toonden hun ware gezicht. Vrijwilligers met kennis en passie? Niet echt waardevol, tenzij je in geef een designerpak arriveert. Een rugzak en sandalen? Weg ermee, plebs.
Sophie gaf later een TED Talk: “Hoe een rugzak meer waard is dan een ministerie.” Haar vader? Die verplaatste zijn investeringen naar een buurland. “Daar,” zei hij, “zien ze het verschil tussen eenvoud en armoede.” Een mokerslag verpakt in beleefdheid.
De confrontatie: beleidsmakers, kijk naar jezelf
Dit is geen verhaal over Sophie of haar vader. Dit is een verhaal over beleidsmakers die zichzelf belachelijk maken door mensen te reduceren tot hun outfit. Wil je “kwaliteitstoeristen”? Begin dan met het herdefiniëren van kwaliteit. Het zit niet in een creditcard, een wit overhemd of een VIP-stempel. Het zit in mensen zoals Sophie, die met een rugzak en een hart vol toewijding meer bijdragen dan een leger influencers met hun gefilterde selfies.
Dus, beste beleidsmakers, doe jezelf een plezier. De volgende keer dat je een rugzak ziet, slik je vooroordelen in. Voor je het weet, jaag je de dochter van je investeerder weg, en staat je “kwaliteitstoerisme”-droom online te kijk als een pijnlijk amateurtheater. Want als je mensen beoordeelt op hun tas in plaats van hun daden, ben je niet op zoek naar kwaliteit. Dan ben je gewoon op zoek naar glitter. En dat, beste beleidsmakers, is pas echt goedkoop.
Einde. Of, zoals de Visumkeizer zou zeggen: “Sorry, cheap type, please leave.”
Ingezonden door Bert
Het mag dan een fictief verhaal lijken, maar de werkelijkheid zit er niet ver naast.
In 1981 volgde ik een jaar de opleiding aan de Nederlandse Vakschool voor het Reisbureaubedrijf in Leiderdorp. Het hoofd van onze school was een gezette man met een rood gezicht, altijd keurig in pak. Hij had een eigen reisbureau dat allerlei soorten reizen organiseerde.
Op een ochtend vertelde hij ons een anekdote:
Er kwam op een dag een vrouwtje binnen, gekleed in simpele, wat rommelige kleren. Ze wilde een wereldreis boeken. Hij keek haar wat meewarig aan en zei:
“Maar mevrouwtje, beseft u wel dat zo’n reis heel duur is?”
Waarop zij rustig antwoordde: “Ja hoor, dat weet ik. Daarom heb ik ook genoeg meegenomen.”
Ze zette haar tas op tafel, deed hem open en haalde er stapels guldens uit tevoorschijn – keurig in bundeltjes verpakt.
“Ik heb een beetje gespaard,” zei ze nog.
Hij stond met zijn mond vol tanden en zei later dat dit een les was die hij nooit meer zou vergeten: beoordeel nooit iemand op zijn uiterlijk.
Of, zoals de Engelsen zo mooi zeggen: don’t judge a book by its cover.
Ik heb dat altijd onthouden. Tijdens mijn jaren als steward heb ik nooit iemand minder behandeld omdat hij of zij niet tiptop gekleed was, of “maar” economy had geboekt. Voor mij was iedereen aan boord belangrijk.
Behalve dronken passagiers.
Die kon ik écht niet uitstaan!